در زبان عربی، برای تشویق کردن مخاطب به انجام کاری پسندیده از اسلوب «اغراء» استفاده می‌شود. برای آگاه کردن مخاطب از امری ناپسند و دوری کردن از آن، «اسلوب تحذیر» به کار می‌رود. به‌عنوان مثال، در جمله «المُسَابَقَةَ إِلَى الجَنَّةِ وَ الرِّضْوَانِ.» از اسلوب اغراء استفاده شده است اما در جمله «إِيّاكَ الخِيَانَةَ.» از اسلوب تحذیر استفاده شده است. در بخش‌های بعدی این مطلب از مجله فرادرس، اسلوب اغرا‌ء و تحذیر در عربی را با مثال‌های متنوع بررسی می‌کنیم و ساختار و اجزای تشکیل‌دهنده آن‌ها را آموزش می‌دهیم. در بخش پایانی نیز تمرین‌هایی را برای مرور این مبحث و سنجش میزان یادگیری مخاطبان ارائه می‌کنیم.

اسلوب اغرا‌ء و تحذیر در عربی

در زبان عربی، چنانچه بخواهیم کسی را به انجام کاری پسندیده تشویق کنیم، «اسلوب إِغْراء» را به کار می‌بریم. برعکس، در‌صورتی‌که بخواهیم ناپسند بودن کاری را به مخاطب نشان بدهیم و او را از انجام آن برحذر بداریم، «اسلوب تَحْذیر» را مورد استفاده قرار می‌دهیم. برای روشن‌تر شدن کاربرد این اسلوب‌ها، مثال‌هایی را در کادر زیر آورده‌ایم.

در مثال اول از اسلوب اغراء استفاده شده است. به این صورت که گوینده، مخاطب خود را به «شتافتن به سوی بهشت» تشویق کرده است. در‌حالی‌که در مثال دوم، از اسلوب تحذیر استفاده شده است. گوینده این جمله اسلوب تحذیر را برای برحذر داشتن مخاطب خود از «دوری از خدا و خشم» استفاده کرده است.

اسلوب اغرا‌ء و تحذیر در عربی از اجزای مختلفی تشکیل می‌شوند و حالت‌های گوناگونی به خود می‌گیرند. در بخش‌های بعدی، این اجزاء و حالت‌ها را با مثل بررسی می‌کنیم. به این ترتیب که ابتدا نکته‌ها و قواعد اسلوب اغراء را آموزش می‌دهیم و سپس قواعد به‌کارگیری اسلوب تحذیر را تحلیل می‌کنیم.

مخاطبانی که می‌خواهند این مبحث را به‌طور گسترده‌تر و تخصصی‌تر بیاموزند، می‌توانند از فیلم آموزش قواعد عربی نحو ۳ فرادرس کمک بگیرند. برای دسترسی به این فیلم آموزشی، روی لینک زیر کلیک کنید.

اسلوب اغراء در عربی

اسلوب اغراء را زمانی به کار می‌بریم که بخواهیم مخاطب خود را به انجام کار پسندیده‌ای تشویق کنیم. در کادر زیر، مثالی را برای یادگیری بهتر این اسلوب مشاهده می‌کنید. در مثال زیر، گوینده، مخاطب را به «کوشش» تشویق کرده است.

اسلوب اغراء از بخش‌های مشخصی تشکیل می‌شود و حالت‌‌های مختلفی دارد. در بخش‌های بعدی، هم اجزای اسلوب اغراء را بررسی می‌کنیم و هم حالت‌های گوناگون آن را با مثال نشان می‌دهیم.

ارکان اسلوب اغراء

اسلوب اغراء از سه رکن تشکیل می‌شود. در فهرست زیر، هریک از این ارکان و تعریف آن‌ها نشان داده‌ایم:

• المُغْري (به معنی گوینده یا متکلّمی است که فرد دیگری را به انجام کاری تشویق می‌کند.)
• المُغرَى (کسی که مورد خطاب قرار می‌گیرد و به انجام کاری تشویق می‌شود.)
• المُغرَى‌بِه (امر پسنده‌ای که المُغْري، المُغَرَی را به انجام آن تشویق می‌کند.)

حالت های اسلوب اغراء

اسلوب اغراء معمولاً با حالت‌های سه‌گانه زیر به کار می‌رود:

• إِفْراد
• تکرار
• عطف

هریک از این حالت‌ها را در بخش‌های بعدی، به‌تفکیک و با مثال آموزش می‌دهیم.

إِفْراد

در این حالت، فعل اسلوب اغراء (إِلْزَمْ) از جمله حذف می‌شود و مفعول آن به‌تنهایی برای تشویق به انجام کاری دلالت می‌کند. به عبارت دیگر، در این نوع از اسلوب اغراء، اسم منصوبی می‌آید که نقش مفعول فعل محذوف را به عهده دارد. این نوع از اسلوب اغراء را با دقت به مثال زیر بهتر می‌آموزید. در مثال زیر، فعل «إِلْزَمْ» حذف شده است اما مفعول آن، یعنی «الْإِخْلَاصَ» در جمله حضور دارد. با توجه به این جمله متوجه می‌شویم که گوینده قصد داشته است مخاطب خود را به عمل «اخلاص» تشویق کند.

تکرار

در این نوع از اسلوب اغراء، ابتدا مفعول فعل محذوف «إِلْزَمْ» می‌آيد، سپس همان اسم عیناً تکرار می‌شود. توجه داشته باشید که هم مفعول فعل محذوف و هم صورت تکرار شده آن باید به‌صورت منصوب بیایند و از نظر ظاهر و اعراب کاملاً با هم یکسان باشند. در ادامه، مثالی از این نوع اغراء را ارائه کرده‌ایم. مشاهده می‌کنید که در این مثال، ابتدا اسم منصوب «الْيَقَظَةَ» به‌عنوان مفعول فعل محذوف آمده است. سپس همین کلمه عیناً تکرار شده است. هر دو «الْيَقَظَةَ» از نظر اعراب کاملاً با یکدیگر مطابقت دارند.

عطف

در این حالت، ابتدا مفعول فعل محذوف «إِلْزَمْ» می‌آید. در ادامه حرف عطف قرار می‌گیرد و سپس اسم منصوب دیگری بعد از آن می‌آید. توجه داشته باشید که در این حالت، اسم دوم به اسم اول عطف شده است و اسم اول، نقش معطوف یا متبوع را به عهده دارد. هر دو اسمی که قبل و بعد از حرف عطف قرار می‌گیرند باید از نظر اعراب با یکدیگر مطابقت داشته باشند. برای یادگیری بهتر این نوع اغراء، مثال زیر را با هم بررسی می‌کنیم.

در مثال زیر، ابتدا «الْإِرَادَةَ» به‌عنوان مفعول فعل محذوف «إِلْزَمْ» آمده است. سپس حرف عطف «و» و پس از آن اسم منصوب «التَّصْمِيمَ» قرار گرفته است. «التَّصْمِيمَ« به «الْإِرَادَةَ» عطف شده است و از نظر اعراب، از آن تبعیت می‌کند. «الْإِرَادَةَ» نیز معطوف جمله زیر محسوب می‌شود.

اسلوب تحذیر در عربی

در بخش‌های قبلی توضیح دادیم که برای آگاه کردن کسی از چیزی ناپسند و لزوم دوری از آن، اسلوب تحذیر را به کار می‌بریم. با دقت به مثال کادر زیر، این اسلوب و کاربرد آن برایتان روشن‌تر خواهد شد. در این مثال، گوینده برای اینکه مخاطب خود را از انجام کار ناپسند «تقلب» (الْغِشَّ) برحذر بدارد، از اسلوب تحذیر استفاده کرده است. تکرار کلمه «الْغِشَّ» در جمله زیر برای ایجاد همین اسلوب صورت گرفته است.

اسلوب تحذیر نیز مانند اسلوب اغراء از بخش‌های مشخصی تشکیل می‌شود و حالت‌های مختلفی دارد. این بخش‌ها و حالت‌ها را در ادامه توضیح می‌دهیم و برای هرکدام مثال‌هایی را نیز ارائه می‌کنیم.​

ارکان اسلوب تحذیر

ارکان اسلوب تحذیر را در ادامه مشاهده می‌کنید. تعریف و کاربرد هریک از این ارکان را نیز مشخص کرده‌ایم:

• المُحَذِّر (گوینده و کسی که کسی را از انجام کاری ناپسند برحذر می‌دارد.)
• المُحَذَّر (مخاطب و کسی که او را از انجام کاری ناپسند برحذر می‌داریم.)
• المُحَذَّرمِنه (عمل ناپسندی که المُحَذِّر، المُحَذَّررا از انجام آن برحذر می‌دارد.)

حالت های اسلوب تحذیر

اسلوب تحذیر معمولاً با چهار حالت زیر به کار می‌رود:

• افراد
• تکرار
• عطف
• لفظ «إِیّا»

در بخش‌های بعدی، هریک از این حالت‌ها را با مثال آموزش می‌دهیم. اسلوب تحذیر و قواعد آن در فیلم آموزش قواعد عربی نحو ۳ فرادرس نیز به‌خوبی و با مثال تدریس شده است.

افراد

در این حالت، اسم منصوبی که فعل آن حذف شده است برای ساخت اسلوب تحذیر به کار می‌رود. به عبارت دیگر، در ساختار این نوع از اسلوب تحذیر، فعل «إِحْذَرْ» از جمله حذف می‌شود اما مفعول‌به آن در جمله باقی می‌ماند. می‌دانیم که مفعول‌به‌ معمولاً به‌صورت منصوب می‌آید. به همین علت، مفعول فعل محذوف «إِحْذَرْ» نیز با اعراب نصب در جمله حاضر می‌شود. توجه داشته باشید که در این حالت، اسم منصوب بدون عطف و همچنین بدون تکرار شدن به کار می‌رود. در کادر زیر، مثالی از این نوع تحذیر را معرفی کرده‌ایم.

در این مثال، اسم «الْكَسَلَ» مفعول‌به فعل محذوف است و با حضور خود در جمله زیر، اسلوب تحذیر را به وجود آورده است، بدون اینکه تکرار شده باشد یا به همراه عطف آمده باشد. همان‌طور که مشاهده می‌کنید، این کلمه منصوب شده است.

تکرار

در این نوع از اسلوب تحذیر، کلمه منصوبی به‌عنوان مفعول‌به فعل محذوف می‌آید. سپس خود کلمه عیناً تکرار می‌شود. توجه داشته باشید که هم خود کلمه و هم تکرار آن باید از نظر اعراب کاملاً با یکدیگر مطابقت داشته باشند. این نوع تحذیر را با مثالی که در کادر زیر آورده‌ایم، به‌خوبی می‌آموزید. در مثال زیر، اسم «الْغِشَّ» اول، مفعول‌به فعل «إِحْذَرْ» محذوف است. «الْغِشَّ» دوم نیز تکرار همین اسم است و از نظر اعراب کاملاً با آن یکسان است.

عطف

در این حالت، ابتدا اسم منصوبی به‌عنوان مفعول‌به فعل محذوف می‌آید. سپس حرف عطفی بعد از آن قرار گرفته و در نهایت، اسم دیگری به‌عنوان «تابع» آن می‌آيد. توجه داشته باشید که اسم دوم به اسم اول عطف می‌شود و از نظر اعراب کاملاً با آن مطابقت دارد. اسم اول در ساختار این نوع اسلوب تحذیر، نقش «معطوف» و «متبوع» را به عهده دارد. برای یادگیری بهتر این نوع تحذیر، به مثال زیر توجه کنید.

در این مثال، ابتدا اسم منصوب «الْإِهْمَالَ» به‌عنوان مفعول‌به فعل محذوف آمده است. سپس حرف عطف «و» قرار گرفته و در نهایت اسم «الانْحِرَافَ» آمده است. اسم دوم به‌ اسم اول عطف شده است و به‌عنوان تابع آن آمده استو. بنابراین، از نظر اعراب با آن مطابقت دارد. «الْإِهْمَالَ» در این جمله، نقش معطوف و متبوع «الانْحِرَافَ» را به عهده دارد.

لفظ «إِیّا»

در این نوع از اسلوب تحذیر از لفظ «ایّا» و ضمیر پس از آن استفاده می‌شود. این کلمه به همراه ضمیر پس از خود، مفعول فعل محذوف «إِحْذَرْ» است و اعراب آن نیز به‌صورت «محلّاً منصوب» است. در ادامه، مثالی از این نوع تحذیر را بررسی می‌کنیم. در مثال زیر از «إِيَّاكَ» برای ساخت اسلوب تحذیر استفاده شده است. این کلمه مفعول‌به فعل محذوف تحذیر در جمله زیر به شمار می‌آید.

در این بخش یاد گرفتید که برای ساخت اسلوب تحذیر می‌توان از لفظ «ایّا» استفاده کرد. البته در این حالت هم می‌توان این کلمه را به روش‌های گوناگونی استفاده کرد. این نکته‌را با دقت به فهرست زیر بهتر یاد می‌‌گیرید. برای هر حالت، مثالی را نیز قرار داده‌ایم:

• «ایّا» بدون عطف: در این حالت «ایّا» بدون وجود عطف و حروف عطف به کار می‌رود. (مثال: إِيَّاكُمْ «إِحْذَرْ»لضَّعْفَ. «از ناتوانی برحذر باشید.»)
• «ایّا» با عطف: در این حالت، «ایّا» همراه با حرف عطف و کلمه منصوب دیگری می‌آید. (مثال: إِيَّاكُمْ وَ الْخِدَاعِ. «از فریب‌کاری بپرهیزید.»)
• تکرار ««ایّا»: در این حالت، خود لفظ «ایّا» عیناً تکرار می‌شود. (مثال: إِيَّاكَ إِيَّاكَ النِّفَاقَ. «برحذر باش، برحذر باش از نفاق!»)

یادگیری انواع اسلوب های زبان عربی با آموزش های فرادرس

با جست‌و‌جو در میان قواعد زبان عربی درمی‌یابیم که در این زبان، از اسلوب‌های گوناگونی مانند «اسلوب نداء»، «اسلوب اختصاص»، «اسلوب استثناء» و… استفاده می‌شود. در این مطلب، یکی از مهم‌ترین این اسلوب‌ها، یعنی «اغراء و تحذیر» را آموزش دادیم. اگر می‌خواهید علاوه‌بر یادگیری این اسلوب، با قواعد سایر اسلوب‌های زبان عربی نیز آشنا شوید، پیشنهاد می‌کنیم به فیلم‌های آموزشی زیر در فرادرس مراجعه کنید.

چنانچه بخواهید با قواعد صرفی زبان عربی هم آشنا شوید یا روش ترجمه متون عربی را بیاموزید، می‌توانید از مجموعه فیلم‌‌های آموزشی زیر در فرادرس کمک بگیرید. مشاهده این مجموعه‌های آموزشی هم برای دانش‌آموزان و هم برای تمامی علاقه‌مندان زبان عربی بسیار مفید خواهد بود. مخاطبانی که می‌خواهند با لغات کاربردی زبان عربی آشنا شوند و دایره لغات خود را گسترش دهند، مشاهده این مجموعه‌های آموزشی را فراموش نکنند.

مثال اسلوب اغرا‌ء و تحذیر در عربی

در بخش‌های قبلی، با اسلوب اغرا‌ء و تحذیر در عربی آشنا شدید. همچنین به ارکان و حالت‌های مختلف هریک از آن‌ها پی بردید. در ادامه، با دقت به مثال‌هایی که ارائه می‌کنیم، این مبحث را بیشتر تمرین می‌کنید و با نمونه‌های آن در جمله‌های عربی آشنا می‌شوید. برای یادگیری مثال‌های بیشتر توصیه می‌کنیم به فیلم آموزش قواعد عربی نحو ۳ فرادرس مراجعه کنید. با کلیک روی لینک زیر به این فیلم آموزشی دسترسی خواهید داشت.

مثال اول

در جمله زیر از اسلوب «اغراء» استفاده شده است. در این مثال مشاهده می‌کنید که ابتدا اسم منصوب «الاجْتِهَادَ» آمده است. سپس بعد از قرار گرفتن حرف عطف «و»، اسم منصوب «الانْضِبَاطَ» به «الاجْتِهَادَ» عطف شده است. بنابراین، نتیجه می‌گیریم که اسلوب اغراء در این مثال از نوع «عطف» است. ملاحظه می‌کنید که هر دو اسم به‌‌صورت منصوب آمده‌اند و در اعراب یکسان هستند.

مثال دوم

کاربرد اسلوب «تحذیر» را در مثال زیر مشاهده می‌کنید. در این مثال، گوینده با تکرار کلمه «الْكَسَلَ» به معنی «تنبلی»، مخاطب را از انجام آن برحذر داشته است و نوعی اسلوب تحذیر را در این مثال به وجود آورده است. تحذیر این جمله از نوع «تکرار» است. مشاهده می‌کنید که «الْكَسَلَ» هر دو بار به‌صورت منصوب آمده است.

مثال سوم اسلوب اغرا‌ء و تحذیر در عربی

در مثال زیر، اسلوب «اغرأ» به کار رفته است. در ابتدای این جمله، کلمه «النِّضَالَ» عیناً تکرار شده است و اسلوب اغراء را در مثال زیر به وجود آورده است. بنابراین، نتیجه می‌گیریم که اغراء جمله زیر از نوع «تکرار» است. در این مثال، هر دو «النِّضَالَ» به‌صورت منصوب آمده‌اند.

مثال چهارم

در ادامه، مثالی از کاربرد اسلوب «تحذیر» را ارائه کرده‌ایم. در ساختار این اسلوب، ابتدا کلمه منصوب «الْخِدَاعَ» قرار گرفته است. در ادامه، حرف عطف «وَ» آمده است. سپس اسم «السَّرِقَةَ» آمده و به «الْخِدَاعَ» عطف شده است. همچنین از نظر اعراب نیز از آن تبعیت می‌کند. با توجه به همه این نکته‌ها نتیجه می‌‌گیریم که در این مثال از حالت «عطف» برای ایجاد اسلوب تحذیر استفاده شده است.

مثال پنجم

در جمله زیر، از اسلوب «اغراء» استفاده شده است. گوینده برای اینکه مخاطب خود را به تلاش و کوشش تشویق کند، اسم منصوب «الْجِدَّ» را در ابتدای جمله قرار داده است، بدون اینکه کلمه دیگری را به‌عنوان عطف بیاورد یا اسم «الْجِدَّ» را تکرار کند. اسلوب اغراء به کار رفته در این مثال از نوع افراد است.

مثال ششم اسلوب اغرا‌ء و تحذیر در عربی

جمله زیر مثال خوبی است که کاربرد اسلوب «اغراء» را نشان می‌دهد. در این مثال، نه کلمه‌ای تکرار شده است و نه اسمی به‌عنوان عطف اسم دیگری آمده است. بلکه صرفاً اسم منصوب «الْعَمَلَ» برای تشویق مخاطب به «کار کردن» به کار رفته است. وجود این اسم در جمله زیر، اسلوب اغراء را با حالت «افراد» به وجود آورده است.

مثال هفتم

در مثال زیر، اسلوب «اغراء» به کار رفته است. گوینده برای تشویق مخاطب خود به «بخشش»، اسم «الْكَرَمَ» را عیناً تکرار کرده است. گویی با این روش قصد داشته‌ است این عمل و لزوم انجام آن را در ذهن مخاطب نهادینه کند. مشاهده می‌کنید که این اسم هر دو بار به‌صورت منصوب آمده است.

مثال هشتم

مثالی از کاربرد اسلوب «تحذیر» را در ادامه مشاهده می‌کنید. گوینده قصد داشته است تا مخاطب خود را از «هدر دادن وقت» برحذر بدارد. به همین علت، از اسم منصوب «مَضْيَعَةَ» در ابتدای جمله خود استفاده کرده است. توجه داشته باشید که برای ساخت این اسلوب از تکرار، عطف یا لفظ «ایّا» استفاده نشده است. بنابراین، اسلوب تحذیر مثال زیر با حالت «افراد» به کار رفته است.

مثال نهم اسلوب اغرا‌ء و تحذیر در عربی

در مثال زیر، اسلوب «اغراء» به کار رفته است. در حقیقت، گوینده برای اینکه مخاطب خود (أَحْمَد) را به صبر و شکیبایی دعوت کند، از اسم منصوب «الصَّبْرَ» استفاده کرده است، بدون اینکه آن را تکرار کند یا بعد از آن کلمه‌ای را برای عطف بیاورد. با توجه به این نکته‌ها نتیجه می‌‌گیریم که اسلوب اغراء در مثال زیر با حالت «افراد» ساخته شده است.

مثال دهم

در کادر زیر، مثالی از کاربرد اسلوب «تحذیر» را قرار داده‌ایم. گوینده این جمله قصد داشته است مخاطب خود را از «خواری» و «پذیرش شکست» برحذر بدارد. به همین علت، ابتدا اسم منصوب «الذُّلَّ»، سپس با قرار دادن حرف عطف «و»، اسم «الِاسْتِسْلَامَ» را نیز به «الذُّلَّ» عطف کرده است. مشاهده می‌کنید که هر دوی این اسم‌ها از نظر اعراب یکسان هستند و هر دو به‌صورت منصوب آمده‌اند.

مثال یازدهم اسلوب اغرا‌ء و تحذیر در عربی

در مثال کادر زیر از اسلوب تحذیر استفاده شده است. گوینده برای اینکه مخاطب خود را از رفتار ناپسند «سخن‌چینی» برحذر بدارد، این اسلوب را به کار برده است. به این صورت که ابتدا ضمیر «إِيَّاكَ» را آورده است، سپس حرف عطف «و» را قرار داده است و در نهایت، اسم «النَّمِيمَةَ» را به «إِيَّاكَ» عطف کرده است. هر دو از نظر اعراب با یکدیگر مطابقت دارند و منصوب شده‌اند، با این تفاوت که اعراب اولی «منصوب محلّاً» است اما دومی «منصوب به اعراب ظاهری» شده است.

در این مثال برای شناخت اسلوب تحذیر از حرف عطف «و» استفاده شده است. تمامی حروف زبان عربی، اعم از حروف عطف، استفهام و… در مطلب «انواع حروف عربی» از مجله فرادرس آموزش داده شده‌اند. هریک از انواع حروف به همراه تمرین و مثال در این مطلب بررسی شده‌اند.

مثال دوازدهم

در مثال زیر، اسلوب اغراء به کار رفته است. این نکته را با دقت به اسم منصوب «جَمالَ» که در ابتدای جمله آمده است و فعل آن حذف شده است، متوجه می‌شویم. این کلمه در واقع، مفعول فعل محذوف است و به همین علت به‌‌صورت منصوب آمده است.

مثال سیزدهم

می‌دانیم یکی از روش‌های رایج برای ساخت اسلوب اغراء و تحذیر، استفاده از تکرار است. در مثال زیر، گوینده برای اینکه پرهیز از شیر را به مخاطب خود یادآوری کند، کلمه «الأسدَ» را به‌صورت منصوب آورده و آن را عیناً تکرار کرده است. مشاهده می‌کنید که هر دو کلمه از نظر اعراب کاملاً با یکدیگر مطابقت دارند.

مثال چهاردهم اسلوب اغرا‌ء و تحذیر در عربی

در کارد زیر، مثال دیگری از اسلوب اغراء را مشاهده می‌کنید. برای ساخت این اسلوب از «افراد» استفاده شده است. به این ترتیب که اسمی منصوب، یعنی «شَأنَ» به‌عنوان مفعول‌به فعل محذوف آمده است، بدون اینکه تکرار شود یا معطوف کلمه دیگری باشد.

مثال پانزدهم

در این مثال، گوینده برای ترغیب مخاطب خود به «مروت» و «یاری‌رسانی» از اسلوب «اغراء» استفاده کرده است. به این صورت که ابتدا اسم منصوبی را به‌عنوان مفعول فعل محذوف آورده است، سپس حرف عطف را اضافه کرده است و بعد از آن نیز کلمه‌ای را به‌عنوان تابع اسم اول قرار داده است. مشاهده می‌کنید که «النَّجْدَةَ» از نظر اعراب تابع «الْمُرُوءَةَ» شده و به‌صورت منصوب آمده است. «الْمُرُوءَةَ» متبوع و معطوف آن محسوب می‌شود.

نکته های تکمیلی در مورد اسلوب اغراء و تحذیر

تا اینجا تمامی نکته‌های اصلی در مورد اسلوب اغرا‌ء و تحذیر در عربی را یاد گرفتید. بااین‌حال، برای درک بهتر برخی از حالت‌های این اسلوب‌ها و یادگیری آن‌ها، لازم است با مباحث دیگری نیز آشنا شوید که عبارتند از:

• توابع در در عربی (تکرار و عطف)
• ضمایر منفصل منصوبی

در بخش‌های بعدی، هریک از این مباحث را با مثال آموزش می‌دهیم و ارتباط آن‌ها را با اسلوب اغراء و تحذیر بیان می‌کنیم. برخی از مباحث این بخش را می‌توانید به کمک فیلم آموزش زبان قرآن ۱ رشته‌های تجربی و ریاضی فرادرس نیز بیاموزید. کافی است روی لینک زیر کلیک کنید.

انواع توابع در عربی

توابع کلمه‌هایی هستند که اعراب آن‌ها تابع کلمه قبل از خودشان است. انواع توابع در عربی به چهار دسته زیر تقسیم می‌شوند:

• تکرار
• عطف
• بدل
• صفت

در بخش‌های قبلی یاد گرفتیم که اسلوب‌های اغراء و تحذیر به دو صورت «تکرار» و «عطف» می‌آیند. اکنون می‌دانیم که این دو حالت، در واقع دو مورد از توابع به شمار می‌آیند. در بخش‌‌های بعدی، این دو نوع تایع را بیشتر و البته با مثال توضیح می‌دهیم. برای یادگیری سایر توابع عربی، به‌ویژه صفت‌ها، می‌توانید از فیلم آموزش زبان قرآن ۱ رشته‌های تجربی و ریاضی فرادرس کمک بگیرید.

تکرار در عربی

تکرار در عربی به دو روش زیر انجام می‌شود:

• تکرار لفظی
• تکرار معنوی

ازآنجایی‌که در اسلوب اغراء و تحذیر فقط از تکرار لفظی استفاده می‌شود، در این بخش، صرفاً همین نوع از تکرار را بررسی می‌کنیم. در تکرار لفظی، خود کلمه عیناً تکرار می‌شود، مانند آنچه در کادر زیر مشاهده می‌کنید. در این حالت، هر دو کلمه از نظر اعراب نیز کاملاً مشابه یکدیگر هستند.

عطف در عربی

عطف در زبان عربی به دو دسته زیر تقسیم می‌شود:

• عطف به حروف یا نسق
• عطف بیان

در مبحث اسلوب اغراء و تحذیر، نوع اول کاربرد دارد. به همین علت، صرفاً عطف به حروف را در این بخش بررسی می‌کنیم. هرگاه کلمه‌ای بعد از حروف عطف قرار بگیرد، از نظر اعراب تابع کلمه‌ قبل از حرف عطف خواهد بود. کلمه‌ای که قبل از حروف عطف می‌آید «معطوف» نامیده می‌شود. در این مورد، به مثالی که در ادامه آورده‌ایم، توجه کنید. در این مثال، دو بار از حرف عطف «و» استفاده شده است. در این جمله، «الرِّجالُ» نقش متبوع را به عهده دارد. «النِّساءُ» تابع «الرِّجالُ» و متبوع «الأَطْفالُ» نیز محسوب می‌شود. «الأَطْفالُ» تابع «النِّساءُ» است.

برای تشخیص عطف باید با انواع حروف عطف در عربی آشنا باشیم. این حروف را با دقت به فهرستی که در ادامه آورده‌ایم، به‌خوبی یاد می‌گیرید. معنای هریک از آن‌ها را نیز در پرانتز مشخص کرده‌ایم:​

• وَ (و)
• فَ (سپس)
• ثُمَّ (سپس)
• اَوْ (یا)
• اَمْ (یا)
• لا (نه)
• لٰکِنْ (اما، ولی)
• بَلْ (بلکه)
• حَتّیٰ (حتی)

ضمایر منفصل منصوبی

در بخش‌های قبلی به این نکته اشاره کردیم که در یکی از حالت‌های اسلوب تحذیر از لفظ «إِیّا» استفاده می‌شود. این کلمه به همراه ضمیرهایی که بعد از آن قرار می‌‌گیرد، انواع ضمایر منفصل منصوبی را می‌سازد. ضمایر منفصل منصوبی، ضمیرهایی هستند که به‌طور جداگانه و مستقل به کار می‌روند و معمولاً نقش مفعول جمله را به عهده می‌گیرند. این ضمایر را متناسب با صیغه‌های مختلف، در جدول زیر آورده‌ایم.

نکته: دقت داشته باشید که ضمایر منفصل منصوبی فقط در اسلوب تحذیر به کار می‌روند. ابن ضمایر در ساختار اصلی اسلوب اغراء کاربردی ندارند.

انواع ضمایر عربی را می‌توانید با مراجعه به فیلم آموزش عربی پایه هفتم فرادرس بیاموزید. در این فیلم آموزشی، ضمایر مختلف زبان عربی متناسب با هر صیغه بررسی شده است.

سؤالات متداول

با خواندن بخش‌های قبلی یاد گرفتید که اسلوب اغرا‌ء و تحذیر در عربی چیست و به ارکان آن‌ها پی بردید. با این‌حال، ممکن همچنان سؤال‌ها یا ابهاماتی در مورد این مبحث داشته باشید. در ادامه، به سؤالات متداول در مورد این مبحث می‌پردازیم و به آن‌ها پاسخ می‌دهیم. با مطالعه این بخش، هم به پاسخی برای سؤال‌ها و ابهام‌های خود می‌رسید و هم نکته‌های تکمیلی را در مورد این اسلوب می‌آموزید.

تحذیر در عربی چیست؟

تحذیر در عربی به این معناست که با استفاده از مفعول‌به فعل محذوف، عطف، تکرار یا لفظ «ایّا» مخاطب خود را از امری ناپسند برحذر بدانیم و در مورد آن امر ناشایست به او هشدار بدهیم.

باب تحذیر چیست؟

«باب تحذیر» همان اسلوب تحذیر است که برای برحذر داشتن مخاطب از انجام کاری ناشایست یا دوری از پدیده‌ای ناپسند به کار می‌رود.

تحذیر در نحو چیست؟

تحذر یکی از اسلوب‌هایی است که در نحو زبان عربی به چشم می‌خورد. این اسلوب با استفاده از مفعول‌به فعل محذوف، عطف، تکرار یا لفظ «ایّا» ساخته می‌شود.

ادات تحذیر چیست؟

به کلماتی که برای برحذر داشتن مخاطب از انجام کاری به کار می‌روند یا به عبارت دیگر، به اجزای اسلوب تحذیر، ادات تحذیر گفته می‌شود.

تمرین اسلوب اغرا‌ء و تحذیر در عربی

در این بخش، ۱۰ سؤال چهارگزینه‌‌ای را ارائه می‌کنیم که با پاسخ دادن به آن‌ها می‌توانید سطح یادگیری خود را ارزیابی کنید. برای جواب دادن به هر سؤال، لازم است یکی از گزینه‌های آن را علامت بزنید. بعد از جواب دادن به هریک از سؤال‌ها می‌توانید با کلیک روی «مشاهده گزینه صحیح»، از درستی یا نادرستی پاسخ خود مطلع شوید.

هرکدام از سؤال‌ها دارای پاسخ تشریحی هم هستند که با کلیک روی گزینه «پاسخ تشریحی» به آن‌‌ها دسترسی خواهید داشت. بعد از اینکه به تمامی سؤال‌ها پاسخ دادید، گزینه «دریافت نتیجه آزمون» نشان داده خواهد شد. با کلیک روی آن می‌توانید تعداد امتیازهای خود را در این بخش مشاهده کنید.

جمع بندی

در این مطلب از مجله فرادرس، کاربرد اسلوب اغرا‌ء و تحذیر در عربی را بررسی کردیم. همچنین حالت‌های مختلف آن‌ها و ارکان این اسلوب‌ها را آموزش دادیم. در ادامه، مثالی‌‌هایی از اسلوب اغراء و تحذیر را در جمله‌های عربی آوردیم و هریک را تحلیل کردیم. سپس آن دسته از قواعد و نکته‌های تکمیلی را بررسی کرده‌ایم که آشنایی با آن‌ها به یادگیری بهتر اسلوب اغراء و تحذیر کمک می‌کند. در نهایت و در بخش پایانی تمرین‌هایی را به‌‌صورت چهارگزینه‌ای و برای یادگیری بهتر این مبحث در اختیار مخاطبان قرار دادیم.