نمودارهای ستونی سه متغیره، دسته‌ای از انواع نمودار در اکسل هستند که از آن برای مقایسه تصویری داده‌ها با سه متغیر استفاده می‌‌کنیم. سادگی خواندن و تفسیر این نمودار، آن‌ را به ابزاری مناسب در ارائه گزارش‌ها تبدیل کرده است. در این مطلب از مجله فرادرس نحوه رسم نمودار سه متغیره در اکسل را با استفاده از افزونه «ChartExpo» همراه چهار مثال به شکل تصویری یاد می‌گیریم. همچنین علاوه بر آموزش رسم این نوع نمودار، با نحوه تجزیه و تحلیل نتایج آن نیز آشنا می‌شویم تا درک بهتری از کاربرد نمودارهای سه متغیره داشته باشیم.

نمودار ستونی سه متغیره در اکسل چیست؟

نمودار ستونی سه متغیره ابزاری مهم برای نمایش داده‌ها با بیش از دو متغیر به‌خصوص در کسب و کارها هستند. منظور از سه متغیر در یک نمودار ستونی این است که داده‌های جدول اکسل سه ویژگی مختلف دارند که نمایش هم‌زمان آن‌ها در یک تصویر اهمیت دارد. به‌عنوان مثال زمانی‌که میزان فروش سه محصول مختلف بر حسب ماه را در اختیار داریم، رسم نمودار ستونی با توجه به سه متغیر فروش قابل نمایش بر محور عمودی «Y» انجام می‌گیرد. در این نوع نمودار، طول یا ارتفاع میله‌ها متناسب با مقدار داده در جدول است و برای بررسی داده‌ها فقط روی ارتفاع میله‌ها تمرکز می کنیم.

از آنجا که آشنایی با مفاهیم رسم نمودار در اکسل، پایه اصلی در کار با نمودارهای ستونی سه متغیره است، پیشنهاد می‌کنیم برای یادگیری ترفندها و تنظیمات مربوط، فیلم آموزش رسم نمودار در اکسل در فرادرس را مشاهده کنید.

ویژگی‌های نمودار سه متغیره ستونی

نمودارهای ستونی سه متغیره برای ردیابی روندها و الگوهای سری داده‌ها بسیار مناسب هستند. از طرفی به دلیل آسان بودن خواندن و تفسیر آن‌ها، در بین متخصصان و صاحبان کسب و کار محبوبیت بالایی دارند. این دسته نمودارها از لحاظ بصری چهار ویژگی کلیدی زیر را دارند.

• مقایسه شاخص‌های اصلی را به روشی ساده انجام می‌دهند.
• شامل دو محور «X» و «Y» است که به ترتیب شاخص‌ها و مقدار داده‌ها را نشان می‌دهند.
• هر ستون نمایشی از چند داده مختلف است که به درک بهتر مقدار و میزان تغییرات آن‌ها کمک می‌کند.
• قابل نمایش در قالب نمودار ستونی خوشه‌ای، انباشته و انباشته-خوشه‌ای هستند.

پیش‌ نیاز رسم نمودار سه متغیره در اکسل

رسم نمودارهای ستونی معمولی در اکسل در صورت آشنایی اصول پایه آن بسیار ساده است. اما در این نرم افزار به‌صورت پیش‌فرض ابزار یا قالب خاصی برای رسم نمودارهای سه متغیره وجود ندارد. برای این کار لازم است ابتدا یکی از افزونه‌های جذاب اکسل به نام «Chart Expo» را نصب کنیم. این افزونه کاربرد بسیاری در رسم نمودارهای پیشرفته اکسل دارد و اشتراک هفت روزه آن رایگان است.

نحوه اضافه کردن افزونه ChartExpo

افزونه «ChartExpo» ابزارهای پیشرفته‌ای را برای ایجاد نمودارهای تعاملی و حرفه‌ای فراهم می‌کند. مواردی که در حالت معمول نمی‌توانیم در پیش‌فرض‌های اکسل به آن دسترسی داشته باشیم. اضافه کردن این افزونه در چهار مرحله انجام می‌گیرد.

۱. ابتدا به زبانه «Developer» می‌رویم و روی گزینه «Add-ins» کلیک می‌کنیم.

۲. در پنجره باز شده به بخش «Store» می‌رویم.

۳. در بخش جستجو، عبارت «ChartExpo» را می‌نویسیم و با کلیک روی دکمه «Add» افزونه را نصب می‌کنیم.

۴. با اضافه کردن افزونه، صفحه نمودارها در کاربرگ اکسل باز می‌شود. در این بخش نمودار مورد نظر را انتخاب می‌کنیم تا نتایج به‌صورت تصویری نمایش داده شوند. همان‌طور که در تصویر مشخص است، با استفاده از «ChartExpo» نمودارهای متفاوتی مانند پارتو، لیکرت و راداری را می‌توانیم رسم کنیم.

چگونه با فرادرس رسم حرفه‌ای نمودار در اکسل را یاد بگیریم؟

تا این بخش از مطلب با مقدمات رسم نمودار سه متغیره در اکسل آشنا شدیم. اما قبل از ادامه بحث لازم است توجه کنیم که آموزش کامل همه نکات در این خصوص نیاز به درک تنظیمات مربوط برای نمایش تصویری داده‌ها در اکسل دارد. بنابراین هر چند با افزونه «Chartexpo» می‌توانیم نمودارهای پیشرفته و متعددی را رسم کنیم، اما برای روبرو نشدن با مشکل در این زمینه یادگیری ترفندهای خاص آن ضروری است. بنابراین در صورت علاقه‌مندی به تنظیم گزارش‌های حرفه‌ای در فعالیت‌های تحقیقاتی یا کسب و کار، فیلم‌های آموزش تهیه شده زیر در فرادرس مجموعه کاملی برای افزایش مهارت رسم نمودار است.

همچنین در مجموعه فیلم آموزش زیر کلیه موارد در زمینه رسم نمودار در دسترس است.

مراحل اصلی رسم نمودار سه متغیره در اکسل

نصب افزونه «ChartExpo» و وارد کردن داده‌ها در جدول، نیمی از راه رسم نمودار سه متغیره در اکسل است. زیرا فقط با چند کلیک ساده، به‌راحتی انواع نمودارهای ستونی را می‌توانیم با استفاده از آن رسم کنیم. حتی امکان نمایش تصویری داده‌ها با بیش از سه متغیر هم به این شکل وجود دارد. در ادامه بحث، همراه چهار مثال مختلف به شکل تصویری با نحوه انجام کار آشنا می‌شویم.

رسم نمودار ستونی انباشته سه متغیره

فرض می‌کنیم جدولی شامل جمعیت افراد در کشورهای مختلف بر اساس سه دسته متغیر سنی ۱۴-۰ سال، ۶۴-۱۵ سال و ۶۴ سال بالاتر داریم.

اگر بخواهیم برای نمایش تصویری و مقایسه جمعیت کشورهای مختلف بر حسب سن از نمودار ستونی انباشته استفاده کنیم، مراحل زیر را انجام می‌دهیم.

۱. بعد از نصب افزونه «ChartExpo» در بخش جستجوی نمودارها عبارت «Stacked Bar Chart» را می‌نویسم.

۲. با انتخاب بخش «Create Chart from Selection» نمودار سه متغیره ستونی از نوع انباشته رسم می‌شود.

در صورت نیاز می‌توانیم از بخش «Edit Chart» تغییرات دلخواه خود مانند رنگ پس‌زمینه، رنگ میله‌ها و نوع فونت را در نمودار انجام دهیم.

بعد از رسم این نمودار، تجزیه و تحلیل نتایج بسیار ساده است و می‌توانیم نتایج زیر را از آن بگیریم.

• انگلستان پایین‌ترین جمعیت در هر سه محدوده سنی را دارد.
• در نقطه مقابل، ایالات متحده آمریکا بالاترین جمعیت را در هر سه محدوده سنی دارد.
• مکزیک پایین‌ترین میزان جمعیت سالمند بالای ۶۴ سال را دارد.
• انگلستان پایین‌ترین میزان جمعیت افراد کمتر از ۱۴ سال را دارد.

رسم نمودار ستونی انباشته با بیش از سه متغیر

در این حالت برای آشنایی با نمودارهای کمی پیچیده‌تر، تعداد متغیرهای جدول را افزایش می‌دهیم. فرض می‌کنیم جدولی از تعداد ثبت‌نام دانش‌آموزان پایه‌های مختلف تحصیلی یک مدرسه بر حسب نام معلم در سه درس را داریم.

حال می‌خواهیم برای بررسی روند تغییرات نمرات در سه سال ۲۰۱۸، ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ نموداری در اکسل رسم کنیم. همین‌طور که مشخص است علاوه بر سال، متغیرهای نام معلم، نام درس و پایه تحصیلی در یک نمودار باید نشان داده شوند.برای این کار همانند مثال قبل، عبارت «Stacked Bar Chart» را در نوار جستجوی افزونه «ChartExpo» وارد می‌کنیم. بلافاصله با انجام این مراحل، نمودار زیر به‌دست می‌آید.

همان‌طور که در تصویر مشخص است، تجزیه و تحلیل‌های زیر را به‌راحتی می‌توانیم از این نمودار انجام دهیم.

• معلم «Bil» در سال ۲۰۱۸ بیشترین تعداد ثبت‌نام دانش‌آموزان پایه هفتم را در بین دیگران داشته‌ است. بعد از آن، معلم «Abe» و «Ann» قرار دارند.
• تعداد ثبت‌نام دانش‌آموزان در کلاس‌های معلم «Abe» برای همه دروس بیشتر از سایر معلم‌ها است.
• معلم «Ann» کمترین تعداد ثبت نام دانش آموزان را نسبت به دیگران داشته است.

رسم نمودار ستونی خوشه‌ای چند متغیره

با استفاده از افزونه «ChartExpo» می‌توانیم نمودارهای ستونی حداقل سه متغیر یا بیشتر را نیز رسم کنیم. به‌عنوان مثال می‌خواهیم نمایش تصویری میزان فروش ساعت از برندهای مختلف جدول زیر را در سال‌های Q1 تا Q4 با نمودار ستونی خوشه‌ای نشان دهیم.

در این حالت بعد از ورود داده‌ها، در نوار جستجوی افزونه «ChartExpo» عبارت «Clustered Bar Chart» را وارد می‌کنیم.

بعد از کلیک روی باکس مربوط، نمودار به شکل تصویر زیر خواهد بود.

با توجه به نمودار، نتایج زیر به‌دست می‌آید.

• بالاترین میزان فروش در سال‌های «Q2»،«Q3» و «Q4» ساعت «Rolex» است.
• بالاترین میزان فروش در سال «Q1»، ساعت «Audemars Piguet» است.
• ساعت «Audemars Piguet» کمترین میزان فروش را در سال «Q3» داشته است.

رسم نمودار ستونی سه متغیره مقایسه‌ای

نمودارهای مقایسه‌ای ابزار خوبی برای ارزیابی چند داده با یکدیگر به‌خصوص در کسب و کارها است. در این مثال در نظر داریم میزان فروش نمایندگان در ماه‌های مختلف را مطابق جدول زیر با یکدیگر مقایسه کنیم.

برای رسم نمودار مقایسه‌ای، بعد از ورود داده‌ها در جدول در نوار جستجوی افزونه «ChartExpo» عبارت «Comparison Bar Chart» را وارد می‌کنیم.

بعد از کلیک روی باکس مربوط، نمودار به شکل تصویر زیر در می‌آید.

این نمودار نتایج زیر را نشان می‌دهد.

• «Alan» بهترین نماینده فروش شرکت در ماه «March» و «April» قبل از کسب رتبه آخر در ماه «May» بوده است.
• «Lewis» بهترین فروشنده در ماه «May» است.

در مطلب زیر از مجله فرادرس، آموزش کاملی از نحوه رسم سایر انواع این نمودار را توضیح داده‌ایم.

فواید رسم نمودار سه متغیره در اکسل

برای نمایش تصویری داده‌ها، نمودارهای مختلفی در اکسل وجود دارد. اما نمودار ستونی، برتری‌هایی نسبت به سایر موارد به‌خصوص در تعداد متغیر بالای داده‌های کلیدی کسب و کارها دارد.

۱. تجزیه و تحلیل ساده نتایج

فرایند تجزیه و تحلیل نتایج در حجم بالای داده‌ها با استفاده از نمودار ستونی ساده‌تر است. با این روش می‌توانیم داده‌های کلیدی را با دقت بالاتری تصویرسازی و تحلیل کنیم.

۲. ردیابی روند تغییرات داده‌ها

نمودار ستونی امکان ردیابی و بررسی روند تغییرات متغیرها در طول زمان را فراهم می‌کند. این موضوع مدیریت تعداد زیاد داده‌ها را آسان می‌کند.

۳. دنبال کردن الگوی رشد کسب و کار

نمودار ستونی ابزار بسیار مناسبی برای ارزیابی شاخص‌های کلیدی و استراتژیک کسب و کارها مانند گردش مالی، حقوق صاحبان سهام، میزان بدهی و رشد جریان نقدی در دوره های زمانی مشخص است.

۴. مقایسه داده‌ها

نمودار ستونی یکی از پرکاربردترین ابزارها برای مقایسه تصویری داده‌ها است. در صورت وجود تعداد متغیر بالا در جدول داده‌ها، از این نمودار می‌توانیم برای مقایسه داده‌های کلیدی نسبت به مقدار کل استفاده کنیم.

جمع‌بندی پایانی

نمودار ستونی، ابزاری مناسب برای نمایش تصویری داده‌های جدول اکسل با دو یا چند متغیر است. انواع نمودارهای ستونی با دو متغیر را می‌توانیم از طریق قالب‌های موجود در نرم‌افزار اکسل رسم کنیم. اما در صورت افزایش تعداد متغیرها لازم است افزونه «ChartExpo» را مورد استفاده قرار دهیم. در این مطلب از مجله فرادرس رسم نمودار سه متغیره در اکسل از نوع ستونی را همراه چهار مثال مختلف تشریح کردیم. با این حال افزایش مهارت در این خصوص نیاز به یادگیری بیشتر مطالب از طریق آموزش‌های مرتبط با تکنیک‌های رسم نمودار دارد.