با یادگیری رسم انواع نمودارها در اکسل می‌توانیم نمایش تصویری مناسبی برای ارائه گزارش به مخاطب داشته باشیم. با این حال در برخی موارد نیاز داریم تنظیمات نمودارها را از حالت پیش‌فرض در اکسل به شکل دلخواه خود شخصی‌سازی کنیم. تغییر جهت نمودارها از چپ به راست یا پایین به بالا از مواردی هستند که بر خلاف تنظیمات اصلی در اکسل نیاز به اصلاح توسط کاربر دارد. در این مطلب از مجله فرادرس تغییر جهت نمودار در اکسل در انواع مختلف آن مانند نمودار دایره‌ای، ستونی، سه بعدی و خطی را به‌صورت تصویری یاد می‌گیریم.

تغییر جهت نمودار دایره‌ای در اکسل

نمودار دایره‌ای (Pie Chart) در اکسل برای نشان دادن نسبت‌های مختلف اعداد در مقایسه با کل به‌کار می‌رود. تغییر زاویه و جهت نمودار دایره‌ای در بسیاری موارد باعث خواناتر شدن گزارش می‌شود. اما پیش از هر نکته‌ای باید به این موضوع توجه کنیم که رسم حرفه‌ای نمودارها پیش‌نیاز ورود به بحث تغییر هر نوع تنظیم در این ابزار مفید نرم‌افزار اکسل است. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم برای یادگیری مفاهیم مربوط فیلم آموزش رسم نمودار در اکسل در فرادرس را مشاهده کنید.

حال با بررسی یک مثال تغییر جهت یک نمودار دایره‌ای را در زاویه دلخواه بررسی می‌کنیم.

مثال

در تصویر زیر عنوان نمودار با تعاریف هر بخش هم‌پوشانی دارد. این حالت تصویر را به‌خصوص در ارائه پاورپوینت برای مخاطب، ناخوانا می‌کند. در این حالت می‌توانیم با چرخش نمودار در جهت عقربه ساعت، بخش نارنجی رنگ را روی عنوان قرار دهیم تا مشکل برطرف شود.

برای انجام این کار مراحل زیر را انجام می‌دهیم.

۱. روی نمودار راست کلیک می‌کنیم و از منوی باز شده به قسمت «Format Data Series» می‌رویم.

۲. در بخش «Angle of first slice» زاویه چرخش یا تغییر جهت نمودار را تعیین می‌کنیم. البته برای انتخاب بهترین مقدار ممکن است نیاز به امتحان کردن اعداد متفاوت و کمی سعی و خطا داشته باشیم.

۳. بعد از زدن دکمه «Enter» نمودار به شکل مرتب در می‌آید.

همان‌طور که دیدیم، تغییر جهت نمودار در اکسل در این حالت بسیار ساده است. این کار برای تنظیم دقیق چیدمان عنوان بخش‌های مختلف نمودار دایره‌ای یا برجسته کردن اهمیت یک قسمت مفید است. در صورت نیاز به یادگیری دقیق رسم این نمودار و ترفندهای آن، مطلب رسم نمودار دایره‌ای در اکسل در مجله فرادرس راهنمای خوبی است.

تغییر جهت نمودارهای سه بعدی در اکسل

رسم نمودارهای سه بعدی ابزاری حرفه‌ای برای ارائه تصویری گزارش است. در این حالت نیز اگر تنظیمات پیش‌فرض به شکل دلخواه نباشد، می‌توانیم با چرخاندن و تغییر جهت آن، ظاهر نمودار را اصلاح کنیم. انجام این کار، امکان تغییر عمق، ارتفاع و زاویه دید بهتر را فراهم می‌کند. این تغییر جهت به شکل یکسان برای انواع نمودارهای ستونی سه‌بعدی، دایره‌ای و خطی قابل انجام است.

مثال

در نمودار زیر می‌خواهیم برای ایجاد عمق بهتر زاویه محورهای طول و عرض نمودار را تغییر دهیم. مراحل انجام کار به شرح زیر است.

۱. بعد از کلیک راست روی نمودار، از منوی باز شده به قسمت «3D Rotation» می‌رویم.

۲. در قسمت تنظیمات مربوط به «Format Chart Area» زاویه‌های دلخواه برای تغییر جهت محورهای «X» و «Y» را انتخاب می‌کنیم.

۳. با کلیک روی دکمه «Enter» تغییرات دلخواه نمودار انجام می‌گیرد.

یادگیری ترفندهای حرفه‌ای تنظیمات انواع نمودار در فرادرس

تغییر جهت نمودار فقط یکی از ترفندهای خاص نرم‌افزار اکسل است. این نرم‌افزار تنظیمات بسیار دیگری نیز دارد که با یادگیری آن‌ها می‌توانیم نمودارهایی حرفه‌ای‌تر را ایجاد کنیم. هر چند در ادامه بحث چند نمونه جذاب دیگر از روش‌های تغییر جهت نمودار را بررسی می‌کنیم، اما یادگیری همه نکات نیاز به صرف وقت و مطالعه بیشتر دارد. علاوه بر منابع متعدد در دسترس دیگر، فیلم‌های آموزش منتخب زیر در فرادرس راهنمای خوبی برای کسب مهارت بیشتر رسم نمودار در اکسل است.

همچنین در مجموعه فیلم آموزش زیر امکان انتخاب بیشتری بر حسب علاقه‌مندی وجود دارد.

تغییر جهت نمودار در اکسل با زاویه ۱۸۰ درجه

این حالت بیشتر برای راست به چپ کردن، تغییر جهت از پایین به بالا یا تغییر ترتیب نمایش یک دسته از اعداد در نمودارهای سه بعدی به‌کار می‌رود. همچنین می‌توانیم با این روش موقعیت «عناوین راهنما» (Legend) را در نمودارهای ستونی و دایره‌ای تغییر دهیم.

تغییر جهت نمودار در اکسل از راست به چپ

فرض می‌کنیم، نموداری به شکل تصویر زیر داریم.

حال اگر بخواهیم کلیه داده‌ها و محور افقی با تغییر جهت ۱۸۰ درجه‌ای از سمت راست به چپ قرار گیرند، مراحل زیر را انجام می‌دهیم.

۱. بعد از کلیک روی محور افقی نمودار، به بخش «Format Axis» می‌رویم.

۲. با باز شدن پنجره «Format Axis» بخش «Categories in reverse order» را علامت می‌زنیم.

۳. بعد از زدن دکمه «Enter» تغییرات انجام می‌شود. همان‌طور که در تصویر مشخص است، محور عمودی به سمت راست منتقل شده است و ترتیب چیدمان ستون‌های نمودار نیز همانند آینه، درست در نقطه معکوس حالت اول قرار دارد.

تغییر جهت نمودار در اکسل از پایین به بالا

بر خلاف حالت قبل، در این نوع تغییر جهت، داده‌ها بر پایه محور عمودی تغییر می‌کنند. مراحل انجام کار به شرح زیر است.

۱. بعد از کلیک روی محور عمودی نمودار، به بخش «Format Axis» می‌رویم.

۲. با کلیک روی تصویر نمودار، در باکس «Values in reverse order» علامت می‌زنیم.

۳. با زدن دکمه «Enter» نمودار از سمت بالا به پایین در می‌‌آید. البته این عملیات در نمودارهای راداری قابل انجام نیست.

تغییر ترتیب نمایش مجموعه داده‌ها در نمودار سه بعدی

برخی مواقع در نمودارهای خطی یا ستونی سه بعدی ممکن است یک یا چند ستون‌ و خط مانع نمایش درست سایر موارد شوند. در این حالت با تغییر ترتیب نمایش داده‌ها با ارتفاع بیشتر یا ابعاد بزرگ‌تر نماش خواناتری از تصویر را خواهیم داشت. همچنین با این روش می‌توانیم برای نمایش واضح همه مقادیر موجود در عنوان راهنما (Legend) دو یا چند نمودار ایجاد کنیم.

مثال

همان‌طور که در تصویر مشخص است، برخی از ستون‌های قرمز رنگ کوتاه‌تر از ستون‌های آبی رنگ نمودار هستند. بنابراین وضوح کاملی ندارند. حال می‌خواهیم موقعیت این ستون‌ها را معکوس کنیم تا ستون‌های قرمز رنگ در جلو قرار گیرند.

روش انجام کار به شرح زیر است.

۱. هدف از این کار تغییر موقعیت مکانی داده‌ها از جهت عمقی است. بنابراین روی داده‌های مربوط به محور «Z» روی نمودار کلیک می‌کنیم. سپس به قسمت «Format Axis» می‌رویم.

۲. بعد از کلیک روی تصویر نمودار، بخش «Series in reverse order» را علامت می‌زنیم.

۳. در نهایت با کلیک روی دکمه «Enter» ستون‌های قرمز رنگ در قسمت جلوی تصویر قرار می‌گیرند.

تغییر مکان عناوین راهنما در نمودار

اگر موقعیت مکانی عناوین راهنمای نمودار را بخواهیم تغییر دهیم، روش انجام کار بسیار ساده است. به‌عنوان مثال برای واضح‌تر شدن نمودار دایره‌ای تصویر زیر در نظر داریم عناوین راهنما در سمت راست نمودار قرار گیرند.

مراحل انجام کار به شرح زیر است.

۱. بعد از کلیک روی عناوین راهنما از منوی باز شده به بخش «Format Legend» می‌رویم.

۲. در قسمت «Legend option» روی دایره مربوط به «Right» کلیک می‌کنیم. با زدن دکمه «Enter» عناوین راهنما در سمت راست تصویر قرار می‌گیرند. به همین ترتیب با انتخاب هر یک از موارد دیگر می‌توانیم محل قرارگیری عناوین راهنما را در قسمت بالا، سمت چپ یا بالا-سمت راست نمودار تغییر دهیم.

تغییر جهت ۱۸۰ درجه‌ای کاربرگ اکسل

در مواقعی که فقط نیاز به چاپ نمودار داریم، تغییر جهت کاربرگ یا ورک شیت اکسل به‌جای نمودار کافی است. به‌عنوان مثال در تصویر زیر به‌دلیل تنظیم صفحه اکسل به‌صورت پیش‌فرض روی حالت عمودی (Portrait) نمودار به شکل کامل در کاربرگ مشخص نیست و تصویر واضحی ندارد. در این حالت تغییر وضعیت کاربرگ به حالت افقی هنگام چاپ، مشکل را برطرف می‌کند.

برای این کاربعد از انتخاب کاربرگ شامل نمودار، به زبانه «Page Layout» در نوار ابزار اکسل می‌رویم و در بخش «Orientation»، روی حالت «Landscape» کلیک می‌کنیم.

حال اگر قبل از چاپ، حالت «Print Preview» را بررسی کنیم، نمودار در کاربرگ کامل و مشخص است.

تغییر جهت نمودار در اکسل با ابزار Camera

روش دیگر برای تغییر جهت نمودار در اکسل، استفاده از ابزار «Camera» است. با کمک این ابزار می‌توانیم علاوه بر چرخاندن نمودار در زاویه دلخواه، نتیجه کار را در کنار نمودار اصلی قرار دهیم یا تصویر را در صفحه جدید وارد کنیم.

ابزار «Camera» در حالت معمول، روی نوار ابزار اکسل قرار ندارد. بنابراین برای اضافه کردن آن، ابتدا با کلیک روی فلش مربوط به باکس «Quick Access Toolbar» در بالاترین بخش سمت چپ صفحه اکسل، به قسمت «More Commands» می‌رویم.

سپس در صفحه مربوط با انتخاب آیکون «Camera» و کلیک روی دکمه «Add»، این ابزار را فعال می‌کنیم.

مثال

فرض می‌کنیم نمودار خطی زیر را در اکسل داریم.

برای تغییر جهت و چرخش ۲۷۰ درجه‌ای این نمودار، مانند موارد قبلی می‌توانیم با تعریف زاویه چرخش ۲۷۰ در بخش «Format Axis» عملیات را به‌صورت خودکار انجام دهیم. در این حالت عناوین محورهای افقی و عمودی به شکل تصویر زیر در می‌آیند.

اما فرایند کار با ابزار «Camera» به شکل دستی است و برای تغییر جهت نمودار مراحل زیر را انجام می‌دهیم.

۱. محدوده سلول کاربرگ اکسل شامل نمودار را انتخاب می‌کنیم.

۲. روی دکمه «Camera» در بخش «Quick Access» صفحه اکسل کلیک می‌کنیم.

۳. بر یک سلول دلخواه در صفحه کلیک می‌کنیم.

۴. علامت چرخش ظاهر شده در قسمت بالای نمودار را انتخاب می‌کنیم.

۵. با نگاه داشتن کلید ماوس روی این علامت، نمودار را در زاویه دلخواه خود می‌چرخانیم.

نکته منفی تغییر جهت نمودار با ابزار «Camera» کاهش وضوع و کیفیت نتیجه نسبت به نمودار اصلی است. در این حالت امکان دارد نمودار چرخش یافته، به شکل دانه دانه یا پیکسلی نمایش داده شود.

جمع‌بندی پایانی

تغییر زوایه نمودار در اکسل، روشی مناسب برای ارائه واضح آن برای مخاطب در گزارش‌های کاری یا تحقیقاتی است. با استفاده از بخش‌های مختلف در اکسل می‌توانیم انواع نمودارهای میله‌ای، دایره‌ای و سه‌بعدی را در زاویه دلخواه خود تغییر دهیم. در این مطلب از مجله فرادرس نحوه تغییر جهت نمودار در اکسل را همراه مثال‌های تصویری تشریح کردیم. با این حال افزایش مهارت در این خصوص نیاز به یادگیری ترفندهای بیشتر اکسل در رسم نمودار است.