1

برای قرن‌ها انسان‌ها با حصارکشی، استفاده از سگ‌های نگهبان و حتی اسلحه تلاش کرده‌اند گرگ‌ها را از دام‌ها دور نگه دارند. اما اکنون، زیست‌شناسان در مرز کالیفرنیا و اورگن از یک ابزار کاملاً مدرن بهره می‌برند: پهپادهایی که شبانه به پرواز درمی‌آیند، گرگ‌ها را با دوربین حرارتی شناسایی می‌کنند و با پخش موسیقی AC/DC، صدای فیلم‌ها و فریاد انسان‌ها، شکار را مختل می‌کنند.

این ایده توسط دانشمندان وزارت کشاورزی آمریکا (USDA – APHIS) مطرح شده است. هدف آسیب رساندن به گرگ‌ها نیست؛ بلکه ایجاد اختلال در روند شکار و ترساندن آنها به اندازه‌ای است که از گله دور شوند و حمله‌ای رخ ندهد.

صدای بلند؛ عامل بازدارنده در شب

یک مطالعه مقدماتی در سال ۲۰۲۲ نشان داد که ترکیب پهپاد و صدای انسان می‌تواند گرگ‌ها را در تاریکی – زمانی که بیشترین فعالیت را دارند – متوقف کند. در پروازهای اخیر، خلبانان مشاهده کردند که گرگ‌ها در همان لحظه که پهپادها نزدیک می‌شوند و صدا پخش می‌شود، شکار را رها می‌کنند.

«اگر بتوانیم این اثرات منفی حضور گرگ‌ها را کاهش دهیم، احتمال همزیستی بسیار بیشتر می‌شود.»
— داستین رنگلاک، سرپرست پروژه

اپراتورها از صداهای متنوعی استفاده می‌کنند: شلیک گلوله، ترقه، موسیقی پرانرژی مانند «Thunderstruck» گروه AC/DC و حتی صحنه بحث پرتنش اسکارلت جوهانسون و آدام درایور در فیلم Marriage Story.

اگر این‌ها جواب ندهد، صدای زنده میکروفون را امتحان می‌کنند، یا حتی کاور متال آهنگ Blue on Black گروه Five Finger Death Punch را پخش می‌کنند. جالب اینکه درست وقتی ترانه فریاد می‌زند: «You turned and you ran»، گرگ‌ها هم دقیقاً همان کار را می‌کنند.

پروازهای شبانه برای تعقیب گله‌های گرگ

پهپادهای USDA مجهز به دوربین حرارتی و نورافکن هستند که از ارتفاع چند صد فوتی، گرمای بدن گرگ‌ها را روی پس‌زمینه خنک زمین شناسایی می‌کند. وقتی گله گرگ‌ها به گاوها نزدیک می‌شود، پهپاد شیرجه می‌زند، صدا پخش می‌کند و در صورت عقب‌نشینی گرگ‌ها، تا خروج کامل آنها از منطقه تعقیبشان می‌کند.

امسال عملیات به امتداد خط مرزی اورگن-کالیفرنیا و دره سیرا گسترش یافته است؛ جایی که دامداران بیشترین حملات را گزارش داده‌اند.

بازگشت گرگ خاکستری و چالش‌های جدید

گرگ‌های خاکستری تا اواسط قرن بیستم تقریباً در غرب آمریکا نابود شده بودند. از دهه ۱۹۹۰ با برنامه بازمعرفی در پارک یلواستون و آیداهو جمعیت آنها افزایش یافت. اکنون صدها گرگ در واشنگتن و اورگن، ده‌ها گرگ در شمال کالیفرنیا و هزاران گرگ در اطراف دریاچه‌های بزرگ زندگی می‌کنند.

این بازگشت، اصطکاک‌های تازه‌ای هم ایجاد کرده است. تنها در سال ۲۰۲۲ گرگ‌ها حدود ۸۰۰ حیوان اهلی را در ۱۰ ایالت کشتند. در برخی مناطق که بازدارنده‌های غیرکشنده جواب نمی‌دهند، مقامات همچنان مجوز شکار گرگ‌ها را صادر می‌کنند.

آیا گرگ‌ها به صدا عادت می‌کنند؟

سؤال مهم این است که آیا گرگ‌ها به این صداها عادت نمی‌کنند؟ در اروپا برای ترساندن گرگ‌ها پرچم‌های متحرک موسوم به Fladry روی حصارها نصب می‌شود اما پس از مدتی گرگ‌ها متوجه می‌شوند که این پرچم‌ها بی‌خطرند.

برنامه پهپادی با تغییر مداوم محرک‌ها – از نوع صدا تا زمان پرواز و موقعیت – سعی می‌کند از عادت کردن گرگ‌ها جلوگیری کند.

«گرگ‌ها از چیزهای جدید می‌ترسند. انسان‌ها اغلب آنها را شجاع و ترس‌ناپذیر تصور می‌کنند، اما حقیقت این است که چیزهای تازه آنها را نگران می‌کند.»
— آماروک وایس، مرکز تنوع زیستی

همچنین، مزیت نزدیکی را نباید فراموش کرد. پهپاد می‌تواند خیلی سریع و خیلی نزدیک بر فراز گرگ‌ها ظاهر شود تا اثر ترسناک صدا شدیدتر شود.

چالش هزینه‌ها

این سیستم ارزان نیست. یک پهپاد مجهز به دوربین حرارتی و بلندگوی مقاوم حدود ۲۰ هزار دلار قیمت دارد و آموزش خلبانی هم هزینه جداگانه دارد. جنگل‌های انبوه می‌توانند سیگنال و دید پهپاد را مختل کنند. برای بسیاری از دامداران، این هزینه‌ها دست‌نیافتنی است.

به همین دلیل تیم‌های USDA بیشتر برای دامدارانی پرواز می‌کنند که بیشترین خسارت را دیده‌اند. برخی از دامداران از نتایج راضی هستند، اما نگران اثرات بلندمدت‌اند.

«من قدردان تلاش آنها هستم اما فکر نمی‌کنم این یک راه‌حل بلندمدت باشد.»
— مری ریکرت، دامدار شمال مونت شاستا

او نگران است گرگ‌ها متوجه شوند پهپاد خطری واقعی ندارد و دوباره به حمله ادامه دهند. حتی حمله‌های نافرجام هم هزینه دارد؛ چون گاوها دچار استرس می‌شوند، وزن کم می‌کنند یا حتی سقط جنین دارند.

ریکرت می‌گوید اگر این روش تأثیر خود را از دست بدهد، ممکن است مجبور شود کسب‌وکاری که از دهه ۱۹۸۰ اداره کرده را تعطیل کند. او خواهان مجوز شلیک به گرگ‌های مهاجم یا حذف گرگ‌های تکرارکننده حمله است.

همزیستی با صدای بلند

تیم‌های پهپادی می‌دانند این روش گلوله نقره‌ای نیست و قرار نیست جایگزین سگ‌های نگهبان، چوپانان، پرچم‌های فلادری یا حصارهای برقی شود. این فقط یک ابزار انعطاف‌پذیر است که در شرایط خاص می‌تواند جان دام‌ها را نجات دهد و فرصت تنفس بیشتری برای گرگ‌ها و دامداران فراهم کند.

گاهی تمام چیزی که لازم است یک «صدای شبانه» است. پل ولف – که نام خانوادگی‌اش به‌طرز جالبی با موضوع مرتبط است – خاطره‌ای از یک آزمایش اولیه تعریف می‌کند:

«خلبان با میکروفون گفت: “هی گرگ، از اینجا برو.” گرگ فوراً گاو را رها کرد و فرار کرد.»

اگر هزینه‌ها کاهش یابد و آموزش‌ها گسترش پیدا کند، ممکن است این تاکتیک به‌جای مأموران دولتی توسط خود دامداران به کار گرفته شود. فعلاً این یک اثبات مفهوم امیدوارکننده است؛ راهی برای تبدیل صدا و شگفتی به فرصتی برای همزیستی میان انسان و گرگ‌ها.

این فناوری ترکیبی از نوآوری و خلاقیت است. اگر به حفاظت از حیات‌وحش و روش‌های غیرکشنده برای کاهش تعارض میان انسان و طبیعت علاقه دارید، این مقاله را با دوستان خود به اشتراک بگذارید و درباره نقش تکنولوژی در آینده همزیستی بحث کنید.