تهدید چین و پایان دوران پناهگاه‌های امن

گزارش نیروی هوایی آمریکا مشخص می‌کند که با رونمایی چین از هواپیمای رادارگریز جدیدش و آینده نامشخص جنگنده نسل بعدی آمریکا (NGAD)، چشم‌انداز جنگ به سرعت در حال تغییر است. این گزارش پیش‌بینی می‌کند که دشمنان پدافندهای هوایی با قابلیت سرنگونی هواپیماها از فاصله هزار مایلی مستقر خواهند کرد و زرادخانه هسته‌ای چین به هزاران کلاهک خواهد رسید. این تحولات، همراه با احتمال حملات موشکی متعارف به خاک اصلی آمریکا، این کشور را بر سر یک دوراهی حیاتی قرار داده است.

یک مسیر، مقاومت در برابر تغییر و حفظ سلاح‌های قدیمی به‌دلایل سیاسی است که به‌گفته گزارش، به یک نیروی هوایی منسوخ در سال ۲۰۵۰ منجر خواهد شد. مسیر دیگر، پذیرش تغییرات بنیادین در دکترین جنگ هوایی است؛ از طراحی سیستم‌های جدید گرفته تا نحوه استفاده از آنها در میدان نبرد.

خاک آمریکا دیگر پناهگاه امنی نیست

این گزارش مستقیما به این واقعیت اشاره دارد که تهدید چین بسیار جدی است. در جلسات اخیر فرماندهی دفاع هوافضای آمریکای شمالی (NORAD) و فرماندهی فضایی ایالات متحده (SPACECOM)، بارها تاکید شده که «چین طالبان نیست»، بلکه یک دشمن ثروتمند، باانگیزه و با قابلیت‌های به سرعت در حال گسترش است. این احساس در عبارتی که بر دیوار فرماندهی شمالی آمریکا (NORTHCOM) حک شده، خلاصه می‌شود: «خاک آمریکا دیگر پناهگاه امنی نیست.»

گزارش می‌گوید: «در سال ۲۰۵۰، ما باید انتظار داشته باشیم که تحت تهدید سلاح‌های دقیق فوق دوربرد در هر فاصله‌ای و از هر دامنه‌ای، از جمله فضا، باشیم. هیچ پناهگاهی در برابر این سلاح‌ها وجود نخواهد داشت.» این تهدیدات فراتر از حملات نظامی است و زیرساخت‌های حیاتی غیرنظامی و حتی «شناخت انسان» را از طریق حملات سایبری و اطلاعاتی هدف قرار خواهد داد.

نابودی پایگاه‌ها و ظهور سلاح‌های ۱۶۰۰ کیلومتری در آینده نیروی هوایی آمریکا

بر اساس این گزارش، دوران برتری هوایی مطلق آمریکا به پایان رسیده است و در سال ۲۰۵۰، برتری هوایی تنها به‌صورت موقت و در مناطق محدود قابل دستیابی خواهد بود. پایگاه‌های هوایی ثابت در خط مقدم، به دلیل آسیب‌پذیری در برابر حملات دوربرد با موشک‌های بالستیک، کروز و هایپرسونیک، دیگر گزینه‌ای عملی نخواهند بود. این پایگاه‌ها به اهداف آسانی برای دشمن تبدیل می‌شوند و هواپیماها قبل از بلند شدن از روی باند، نابود خواهند شد.

موشک‌های زمین به هوای دشمن با برد هزار مایلی

یکی از هشداردهنده‌ترین بخش‌های گزارش، پیش‌بینی ظهور موشک‌های زمین به هوا با برد هزار مایل (حدود ۱۶۰۰ کیلومتر) است که با پشتیبانی حسگرهای فضایی عمل خواهند کرد. این یک جهش عظیم نسبت به سامانه‌های امروزی مانند اس-۴۰۰ تریومف (S-400 Triumph) روسیه با برد حدود ۴۰۰ کیلومتر (۲۵۰ مایل) است. هرچند روسیه و چین در حال حاضر به چنین فناوری دست نیافته‌اند، اما نیروی هوایی معتقد است که طی دو دهه و نیم آینده، این کشورها قادر خواهند بود برد رهگیرهای خود را چهار برابر کنند.

تغییر دکترین: از برتری دائمی به عملیات‌های پالسی

این تهدیدات، نیروی هوایی آمریکا را مجبور به تغییر دکترین خود خواهد کرد. به‌جای برتری هوایی دائمی، نیروها بر دستیابی به برتری هوایی «اپیزودیک» از طریق «عملیات‌های پالسی» تمرکز خواهند کرد. این رویکرد، یادآور دکترین دوران جنگ سرد شوروی است که به‌دلیل ناتوانی در رقابت با ناتو، بر ایجاد حباب‌های امن هوایی موقت تمرکز داشت.

در چنین فضایی، جنگنده‌های کوتاه‌برد مانند اف-۲۲ رپتور (F-22 Raptor) به‌طور فزاینده‌ای بی‌فایده خواهند شد. گزارش بیان می‌کند که بمب‌افکن‌های نفوذی همچنان برای بازدارندگی هسته‌ای مفید خواهند بود، اما استفاده از تعداد زیادی جنگنده برای اسکورت آنها در فضای به شدت حفاظت شده، کاربرد محدودی خواهد داشت.

مرگ هواپیماهای جنگنده یا تحولی در نقش آنها؟

نویسنده مقاله منبع با این نتیجه‌گیری نیروی هوایی مخالف است. او استدلال می‌کند که اگرچه تهدید چین واقعی است، اما کنار گذاشتن کامل هواپیماهای جنگنده به نفع موشک‌های یک‌بار مصرف، منطقی نیست. هواپیماها (چه باسرنشین و چه بی‌سرنشین) انعطاف‌پذیری و قابلیت استفاده مجدد دارند که هزینه عملیات‌ها را به‌شدت کاهش می‌دهد.

برای مثال، یک موشک کروز دوربرد مانند تاماهاوک (Tomahawk) میلیون‌ها دلار هزینه دارد و فقط یک‌بار قابل استفاده است. در مقابل، یک جنگنده اف-۳۵ (F-35) می‌تواند با بمب‌های بسیار ارزان‌تر (حدود ۲۰۰ هزار دلار) اهداف متعددی را در طول عمر ۸۰۰۰ ساعته خود نابود کند. اتکای بیش از حد به موشک‌های گران‌قیمت، آمریکا را در معرض خطر تمام شدن ذخایر در درگیری‌های کم‌شدت یا شکست در یک جنگ فرسایشی اقتصادی با رقیبی مانند چین قرار می‌دهد.

بازنگری کامل در ناوگان هوایی

با وجود این، یک تحول اساسی در ترکیب ناوگان هوایی آمریکا اجتناب‌ناپذیر است. در سال ۲۰۲۴، ناوگان بمب‌افکن‌های دوربرد تنها ۲.۶ درصد از کل هواپیماهای نیروی هوایی را تشکیل می‌دهد، در حالی که جنگنده‌های تاکتیکی حدود ۴۰ درصد آن را شامل می‌شوند. با توجه به این‌که برد این جنگنده‌ها برای محیط عملیاتی آینده کافی نیست، این ترکیب باید معکوس شود.

گزارش پیشنهاد می‌کند که جنگنده‌های قدیمی مانند ای-۱۰ تاندربولت ۲ (A-10 Thunderbolt II) بازنشسته شوند و خرید پلتفرم‌های دوربرد مانند بمب‌افکن بی-۲۱ ریدر (B-21 Raider) فراتر از ۱۰۰ فروند فعلی افزایش یابد. در نهایت، نیروی هوایی معتقد است که در یک بازه زمانی طولانی، تمام هواپیماهای جنگی باید به نوعی بمب‌افکن تبدیل شوند.

بیشتر بخوانید