28 فروردین 1404 ساعت 17:12
تلسکوپ فضایی جیمز وب برای اولین بار، قوی‌ترین سرنخ‌های حیات فرازمینی را در سیاره‌ای دوردست شکار کرد. دانشمندان از این کشف بسیار هیجان‌زده‌اند و این یافته می‌تواند نقطه عطفی در جستجوی حیات در کیهان باشد.
پژوهشگران با بهره‌گیری از تلسکوپ فضایی جیمز وب توانسته‌اند سرنخ‌های مهمی از حیات فرازمینی در یک سیاره کشف کنند. این سیاره با نام K2-18b، در سال 2015 میلادی توسط مأموریت کپلر ناسا شناسایی شد.
کشف قوی‌ترین سرنخ‌های حیات فرازمینی توسط تلسکوپ جیمز وب
کشف جدید نشان می‌دهد که سیارات فراخورشیدی، یعنی سیاراتی که در مداری به دور ستاره‌ای غیر از خورشید ما می‌گردند، احتمالا آنچنان فراوان هستند که تعدادشان ممکن است از ستارگان موجود در کهکشان نیز بیشتر باشد.
سیاره K2-18b در حال گردش به دور یک ستاره کوتوله سرد است که در فاصله تقریبی 124 سال نوری از ما و در محدوده صورت فلکی شیر قرار دارد. این سیاره در منطقه قابل سکونت یا گلدیلاکس حول ستاره مادر خود واقع شده است. گلدیلاکس به منطقه‌ای گفته می‌شود که در آن دما نه آنقدر بالاست که آب تبخیر شود و نه آنقدر پایین که منجمد گردد، و بدین ترتیب، شرایط برای وجود آب مایع و احتمالاً حیات فراهم می‌آید.
این سیاره که ابعادی کوچکتر از نپتون و بزرگتر از زمین دارد، به دسته‌ای اسرارآمیز از سیارات تعلق دارد که در منظومه شمسی خودمان نمونه‌ای از آن‌ها یافت نمی‌شود. بر اساس مشاهدات انجام شده، برخی از اخترشناسان این فرضیه را مطرح کرده‌اند که سیاره K2-18b می‌تواند جهانی باشد که سراسر آن را اقیانوسی عمیق و جوی سرشار از هیدروژن فرا گرفته است.
چند سال پیش، هنگامی که پژوهشگران برای نخستین بار به مطالعه این سیاره پرداختند، گزارش دادند که موفق به شناسایی متان و دی‌اکسید کربن در جو آن شده‌اند. آن‌ها همچنین شواهدی از وجود دی‌متیل سولفید را نیز مشاهده کردند. این مولکول، به عنوان یک نشانگر احتمالی حیات در نظر گرفته می‌شود، چراکه در کره زمین تنها توسط موجودات زنده‌ای مانند فیتوپلانکتون‌های اقیانوس تولید می‌شود.
هرچند نشانه‌هایی از دی‌متیل سولفید در این سیاره یافت شده بود، اما تلاش‌های سایر دانشمندان برای تایید این یافته‌ها به نتیجه‌ای نرسید. اکنون داده‌های قوی‌تری از طریق تلسکوپ جیمز وب به دست آمده که وجود این ماده شیمیایی در جو K2-18b را تائید می‌کند. پژوهشگران این‌بار علائمی را مشاهده کرده‌اند که می‌تواند نشانگر وجود دی‌متیل سولفید و یک ترکیب شیمیایی مشابه با نام دی‌متیل دی‌سولفید، یا ترکیبی از هر دوی آن‌ها باشد.
با این کشف هیجان‌انگیز، دانشمندان حالا باید به این سوال پاسخ دهند که آیا عوامل غیرزیستی منجر به تولید مواد شیمیایی مذکور در جو سیاره K2-18b شده‌اند یا خیر. بهترین تفسیری که برای کشف این مواد شیمیایی در اتمسفر سیاره K2-18b می‌توان گفت، وجود یک اقیانوس مملو از میکروارگانیسم‌ها است. این دیدگاه بر اساس اظهارات نیکو مدوسودهان از موسسه اخترشناسی دانشگاه کمبریج بیان شده است. او گفته است: «این اولین نشانه‌هایی است که ما از یک جهان فراخورشیدی که احتمالاً قابل سکونت است، به دست آورده‌ایم. این یک لحظه انقلابی است.»
این یافته، نشانه‌های احتمالی حیات در خارج از منظومه شمسی را تائید می‌کند که با بهره‌گیری از توانایی بی‌نظیر تلسکوپ فضایی جیمز وب در بررسی جو سیارات دوردست محقق شده است. گازهایی که در جو سیاره کشف شده، شامل دی‌متیل سولفید، دی‌متیل دی‌سولفید، یا ترکیبی از هر دوی آن‌ها هستند که این مواد روی کره زمین منحصراً توسط موجودات زنده، به ویژه میکروب‌های دریایی، تولید می‌شوند.
لورا کریدبرگ، اخترشناس مؤسسه نجوم ماکس پلانک در آلمان می‌گوید: «این کشف جزو مواردی است که برای اثبات ادعاهای شگفت‌انگیز آن نیازمند ارائه مدارک و شواهد فوق‌العاده است. من اطمینان ندارم که ما هنوز به آن سطح از شواهد خارق‌العاده دست یافته‌ایم.» وی در ادامه می‌گوید که دانشمندان هنوز در مراحل ابتدایی یادگیری نحوه استفاده از تلسکوپ فضایی جیمز وب برای تحلیل ترکیبات جوی سیارات فراخورشیدی هستند.
مانس هولمبرگ، یکی از محققان ناسا گفته که داده‌های کشف شده ظرف چند روز آینده به صورت عمومی در دسترس قرار خواهد گرفت و از سایر اخترشناسان دعوت خواهد شد تا به طور مستقل به تحلیل و بررسی آن بپردازند.
دانشمندان معتقدند که حتی در صورت اثبات مواد شیمیایی مشاهده شده، همچنان با این پرسش روبرو هستیم که آیا این مولکول‌ها می‌توانند از طریق فرآیندهای ناشناخته‌ای که پیش از این تصور می‌شد فاقد حیات هستند، شکل گرفته باشند یا خیر.
هولمبرگ با تأکید می‌گوید: «باید رویکردی محتاطانه اتخاذ کنیم و این موضوع را در صدر اولویت‌ها قرار دهیم. هرگونه ادعایی مبنی بر کشف حیات در سیاره‌ای دیگر مستلزم ارائه شواهد و توجیهات بسیار قوی است و به نظر من، ما هنوز به آن مرحله نرسیده‌ایم.»
دانشمندان، این دستاورد را شگفت‌انگیز تلقی می‌کنند و حالا می‌توانند ترکیب شیمیایی جو سیارات واقع در دوردست‌ها را به منظور یافتن نشانه‌های حیات مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند. در طول چند سالی که تلسکوپ فضایی جیمز وب به فعالیت مشغول بوده است، اخترشناسان اطلاعاتی به مراتب بیشتر از گذشته در مورد جو این سیارات کسب کرده‌اند.
source