برای گرفتن مدرک برنامه نویسی روشهای متنوعی وجود دارد. به عنوان مثال میتوان به تحصیلات آکادمیک، گذراندن کلاسهای حضوری مختلف و استفاده از آموزشهای آنلاین اشاره کرد. این موارد جزو پرکاربردترین روشهای گرفتن مدرک برنامه نویسی هستند. دنیای تکنولوژی دائما در حال تغییر و پیشرفت است. در چنین دنیایی یاد گرفتن برنامه نویسی و بهروز بودن در آن حوزه اهمیت بسیار زیادی دارد. داشتن مدرک برنامه نویسی، یکی از راههای اثبات وجود مهارتهای متنوع و نشان دادن علاقه شخص به پیشرفت در موقعیتهای شغلی مختلف است. برای همین، به عنوان شخص جویای کار در این زمینه، لازم است بدانیم که چگونه مدرک برنامه نویسی بگیریم.
آنچه در این مطلب میآموزید:
-
با مراحل مهم و اولیه برای گرفتن مدرک برنامه نویسی آشنا میشوید.
-
انواع روشهای گرفتن مدرک را همراه با مزایا و معایب هر کدام میشناسید.
-
متوجه میشوید که وضعیت درآمدی زبانهای برنامه نویسی مختلف در سطح جهانی چگونه است.
-
با معتبرترین مدارک برای هر زبان آشنا شده و اطلاعات مختصری درباره آنها بدست میآورید.
-
یاد میگیرید که چگونه برای شرکت در آزمون و گرفتن مدرک برنامه نویسی آماده شوید.
-
با مدرک و گواهینامههای فرادرس آشنا شده و روش گرفتن آنها را یاد میگیرید.

در این مطلب از مجله فرادرس توضیح دادهایم که چگونه مدرک برنامه نویسی بگیریم. ابتدا روشهای کلی برای گرفتن مدرک برنامه نویسی را بررسی میکنیم. پس از آن انواع مدرک را معرفی میکنیم. سپس هم توضیح میدهیم که کدام مدارک درآمدهای بیشتری دارند. بعد از آن هم روش کسب آمادگی برای شرکت در آزمونها و گرفتن مدرک را مینویسیم. در نهایت هم با ارزشترین مدارک برای کار فریلنسری در منابع بینالمللی را معرفی کردهایم.
چگونه مدرک برنامه نویسی بگیریم؟
در فهرست زیر مراحل لازم برای گرفتن مدرک برنامه نویسی را نوشتهایم.
- مرحله اول: ارزیابی مهارتها و تامین پیشنیازها
- مرحله دوم: ثبتنام در دوره مورد نظر
- مرحله سوم: تکمیل دوره و شرکت در آزمون
اولین مرحله برای گرفتن مدرک برنامه نویسی – و قبل از انتخاب رشته مورد نظر – توجه به نکاتی مانند مهارتها، اهداف و زمان در دسترس است. برای مثال، گواهینامه کد نویسی به معنای کسب مهارت در نوشتن کدها به زبان دلخواه است. اما برخی افراد میخواهند دانش عمیقتری از برنامهنویسی بهدست بیاورند و فقط به کدنویسی فکر نمیکنند. بهترین مسیر برای این افراد تحصیل در فضاهای دانشگاهی است.

در بخش پایین مراحل بالا را توضیح دادهایم.
مرحله اول: ارزیابی مهارتها و تامین پیشنیازها
برای دانستن اینکه چگونه مدرک برنامه نویسی بگیریم باید با توجه به ارزیابی مهارتها، پیشنیازها و زمان در دسترس از بین گزینههای موجود، یکی را انتخاب کنیم. به طور کل با سه روش میتوان مدرک برنامه نویسی گرفت.
- اگر نسبت به این حوزه کاملا ناآشنا هستید و میخواهید مهارت برنامه نویسی را از پایه به صورت کامل یاد بگیرید، شاید تحصیل در رشته برنامه نویسی در دانشگاه یا کالج انتخاب بسیار خوبی باشد. در دانشگاه هیچ نیازی به دانش پیشزمینه درباره برنامه نویسی وجود ندارد.
- بعضی از افراد میخواهند به صورت عمیق برنامه نویسی را یاد بگیرند. همچنین، دانش پیشزمینه هم در این حوزه دارند. برای این اشخاص، استفاده از «بوتکمپها» (Bootcamp) گزینه مناسبی است. بوتکمپهای نرمافزاری معمولا به صورت خصوصی برگزار میشوند. در این دورهها شاید لازم باشد که از قبل، اطلاعاتی درباره برنامه نویسی و کار با بعضی از تکنولوژیها داشته باشید.
- برای افرادی که میخواهند در کوتاهترین زمان ممکن، مدرک برنامه نویسی بگیرند، استفاده از آموزشهای آنلاین – به صورت خودآموز – مناسبترین روش است. زیرا در این روش، انعطافپذیری بسیار زیادی در زمان مطالعه و کلاسها وجود دارد. به عنوان مثالی از آموزشگاههای آنلاین میتوان به فرادرس اشاره کرد. در وبسایت فرادرس همه افراد چه با دانش پیشزمینه و چه بدون هیچ دانشی میتوانند گزینه مناسب خود را پیدا کنند. همچنین، مشاهده آموزشها چهارچوب زمانی خاصی ندارند و به توان یادگیری دانشجو وابسته هستند.

مرحله دوم: ثبتنام در دوره مورد نظر
بسته به نوع برنامه آموزشی، قوانین ثبتنام فرق میکنند. مدارک رایگان ممکن است که به ثبتنام خاص یا پیشنیاز دیگری احتیاج نداشته باشند. فقط ثبت درخواست برای شرکت در دوره کافی است. اما مدارک حرفهای برنامه نویسی شرایط دیگری دارند. در فهرست پایین این موارد را به شکل کلی توضیح دادهایم.
- دانشگاه: برای ثبتنام در دانشگاه، مشخصات شخصی کامل به علاوه مدرک قبولی دوره دبیرستان لازم است. در ضمن، برای رفتن به هر مرحله باید آزمونهای مربوط به درسهای قبلی را با حداقل نمره قابل قبول بگذرانیم. زیرا بعضی از درسها پیشنیاز درسهای دیگری هستند.
- بوتکمپهای برنامه نویسی: برای ثبتنام دانشجو در این موسسات خصوصی معمولا سابقه کار یا حداقل نمره و مدرک مربوط به رشتههای دیگر نیاز نیست. اما شاید قبل از ثبتنام لازم باشد که در مصاحبهای شرکت کرده یا مدرک فارقالتحصیلی دبیرستانتان را ارئه دهید.
- آموزشهای آنلاین – خودآموز: برای ثبتنام در آموزشگاههای آنلاینی مثل فرادرس، فقط به آدرس ایمیل نیاز دارید. سپس میتوانید از فیلمهای آموزشی فرادرس – به صورت رایگان یا پولی – استفاده کنید. فقط برای مشاهده و تمرین همزمان با دورهها به کامپیوتر و اینترنت ثابت نیاز دارید.
مرحله سوم: تکمیل دوره و شرکت در آزمون
در پایان هر دوره آموزشی برای گرفتن مدرک برنامه نویسی لازم است که آزمونهای خاصی را پشت سر بگذارید.
- دانشگاه: برای مثال در دانشگاهها باید آزمون مربوط به تمام درسها را با نمره قبولی پشت سر بگذرانید. فقط به این شرط موفق به دریافت مدرک میشوید.
- بوتکمپهای تمام وقت: در این آموزشگاهها احتمالا لازم است در کلاسهای مختلفی حاضر شده و به صورت جدی مطالعه کنید. درسهای خود را با کمک معلم و به صورت آنلاین یا حضوری یاد میگیرید. کلاسها زنده هستند. یعنی از قبل ضبط نشدهاند. برای گرفتن مدرک معمولا باید در آزمون نهایی شرکت کنید. یا اینکه پروژه مشخصی را تکمیل کرده و به موسسه تحویل دهید.
- آموزشهای آنلاین – خودآموز: در دورههای آنلاینی مانند دورههای فرادرس باید تمام فیلمهای آموزشی را به ترتیب از اول تا انتها تماشا کنید. سپس در آزمون از پیش آماده شده، به صورت آنلاین شرکت میکنید. اگر حد نساب نمره قبولی را بدست بیاورید، مدرک دو زبانه معتبری به شما داده میشود.

قبل از اینکه بدانیم چگونه مدرک برنامه نویسی بگیریم، باید با انواع مدارک موجود آشنا شویم. در این بخش از مطلب، انواع مدارک برنامه نویسی را با جزئیات بیشتری بررسی کردهایم. این مدارک شامل موارد فهرست زیر هستند.
- مدارک دانشگاهی
- مدارک و گواهینامههای بوتکمپتها و کلاسهای حضوری
- مدرک دورههای آنلاین و خودآموز
در ادامه، تمام موارد بالا را یک به یک توضیح دادهایم.
مدرک دانشگاهی در برنامه نویسی
مدرک کارشناسی برنامه نویسی کامپیوتر برای دانشجویانی که بدنبال شغلی در این زمینه میگردند، یکی از بهترین گزینه است. برای گرفتن مدرک کارشناسی باید حدود ۱۲۰ واحد درسی را در چهار سال به پایان برسانیم. این زمان حدودی بوده و بسته به دانشگاه یا رشته و توان تحصیل دانشجو فرق میکند. بعد از گرفتن مدرک کارشناسی، دانشجویان میتوانند برای اشتغال در موقعیتهای مرتبط با مهارتهای برنامه نویسی آماده میشوند. برای مثال میتوان به امنیت سایبری و توسعه نرمافزار اشاره کرد.
در دوره کارشناسی در دانشگاه معمولا مهارتهایی مانند موارد زیر آموزش داده میشوند.
بعضی از برنامههای تحصیلی، فرصتهایی را برای اشتغال دانشجوها در موقعیتهای شغلی واقعی فراهم میکنند. به این صورت، دانشجویان میتوانند مهارتهای کاربردی هم بدست بیاورند.

مزایا و معایب مدرک دانشگاهی
در این بخش از مطلب، مزایا و معایب کسب مدرک برنامه نویسی از طریق دانشگاه را بررسی کردهایم. ابتدا مزیتهای این کار را مینویسیم.
- برای کمک به پرداخت هزینههای بالای تحصیل، امکان درخواست وام و بورسیه وجود دارد.
- افراد، دانش بسیار عمیقتری نسبت به علوم کامپیوتر بدست میآورند. این مسئله به دانشجویان برای رسیدن به شغلهای بهتر کمک میکند.
- دانشجوها تجربه زندگی دانشجویی را بدست میآورند. این مسئله مهارتهای مهم زندگی را به آنها میآموزد.
اما قبل از تصمیم گرفتن درباره آن که چگونه مدرک برنامه نویسی بگیریم، لازم است با معایب تحصیل در دانشگاه نیز آشنا شویم. در فهرست زیر، این معایب نوشته شدهاند.
- این روش گرفتن مدرک، نسبت به سایر روشها از لحاظ مالی هزینه بیشتری دارد.
- زمان بسیار طولانیتری صرف گرفتن مدرک میشود.
- برنامههای درسی، سختگیرانه و ثابت هستند. بنابراین نمیتوان آنها را به سرعت تغییر داد. یعنی ممکن است با تغییرات سریع تکنولوژی مطابقت نداشته باشند.
نیاز به مدرک دانشگاهی در بازار کار
هنوز هم بعضی از کارفرماها علاقهمند به استخدام افرادی با مدرک دانشگاهی هستند. یعنی کسانی که چهار سال در دانشگاه در رشته برنامه نویسی تحصیل کردهاند. اما برای افرادی که مهارتهای خود را از راههای دیگر بدست آوردهاند، هم تعداد فرصتهای شغلی خوب است. در نظر سنجی انجام شده در سایت «Indeed»، درصد بالایی از کارفرمایان گفتند که فارغ التحصیلان بوتکمپ به اندازه فارغ التحصیلان دانشگاهی، برای کار آماده هستند.
در داخل کشور ایران هم با بررسی آگهیهای استخدام در سایتهای معروف کاریابی، مشخص میشود که داشتن مهارت و سابقه کار، بیش از داشتن مدرک دانشگاهی ارزش دارد. تقریبا در تمام آگهیها قبولی برای فرصت شغلی، به سابقه کار و موفقیت در مصاحبه حضوری شرکت مورد نظر، بستگی دارد. اما وجود مدارک تخصصی مختلف هم برای پذیرش اولیه رزومه، اهمیت بسیار زیادی دارد.
آموزشگاههای حضوری و بوتکمپها
دورههای آموزشی در آموزشگاههای حضوری کوتاه مدت و تخصصیتر هستند. مهارتهای برنامه نویسی تدریس شده در این آموزشگاهها با نیازهای حال حاضر در بازار کار، تطابق دارند. طول مدت زمان آموزش در این موسسات به طور معمول از حدود ۱۵ هفته تا ۶ ماه است. اما شاید در بعضی دورهها به ۲ سال هم بیانجامد. بر اساس مطالعه بازار آموزشگاههای برنامه نویسی آمریکا در سال ۲۰۱۹، هزینه میانگین شرکت در دورههای آموزشی برای هر دانشآموز حدود ۱۳ هزار دلار بود. معمولا سرفصلهای آموزشی در آموزشگاههای حضوری با همدیگر تطابق کامل ندارند. اما بیشتر آنها برنامههایی مانند موارد زیر را برگزار میکنند.
مزایا و معایب مدرک آموزشگاههای حضوری
قبل از تصمیم گرفتن درباره اینکه چگونه مدرک برنامه نویسی بگیریم، باید با مزایا و معایب روشهای مختلف آشنا شویم. ابتدا به بررسی مزیتهای استفاده از آموزشگاههای حضوری میپردازیم.
- بخاطر برنامه درسی بهروز این آموزشگاهها مهارتهای لازم برای ورود به بازار کار به دانشجویان تدریس میشود.
- یادگیری مهارتهای مفید در این آموزشگاهها – نسبت به دانشگاهها – در زمان و با هزینه بسیار کمتری انجام میشود.
- اگر بخواهید شغل خود را تغییر دهید یا از قبل مدرک کارشناسی گرفته باشید، استفاده از این آموزشگاهها انتخاب خوبی است.

تحصیل در این آموزشگاهها علاوه بر مزیتهای خود، چند عیب هم دارد. در فهرست زیر مهمترین مشکلات مربوط به تحصیل در آموزشگاههای حضوری را بیان کردهایم.
- در آموزشگاههای حضوری گزینههای کمکی – مانند وام و بورسیه – برای پرداخت شهریه وجود ندارد.
- در مقایسه با تحصیلات دانشگاهی حجم اطلاعات داده شده به دانشجو خیلی کمتر است.
- آموزشگاههای حضوری آمریکا در گذشته بخاطر تبلیغات غیرواقعی درباره موفقیت در «سیلیکون ولی» (Silicon Valley) مورد انتقاد قرار گرفتهاند.
دورههای آنلاین با مدرک معتبر
به عنوان چند مورد از پلتفرمهای اختصاصی برای دورههای آنلاین میتوان از «Coursera» و «edX» و «Udemy» و «freeCodeCamp» و فرادرس نام برد. دورههای آموزشی فرادرس هم مانند دورههای دیگر به صورت بینالمللی قابل استفاده هستند.
در آموزشگاههای آنلاین، میتوان دورهها را به صورت خودآموز یا نیمهوقت یاد گرفت. مدت این دورهها معمولا بین ۴ تا ۱۲ هفته است. در هر هفته هم به ۳ تا ۱۰ ساعت مطالعه نیاز دارد. فرایند یادگیری در این آموزشگاهها بسیار انعطافپذیر و وابسته به دانشجو است. زیرا تمام دورهها از قبل ضبط شدهاند. این دورهها به صورت فیلم آماده در اختیار دانشجو قرار میگیرند. بنابراین دانشجو، زمان شروع و پایان یادگیری را تعیین میکند. موضوعات آموزشی بسیار متنوع هستند و از پایهایترین موارد تا موارد پیشرفته را شامل میشوند. خود دانشجو تصمیم میگیرد که از کدام دورهها با چه ترتیبی استفاده کند.
معمولا پروژه نهایی وجود ندارد. در آموزشگاه آنلاین فرادرس، مجموعه آموزشهای پروژه محور نیز تهیه شدهاند. فیلمهای این مجموعه آموزش، پیادهسازی پروژههای واقعی و مناسب بازار کار را به دانشجویان یاد میدهند. در بخشهای بعدی، این مجموعه آموزشی را معرفی کردهایم.
نحوه دریافت مدرک از این دورهها
برای گرفتن مدرک برنامه نویسی از آموزشگاههای آنلاین باید در آزمون مربوط به هر آموزش، حداقل نمره مورد نیاز را بدست بیاوریم. در ادامه، روش یادگیری برنامه نویسی با کمک فرادرس را توضیح دادهایم. با مشاهده هر کدام از فیلمهای معرفی شده در این قسمت، امکان گرفتن مدرک پایان دوره وجود دارد.
یادگیری برنامه نویسی با کمک فرادرس
قبل از گرفتن مدرک بینالمللی برنامه نویسی باید به مقدار کافی بر روی این مباحث مسلط شویم. فرادرس به عنوان آموزشگاه آنلاین، زبانهای برنامه نویسی مختلف را پوشش میدهد. در این آموزشگاه برای شروع به یادگیری برنامه نویسی، آموزشهای رایگان ارائه شدهاند. نکته مهم، این است که برنامه نویسی را باید از اول به شکل درست یاد بگیریم. ابتدا باید با توجه به هدف و علاقه خود، زبانی را انتخاب کنیم. زبانهای برنامه نویسی متنوعی وجود دارند. هر یک از این زبانها برای حل نوع خاصی از مسائل مناسبتر هستند. برای آشنایی با انواع زبانهای برنامه نویسی میتوانید از فیلمهای آموزشی فرادرس استفاده کنید.

فرادرس، فیلمهای با کیفیتی را – از مبتدی تا حرفهای – طراحی و منتشر کرده است. بیشتر فیلمهای سطوح مقدماتی زبانهای مختلف برای استفاده عموم مردم و به صورت رایگان منتشر شدهاند. در پایین، چند مورد از این فیلمهای آموزشی را معرفی کردهایم. در صورت نیاز با کلیک بر روی تصویر بالا میتوانید وارد صفحه اصلی این مجموعه آموزشی شده و فیلمهای دیگری را نیز مشاهده کنید.
زبانهای برنامه نویسی با بیشترین درآمد
در سالهای آینده، انتظار میرود که صنعت تکنولوژی با سرعت بسیار زیادی پیشرفت کند. هر چقدر که این صنعت رشد میکند نیاز به برنامه نویسان متخصص هم در آن بیشتر میشود. زبانهای برنامه نویسی هنوز یکی از مهمترین معیارهای درآمد برای برنامه نویسان و مهندسان نرمافزار هستند.
در این بخش از مطلب، وضعیت چند زبان برنامه نویسی را بررسی کردهایم. این زبانها بیشترین میزان درآمد را در سال ۲۰۲۵ دارند. برای شناسایی آنها از ترندهای فعلی و آینده بازار کار استفاده کردهایم. همچنین، مهمترین کاربرد هر زبان را نیز نوشتیم.
در جدول پایین میزان درآمد ۲۰ زبان برنامه نویسی مختلف را از بالا تا به پایین نوشتهایم. این جدول میزان درآمد برنامه نویسان را در سه منطقه آمریکا، هندوستان و اتحادیه اروپا نشان میدهد.
زبان برنامه نویسی | مهمترین کاربردها |
---|---|
پایتون | دادهکاوی، هوش مصنوعی، وب |
Go (Golang) | سیستمهای مقیاسپذیر، زیرساختهای ابری |
زبان برنامه نویسی Rust | برنامه نویسی سطح پایین، بلاک چین |
زبان برنامه نویسی Scala | پردازش داده، سیستمهای توزیع شده |
کاتلین | اپلیکیشنهای اندروید و بک اند |
جاوا | اپلیکیشنهای سازمانی بزرگ و بکاند |
سوئیفت | توسعه اپلیکیشنهای «iOS» |
تایپ اسکریپت | فرانت اند و پروژههای جاوا اسکریپت |
زبان برنامه نویسی ++C | بازی، سیستمهای نهفته و نرمافزارهای سیستمی |
«روبی» (Ruby) | توسعه وب با فریمورک «Rails» |
زبان کوئری نویسی SQL | مدیریت دادهها و پایگاههای داده |
زبان برنامه نویسی R | تحلیل دادهها و علوم آماری |
پایگاههای داده NoSQL | دادههای غیرساختیافته و فضای ابری |
زبان برنامه نویسی PHP | وب، سیستمهای مدیریت محتوا و وردپرس |
زبان برنامه نویسی Dart | توسعه اپلیکیشنهای موبایل با «Flutter» |
اسکرپیتنویسی شل | مدیریت سرور و فضای ابری، عملیات دواپس |
پایگاههای داده مبتنی بر SQL | اپلیکیشنهای مقیاسپذیر و کوئریهای پیچیده |
زبان برنامه نویسی Haskell | پروژههای علمی و مالی و سیستمهای همروند |
زبان برنامه نویسی Objective-C | توسعه اپلیکیشنهای قدیمی iOS |
زبان برنامه نویسی «سی شارپ» (#C) | نرمافزارهای سازمانی، بازیسازی و غیره |
- نکته ۱: به عنوان مثالهایی از پایگاههای داده غیر SQL میتوان از «MongoDB» و «Cassandra» و «Redis» نام برد.
- نکته ۲: به عنوان مثالهایی از پایگاههای داده مبتنی بر SQL نیز میتوان از «PostgreSQL» و «MySQL» و «MS SQL» نام برد.
زبانهای برنامه نویسی محبوب و پرتقاضا
زبانهای برنامهنویسی محبوب و پرتقاضا، زبانهایی هستند که شرکتهای برنامه نویسی بیشتر به متخصصان آنها نیاز دارند. همچنین توسعهدهندگان نرمافزار و افراد تازهکار هم بیشتر از بقیه برای یادگیری آنها اقدام میکنند. میزان تقاضای زبانهای مختلف بر اساس مقدار استفاده از آنها در پروژههای گوناگون اندازهگیری میشود. در زمان انتخاب نیروی کار، شرکتهای برنامه نویسی باید مطمئن شوند که بهترین افراد را انتخاب میکنند. یکی از این راهها بررسی مدارک برنامه نویسی است. به همین دلیل لازم است که بدانیم چگونه مدرک برنامه نویسی بگیریم.

در این بخش از مطلب، با کمک جدولی پرتقاضاترین و محبوبترین زبانهای برنامه نویسی دنیا را همراه با کاربردهای اصلیشان بررسی کردهایم.
زبان برنامه نویسی | بیشترین محل استفاده | کمترین محل استفاده |
---|---|---|
JavaScript | اپلیکیشنهای تحت وب | AR و VR |
Python | یادگیری ماشین و هوش مصنوعی | برنامههای موبایل |
Java | سرویسهای بکاند | AR و VR |
++C | سیستمهای نهفته | اپلیکیشنهای تحت وب |
#C | برنامههای دسکتاپ | یادگیری ماشین و هوش مصنوعی |
PHP | اپلیکیشنهای تحت وب | یادگیری ماشین و هوش مصنوعی |
C | سیستمهای نهفته | اپلیکیشنهای تحت وب |
Kotlin | برنامههای موبایل | اپلیکیشنهای تحت وب |
Go | سرویسهای بکاند | برنامههای موبایل |
Swift | برنامههای موبایل | سرویسهای بکاند |
Rust | سیستمهای نهفته | برنامههای موبایل |
Dart | برنامههای موبایل | اپلیکیشنهای تحت وب |
Objective-C | نرمافزارهای On-device | برنامههای دسکتاپ |
Ruby | نرمافزارهای On-device | اپلیکیشنهای تحت وب |
Lua | نرمافزارهای On-device | برنامههای موبایل |
معتبرترین مدارک برنامه نویسی
بعد از دانستن اینکه چگونه مدرک برنامه نویسی بگیریم، حالا نوبت آن است که بدانیم چه مدرک برنامه نویسی باید بگیریم. به عبارت ساده، مدارک برنامه نویسی ساخته شدهاند تا به افراد برای پیدا کردن شغلهای پایه در حوزه برنامه نویسی کمک کنند. دانشجویانی که مدرک برنامه نویسی میگیرند باید اصول پایه در زبانهای مختلف را بلد باشند. آنها میتوانند کلاسهای دیگری را هم انتخاب کنند که بر روی جنبههای پیشرفتهتر برنامه نویسی تمرکز کرده است. برای مثال میتوان به کلاسهای مربوط به برنامه نویسی اپلیکیشنهای موبایل با زبان جاوا، برنامه نویسی وب، مدیریت پایگاه داده یا بازی سازی اشاره کرد.
به منظور پیدا کردن شغل در بازارهای جهانی کار باید نسبت به معتبرترین مدارک برنامه نویسی آشنا شویم. در این بخش از مطلب، معتبرترین مدارک برنامه نویسی بینالمللی را برای زبانهای و تکنولوژیهای پرکاربرد، معرفی کردهایم. اما برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مطلب مربوط به آن را در مجله فرادرس مطالعه کنید.
OCP برای برنامه نویسی جاوا
کلمه OCP مخفف عبارت «کارشناس مورد تایید اوراکل» (Oracle Certified Professional) است. داشتن این مدرک نشان دهنده مهارت شخص در کار با زبان برنامه نویسی جاوا است. مدرک OCP مفاهیم اصلی جاوا مانند شیءگرایی، مدیریت خطایهای استثنا، کار با API-های جاوا و ویژگیهای پیشرفتهای مانند جریانهای داده و عبارتهای lambda را پوشش میدهد. این مدرک، اعتبار بسیار زیادی در صنعت دارد.
بعضی از توسعهدهندگان به دنبال آموزش حرفهایتر جاوا هستند. این افراد میخواهند فرصتهای شغلی بهتری بدست بیاورند. برای این توسعهدهندگان، گرفتن مدرک OCP گزینه مناسبی است.
مدرک کاردانی توسعهدهنده آژور
نسخه «AZ-204» از «مدرک کاردانی توسعهدهنده آژور» (Azure Developer Associate Certification) مناسب برنامه نویسانی است که بر روی اپلیکیشنهای مایکروسافت آژور کار میکنند. مباحث تدریس شده در دورههای این مدرک، شامل موراد زیر است.
آزمون نسخه AZ-204 بررسی میکند که آیا برنامه نویس، توانایی طراحی و ساخت اپلیکیشنهای مختص به فضای ابری را دارد یا نه. این مدرک برای افرادی که بر روی محاسبات ابری کار میکنند و تمرکز خود را بر روی آژور گذاشتهاند، گواهی نامه بسیار معتبری است.

گواهی توسعهدهنده AWS
مدرک بینالمللی «گواهی توسعهدهنده AWS» یا (AWS Certified Developer Associate) توانایی توسعه اپلیکیشنهای AWS را نشان میدهد. این گواهینامه مهارتهای اصلی AWS را پوشش میدهد. این مهارتها را در فهرست زیر، نام بردهایم.
- انجام محاسبات
- ذخیرهسازی داده
- شبکه
- پایگاههای داده
- روشهای توسعه و عیبیابی نرمافزارهای فضای ابری
مدرک «AWS Certified Developer – Associate» مناسب توسعهدهندگانی است که با سرویسهای وب آمازون کار میکنند. این برنامه نویسان برنامههای کاربردی را به صورت مقیاسپذیر، قابل اعتماد و ایمن در فضای ابری میسازند.
جاوا اسکریپت
برای گرفتن مدرک مربوط به متخصص توسعه اپلیکیشنهای تحت وب CIW باید سه امتحان مخصوص بدهیم.
- پرل
- طراحی پایگاه داده
- جاوا اسکریپت
به منظور یادگیری کار با جاوا اسکریپت و آمادگی شرکت در آزمون میتوانید کار خود را با تماشای فیلم آموزش رایگان «جاوا اسکریپت» (JavaScript) به صورت سریع و آسان در ۱۵۰ دقیقه + گواهینامه از فرادرس شروع کنید. لینک مربوط به آن را در پایین نیز قرار دادهایم.
امتحان مربوط به متخصص جاوا اسکریپت، تمام مهارتهای برنامه نویس را برای حل مسائل مربوط به سمت کلاینت، بررسی میکند. این مهارتها بر روی انواع پلتفرمها قابل اجرا هستند. در این امتحان، موضوعاتی مانند بررسی فرم، متحرکسازی تصویر و تعیین محل نمایش المانهای عناصر صفحه وب یا اپلیکیشن، مانند بقیه مفاهیم پیشرفته جاوا اسرکیپت بررسی میشوند.
پایتون
اکنون دسترسی بیشتری به امتحانات پایتون داریم. در این امتحانات سطوح مختلف برنامه نویسی پایتون بررسی میشوند. ابتدا از برنامه نویس پایتون مقدماتی – مدرک PCEP – شروع میشوند. سپس گواهی کاردانی برنامه نویس پایتون، مدرک PCAP قرار دارد. بعد از آن هم دو سطح دیگر برای گواهی متخصص برنامه نویس پایتون یا PCPP تعریف شدهاند. یاد گرفتن پایتون و گرفتن مدرک این زبان میتواند موقعیتهای شغلی بسیار مناسبی را در پیش پای برنامه نویسان قرار دهد.
امتحان مربوط به هر سطح به شکل مجزا برگزار میشود. برای مثال امتحان مربوط به برنامه نویس پاتون مقدماتی ۳۰ سوال دارد. سوالات شامل پاسخهای تکگزینهای و چندگزینهای هستند. برای قبولی در امتحان باید حدود ۷۰٪ سوالات را به شکل درست پاسخ بدهیم.
گواهی متخصص توسعه فضای ابری گوگل
توانایی کار بر روی پلتفرم ابری گوگل در آینده کمک بسیار زیادی به برنامه نویسان میکند. گوگل هم مانند AWS چند گواهینامه اختصاصی برای کار بر روی خدمات فضای ابری خودش ارائه میدهد.
یکی از این مدارک معتبر به نام «گواهی کارشناس توسعه فضای ابری گوگل» (Google Professional Cloud Developer Certificate) است. این امتحان توسط ناظر گوگل، مشاهده میشود. بنابراین میتوان به صورت آنلاین و آفلاین در آن شرکت کرد.
Node.js
Node.js یکی از فریمورکهای جاوا اسکریپت است. این فریمورک برای توسعه اپلیکیشنهای تحت وب در سمت سرور به کار برده میشود. میتوان گفت که Node.js یکی از پراستفادهترین فریمورکهای جاوا اسکریپت است.
متخصصان کار با Node.js در لینوکس میتوانند برای گرفتن مدرک «OpenJS Node.js Services Developer | JSNSD» اقدام کنند. این گواهی توسط «بنیاد لینوکس» (Linux Foundation) داده میشود. مدت زمان آزمون دو ساعت است. در این آزمون تواناییهای متقاضیان در حوزه سرور و امنیت بررسی میشود.

چگونه برای گرفتن مدرک برنامه نویسی آماده شویم؟
برای کسب آمادگی به منظور شرکت در امتحان لازم است که کارهای زیر را به دقت انجام دهیم.
- بررسی شکل امتحان
- مطالعه هدفمند برنامه نویسی
- ارزیابی مهارتها
- پیوستن به گروههای مطالعه و جامعههای کاربری
در برنامه نویسی اصول و مبانی وجود دارند که تقریبا بین تمام زبانهای برنامه نویسی مشترک هستند. با یاد گرفتن این مطالب، مهارتهای مهم و کلی را بدست میآورید. برای آشنایی و یادگیری این اصول پیشنهاد میکنیم که فیلم آموزش رایگان اصول و مبانی برنامه نویسی + گواهینامه را از فرادرس مشاهده کنید. لینک مربوط به این فیلم را در پایین نیز قرار دادهایم.
در ادامه این بخش از مطلب چند ترفند و نکته را درباره آمادهسازی پیش از امتحان برنامه نویسی توضیح دادهایم. این نکات کمک میکنند تا بدانیم چگونه مدرک برنامه نویسی بگیریم.
بررسی شکل امتحان
اولین قدم برای گرفتن هر مدرک و گواهینامهای این است که بدانیم امتحان چگونه برگزار میشود. بنابراین قبل از هر چیزی باید جزئیات مربوط به امتحان گواهینامه را بررسی کنیم. این جزئیات شامل مواردی مانند شکل امتحان، زمان، تعداد سوالات، ساختار و غیره است.
دانستن این مسائل به متقاضیان کمک میکند که زمان خود را مدیریت کنند. همچنین متوجه میشوند که چه مطالبی را باید بیشتر مطالعه کنند.
مطالعه هدفمند برنامه نویسی
اگر نسبت به مسائل پایه برنامه نویسی مسلط نیستید، بهترین روش استفاده از کتابهای معتبر و مطالعه کامل درباره مفاهیم زیر است.
کار درست آن است که ابتدا این مفاهیم را مطالعه کرده و درک کنید. سپس در مسائل مختلف کدنویسی آنها را به کار ببرید. باید به صورت منظم، سوالهای کدنویسی را از ساده تا سخت، یک به یک حل کنید. در نهایت هم چند پروژه مختلف را پیادهسازی کنید.
ارزیابی مهارتها
بعد از یادگرفتن و مرور آموختهها باید آمادگی شرکت در آزمون را ارزیابی کرد. برای انجام دادن این کار معمولا دو روش وجود دارد.
- حل کردن چالشهای کدنویسی
- شرکت در امتحانات ماک
برای حل کردن چالشهای کدنویسی میتوانید از سایتهای مخصوص این کار استفاده کنید. بعضی از وبسایتها چالشهای متنوعی را در سطوح مختلف برای ارزیابی مهارت برنامه نویسی افراد ارائه میدهند. بعد از آن هم میتوانید با شرکت در آزمونهای ماک، خود را برای امتحان آماده کنید. استفاده از این آزمونها ضروری نیست اما تاثیر بسیار زیادی در آمادگی برای شرکت در امتحانات برنامه نویسی دارد.
پیوستن به گروههای مطالعه و جامعههای کاربری
برای اینکه به شکل کامل بفهمیم چگونه مدرک برنامه نویسی بگیریم، باید به گروههای مطالعه و جامعه کاربری زبان مورد نظر بپیوندیم. با این کار، فضای بسیار خوبی برای صحبت درباره مسائل سخت، پرسیدن سوال و تمرین برنامه نویسی همراه با دیگران پیدا میکنیم.
صحبت کردن با دانشجویانی که قبلا امتحانات مربوط به مدرک برنامه نویسی را گذراندهاند، ممکن است راهنمای بسیار خوبی باشد. زیرا این افراد میتوانند نکات مهم امتحان و ترفندهای خوبی را برای مطالعه ارائه بدهند. این مسئله به حفظ انگیزه افراد و پشتیبانی از یکدیگر در مسیر یادگیری کمک میکند.

یکی از نکات مهم درباره اینکه چگونه مدرک برنامه نویسی بگیریم، دانستن روش درست آماده شدن برای شرکت در آزمون است. در بخش بعد، نکات مربوط به این مسئله را توضیح دادهایم.
ترفندهای آمادگی برای شرکت در آزمون
تا اینجا مراحل آمادگی برای گرفتن مدرک برنامه نویسی را بیان کردیم. در این بخش، چند ترفند مهم برای شرکت در آزمون را توضیح میدهیم.
- تمرین مداوم: در برنامه نویسی، نوشتن مکرر کدها اهمیت زیادی دارد. باید هر روز کدنویسی کنید، حتی ۳۰ دقیقه. این کار به تقویت مهارتها، تفکر منطقی و ارسال مطالب آموخته شده به حافظه بلندمدت کمک میکند.
- استفاده از منابع یادگیری رایگان: سایتهایی مثل «freeCodeCamp» و «W3Schools» و «SoloLearn» آموزشهای رایگان برای زبانهای مختلف ارائه میکنند.
- رعایت صحیح سینتکس: به نوشتن درست ساختارها و بلوکها مثل استفاده از {} یا () و همچنین رعایت دندانهگذاری عادت کنید.
- کامنت: برای کدهای خود کامنت بنویسید.
- نوشتن کدهای خوانا: از نامهای واضح برای متغیرها، توابع و غیره استفاده کنید.
- مشخص کردن صریح اهداف: مشخص کردن صریح هدفها و زمانبندی منظم، باعث میشود که مسئولیتپذیر شوید. روند پیشرفت خود را حس کنید و در طول مدت یادگیری با انگیزه باقی بمانید.
فیلمهای آموزشی فرادرس
سایتهای نام برده شده در بخش قبل، همگی به زبان انگلیسی هستند. برای استفاده از محتوای آموزشی به زبان فارسی میتوانید به وبسایت فرادرس مراجعه کنید. تمام مطالب آموزشی و علمی نوشته شده در مجله وبسایت فرادرس رایگان هستند. در ضمن در سایت فرادرس هم بیشتر محتواهای آموزشی مربوط به سطوح ابتدایی در زبانهای برنامه نویسی مختلف به صورت رایگان در اختیار مخاطبان قرار داده شدهاند. در این سایت میتوانید فیلمهای آموزشی بسیار تخصصی را درباره زبانهای برنامه نویسی مختلف پیدا کنید.
در بخشهای بعدی مطلب، آموزشهای پروژهمحور برنامه نویسی فرادرس را معرفی کردهایم . در پایان تمام آنها امکان گرفتن مدرک معتبر دو زبانه وجود دارد.
آیا دورههای فرادرس، مدرک دارند؟
آموزشگاه آنلاین فرادرس در انتهای بعضی از فیلمهای آموزشی خود، آزمون مرتبط با دوره برگزار میکند. در صورت قبولی مخاطب در دوره مورد نظر، مدرک فرادرس برای کاربر صادر میشود. مدرک یا گواهینامه فرادرس، مدرک رسمی است که پس از گذراندن دورههای آموزشی فرادرس – رایگان و غیررایگان – به شرکتکنندگان ارائه میشود. برای دریافت این مدرک باید دو کار مهم را انجام دهید:
- اول، محتوای آموزشی دوره را به طور کامل مشاهده کنید.
- دوم، در آزمون آنلاین چهارگزینهای انتهای دوره نمره قبولی کسب کنید.
با موفقیت در این آزمون، گواهینامه بلافاصله صادر شده و در دو نسخه فارسی و انگلیسی در اختیار دانشجو قرار میگیرد. امکان دانلود، اشتراکگذاری در لینکدین و اعتبارسنجی آن از طریق «QR» کد نیز فراهم است. این مدرک به قویتتر شدن رزومه شخصی افراد کمک میکند. علاوه بر آن، نشانگر تعهد به یادگیری مداوم و پیشرفت مهارتی است. در نتیجه میتواند در مسیر استخدام یا ارتقاء شغلی مورد استناد قرار گیرد.
آموزشهای برنامه نویسی فرادرس همراه با ارائه مدرک
داشتن مدرک برنامه نویسی به معنی یادگیری مفاهیم پیشرفته است. این مسئله، نقش موثری در افزایش کیفیت کار برنامه نویسان دارد. در نتیجه کارفرماها به افراد دارای مدرک برنامه نویسی تمایل بیشتری دارند. یکی از روشهای آموختن مفاهیم پیشرفته در برنامه نویسی شرکت در کلاسهای موسسات حضوری است. اما در کلاسهای حضوری، هم روش تدریس قدیمی است و هم این کلاسها هزینههای زیادی دارند. بهترین گزینه برای جایگزینی با کلاسهای حضوری، استفاده از فیلمهای آموزشی و یادگیری خودآموز است.
فرادرس برای کمک به یادگیری خودآموز افراد، مجموعهای از فیلمهای آموزشی پروژهمحور را در زمینه برنامه نویسی تهیه و منتشر کرده است. در انتهای اغلب فیلمها آزمونی تعبیه شده که با موفقیت در آنها میتوانید مدرک برنامه نویسی دو زبانه از فرادرس بگیرید.
در پایین چند مورد از فیلمهای آموزش پروژهمحور برنامه نویسی را معرفی کردهایم.
با کلیک بر روی تصویر زیر به صفحه اصلی مجموعه آموزش برنامه نویسی هدایت شده و فیلمهای آموزشی بیشتری را نیز مشاهده کنید.

مدارک ارزشمند برای فریلنسری
بعد از اینکه دانستیم چگونه مدرک برنامه نویسی بگیریم لازم است که با ارزشمندترین مدارک برای فعالیت فریلنسری هم آشنا بشویم. این مدارک به فریلنسرها کمک میکند تا مهارتهای خود را به عنوان نیروی آزاد به کارفرماها اثبات کنند. اما همه مدارک برنامه نویسی از نظر کارفرماها ارزش یکسانی ندارند. برای مثال مدارکی مانند «گواهی متخصص و طراح وب» (Master Certified Web Professional – Designer | CWP) یا «گواهینامه کارشناس توسعه نرمافزار» (Certified Software Development Professional | CSDP) از اعتبار زیادی در سایتهای بینالمللی مثل «Upwork» و «Freelancer» برخوردار هستند.
در این بخش از مطلب به صورت خلاصه و فهرستوار معتبرترین مدارک برنامه نویسی برای فعالیت فریلنسری را معرفی کردهایم. داشتن این مدارک در زمان درخواست برای پروژههای بینالمللی کمک زیادی به افراد میکند. در ضمن میتواند مقدار درآمد احتمالی فریلنسرها را نیز بیشتر کند.
Certified Web Professional
دارنده این مدرک میتواند در شغل توسعهدهنده وب مشغول به کار شود. برای گرفتن این مدرک به حداقل ۲ سال سابقه کار در حوزه طراحی وب نیاز داریم. در ضمن باید در امتحان کتبی یا شفاهی مربوط به آن نیز قبول شویم. این مدرک بیشتر بین دانشجویان و توسعهدهندگان اپلیکیشنهای تحت وب تازهکار و برنامه نویسان PHP طرفدار دارد.
Master Certified Web Professional
دارنده این مدرک میتواند در سمت طراح وب مشغول به کار شود. به این مدرک به شکل خلاصه «CWP» هم گفته میشود. برای گرفتن آن به حداقل ۲ سال سابقه کار در حوزه طراحی وب نیاز داریم. در ضمن باید در امتحان کتبی یا شفاهی مربوط به آن نیز قبول شویم. این مدرک توسط « انجمن بینالمللی وبمسترها» (International Webmasters Association | IWA) داده میشود. مدرک CWP بیشتر بین دانشجویان و توسعهدهندگان تازهکار اپلیکیشنهای تحت وب طرفدار دارد.
CSDP
مدرک (Certified Software Development Professional | CSDP) توسط انجمن کامپیوتر «IEEE» داده میشود. این انجمن، گواهینامههای حرفهای برای متخصصان توسعه نرمافزار ارائه میدهد. گواهینامه CSDP به افراد دارای تخصص در زمینههای توسعه و مهندسی نرمافزار داده میشود. برای گرفتن این مدرک به حداقل گواهی پایان تحصیل دبیرستان، ۲ سال سابقه کار مرتبط و قبولی در امتحان نیاز است. این مدرک برای توسعه دهندگان وباپلیکیشنها و برنامههای تحت وب، برنامه نویسان تازهکار و برنامه نویسان فرانت اند مناسب است.
Google Data Analytics Professional Certificate
این مدرک افراد را برای اشتغال در حوزههای روبهرشد تحلیل داده آماده میکند. برای گرفتن آن به هیچ پیشنیازی احتیاج نداریم. دورههای آموزشی حرفهای آن توسط گوگل تدوین شدهاند. شرکت در این دورهها شانس متصل شدن به کارفرماهای حرفهای را برای افراد به وجود میآورد. حدود ۳۴۰ هزار فرصت شغلی برای تحلیلگران داده در آمریکا به وجود آمده است. میانگین درآمد سالانه برای افراد مبتدی در این فرصتهای شغلی حدود ۷۰۰۰۰ دلار است.
وجود این مدرک توانایی افراد را برای جمعآوری، اجرای عملیات و سازماندهی دادهها اثبات میکند. این کارها با هدف پیشبینی و کمک به تصمیمگیری صحیح، انجام میشوند. برای آماده شدن به اشتغال در حد مبتدی باید ۸ دوره مختلف را بگذرانید. با مطالعه حدود ۱۰ ساعت در هفته میتوان این دوره را در طول ۶ ماه به پایان رساند. بعد از آن افراد برای فعالیت در حوزههایی مانند تحلیلگر داده تازهکار، مدیر پایگاه داده و غیره آماده میشوند.
CIW
عبارت CIW سرنامی از واژههای «Certified Internet Webmaster» است. این مدرک تواناییها و دانش پایه متخصصان شبکه را تایید میکند. مهارتهای اصلی مورد تایید در این مدرک شامل موارد زیر است.
- تکنولوژیهای اینترنت
- زیرساختهای شبکه
- تالیف در وب با استفاده از XHTML
- مهارتهای شغلی مانند مدیریت پروژه و غیره
مدرک CIW را در بخشهای بالاتر مطلب، معرفی کردهایم. برای شرکت در دوره و گرفتن مدرک هیچ پیشنیازی وجود ندارد. اما باید در آزمون نهایی قبول شوید.
Web Programming Certificate
مدرک «Web Programming Certificate»، مخصوص افرادی است که در حوزه برنامه نویسی وب کار میکنند. هیچ پیشنیازی برای آن وجود ندارد. این مدرک هم توسط موسسه IWA صادر میشود. Web Programming Certificate برای توسعهدهندگان تازهکار و طراحان وب مناسب است.
PCPP1
مدرک «PCPP1» گواهینامه کارشناس تخصصی در برنامه نویسی با پایتون است. این مدرک هم در بخشهایی بالاتر توضیح داده شده است. هیچ پیشنیازی ندارد. برای گرفتن PCPP1 باید کار با ماژولهای زیر را یاد بگیرید.
- sqlite3: با کمک این ماژول میتوانیم با پایگاه داده SQLite کار کنیم.
- کتابخانه xml: این کتابخانه برای خواندن نوشتن و کار با فایلهای XML به کار برده میشود.
- کتابخانه csv: این کتابخانه برای خواندن نوشتن و کار با فایلهای CSV به کار برده میشود.
- ماژول logging: با کمک ماژول logging در پایتون میتوانیم تمام گزارشات زمان اجرای برنامه را مستند کنیم.
- ماژول configparser: این ماژول برای مدیریت فایلهای پیکربندی استفاده میشود.
جمعبندی
در این مطلب از مجله فرادرس، درباره اینکه چگونه مدرک برنامه نویسی بگیریم، توضیحاتی را دادهایم. ابتدا باید مهارتها و هدفهای خود را بسنجید، سپس بین سه مسیر اصلی دانشگاه، بوتکمپ و آموزشهای آنلاین – خودآموز – یکی را انتخاب کنید. مراحل گرفتن مدرک برنامه نویسی، شامل ارزیابی پیشنیازها، ثبتنام، تکمیل دوره، شرکت در آزمون یا انجام پروژه نهایی است. هر راه مزایا و معایب خود را دارد. در دانشگاه، عمق مطالب بیشتر و اعتبار مدرک بالاتر است. اما هزینه و زمان بالایی لازم دارد. بوتکمپها سریع و بازارمحور هستند. اما انعطافپذیری در پرداخت هزینه ندارند. دورههای آنلاین، مانند فیلمهای آموزشی فرادرس هم انعطافپذیر و کمهزینهاند. اما معمولا ارتباط زنده با استاد و همکلاسیها وجود ندارد.
در این مطلب، انواع مدارک معتبر مانند «OCP» برای جاوا، «AZ-204» برای آژور، «AWS Certified Developer»، گواهیهای گوگل و «CIW» را معرفی کردیم. در ضمن به مدارک مفید برای فریلنسری نیز اشاره کردهایم. برای آمادگی آزمونها لازم است به مواردی مانند مطالعه هدفمند، تمرین روزانه، حل چالشهای کدنویسی، شرکت در آزمونهای شبیهسازی و پیوستن به گروههای مطالعه، توجه کنید. در پایان، انتخاب مسیر باید بر مبنای زمان، هدف شغلی و نیاز بازار باشد. داشتن تجربه و نمونهکار بیشتر اوقات از مدارک هم مهمتر است.
source