وب‌سایت‌ها و وب‌اپلیکیشن‌ها را به شیوه‌های گوناگونی از جمله استاتیک، داینامیک یا با سیستم‌های مدیریت محتوا می‌توان توسعه داد که با توجه به ویژگی‌ها و امکانات ارائه شده توسط هر کدام از این روش‌ها، ممکن است برخی از آن‌ها بهترین تناسب را برای مشتریان یا کسب و کار شما داشته باشند. در واقع، آشنایی با این موضوع به کسب و کارها و توسعه‌دهندگان کمک می‌کند تا روش مناسبی را برای طراحی وب سایت خود انتخاب کنند. در این مطلب از مجله فرادرس، انواع روش های طراحی سایت از جمله سایت‌های ایستا، پویا، سیستم‌های مدیریت محتوا و غیره را به شما معرفی می‌کنیم تا با توجه به خصوصیات، مزایا و نقاط ضعف هر یک، بهترین انتخاب را برای توسعه وب‌سایت خود داشته باشید.

در ابتدای مطلب نگاهی سریع به انواع روش های طراحی سایت خواهیم داشت. سپس به سراغ روش طراحی سایت تک‌صفحه‌ای می‌رویم و با طرز کار چنین سایت‌هایی آشنا خواهیم شد. این رویکرد با فراهم کردن کلیه محتوای سایت در یک صفحه انعطاف‌پذیری بالایی را در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهد. در ادامه، منابعی به شما معرفی خواهند شد که برای یادگیری طراحی سایت بسیار ارزشمند هستند. پس از آن به سراغ سایت‌های استاتیک می‌رویم و پس از آشنایی باطرز کار آن، کاربردها، مزایا و معایب آن را بررسی خواهیم کرد. سایت‌های داینامیک و سیستم‌های مدیریت محتوا، موضوعات دیگری هستند که در این مطلب به آن‌ها پرداخته‌ایم.

انواع روش های طراحی سایت چیست؟

روش‌هایی مختلفی از جمله طراحی تک‌صفحه‌ای، ایجاد سایت ایستا و توسعه وب‌سایت‌های پویا برای طراحی سایت وجود دارد که با توجه به نیاز‌مندی‌های کسب و کار،‌ منابع  غیره می‌توانید مناسب‌ترین مورد را برای یادگیری و انجام پروژه‌ها انتخاب کنید. این فرایند می‌تواند شامل استفاده از فناوری‌ها، زبان‌های برنامه‌نویسی، ابزارها و غیره باشد که برای ایجاد تجربه کاربری مناسب برای مخاطبان استفاده می‌شوند.

فهرست زیر، برخی از روش های طراحی سایت را نشان می‌دهد.

• وب‌سایت تک صفحه‌ای
• وب‌سایت ایستا یا استاتیک
• وب‌سایت پویا یا داینامیک
• سیستم‌های مدیریت محتوا

سایت تک صفحه ای به عنوان یکی از روش های طراحی سایت

در وب‌سایت‌هایی که به‌شکل «تک‌صفحه‌ای» (Single Page) طراحی می‌شوند، بازدید کنندگان می‌توانند با اسکرول صفحه به محتوای گوناگون آن دسترسی داشته باشند. در واقع، تمامی اطلاعات فراهم شده، در قالب یک صفحه در اختیار مخاطب قرار می‌گیرد. بسته به نوع اطلاعات و میزان محتوایی که در این وب‌سایت‌ها وجود دارد، طول آن نیز می‌تواند متفاوت باشد. بسیاری از کسب و کارها و دارندگان چنین سایت‌هایی برای ارائه اطلاعات به‌شکلی مناسب و مؤثر به مخاطبان خود، از داستان روایتی خطی استفاده می‌کنند.

این روش در طراحی وب‌سایت، به‌دلیل انعطاف‌پذیری بالا می‌تواند در موارد متعددی مورد استفاده قرار گیرد. به‌طور مثال، یک فروشگاه اینترنتی می‌تواند با بهره‌مندی از آن، روایت خود را بیان کند تا کاربر با اسکرول صفحه، به اطلاعات مفیدی در مورد محصولات دسترسی داشته باشد. همچنین، گزینه خوبی برای ارائه نمونه‌کارها محسوب می‌شود تا هنرمندان و اشخاص از طریق آن بتوانند داستان خود را برای مخاطب بازگو کنند.

روند کار سایت تک‌صفحه‌ای را در ادامه مشاهده می‌کنید.

در این شیوه از طراحی سایت، با اینکه کاربر فکر می‌کند با چندین صفحه وب رو به رو است اما در واقع یک صفحه شامل تمامی اطلاعات وجود دارد که بخش‌های مورد نیاز را با استفاده از JS رندر می‌کند.

وب‌سایت‌های تک‌صفحه‌ای با داشتن تنها یک صفحه که با زبان HTML ایجاد شده، تمامی محتوای مورد نیاز کاربران را از طریق منوها در اختیارشان قرار می‌دهد. از رایج‌ترین کاربردهای این وب‌سایت‌ها می‌توان به لندینگ‌پیج‌ها یا صفحات ورود، نمونه‌کارها، رویدادها و غیره اشاره کرد. فرقی که این وب‌سایت‌ها با سایر سایت‌های چند صفحه‌ای دارند این است که به‌جای ارائه منویی برای رفتن به صفحات مختلف وب‌سایت، گزینه‌هایی را برای انتقال به بخش‌های گوناگون همان صفحه در اختیار کاربر قرار می‌دهند.

طراحان و برنامه‌نویسان وب با در نظر گرفتن نوع محتوای وب‌سایت و اهدافی که در سر دارند ممکن است چیدمان و طراحی‌های مختلفی را برای آن در نظر بگیرند. برخی از اجزای رایج در چنین سایت‌های را در ادامه فهرست کرده‌ایم.

• ناحیه اصلی یا «Hero»: به‌طور معمول تیتری جذاب دارد و می‌توان دکمه «فراخوان به اقدام» را در آن مشاهده کرد.
• منوی ناوبری: با گزینه‌های آن می‌توانید به قسمت‌های مختلف صفحه دسترسی داشته باشید.
• ناحیه مزایا: دلایلی را مبنی بر مفید بودن وب‌سایت یا خدمات به شما ارائه می‌دهد.
• بخش رضایت مشتریان: شامل امتیازها و دیدگاه‌های ثبت شده توسط کاربران است.
• پورتفولیو یا گالری: این قسمت، تصاویر یا ویدیوهایی از محصولات و خدمات را شامل می‌شود.
• ناحیه پایین‌صفحه یا تماس: اطلاعات تماس، لینک‌های مفید مانند دعوت به‌همکاری، لینک‌های شبکه اجتماعی و غیره را در بر می‌گیرد.

مزایای روش طراحی سایت تک صفحه ای

در ادامه برخی از مزایای طراحی وب‌سایت تک‌صفحه‌ای را آورده‌ایم.

• سادگی: طراحی و توسعه این‌گونه وب‌سایت‌ها به‌نسبت ساده است و برای پشتیبانی و به‌روز‌رسانی آن نیز کار سختی در پیش نخواهید داشت. در واقع، به‌جای اینکه دغدغه تعدادی زیادی صفحه یا لینک را داشته باشید، کافی‌ست تلاش خود را برای ایجاد صفحه‌ای صرف کنید که منظور شما را به‌وضوح و به‌سادگی منتقل می‌کند و با جلب توجه کاربران، آن‌ها را به سمت انجام کاری سوق دهد که مدنظر شما است.
• تجربه کاربری خوب: با توجه به اینکه سایت‌های تک‌صفحه‌ای نیازی به به‌روزرسانی کل صفحه ندارند، تجربه کاربری بهتری را برای بازدیدکنندگان رقم خواهند زد. کاربران برای رفتن به قسمت‌های مختلف وب سایت می‌توانند صفحه را اسکرول کرده یا اینکه از گزینه‌های موجود استفاده کنند. در این بین، افکت‌ها، ترنزیشن‌ها و انیمیشن‌های مختلف باعث می‌شود تا جذابیت وب‌سایت برای بازدیدکنندگان بیشتر شود. از خصوصیات بارز وب‌سایت‌های تک‌صفحه‌ای می‌توان به سازگاری آن‌ها با مرورگرهای موبایلی و ریسپانسیو بودن آن‌ها اشاره کرد که این روز‌ها بسیار حائز اهمیت است.
• نرخ تبدیل مناسب: از دیگر نقاط قوت وب‌سایت‌های تک‌صفحه‌ای، نرخ تبدیل بالای آن‌ها است. به‌گونه‌ای که با کاهش عوامل حواس‌پرتی، کاربران بیشتری به سراغ خرید محصول یا انجام سایر اقدامات مدنظر شما خواهند رفت. این امکان نیز برای شما وجود دارد تا با روایت داستانی جذاب، کاربران را به ثبت‌نام، خرید، تماس، دانلود یا سایر کارها دعوت کنید. علاوه بر این، ارائه نظرات و رضایت مشتریان، آمارها و سایر مؤلفه‌های این‌چنینی نیز می‌تواند به افزایش اعتبار و اعتمادپذیری کاربران به شما کمک کنند.

نقاط ضعف طراحی سایت تک صفحه ای

برخی از معایب این شیوه از طراحی سایت را در ادامه آورده‌ایم.

• بهینه‌سازی برای موتور‌های موتورهای جست و جو: یکی از ایرادهایی که به وب‌سایت‌های تک‌صفحه‌ای وارد است موضوع سئوی آن برای موتورهای جست و جو است. با توجه به اینکه در این روش، تنها یک صفحه وجود دارد نمی‌توان کلمات کلیدی متنوع و عناوین گوناگون را در صفحات جداگانه بهینه کرد. به‌همین دلیل برای جذب کاربران به وب‌سایت خود شاید لازم باشد که از روش‌های دیگری مانند تبلیغات پولی، تولید محتوا در شبکه‌های اجتماعی، وبلاگ‌نویسی و غیره استفاده کنید.
• کارایی : همان‌طور که گفته شد، وب‌سایت‌های تک‌صفحه‌ای تمامی محتوای صفحه وب را به یکباره بارگذاری می‌کند که این مورد می‌تواند روی کارایی سایت تأثیر داشته باشد و سرعت آن را کاهش دهد. این موضوع در مواقعی که از فایل‌های حجیم استفاده می‌کنید به‌طور معمول خود را بیشتر نشان می‌دهد. برای حل این چالش می‌توان فایل‌هایی نظیر عکس‌ها و غیره را بهینه‌سازی و فشرده کرد یا اینکه از قابلیت‌هایی مانند بارگذاری تدریجی بهره برد.
• مقیاس‌پذیری: عیب بعدی وب‌سایت‌های تک‌صفحه‌ای، محدودیت در توسعه یا مقیاس‌پذیری آن‌ها است که باعث شده تا برای توسعه پروژه‌های بزرگ و پییچده بهترین گزینه موجود نباشند. اگر قرار است حجم بسیار زیادی از اطلاعات را در اختیار کاربران خود قرار دهید وب‌سایت‌های تک‌صفحه‌ای ممکن است تمامی نیازهای شما را رفع نکنند. در این‌گونه مواقع وب‌سایت‌های چند صفحه‌ای برای سامان دادن به محتوا، گزینه‌های بهتری هستند.

یادگیری طراحی و برنامه‌نویسی سایت با فرادرس

این روز‌ها بسیاری از کسب و کارها و برندها تمایل دارند تا به‌شکل مؤثری در فضای آنلاین حضور داشته باشند تا از این طریق،‌ کاربران و مشتریان بیشتری را برای ارائه محصولات و خدمات خود جذب کنند. به‌همین‌دلیل تقاضا برای طراحان و توسعه‌دهندگان ماهر وب‌سایت در بازار کار، رشد زیادی داشته است. در این مطلب با انواع روش های طراحی سایت آشنا می‌شوید.

شما می‌توانید با یادگیری زبان‌های پایه این حوزه مانند CSS، HTML و جاوا اسکریپت شروع کنید و یادگیری خود را با سایر تکنولوژی‌ها فرانت‌اند و زبان‌های بک‌اند ادامه دهید. همچنین می‌توانید به سراغ وردپرس بروید و توسعه سایت را به شکل مؤثرتری با این سیستم مدیریت محتوا تجربه کنید.

یادگیری از طریق فیلم‌های آموزشی یکی از شیوه‌های مدرن کسب مهارت جدید محسوب می‌شود. به‌طور مثال، با استفاده از فیلم‌های آموزشی موجود در مجموعه فیلم‌های آموزش طراحی و برنامه‌نویسی سایت مقدماتی تا پیشرفته از فرادرس می‌توانید بسیاری از مهارت‌های مرتبط با این حوزه را به‌صورت پروژه‌محور از اساتید مجرب یاد بگیرید.

از عناوین موجود در این مجموعه آموزشی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

سایت استاتیک به عنوان یکی از روش های طراحی سایت

وب‌سایت‌های «ایستا» (Static) نوعی از برنامه‌های آنلاین هستند که کمترین میزان تعامل را با کاربران دارند و حتی ممکن است کاربران نتواند با آن تعامل داشته باشند. این وب‌سایت در قالب یک یا چندین صفحه و با این هدف طراحی می‌شوند تا محتوای ثابتی را در اختیار بازدیدکنندگان قرار دهند. به‌طور معمول نیز، مخاطبان پلتفرم‌های گوناگون آن را به‌شکل یکسانی مشاهده می‌کنند. برای ساخت چنین سایت‌هایی از زبان‌های پایه‌ای و سمت کلاینت مانند HTML و CSS و همچنین جاوا اسکریپت استفاده می‌شود و هزینه ساخت کمتری نسبت به سایت‌های پویا دارند. با توجه به ماهیت وب‌سایت‌های استاتیک و محدودیتی که در تعامل با بازدیدکنندگان دارد، به‌طور معمول برای ارائه اطلاعات به کاربران استفاده می‌شود و برای فروش محصولات و خدمات بهتر است به سراغ سایر روش‌های طراحی سایت بروید.

اگر می‌خواهید طراحی سایت استاتیک با زبان‌های اشاره شده را یاد بگیرید مجموعه فیلم‌های آموزش HTML و CSS برای طراحی سایت مقدماتی تا پیشرفته از فرادرس که لینک آن نیز در ادامه آورده شده، اطلاعات مفیدی را در این باره در اختیارتان قرار می‌دهد.

صرف‌نظر از اینکه وب‌سایت مدنظر کاربر که قصد باز کردن آن را دارد یک سایت حرفه‌ای و پیشرفته است یا یک صفحه وب ساده، در هر حال، صفحه وبی که در مرورگر مشاهده می‌کند فایلی شامل کدهای HTML است. با باز کردن یک وب‌سایت، مرورگر کاربر درخواستی برای وب‌سرور میزبان وب‌سایت ارسال می‌کند. سپس سرور، فایل HTML را به‌همراه استایل‌ها، تصاویر و سایر متعلقات صفحه به‌عنوان پاسخ به مرورگر بر می‌گرداند. آنچه که شما در مرورگر خود می‌بینید در واقع همان فایل HTML است که توسط مرورگر تفسیر شده است.

سرور را می‌توانید کامپیوتری در نظر بگیرید که به اینترنت متصل است و سایت مدنظر شما را روی خود نگه می‌دارد و وظیفه دارد تا هنگام درخواست، صفحات وب و متعلقاتش را در اختیار کاربر درخواست کننده قرار دهد.

تصویر زیر روند کلی باز کردن یک وب‌سایت استاتیک را نشان می‌دهد.

در واقع می‌توان گفت که یک سایت چه به روش استاتیک و چه به روش داینامیک طراحی شده باشد در هر حال آنچه که به سمت کلاینت بر می‌گرداند یک صفحه HTML است و چیزی که این دو شیوه را تا این حد از هم متمایز می‌کند نحوه تولید فایل HTML در سرور است. در سایت‌های استاتیک، صفحات وب به‌همان شکلی که روی سرور قرار دارند به کاربر ارسال می‌شوند و افراد مختلف محتوای یکسانی را دریافت می‌کنند. به بیان دیگر، محتوای سایت، ثابت و ایستا است و اگر قصد تغییر آن را داشته باشید می‌بایست به‌صورت دستی این کار را انجام دهید.

با همه این تفاصیل، شما می‌توانید وب‌سایت‌های استاتیک جذاب و زیبایی را با CSS و JS بسازید که شامل مؤلفه‌های تعاملی مانند دکمه‌ها، لینک‌ها، عکس و ویدیو، CTA-ها، فرم‌ها، دانلود فایل، انیمیشن‌ها و غیره باشند. اما به یاد داشته باشید که این محتوا برای کاربران گوناگون به صورت یکسان به نمایش در می‌آید.

کاربردهای سایت ایستا

وب سایت‌های ایستا به‌طور معمول برای اهداف زیر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• سایت‌های رزومه
• سایت‌های ارائه نمونه‌کار
• بروشورهای آنلاین
• لندینگ‌پیج یا صفحه ورود
• سایر وب‌سایت‌های فقط خواندنی و اطلاعاتی

به‌طور کلی، سایت‌های کوچک و چند صفحه‌ای با محتوای نه چندان زیاد، سایت‌هایی که قرار نیست محتوای شخصی‌سازی شده ارائه دهند و همچنین سایت‌هایی که به به‌روزرسانی‌های مداوم نیازی ندارند، می‌توانند به‌صورت استاتیک پیاده‌سازی شوند. با کمی جست و جو در اینترنت نمونه‌های متعددی از وب‌سایت‌های استاتیک را خواهید یافت.

مزایای وب سایت ایستا

از مهم‌ترین نقاط قوت وب‌سایت‌های ایستا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• نگهداری آسان: یکی از مزایای وب‌سایت‌های ایستا این است که مدیریت و نگهداری از آن‌ها بسیار ساده است. به این دلیل که قسمت‌های مختلف آن ثابت و ایستا هستند. برای ساخت چنین سایت‌هایی می‌توانید از سایت‌سازهای ایستا استفاده کنید یا اینکه خودتان وظیفه کدنویسی و طراحی آن را بر عهده بگیرید. همچنین برای راه‌اندازی چنین سایت‌هایی می‌توانید فایل‌های مربوطه را روی سرور آپلود کنید.
• کارایی: سایت‌های ایستا به لحاظ کارایی نیز بسیار سریع هستند. به این دلیل که مانند سایت‌های داینامیک، پردازش‌های سمت سرور ندارند. علاوه بر این، درگیر مسائلی مانند بهینه‌سازی پایگاه داده، کش کردن و غیره نیز نخواهید بود.
• مقرون به صرفه بودن: هاست مناسب برای سایت‌های استاتیک به‌طور معمول ارزان‌تر از هاست مورد نیاز برای سایت‌های داینامیک است. ضمن اینکه برخی از وب‌سایت‌ها نیز هاست رایگان در اختیار شما قرار می‌دهند.
• امنیت: سایت‌های ایستا به‌علت نداشتن بک‌اند، برخلاف سایت‌های پویا، از آسیب‌پذیری کمتری برخوردار هستند.

نقاط ضعف وب سایت ایستا

با تمام مزیت‌هایی که سایت‌های ایستا فراهم کرده‌اند اما بد نیست که با برخی از معایب آن‌ها نیز آشنا شوید.

• امکانات محدود: برخی از سایت‌ها مانند فروشگاه‌های اینترنتی، سایت‌های نیازمند عضویت، کلاس‌ها و دوره‌های آنلاین و بسیاری از سایت‌های دیگر به قابلیت‌های پویا مانند استفاده از پایگاه داده، بک‌اند و غیره نیاز دارند.
• سختی در به‌روزرسانی: در صورتی‌که قصد به‌روزرسانی سایت‌های ایستا را داشته باشید،‌ می‌بایست فایل‌های مرتبط با آن را تغییر داده و مجدد به سرور انتقال دهید. شاید در سایت‌های کوچک با چندین صفحه این موضوع، مشکل مهمی محسوب نشود اما با گسترش و بزرگ‌تر شدن وب‌سایت این مورد می‌تواند چالش‌ها و دشواری‌های زیادی را به‌دنبال داشته باشد. البته به کمک سایت‌ساز‌های موجود می‌توان این کار را به‌شکل ساده‌تری انجام داد اما با این حال، فرایند به‌روزرسانی سایت‌‌های داینامیک به‌طور معمول راحت‌تر صورت می‌گیرد.
• سختی بیشتر برای تیم‌ها: در ادامه مورد قبل می‌توان گفت که استفاده از سایت‌های پویا توسط تیم‌های مختلف ساده‌تر است چون می‌توانند تغییرات مدنظر خودشان را بدون چالش خاصی اعمال کنند اما در سایت‌‌های ایستا ممکن است برای انجام همین کار به کمک تیم فنی، برای تغییر به‌روزرسانی، نیاز داشته باشند.
• عدم وجود قابلیت شخصی‌سازی: همان‌طور که گفته شد، سایت‌های ایستا به تمامی کاربران محتوای یکسانی را ارائه می‌دهند و در حالت عادی امکان شخصی‌سازی آن برای کاربران خاص وجود ندارد. البته می‌توان در سمت خود کاربر با زبان‌هایی مانند جاوا اسکریپت کارهایی را در این زمینه انجام داد. در کل این نقطع ضعف علاوه بر اینکه کاربر پسند بودن سایت را کاهش می‌دهد، تأثیر بدی روی استراتژی‌های بازاریابی نیز داشته باشد.

در واقع، به‌دلیل وجود همین ضعف‌ها و محدودیت‌ها است که بسیاری از سایت‌های کنونی به روش داینامیک ساخته می‌شوند.

ابزار ساخت سایت استاتیک

سایت‌سازها، ابزارهایی هستند که به کمک آن‌ها می‌تواند فرایند طراحی سایت استاتیک را سریع‌تر و بهینه‌تر انجام دهید. در ادامه فهرستی از این ابزارها را آورده‌ایم.

• Hugo
• Pelican
• Eleventy
• Gatsby
• Nikola

مسیر یادگیری پیشنهادی

اگر سادگی و سرعت توسعه وب‌سایت استاتیک و امنیت به‌نسبت بالای آن نظر شما را جلب کرده است و قصد یادگیری این شیوه در طراحی سایت را دارید می‌توانید طبق مسیر زیر پیش بروید.

• نحوه ایجاد ساختار صفحه وب، نخستین چیزی است که می‌بایست یاد بگیرید. برای این منظور از HTML استفاده می‌شود که زبان نشان‌گذاری شناخته شده برای این منظور است.
• در گام بعدی به سراغ یادگیری زبان نشانه‌گذاری CSS یا شیوه‌نامه آبشاری بروید. این زبان به ساختار ایجاد شده با HTML رنگ و لعاب می‌بخشد و رنگ‌ها، فونت‌ها، سایه‌ها و سایر عناصر را برای جذابیت بیشتر صفحات وب در اختیارتان قرار می‌دهد.
• پس از یادگیری HTML و CSS می‌توانید یادگیری جاوا اسکریپت را شروع کنید. این زبان برنامه‌نویسی به صفحه وب شما روح می‌بخشد. در واقع با اضافه کردن JS به صفحه وب می‌توان قابلیت‌های تعاملی را به آن‌ها اضافه کرد.

نکته‌ای که لازم است در نظر داشته باشید این است که تمرین مستمر می‌تواند پایه شما را در یادگیری این مهارت‌ها تقویت کند.

سایت داینامیک به عنوان یکی از روش های طراحی سایت

در این شیوه از روش های طراحی سایت، صفحات وب قبل از اینکه به کاربر نمایش داده شوند، روی سرور و به‌طور پویا یا داینامیک ساخته می‌شوند. به بیان دیگر، وب‌سایت‌‌های داینامیک با اجرای کدهای نوشته شده روی سرور و ارتباط با پایگاه داده برای واکشی اطلاعات مورد نیاز، صفحه را پس از ایجاد به مرورگر کاربر ارسال می‌کنند.

وب سایت‌های داینامیک درست مانند سایت‌های ایستا می‌توانند محتوای یکسانی را به کاربران گوناگون ارائه دهند. اما چیزی که سایت‌های ساخته شده با چنین شیوه‌ای را متمایز می‌کند این است که وب‌سایت‌های پویا می‌توانند با توجه به برخی شرایط و عوامل، محتوای صفحات را شخصی‌سازی کرده و به کاربر نشان دهند. موارد زیر، نمونه‌هایی از این عوامل محسوب می‌شوند.

• اطلاعات کاربر: با توجه به اطلاعات موجود از کاربر مانند محصولاتی که پیش از این با آن‌ها تعامل داشته است، محصولات جدید و مرتبطی را به او نشان دهد.
• زمان بازدید از سایت: به‌طور مثال بسته به اینکه به‌هنگام روز از سایت بازدید می‌کنید یا به‌هنگام شب، محتوای مختلفی را نشان دهد.
• سلایق کاربر: به‌طور مثال،‌ وب‌سایت می‌تواند با توجه به برخی تنظیمات یا علاقه‌مندی به برخی محتوا، مواردی را در همین رابطه در اختیار کاربر بگذارد.
• و بی‌شمار موارد دیگری که به لطف پردازش‌های سمت سرور می‌توانند صفحات وب را پویاتر کنند.

همچنین، خوب است بدانید برای اینکه شاهد انعطاف‌پذیری بیشتری در ظاهر سایت باشیم، لازم است در بخش بک‌اند سایت‌های داینامیک، کدنویسی و پیچیدگی بیشتری داشته باشیم.

در وب‌سایت‌های ایستا، صفحات HTML از قبل روی سرور وجود داشتند و پس از درخواست کلاینت، به سمت کاربر ارسال می‌شدند اما در وب‌سایت‌های داینامیک، وب سرور پس از دریافت درخواست کاربر، صفحه HTML مناسب و مخصوص به کاربر را همان موقع با واکشی اطلاعات لازم از پایگاه داده ایجاد کرده و سپس برای او ارسال می‌کند. وب‌سایت‌هایی که با سیستم مدیریت محتوای وردپرس ساخته می‌شوند، جزو سایت‌های داینامیک محسوب می‌شوند.

فرانت‌اند و بک‌اند، مفاهیمی هستند که در وب‌سایت‌های داینامیک شناختن آن‌ها اهمیت زیادی دارد. بک‌اند همان قسمت و عملیاتی است که روی سرور انجام می‌شود. برای برنامه‌نویسی بک‌اند سایت به‌طور معمول از زبان‌های برنامه‌نویسی مانند PHP، پایتون، روبی یا JS سمت سرور استفاده می‌شود. اجرای کدهای نوشته شده با این زبان‌ها در کنار کدهای ایجاد شده با زبان‌های فرانت‌اند و سمت کلاینت مانند CSS،HTML و جاوا اسکریپت، صفحات وب را تشکیل می‌دهند.

روند ساخت صفحات پویا بسته به مقدار اطلاعاتی که برای آن مورد نیاز است می‌تواند پیچیدگی زیادی داشته باشد. با این وجود، کاربر از اتفاقات پشت صحنه و بک‌اند سایت مطلع نمی‌شود و مانند سایت‌های استاتیک تنها صفحه بارگذاری شده را می‌بیند.

فیلم آموزش رایگان آشنایی با برنامه‌نویسی Back End و Front End و تفاوت آن‌ها از فرادرس که لینک آن نیز در ادامه آورده شده، اطلاعات مفیدی را در حوزه بک‌اند و فرانت‌اند در اختیار شما قرار می‌دهد.

بیشتر وب‌سایت‌هایی که در حال حاضر و به‌طور روزمره از آن‌ها استفاده می‌کنید دارای قسمت‌های داینامیک هستند. در ادامه، عناوین برخی از این سایت‌ها را فهرست کرده‌ایم.

• فروشگاه‌های آنلاین
• رسانه‌های اجتماعی
• سایت‌های نیازمند عضویت در ازای ارائه خدمات
• سایت‌های خبری
• وبلاگ‌ها
• وب‌اپلیکیشن‌ها
• و سایر وب‌سایت‌ها

مثال سایت داینامیک

وب‌سایت تجارت الکترونیک یا فروشگاه اینترنتی می‌تواند نمونه خوبی برای سایت داینامیک باشد. فرض کنید با رفتن به صفحه اصلی این سایت، مجموعه‌ای از محصولات فروشگاه به شما نشان داده می‌شود که تناسب زیادی با سلیقه شما دارد. به بیان دیگر، این صفحه برای هر یک از کاربران ممکن است اقلام متفاوتی را پیشنهاد دهد. اتفاقی که در پشت صحنه می‌افتد این است که برنامه روی سرور با در نظر گرفتن بازدید‌های قبلی شما و غیره، اطلاعاتی را از روی دیتابیس واکشی کرده و صفحه را برایتان تولید می‌کند.

ابزارهای توسعه سایت داینامیک

تصویری که در ادامه آورده شده، برخی از محبوب‌ترین زبان‌های مورد استفاده در طراحی سایت داینامیک، هم در قسمت فرانت‌اند و هم بک‌اند را نشان می‌دهد.

این زبان‌ها به‌طور معمول فریمورک‌ها و کتابخانه‌‌‌های مخصوصی برای طراحی سایت دارند که این فرایند را تا حد ممکن ساده و بهینه می‌سازند. در ادامه برخی از این ابزارها را معرفی کرده‌ایم.

• Ruby on Rails: فریمورک «Ruby on Rails»، ابزاری است که به زبان روبی نوشته شده و به کمک آن می‌توانید برنامه‌نویسی سمت سرور سایت‌های خود را انجام دهید. این ابزار در عین حال که گزینه خوبی برای افراد مبتدی محسوب می‌شود، سرعت و عملکرد خوبی را نیز ارائه می‌دهد. Ruby on Rails از الگوی معماری «MVC» پشتیبانی کرده و کتابخانه بزرگی از Gem-ها را برای طراحی سایت در اختیار توسعه‌دهنده قرار می‌دهد.
• جنگو: Django فریمورک دیگری است که به زبان پایتون نوشته شده و می‌تواند برای طراحی و برنامه‌نویسی سایت مورد استفاده قرار گیرد. با این ابزار می‌توانید برنامه‌نویسی سمت سرور سایت‌های خود را با سرعت زیادی انجام دهید. جنگو با ارائه مجموعه‌ای از قابلیت‌های ارزشمند به‌طور پیش‌فرض و داشتن رویکرد CoC، یکی از رایج‌ترین ابزارهای ساخت سایت‌های داده‌محور و همچنین API-ها محسوب می‌شود.
• ری اکت: جاوا اسکریپت زبانی است که هم برای توسعه فرانت‌اند و هم برای نوشتن کدهای بک‌اند می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. برای این منظور نیز ابزارهای گوناگونی را فراهم کرده است. React به عنوان یکی از کتابخانه‌های معروف جاوا اسکریپتی، توسط شرکت فیسبوک ساخته شده و برای توسعه فرانت‌اند مورد استفاده قرار می‌گیرد. DOM مجازی و معماری کامپوننت‌محور React باعث شده تا توسعه‌دهندگان متعددی از آن برای ساخت رابط‌های کاربری ریسپانسیو و داینامیک سایت خود استفاده کنند. از مزیت‌های این کتابخانه می‌توان به تجزیه رابط‌های پیچیده سایت به قسمت‌های کوچک‌تر اشاره کرد که راحت‌تر قابل ایجاد و مدیریت هستند.
• انگولار: این فریمورک به زبان تایپ اسکریپت نوشته شده و گزینه خوبی برای طراحی سایت‌های بزرگ و حرفه‌ای به‌شمار می‌رود. امکانات و ابزارهای گوناگون Angular باعث شده تا قدرت زیادی برای کار روی پروژه‌های پیچیده داشته باشد.
• Vue.js: این فریمورک جاوا اسکریپتی به‌دلیل سادگی و انعطاف بالا، سینتکس ساده و روش کامپوننت‌محور توسط بسیاری از تیم‌ها برای توسعه سریع‌تر و بهتر سایت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در یکی از مطلب پیشین مجله فرادرس، حوزه‌های Back End و Front End را به‌طور دقیق‌تر بررسی کردیم که مطالعه آن می‌تواند برایتان مفید باشد.

مزایای سایت داینامیک

سایت‌های داینامیک به عنوان یکی از روش های طراحی سایت مزایای متعددی دارند که برخی از آن‌ها نقاط ضعفی است که برای سایت‌های ایستا بیان کردیم. برخی از نقاط قوت سایت‌های داینامیک را در ادامه فهرست کرده‌ایم.

• شخصی‌سازی: وب‌سایت‌های داینامیک می‌توانند محتوای اختصاصی و سفارشی‌سازی شده را به کاربران ارائه دهند چون که صفحات به‌هنگام درخواست کاربر توسط وب‌سرور ساخته می‌شوند. با این وجود، شما می‌توانید محتوای مشابهی برای کاربران گوناگون داشته باشید.
• سایت‌ها و وب‌اپلیکیشن‌های مفیدتر: طراحی سایت به‌صورت داینامیک امکان ایجاد قابلیت‌هایی را فراهم می‌کند که برای سایت‌ها و وب‌اپلیکیشن‌های پیشرفته و حرفه‌ای ضروری هستند. به‌طور مثال در فروشگاه‌های آنلاین و بسیاری از سایت‌‌های دیگر به مزایای داینامیک بودن نیاز داریم.
• تغییر راحت‌تر محتوای سایت: برای ایجاد تغییرات و به‌روزرسانی محتوا در سایت‌های ایستا، لازم است تمامی فایل‌های HTML را به‌طور مجدد بسازید و روی سرور آپلود کنید تا تغییرات قابل مشاهده باشند. اما سایت‌های داینامیک به‌طور معمول دارای پنل مدیریتی هستند تا حتی کاربران معمولی و بدون دانش فنی نیز بتوانند محتوای سایت را به‌روز کنند. بدین‌ترتیب، خیلی سریع و پس از انتشار محتوا، برای بازدیدکنندگان قابل مشاهده خواهد بود. این مورد برای ایجاد تغییراتی در طراحی خود سایت نیز وجود دارد. به‌نحوی که با تغییر بخشی از سایت یا حتی قسمت بزرگی از طراحی آن می‌توانید تغییرات را خیلی سریع در خروجی هم مشاهده کنید.
• قیاس‌پذیری: با توجه به اینکه سایت‌های داینامیک صفحات وب را هنگام درخواست کاربر می‌سازند، با زیاد شدن حجم محتوا حتی در حد هزاران یا میلیون‌ها مطلب هم مشکلی پیش نخواهد آمد. در واقع نیازی به ذخیره محتوای جدید در فایل‌های جداگانه و متعدد نیست و کافی است تا از یک پایگاه داده برای ذخیره تمام آن‌ها استفاده کنید.

نقاط ضعف سایت داینامیک

علی‌رغم تمامی مزیت‌ها و کاربردهای مفید سایت‌های داینامیک، این روش طراحی سایت معایبی نیز دارد که در ادامه بیان کرده‌ایم.

• سخت بودن کدنویسی از ابتدا: ساخت یک سیستم و اپلیکیشن داینامیک اختصاصی از ابتدا، با اینکه امکان‌پذیر است اما هزینه‌ها و سختی‌های خودش را دارد. به‌همین دلیل، برخی کاربران به سراغ استفاده از سیستم‌های آماده مانند وردپرس و غیره می‌روند.
• پیچیده بودن بهینه‌سازی عملکرد: در این موضوع شکی نیست که می‌توان وب‌سایت‌های داینامیک و در عین حال با سرعت بارگذاری بالا طراحی کرد. اما به‌دلیل وجود مؤلفه‌های متغیر بیشتر در مقایسه با سایت‌های استاتیک، افزایش سرعت چنین سایت‌هایی ممکن است به تلاش بیشتری نیاز داشته باشد.
• تأمین سخت‌تر امنیت: حفظ امنیت سایت‌های داینامیک با اینکه به تلاش نیاز دارد اما غیر ممکن نیست. یعنی شما می‌توانید سایت‌هایی طراحی کنید که در کنار داینامیک بودن، امنیت خوبی نیز داشته باشد. نکته‌ای که در این رابطه وجود دارد این است که سایت‌های پویا به‌طور معمول ممکن است نقاط آسیب‌پذیر بیشتری داشته باشند که می‌بایست مدیریت شوند.

سیستم مدیریت محتوا به عنوان یکی از روش های طراحی سایت

سیستم‌های مدیریت محتوا که به اختصار «CMS» هم خوانده می‌شوند، نرم‌افزاری برای ساختن سایت هستند که امکان توسعه وب‌سایت‌ها حتی با کمترین دانش کدنویسی را برای کاربران خود فراهم می‌کنند. CMS-ها محیطی ساده در اختیار کاربر قرار می‌دهند تا بتوانند وب‌سایت‌ها و سایر پلتفرم‌های مربوطه را ایجاد و مدیریت کرده یا آن را ویرایش کنند. با داشبورد مدیریتی فراهم شده، افراد گوناگون، به‌طور مثال نویسندگان یک مجله آنلاین می‌توانند بدون نگرانی از بروز ناسازگاری و سایر دغدغه‌های این‌چنینی، با هم مشارکت و همکاری داشته باشند و محتوای خود را ویرایش یا منتشر کنند.

مهمترین ویژگی های سیستم مدیریت محتوا

تولید محتوا، انتشار و مدیریت آن، کاری است که در حال حاضر می‌توانید به‌راحتی و با استفاده از CMS-ها انجام دهید. در ادامه، برخی از مهم‌ترین ویژگی‌‌های CMS را بیان کرده‌ایم.

• تولید محتوا: این سیستم‌ها، ویرایشگرهایی را در اختیار کاربر قرار می‌دهند که به‌راحتی می‌توان از آن‌ها برای ایجاد و ویرایش و همچنین شکل‌دهی به طیف گوناگونی از محتوا، از متن و تصویر گرفته تا ویدیوها استفاده کرد.
• مدیریت متعلقات دیجیتال: CMS-ها با فراهم کردن امکان نگهداری و سازمان‌دهی عکس‌ها، اسناد، ویدیوها و سایر متعلقات دیجیتال در مکانی واحد، کمک می‌کنند تا دسترسی به این‌گونه موارد و استفاده مجدد از آن‌ها راحت‌تر انجام شود.
• مشارکت: امکان همکاری بین افراد در این سیستم‌ها با تعیین نقش و دسترسی‌های گوناگون مانند نویسندگان، ویراستاران و مدیران بسیار ساده‌تر شده است.

• ارائه و توزیع محتوا: این ابزارها می‌توانند بدون دردسر محتوا را در سایت‌ها، شبکه‌های اجتماعی و سایر رسانه‌ها منتشر و زمان‌بندی کنند.
• بهینه‌سازی: تحلیل و بررسی بازدهی محتوا و بهینه‌سازی آن‌ها براساس اطلاعات کسب شده، کار دیگری است که این برنامه‌ها می‌توانند انجام دهند.
• ادغام: CMS-ها به‌طور معمول می‌توانند با برخی دیگر از برنامه‌های بازاریابی همچون سیستم مدیریت ارتباط با مشتری و ابزارهای تحلیلی ادغام شده تا کارها به‌شکل سریع‌تر و بهتری انجام شوند.

مزیت استفاده از CMS

استفاده از سیستم‌های مدیریت محتوا می‌تواند مزایای زیادی را در اختیار افراد و سازمان‌‌ها قرار دهد که برخی را در ادامه فهرست کرده‌ایم.

• بی‌نیاز از کدنویسی: با توجه به اینکه برخلاف سایر روش های طراحی سایت نیازی به کدنویسی ندارد، ابزار خوبی برای افراد فاقد دانش فنی محسوب می‌شود تا به کمک آن بتوانند وب‌سایت‌ها و محتوای آنلاین خود را بدون مشکل ایجاد کرده و مدیریت کنند.
• امکان مشارکت و کارتیمی: با قابلیت‌های فراهم شده، گروهی از کاربران می‌توانند با هم روی تولید و انتشار محتوا همکاری و مشارکت کنند.
• تسهیل کارها: با استفاده از این سیستم‌ها می‌توانید محتوا را بدون نیاز به برنامه‌نویسی و به‌راحتی به‌روزرسانی کنید.
• فراهم کردن تجربه بهتر برای کاربران: طراحی سایت با این سیستم‌ها علاوه بر تسریع انتشار مطالب، تجربه کاربری بهتری را نیز برای کاربران فراهم می‌کند.
• توزیع چند کاناله: سیستم‌های مدیریت محتوا به کاربر امکان می‌دهند تا محتوای خود را به آسانی روی پلتفرم‌های گوناگون از وب‌سایت و شبکه‌های اجتماعی گرفته تا اپلیکیشن‌های موبایل و غیره عرضه کنند.

فرق بین وب سایت و CMS چیست؟

وب‌سایت را می‌توان مجموعه‌ای از صفحات وب دانست که در مقابل بازدید کنندگان قرار می‌گیرد. اما CMS برنامه‌ای است که به ما کمک می‌کند تا صفحات وب را ایجاد کنیم. سیستم‌های مدیریت محتوا در همین راستا امکانات گوناگونی را برای ذخیره‌سازی، مدیریت و انتشار صفحات وب فراهم کرده‌اند. استفاده از سیستم‌های مدیریت محتوا برای طراحی سایت، روش آسان‌تری نسبت به کدنویسی به زبان‌های این حوزه برای ساخت صفحات وب محسوب می‌شود.

برنامه های معروف مدیریت محتوا

از میان نرم‌افزار‌های گوناگونی که برای مدیریت محتوا مورد استفاده قرار می‌گیرند، برخی شهرت و محبوبیت بیشتری دارند. فهرست زیر، عناوین برخی از رایج‌ترین سیستم‌های مدیریت محتوا را نشان می‌دهد.

• وردپرس
• دروپال
• جوملا
• Wix
• و غیره

علاوه بر این‌ها، سیستم‌های مشابهی وجود دارند که به‌طور خاص برای طراحی سایت‌های فروشگاهی استفاده می‌شوند و دارای قابلیت‌هایی در این رابطه هستند. عناوین موجود در فهرست زیر جزو همین برنامه‌ها محسوب می‌شوند.

• مجنتو
• شاپی‌فای
• و غیره

عوامل مؤثر در انتخاب CMS به عنوان یکی از روش های طراحی سایت

به‌هنگام انتخاب یک سیستم مدیریت محتوای مناسب برای خود لازم است برخی موارد که در ادامه فهرست شده را در نظر داشته باشید.

• میزان بودجه: هزینه‌های نرم‌افزاری، هاستینگ، دامنه اینترنتی، توسعه و پشتیبانی جزو مواردی هستند که باید در نظر گرفته شوند.
• نوع محتوا: نوع محتوای مدنظر که قصد مدیریت آن را دارید و فرایندهای مرتبط را مشخص کنید.
• یکپارچگی: سازگاری CMS با مجموعه فناوری‌ها و ابزارهای مورد استفاده توسط شرکت نیز می‌بایست مورد توجه قرار گیرد.
• استفاده آسان: وجود امکاناتی که باعث ساده‌تر شدن استفاده از CMS می‌شوند مانند ادیتور با قابلیت کشیدن و رها کردن، مدیریت وظایف و نقش‌ها و همچنین داشتن محیط ساده ویژگی‌های ارزشمندی هستند که در انتخاب سیستم مدیریت محتوای مناسب می‌بایست در نظر داشته باشید. همچنین اگر قصد دارید تا سیستم اختصاصی‌تری داشته باشید می‌توانید از «CMS-های هدلس» (Headless CMS) استفاده کنید.
• سنجش موفقیت: با استفاده از ابزارهای تحلیلی، شاخص‌های مهم را زیر نظر داشته باشید و تغییرات محتوا را بررسی کنید.
• سازگاری با سئو: سیستم مدیریت محتوا بهتر است دارای امکاناتی برای بهینه‌سازی باشد یا اینکه بتوان افزونه‌های مرتبط را روی آن نصب کرد. بدین‌ترتیب می‌توان مواردی مانند URL-ها، توضیحات متا، تیترها، متن جایگزین تصاویر و غیره را برای موتورهای جست و جو بهینه‌سازی کرد.

• فناوری مورد استفاده: سیستم انتخابی می‌بایست با دانش متخصصان و برنامه‌نویسان سازمان شما، در مواردی همچون زبان‌های برنامه‌نویسی PHP، دات‌نت یا جاوا اسکریپت همسو باشد.
• پشتیبانی: داشتن حمایت قوی از سوی جامعه توسعه‌دهندگان در کنار خصوصیاتی همچون به‌روزرسانی‌های مستمر، استفاده از فناوری‌های مدرن، رفع سریع باگ‌ها، پاسخ‌گویی تیم پشتیبانی و اندازه آن نیز جزو موارد بسیار مهم هستند.

روند کاری سایت وردپرس

در اینجا مروری بر عملکرد یک سایت طراحی شده با سیستم محبوب مدیریت محتوا یعنی وردپرس خواهیم داشت. تصویر زیر را در نظر بگیرید.

• کاربر برای ورود به سایت یا صفحه وب مدنظر خود، آدرس آن را درون مرورگر وارد می‌کند.
• سیستم وردپرس محتوای صفحه را از پایگاه داده واکشی می‌کند.
• کدهای PHP وردپرس روی سرور اجرا شده تا صفحه وب به‌شکل داینامیک و با استفاده از محتوای دریافتی از دیتابیس ساخته شود.
• در نهایت نیز سرور، صفحه وب ساخته شده شامل فایل HTML و CSS مرتبط با آن را به مرورگر کاربر ارسال می‌کند.

یادگیری ابزارهای وردپرس و طراحی سایت بدون کدنویسی

در این مطلب با روش‌های کنونی طراحی سایت آشنا شدید. اکنون برای ادامه یادگیری اگر بخواهید طراحی سایت با سیستم وردپرس و بدون کدنویسی را یاد بگیرید، فیلم‌های آموزشی معرفی شده در زیر برایتان مفید خواهد بود.

جمع‌بندی

برخی از روش‌ها و ابزارهایی که در دهه قبل برای طراحی سایت وجود داشتند، امروزه تا حد زیادی کنار گذاشته شده‌اند. به‌طور مثال، طراحی سایت‌های فلش یا ترندهای طراحی وب در آن زمان ممکن است روزها منسوخ شده باشند یا به‌خاطر خصوصیات خود، طرفداران زیادی نداشته باشند. به‌همین ترتیب، می‌توان پیش‌بینی کرد که ترند‌ها و روش های طراحی سایت امروزی نیز روزی جای خود را به تکنیک‌ها و فناوری‌های جدید خواهند داد. هر چند شاید ندانیم که این مورد به‌طور دقیق چه زمانی رخ می‌دهد. در این مطلب از مجله فرادرس، راهنمای کامل و جامعی را در رابطه با روش های طراحی سایت در اختیارتان قرار دادیم. به‌نحوی که با مطالعه آن اطلاعات ارزشمندی درباره انواع سایت‌ها مانند استاتیک، داینامیک، CMS و غیره پیدا می‌کنید. ضمن اینکه با ابزارها و تکنیک‌های مورد استفاده در آن‌ها نیز آشنا خواهید شد.

با شناخت روش های طراحی سایت می‌توانید وب‌سایت‌های جذاب و اثربخشی را برای کسب و کارها طراحی کنید که علاوه بر جذب مشتریان بیشتر، فروش و سودآوری بیشتری نیز داشته باشند. سایت‌های استاتیک و سایت‌های داینامیک جزو ۲ شیوه بسیار متداول در ایجاد وب‌سایت‌ها محسوب می‌شوند که در این مطلب به‌طور دقیق مورد بررسی قرار گرفت. علاوه بر این، وب‌سایت‌های تک‌صفحه‌ای را نیز به شما توضیح دادیم.