کامپیوترها در عصر حاضر به یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های زندگی ما تبدیل شده‌اند. به‌طوری‌که نداشتن دانش کافی در استفاده از آن‌ها می‌تواند ما را از امکانات و مزیت‌های فراوان و ارزشمند این سیستم‌ها محروم کند. به‌همین دلیل، دسترسی به آموزش کامپیوتر و کسب مهارت‌ها و سواد استفاده از کامپیوترها برای تمامی افراد گوناگون، از کودکان گرفته تا افراد سالخورده، فارغ از شغل یا موقعیت آن‌ها، نیازی اساسی محسوب می‌شود. در این مطلب از مجله فرادرس قصد داریم تا به زبان ساده، راهنمای کامل، گام‌به‌گام و ارزشمندی را برای کار با رایانه در اختیار شما قرار دهیم تا بتوانید از این ابزار در زندگی و کار خود بهره‌مند شوید.

در این راهنما و آموزش کامپیوتر می‌خواهیم مقدمات آشنایی شما با سیستم‌های کامپیوتری و اجزای آن، نحوه کار کامپیوترها و چگونگی استفاده از این دستگاه را فراهم کنیم. نحوه راه‌اندازی کامپیوترها، تعریف سخت‌افزار و نرم‌افزار و کامپیوترهای گوناگون را نیز بررسی می‌کنیم. علاوه بر این، کار با سیستم‌عامل و استفاده از اینترنت برای وب‌گردی و جست و جوی اینترنتی را نیز آموزش می‌دهیم.

استفاده از کامپیوتر

اولین گامی که برای استفاده از قابلیت‌های کامپیوتر خود می‌بایست بردارید، راه‌اندازی آن است که با روشن کردن سیستم شروع می‌شود. بسته به نوع کامپیوتر خود، اینکه رومیزی است یا لپتاپ، می‌توانید با فشردن دکمه پاور یا «روشن/خاموش» آن را راه‌اندازی کنید. این دکمه را به‌طور معمول در بیشتر دستگاه‌ها با نماد زیر مشخص شده است.

پس از روشن شدن کامپیوتر ممکن است برخی تصاویر یا دستورات روی صفحه ظاهر شوند که در هر کامپیوتری فرق دارد. به این مرحله بوت شدن کامپیوتر می‌گویند که بسته به قدرت کامپیوتر و نوع سخت‌افزار‌ها ممکن است مدت‌زمانی اغلب کوتاه طول بکشد. در ادامه، به مراحل بوت شدن نیز خواهیم پرداخت.

استفاده از ماوس

ماوس یکی از مهمترین و کاربردی‌ترین دستگاه‌های ورودی کامپیوتر است که به کمک آن می‌توانیم با نرم‌افزار کامپیوتر تعامل داشته باشیم و کامپیوتر را کنترل کنیم. در لپتاپ‌ها علاوه بر امکان استفاده از ماوس، ناحیه‌ای به نام تاچ‌پَد نیز وجود دارد که با روشی متفاوت، همان کار ماوس را انجام می‌دهد.

برای استفاده از ماوس‌ها، آن‌ها را روی سطحی صاف قرار می‌دهیم. به‌طور مثال ماوس را می‌توان روی میز کامپیوتر و در کنار کیبورد قرار داد به‌گونه‌ای که دکمه‌های آن به سمت کامپیوتر قرار گیرد. این دستگاه‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که دست کاربر به‌راحتی روی آن قرار گیرد و با انگشتان خود بتواند کلیدهای آن را فشار دهد. همان‌طور که اشاره کردیم حرکت دادن ماوس باعث حرکت یک اشاره‌گر روی صفحه نمایش نیز می‌شود. در واقع به‌وسیله همین اشاره‌گر می‌توانید با نرم‌افزارها و عناصر روی صفحه تعامل داشته باشید.

تصویر زیر یک ماوس با امکانات پایه‌ای و معمول را نشان می‌دهد. بیشتر ماوس‌های موجود در بازار، ظاهر و امکانات مشابهی دارند. برخی از آن‌ها نیز قابلیت‌های اضافه مانند دکمه‌های میانبر، دکمه تنظیم دقت، LED-های رنگی برای ظاهری جذاب‌تر و غیره را نیز روی خود جای داده‌اند.

ماوس‌ها معمولاٌ دارای ۲ دکمه اصلی «چپ» و «راست» روی خود هستند و یک دکمه اسکرول یا «چرخان» میان آن‌ها قرار گرفته است. برای قرار گرفتن راحت‌تر ماوس در دست، انگشت اشاره خود را روی دکمه چپ و شست خود را در کنار آن قرار دهید. هما‌ن‌طور که در تصویر زیر قابل مشاهده است.

اگر چپ دست هستید، شاید بهتر باشد که ماوس را در سمت چپ کیبورد قرار دهید و از انگشت وسط خود برای کلیک سمت چپ استفاده کنید.

هنگامی‌که ماوس را حرکت می‌دهید یک اشاره‌گر یا «مکان‌نما» (Curser) روی صفحه نمایشگر حرکت می‌کند. مکان‌نما بسته به محلی که قرار دارد و کاری که انجام می‌‌دهید ممکن است شکل‌های مختلفی مانند موارد زیر را به خود بگیرد.

به کمک ماوس می‌توانید کارهای مختلفی مانند انتخاب آیکن‌ها یا سایر مؤلفه‌ها، باز کردن فایل‌های و پوشه‌ها، جا به جایی عناصر و غیره را انجام دهید.

• انتخاب کردن با چپ‌کلیک: برای انتخاب یک عنصر کافی است ماوس را حرکت داده و مکان‌نما را روی قرار دهید سپس کلید چپ را فشار داده و رها کنید. به این کار، کلیک کردن می‌گویند.
• باز کردن با «دابل‌کلیک»: برای این کار کافی‌ست، ۲ مرتبه پشت سر هم روی دکمه چپ کلیک کنید که به آن «دابل‌کلیک» هم گفته می‌شود.
• جا به جایی با «کشیدن و رها کردن» (Drag and Drop): برای اینکه عنصری را انتقال دهید، کافی است دکمه چپ ماوس را روی عنصر فشار دهید و پس از انتقال مکان‌نما به محل مورد نظر، آن را رها کنید.

دسکتاپ و آیکن ها

پس از روشن کردن کامپیوتر و آشنایی با نحوه کار با ماوس، می‌خواهیم محیطی که با آن رو به رو خواهید شد را از جنبه‌های مختلف بررسی کنیم. در این قسمت با مواردی مانند محیط دسکتاپ، دکمه استارت، نوار وظیفه یا تسک‌بار، نحوه جا به جایی بین پنجره‌ها، بزرگ‌تر کردن،‌ کوچک‌سازی و بستن پنجره‌ها آشنا خواهید شد.

محیط دسکتاپ

دسکتاپ به محیطی گفته می‌شود پس از روشن کردن کامپیوتر و بالا آمدن سیستم با آن رو به رو می‌شوید و فایل‌ها، فولدرها و برنامه‌ها را در آن باز می‌کنید. تصویر زیر، نمونه‌ای از یک دسکتاپ ویندوز ۱۰ را نشان می‌دهد که شامل بخش‌های مختلفی است.

آیکن‌هایی که روی دسکتاپ می‌توانند برنامه‌های خود سیستم‌عامل، میانبر اپلیکشین‌ها، فایل‌ها، فولدر‌ها و غیره باشند که از این طریق قابل دسترسی هستند. هر برنامه یا فایل می‌تواند آیکن متفاوتی داشته باشد. به‌طور مثال، آیکن شبیه به یک کاغذ با خطوطی روی آن، ممکن است به یک فایل یا سند متنی اشاره داشته باشد یا آیکن سطل بازیافت، برنامه‌ای در سیستم عامل است که فایل‌های حذف شده را به‌طور موقت در آن نگه می‌دارد تا در مواقع لزوم بازیابی شوند.

نوار وظیفه

ناحیه‌ای که در پایین محیط دسکتاپ مشاهده می‌کنید، نور وظیفه نام دارد. این ناحیه شامل دکمه استارت، آیکن برنامه‌ها، فایل‌ها یا فولدرهای باز شده، ساعت و تاریخ، برنامه‌های پین شده برای دسترسی سریع، سایر دسکتاپ‌ها و غیره است.

با کلیک روی دکمه استارت، منویی باز می‌شود که از طریق آن می‌توانید به کلیه برنامه‌ها و فایل‌های موجود در کامپیوتر خود دسترسی داشته باشید.

فولدرها و پنجره ها

در ویندوز، مؤلفه‌هایی با نام فولدر یا پوشه وجود دارد که هریک می‌توانند یک یا چندین فایل را در خود جای دهند.‍ فولدر‌ها هنگام ایجاد، آیکنی شبیه به یک پوشه دارند و راه‌حل مناسبی برای دسته‌بندی و سازمان‌دهی فایل‌ها محسوب می‌شوند. به‌طور مثال، می‌توانید فولدری به‌نام «عکس‌های من» داشته باشید و مجموعه‌ای از فایل‌های تصاویری دلخواه خود را در آن قرار دهید. هر چند که امکان قرار دادن انواع مختلفی از فایل‌ها درون یک فولدر نیز وجود دارد.

برای باز کردن یا ورود به یک فولدر می‌بایست اشاره‌گر ماوس را به روی آیکن آن انتقال دهید و سپس با دابل‌کلیک، وارد آن شوید. با این کار پنجره‌ای مشابه آنچه در تصویر زیر آمده به شما نشان داده می‌شود که می‌توانید در آن به فایل‌های خود دسترسی داشته باشید.

برای جابجایی یک پنجره روی دسکتاپ کافی است که روی عنوان آن چپ‌کلیک کرده و با پایین نگه داشتن کلید ماوس، آن را به محل دلخواه خود انتقال دهید، سپس کلید را رها کنید. برای بستن، بیشینه‌‌سازی یا کمینه‌سازی اندازه پنجره، می‌توانید از دکمه‌ها مربوط به آن که در تصویر آمده استفاده کنید.

امکان باز کردن چندین پنجره‌ به‌طور همزمان نیز وجود دارد و با کلیک روی پنجره یا آیکن آن در نوار وظیفه می‌توانید بین پنجره‌های جا به جا شوید.

کیبورد

صفحه‌کلید یا کیبورد دستگاه ورودی دیگری برای کامپیوتر‌هاست که با فشردن دکمه‌های روی آن می‌توان حروف، کلمات و اعداد را به کامپیوتر انتقال داد. کلید‌های روی کیبورد را می‌توان به‌صورت زیر دسته‌بندی کرد.

• کلید «Esc»: برای لغو یک عمل، خروج از حالت تمام‌صفحه، بستن پنجره پاپ‌آپ و غیره
• کلیدهای عملکردی «F1» تا «F12»: میانبری برای انجام وظایفی خاص مانند بستن پنجره یا یک برنامه، رفتن به حالت تمام‌صفحه، تغییر نام و غیره
• کلیدهای ناوبری: برای پیمایش در یک سند، صفحه وب، عملیاتی مانند حذف، اسکرین‌شات و غیره
• کلیدهای محاسباتی: کلیدهایی مشابه ماشین‌حساب برای انجام کارهای محاسباتی
• کلید‌های الفبایی: برای وارد حروف و کاراکترها
• کلیدهای عددی: وارد کردن اعداد، درج علائم نگارشی و کاراکترهای ویژه همراه در ترکیب با کلید «Shift»
• کلیدهای ویژه: شامل کلیدهای مانند «Ctrl» ،«Shift» و «Alt» که در ترکیب با کنترل‌های دیگر می‌توانند کار خاصی را انجام دهند. کلید‌های «Enter» ،«Backspace» و غیره نیز در همین دسته قرار دارند.

استفاده از کیبورد و تایپ کردن

با بازکردن یک فایل متنی یا کلیک روی فیلد متنی، علامتی مانند آنچه که در ادامه آورده شده مشاهده خواهید کرد. این علامت که به‌طور معمول به‌شکل خط عمودی چشمک‌زن ظاهر می‌شود که در واقع یک «مکان‌نما» (Cursor) است و نشان می‌دهد که با فشردن کلیدی از روی کیبورد، کاراکتر مورد نظر در محل همین مکان‌نما تایپ می‌شود.

اکنون با فشردن کلید‌های کیبورد می‌توانید متن دلخواه را بنویسید. با نگه‌داشتن کلید Shift به‌همراه هر یک از حروف می‌توانید آن کاراکتر را با حروف بزرگ تایپ کنید. همچنین، در‌صورتی که Shift را با هر یک از کلیدهای عددی فشار دهید، به‌جای عدد، علامت مخصوص آن کلید همچون «@» و غیره تایپ خواهد شد.

تایپ فارسی

در صورتی‌که زبان فعلی روی انگلیسی تنظیم شده باشد، برای تایپ کردن به زبان فارسی، کافی‌ست از سمت راست نوار وظیفه روی نماد انتخاب زبان که معمولاٌ با نماد «ENG» قابل مشاهده است کلیک کنید تا فهرست زبان‌های موجود باز شود. اکنون می‌توانید زبان فارسی با نماد «فا» را انتخاب کنید.

استفاده از اینترنت

اینترنت را می‌توان کتابخانه‌ای بسیار گسترده از اطلاعات گوناگون دانست. علاوه بر این، خدمات متعددی از جمله اطلاع از اخبار روز، سرگرمی، خرید آنلاین، ارسال ایمیل و پیام، تماشای برنامه‌های تلویزیونی، پرداخت قبض‌ها و بسیاری خدمات دیگر را به کاربران ارائه می‌دهد. در فضای مجازی اینترنت، اطلاعات را در قالب وب‌سایت‌ها و صفحات وب می‌توانید پیدا کنید. در این قسمت، نحوه استفاده از اینترنت را به شما توضیح می‌دهیم تا بتوانید با استفاده از مرورگرهای وب، به‌راحتی وب‌گردی کنید.

برای اینکه بتوانید با دستگاه‌های خود را به اینترنت متصل شوید، در اولین گام به یک اشتراک اینترنتی نیاز دارید که از شرکت‌های ISP قابل دریافت است. اپراتورهای تلفن همراه، شرکت‌های ارائه دهنده تلفن ثابت و غیره از طریق پلن‌های گوناگون، خدمات اینترنتی را به شما ارائه می‌دهند.

پس از دریافت اشتراک اینترنتی به دستگاه مودم نیاز دارید تا بتوانید از طریق آن در دستگاه‌های گوناگون خود از جمله PC، لپتاپ و غیره به خدمات اینترنتی را دسترسی داشته باشید.

باز کردن وب سایت در مرورگر وب

فرض را بر این می‌گذاریم که در حال حاضر با کامپیوتر خود به اینترنت متصل هستید. اکنون و در این قسمت از آموزش کامپیوتر می‌بایست وارد مرورگر وب خود شوید که در واقع نرم‌افزاری برای دسترسی به سایت‌ها و صفحات وب است. با استفاده از این برنامه‌ها می‌توانید به‌راحتی به صفحات وب دسترسی داشته باشید.

انواع گوناگونی از مروگرهای وب برای استفاده وجود دارد که معمولاٌ امکانات مشابهی را به کاربر ارائه می‌دهند. از میان آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• گوگل‌گروم
• موزیلا فایرفاکس
• مایکروسافت «Edge»
• سافاری
• و سایر مرورگرهای وب

سیستم‌‌عامل‌های مایکروسافت با مرورگری به نام Edge عرضه می‌شوند. یعنی بدون نیاز به نصب مرورگری جدید می‌‌توانید از این برنامه استفاده کنید. با این‌حال، کاربران متعددی هستند که ترجیح می‌دهند تا از مرورگر وب قدرتمند و محبوب گوگل‌کروم استفاده کنند. در هر صورت همان‌طور که اشاره شد، عملکرد کلی این مروگر‌ها شباهت زیادی به هم دارد.

تصویری که در ادامه این قسمت از آموزش کامپیوتر آورده شده، مرورگر گوگل‌کروم را نشان می‌‌دهد.

آدرس اینترنتی

وب‌سایت‌ها دارای آدرس منحصر به فردی هستند که به آن‌ها «URL» گفته می‌شود. همان‌طور که در تصویر زیر نشان داده شده، URL دارای اجزایی مانند پروتکل، زیر دامنه، دامنه، مسیر و غیره است.

برای اینکه وارد وب‌سایت مد نظر خود شوید لازم است تا URL آن را در ناحیه مشخص شده یا همان نوار آدرس وارد کنید. به‌طور مثال شما می‌توانید روی این کادر ورودی، کلیک کرده و آدرس وب‌سایت فرادرس را به‌صورت «faradars.org» تایپ کنید، سپس کلید Enter را از روی کیبورد بفشارید، تا این وب‌سایت آموزشی برایتان بارگذاری شود. در بیشتر مروگرهای وب نیاز به وارد کردن پروتکل و زیردامنه «www» نیست و این موارد به‌طور پیش‌فرض توسط مرورگر اضافه می‌شوند. در مواردی که زیردامنه، غیره از www است، می‌بایست آن را درج کنید.

به‌طور مثال، آدرس «blog.faradars.org» را در نظر بگیرید. زیردامنه «blog»، شما را به وب‌سایت مجله منتقل می‌کند که درج آن ضروری است. در صورتی‌که آن را در URL ننویسید، به وب‌سایت فرادرس یعنی «faradars.org» منتقل خواهید شد.

همان‌طور که در تصویر زیر هم قابل مشاهده است مرورگر امکان پیمایش بین صفحات وب را برایمان فراهم می‌کنند و در ابزارهایی را در این رابطه در اختیارمان قرار می‌دهند.

برخی از مهم‌ترین قسمت‌های مرورگرهای وب را در ادامه فهرست کرده‌ایم.

• دکمه «Back»: با کلیک روی این دکمه می‌توانید مجدد به وب‌سایتی منتقل شوید که پیش از این بازدید کرده‌اید.
• دکمه «Forward»: این دکمه برعکس دکمه Back عمل می‌کند و صفحه‌ای که پیش از کلیک روی دکمه Back در آن قرار داشتید را برایتان باز می‌کند.
• دکمه «Refresh»: گاهی اوقات نیاز می‌شود که صفحه‌ای را مجدد بارگزاری کنید. این دکمه می‌تواند برای به‌روزرسانی صفحه مورد استفاده قرار گیرد.
• دکمه «افزونه‌ها» (Extension): افزونه‌ها برنامه‌هایی هستند که روی مرورگر نصب می‌شوند و قابلیت‌ها آن را افزایش می‌دهند. به‌طور مثال، افزونه «To-Do List» می‌تواند شما را در اولویت‌بندی و انجام تسک‌هایتان یاری دهد. با کلیک رو این دکمه، فهرستی از افزونه‌های موجود روی گوگل‌کروم به شما نشان داده می‌شود. ضمن اینکه با کلیک روی دکمه «Manage Extensions» در انتهای لیست می‌توانید وارد صفحه مدیریت افزونه‌ها شوید و افزونه‌ای را نصب یا حذف کنید.

وب گردی و لینک ها

در این قسمت از آموزش کامپیوتر می‌خواهیم لینک‌ها را بررسی کنیم. لینک‌ها، مؤلفه‌هایی در صفحات وب و وب‌سایت هستند که با کلیک کردن روی آن‌ها می‌توانیم وب‌سایت مورد نظرمان را مرور یا پیمایش کنیم. اگر وب‌سایت را مانند یک کتاب در نظر بگیریم، جلد کتاب معادل صفحه‌اصلی وب‌سایت است و صفحات کتاب همان صفحات داخلی وب‌سایت یا «Webpage» هستند که از طریق لینک‌ها می‌توان به آن‌ها دسترسی داشت.

لینک‌ها ممکن است اشکال گوناگونی همچون عبارت متنی، دکمه یا عکس داشته باشند و شما را به صفحه‌ای از همان سایت یا حتی صفحه‌ای در وب‌سایت دیگر منتقل کنند. لینک‌ها به‌طور معمول به‌راحتی قابل تشخیص هستند. همچنین هنگامی‌که اشاره‌گر ماوس را به روی یک لینک منتقل می‌کنید، ظاهر آن به نماد دست در حال اشاره تغییر می‌کند.

جست و جوی اینترنتی

پیش‌تر اشاره کردیم که اینترنت منبع بسیار بزرگی از اطلاعات است. به‌همین دلیل، برای پژوهش و پیدا کردن پاسخ و اطلاعات بیشتر راجع به چیزی که در ذهن دارید می‌توانید به آن مراجعه کنید. در ادامه این آموزش کامپیوتر، موتورهای جست و جو را به شما معرفی می‌کنیم که در انجام این کار شما را یاری می‌دهند.

اهمیت استفاده از موتورهای جست و جو

اینترنت متشکل از میلیون‌ها وب‌سایت و صفحات وبی است که هر کدام از آن‌ها اطلاعاتی را برای کاربرانشان فراهم می‌کنند. فرقی نمی‌کند که به دنبال اخبار باشید یا اینکه بخواهید دستور پخت غذایی را پیدا کنید، در هر صورت اینترنت می‌تواند برایتان مفید باشد.

در همین راستا، موتورهای جست وجو با الگوریتم‌های قدرتمند خود به شما کمک می‌کنند تا بین این همه وب‌سایت و منبع، جست و جوی مؤثری داشته باشید. برخی از موتورهای جست و جوی محبوب را در ادامه فهرست کرده‌ایم.

موتورهای جست و جو به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند تا تعداد بسیار زیادی از صفحات وب و وب‌سایت‌ها را مرور کنند و سعی دارند تا مرتبط‌ترین اطلاعات را به شما ارائه دهند.

نحوه جست و جو در اینترنت

برای شروع جست و جو در اینترنت لازم است مرورگر وب خود را باز کرده و آدرس وب‌سایت موتور جست و جوی مورد نظر را وارد کنید. در مرورگرهای امروزی به‌ویژه گوگل‌کروم، حتی نیاز به چنین کاری هم نیست. یعنی با تایپ کردن عبارتی که قصد جست و جوی آن را دارید در نوار آدرس و فشردن کلید اینتر از روی کیبورد، عمل جست و جوی این عبارت در اینترنت به‌طور خودکار صورت می‌گیرد.

موتورهای جست و جو محیط بسیار ساده‌ای دارند. با ورود به وب‌سایت آن‌ها معمولاٌ با یک کادر ورودی رو به رو می‌شوید. سپس، کافی است تا عبارت مورد نظر خود برای جست و جو را در آن وارد کرده و کلید اینتر را از روی کیبورد بفشارید. تصویری که در ادامه آورده شده، موتور جست و جوی گوگل را نشان می‌دهد.

همچنین، خوب است بدانید که امکان جست و جوی صوتی و حتی سرچ عکس هم در این موتور جست و جو وجود دارد. یعنی شما می‌توانید با فشردن آیکن میکروفون در سمت راست فیلد ورودی، به‌جای تایپ کردن، با بیان کلمه کلیدی خود آن را جست و جو کنید. علاوه بر این، شما می‌توانید عکسی را از طریق کلیک روی آیکن دوربین به این موتور جست‌وجو بدهید و بر مبنای آن جست و جو را انجام دهید.

پس از جست و جو با گوگل، نتایج آن در قالب لینک‌هایی نشان داده می‌شوند که هر یک به وب‌سایت یا صفحه وبی اشاره دارند. تصویر زیر این مورد را به‌خوبی نشان می‌دهد و شما با اسکرول یا پیمایش صفحه می‌توانید سایر نتایج را نیز ببینید.

در بالای نتایج جست و جو، نواری شامل لینک‌های زیر وجود دارد.

• All: در این حالت که به‌طور پیش‌فرض انتخاب شده است، نتایج گوناگون از جمله صفحات وب، ویدیو‌ها، تصاویر و غیره که مرتبط با کلمه کلیدی مورد جست و جوی شما باشند نشان داده می‌شود.
• Images: در صورتی که تنها بخواهید عکس‌های مرتبط با کلمه کلیدی خود را ببینید می‌توانید روی این لینک کلیک کنید.
• Videos: با کلیک روی این لینک، تنها نتایج ویدیویی مرتبط با عبارت جست و جو شده به شما نشان داده می‌شود.

به‌همین ترتیب، با کلیک روی سایر لینک‌ها می‌توانید به نتایجی مانند صفحات وب، کتاب، اخبار و غیره نیز دسترسی پیدا کنید. همچنین با اسکرول صفحه می‌توانید به نتایج بیشتری دسترسی داشته باشید.

نکات مهم در جست و جوی بهتر

با رعایت برخی نکات فهرست شده در زیر می‌توانید جست و جوی بهتری داشته باشید.

• استفاده از کلمه کلیدی: توصیه می‌شود به‌جای نوشتن پرسش یا جمله‌ای کامل، تنها کلمات مهم آن را جست و جو کنید. به‌طور مثال، بهتر است به‌جای جست و جوی «من فردی مبتدی هستم و می‌خواهم برنامه نویسی یاد بگیرم، عبارت «آموزش برنامه نویسی برای افراد مبتدی» را جست و جو کنید. با این کار، به نتایج بهتری دست خواهید یافت.
• جست و جو فایل‌هایی با فرمت خاص: برای این منظور لازم است عبارت «filetype:<extension>‎» را به انتهای عبارت کلیدی خود اضافه کنید. «<extension>» را نیز با فرمت مورد نظر خود جایگزین کنید. به‌طور مثال، جست و جوی عبارت «filetype:pdf بهترین روش‌های مطالعه برای یادگیری بیشتر»، فایل‌های «PDF» مرتبط با این کلمه کلیدی را به شما نشان خواهد داد.
• جست و جوی دقیق‌تر با استفاده از علامت نقل‌قول: در صورتی‌که می‌خواهید عبارت موردنظرتان حتماٌ در نتایج جست و جو وجود داشته باشد، می‌توانید آن را بین علامت نقل قول قرار دهید. به‌طور مثال، «آموزش برنامه‌نویسی “Python”» نتایجی را نشان می‌دهد که حتما کلمه «Python» در آن‌ها وجود داشته باشد.
• جست و جو در سایت مورد نظر: اگر می‌خواهید جست و جوی شما تنها در یک سایت مشخص صورت گیرد، کافی‌ست «نام وب‌سایتsite:‌‎» را در ابتدای عبارت خود وارد کنید. به‌طور مثال، عبارت «شبکه کامپیوتری site:blog.faradars.org»، کلمه کلیدی «شبکه کامپیوتری» را در مجله فرادرس جست و جو می‌کند.
• حذف عبارت مورد نظر از نتایج جست و جو: برای این منظور از علامت خط تیره یا «-» در ابتدای عبارت استفاده می‌کنیم. به‌طور مثال، «نوشتن کامپوننت -ری اکت» باعث می‌شود تا نتایجی در مورد «نوشتن کامپوننت» به شما نشان داده شود که فاقد عبارت «ری اکت» هستند.
• جست و جوی تصاویر با اندازه دلخواه: با نوشتن عبارت «طول و عرض مورد نظر:imagesize» در انتهای کلمه کلیدی خود، تنها تصویری در نتایج نشان داده می‌شوند که دارای این اندازه تعیین شده هستند. به‌طور مثال، «imagesize:500×500 لپتاپ»، تصاویر مرتبطی را نشان می‌دهد که طول و عرضی برابر با ۵۰۰ پیکسل داشته باشند.
• نا امید نشوید: در صورتی‌که نتایج مطابق میل شما نبود، بهتر است عبارت کلیدی را به نحو دیگری بیان کنید یا اینکه از کلمات دیگری امتحان کنید. شما می‌توانید این کار را به دفعات انجام دهید.

وب‌سایت‌هایی که در ابتدای نتایج جست و جو می‌آیند معمولاٌ منطبق‌ترین و بهینه‌ترین نتایجی هستند که گوگل برای عبارت کلیدی شما پیدا کرده است. با این‌حال شما می‌توانید سایر نتایج را نیز بررسی و برای مشاهده وب‌سایت آن روی لینک مربوطه کلیک کنید.

یادگیری کار با کامپیوتر با فرادرس

برای یادگیری نحوه کار با کامپیوتر و نرم‌افزارهای آن روش‌های گوناگونی وجود دارد. با وجود حجم زیادی از محتوای آموزشی روی اینترنت، در بیشتر مواقع به‌راحتی می‌توانید به منابع آموزشی دسترسی داشته باشید. ضمن اینکه دوره‌های تخصصی آنلاین و آفلاین ارائه شده توسط آموزشگاه‌ها نیز برای یادگیری مجموعه مهارت‌های این‌چنینی مناسب هستند.

علاوه بر این روش‌ها، مشاهده فیلم‌های آموزشی باکیفیت و تهیه شده توسط اساتید با تجربه نیز می‌تواند در سریع‌ترین زمان ممکن و به‌شیوه‌ای صحیح، مفاهیم لازم را به شما انتقال دهند. پلتفرم آموزشی فرادرس با ارائه فیلم‌های آموزشی متعدد و متنوع از جمله مجموعه فیلم‌های آموزش کار با کامپیوتر، به زبان ساده و گام به گام از فرادرس که در ادامه نیز مشاهده می‌کنید، در یادگیری موضوعات و مفاهیم گوناگون مرتبط با کامپیوتر می‌تواند کمک‌حال شما باشد. در تهیه این فیلم‌های آموزش که به برخی از آن‌ها می‌توانید به‌طور رایگان دسترسی داشته باشید، دقت بالایی صرف شده است تا موضوعات را به‌شکلی ساده به شما آموزش دهند.

برخی از عناوین این مجموعه فیلم‌های آموزشی را در ادامه فهرست کرده‌ایم.

آشنایی با سیستم های کامپیوتری

سیستم‌های کامپیوتری، یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های زندگی روزمره ما به‌شمار می‌آیند. به این دلیل که می‌توانند کارها و وظایف متعددی را به دفعات، خیلی سریع، بدون خستگی و با دقت زیادی انجام دهند. این دستگاه‌ها می‌توانند در مواردی مانند فهرست زیر مورد استفاده قرار گیرند.

• کار با اینترنت، جست و جو در آن و وب‌گردی
• پخش فایل‌های صوتی و تصویری
• برنامه‌نویسی و توسعه اپلیکیشن
• ساخت و ویرایش اسناد متنی، اسلاید‌های ارائه، صفحات گسترده و غیره
• سرگرمی و بازی کامپیوتری
• و بسیاری کاربرد دیگر

چرخه کاری کامپیوترها

کامپیوترها که امروزه در شرکت‌ها، ادارات یا منازل ما وجود دارند در ساده‌ترین حالت خود، وسیله‌ای هستند که ورودی‌هایی را دریافت کرده و پس از ذخیره یا پردازش آن‌ها، خروجی مناسبی را تولید می‌کند. آشنایی با نحوه کار کامپیوترها در آموزش کامپیوتر بسیار اهمیت دارد. نمودار زیر، چرخه‌کاری یک سیستم کامپیوتری را در ساده‌ترین حالت خود نشان می‌دهد.

داده‌ها به این سیستم وارد شده، پردازش یا ذخیره می‌شوند و سپس، خروجی مناسب تولید می‌شود. پردازشی که روی داده‌ها صورت می‌گیرد را می‌توان در قالب ۲ دسته زیر بیان کرد.

• عملیات حسابی: کارهایی محاسباتی همچون جمع، تفرق، جذر و غیره
• عملیان منطقی: انجام عملیات مقایسه‌ای مانند بررسی کوچک‌تر، بزرگ‌تر، مساوی یا نامساوی بودن

نمودار زیر، سیستم کامپیوتری را به‌طور دقیق‌تر نشان می‌دهد.

اجزا این سیستم را در ادامه فهرست کرده‌ایم.

• واحد ورودی: ورود دستورات و اطلاعات از طریق دستگاه‌هایی مانند ماوس، کیبورد، میکروفون و غیره
• واحد خروجی: ارائه اطلاعات پردازش شده به‌شکلی مناسب به کاربر از طریق دستگاه‌هایی همچون مانیتور، چاپگر، اسپیکر و غیره
• «واحد محاسبه و منطق» (ALU): در نقش مغز متفکر سیستم کامپیوتری و مسئول انجام محاسبات و همچنین عملیات منطقی
• واحد کنترل: هماهنگی بخش‌های مختلف
• حافظه: محلی برای نگهداری اطلاعات ورودی،‌ دستورات و داده‌های موقتی

واحد پردازش مرکزی یا CPU، چیزی نیست جز تجمیع واحدهای محاسبه و منطق، حافظه و واحد کنترل، که پیش از این با آن‌ها آشنا شده‌اید.

سخت افزار و نرم افزار

موضوع دیگری که در آموزش کامپیوتر مورد توجه قرار می‌گیرد، ۲ مفهوم سخت‌افزار و نرم‌افزار است که در تمامی کامپیوترها وجود دارد.

• «سخت‌افزار» (Hardware): قطعات و دستگاه‌های فیزیکی موجود در سیستم‌های کامپیوتری که قابل لمس و مشاهده هستند. مانند مانیتور، کیبورد، ماوس و قطعات داخلی کامپیوتر و غیره
• «نرم‌افزار» (Software): بر خلاف سخت‌افزارها، حالت منطقی دارند و قابل لمس نیستند. مانند سیستم‌عامل، اپلیکیشن‌ها، بازی‌ها و غیره

برای اینکه بتوان از کامپیوترها استفاده کرد به نرم‌افزار سیستمی مانند سیستم‌عامل نیاز داریم. سیستم‌ها نقش مهمی دارند که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره کرده‌ایم.

• آماده‌سازی سخت‌افزار برای دریافت دستورات کاربر
• هماهنگی بین دستگاه‌ها و قطعات مختلف
• زمان‌بندی کارها بر اساس اولویت آن‌ها
• مدیریت منابع نر‌م‌افزاری، سخت‌افزاری و اشتراکی
• تخصیص منابع به کارها
• فراهم کردن امکان دسترسی کامپیوتر به شبکه
• فراهم کردن امکان استفاده از اپلیکشین‌ها برای کاربر

از سیستم‌عامل‌های رایج می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• ویندوز
• لینوکس
• مکینتاش

برای یادگیری ویندوز ۱۰ می‌توانید فیلم آموزش ویندوز ۱۰ Windows، نکات کاربردی به‌همراه گواهینامه از فرادرس را مشاهده کنید که لینک آن را در ادامه آورده‌ایم.

انواع کامپیوتر ها

کامپیوترها را به‌طور کلی می‌توان بر مبنای اندازه و کاربردی که دارند به دسته‌های گوناگونی مشابه آنچه که در فهرست زیر آمده، تقسیم کرد.

• کامپیوترهای رومیزی یا دسکتاپ: سیستم‌هایی که در بسیاری از منازل، مدارس و ادارات ما وجود دارند. این سیستم‌ها به‌طور معمول از چندین مؤلفه شامل کیس، مانیتور، ماوس، کیبرد و غیره تشکیل شده‌اند. به‌همین دلیل به راحتی قابل حمل نیستند و برای مستقر شدن در یک مکان ثابت طراحی شده‌اند.

• لپتاپ‌ها: نوت‌بوک‌ها یا لپتاپ‌ها، کامپیوتر‌های جدیدتر، سبک‌تر و جمع و جورتری نسبت به کامپیوترهای رومیزی محسوب می‌شوند. به همین‌دلیل، جابجایی آن‌ها راحت‌تر است. این دستگاه‌های از باتری به‌عنوان منبع تغذیه استفاده می‌کنند.
• تبلت‌ها: دستگاه‌های دیگری که در این آموزش کامپیوتر به شما معرفی می‌کنیم، تبلت‌ها هستند که در واقع نوعی کامپیوتر کوچک‌تر با حفظ قدرت پردازشی PC-ها محسوب می‌شوند. تبلت‌ها به صفحه نمایش لمسی در حدود ۵ تا ۱۰ اینچی مجهز هستند که به‌راحتی می‌توان آن‌ها را با یک دست نگه داشت. تبلت‌ها از کیبورد مجازی استفاده می‌کنند و بسته به شرکت سازنده می‌توانند سیستم‌عامل‌های مختلفی مانند اندروید، iOS یا ویندوز داشته باشند.
• سرورها: کامپیوترهای قدرتمندی که به عنوان عضوی از شبکه‌های کامپیوتری، خدماتی را به سیستم‌های دیگر ارائه می‌دهد. این نوع کامپیوترها امکان مدیریت درخواست‌های متعدد به‌طور همزمان را دارند و می‌توانند اطلاعاتی را در اختیار سایر دستگاه‌های شبکه قرار دهند.
• کامپیوترهای مین‌فریم: اندازه بزرگی دارند و بسیار گران قیمت هستند. ضمن اینکه قدرت پردازشی آن صدها مرتبه از سرور‌ها بیشتر است. مین‌فریم‌ها به‌طور معمول از سیستم‌عامل‌های اختصاصی خود استفاده می‌کنند و توسط مراکزی همچون ایرلاین‌ها، راه‌آهن یا بانک‌ها که نیازمند مدیریت میلیون تراکنش آنلاین هستند مورد استفاده قرار می‌گيرند.
• اَبَر کامپیوتر‌ها: قدرتمندترین و سریع‌ترین رایانه‌های دنیا که در حوزه‌های مهندسی و علمی و برای پردازش‌های پیچیده و زمان‌بر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

اجزای اصلی کامپیوتر شخصی

در این قسمت از آموزش کامپیوتر می‌خواهیم مهم‌ترین بخش‌های یک کامپیوتر رومیزی را به شما معرفی کنیم.

• کیس: جعبه‌ای فلزی یا پلاستیکی است که قطعات و اجزای سخت‌افزاری مهم کامپیوتر مانند مادربورد، CPU، منبع تغدیه، کارت گرافیک و غیره در آن قرار دارند. در قسمت جلویی کیس به‌طور معمول دکمه‌ای برای روشن/خاموش کردن کامپیوتر و محل‌هایی برای دسترسی به CD/DVD-رام تعبیه شده است. کیس‌ها معمولاٌ به‌شکل ایستاده در کنار مانیتور یا روی زمین قرار می‌گیرند.
• مانیتور: مانیتور یا نمایشگر جزو دستگاه‌های خروجی در سیستم‌های کامپیوتری محسوب می‌شود. یعنی با وصل شدن به کارت گرافیک کامپیوتر، سیگنال‌های تصویری را از آن دریافت کرده و روی صفحه نمایش خود به کاربر نشان می‌دهد. کامپیوتر‌ها می‌توانند اندازه و وضوح متفاوتی داشته باشند و در ساخت آن‌ها از فناوری مختلفی مانند LCD، LED و غیره استفاده شده باشد. برخی از مانیتورها دارای اسپیکرهای داخلی نیز هستند.
• کیبورد: صفحه‌کلید یا کیبورد یک دستگاه ورودی است که از طریق آن می‌توانیم با کامپیوتر ارتباط برقرار کرده و فرمان مختلفی را به آن ارسال کنیم. با اینکه مدل‌های گوناگونی از کیبوردها را می‌توان در بازار پیدا کرد اما بیشتر آن‌ها عملکرد مشابهی دارند.
• ماوس: علاوه بر کیبورد، ماوس نیز به‌عنوان یک دستگاه ورودی، جایگاه ویژه‌ای در سیستم‌های کامپیوتری دارد. با استفاده از ماوس می‌توانیم اشاره‌گری را روی صفحه نمایش کنترل کرده و از این طریق با کامپیوتر و نرم‌افزارها ارتباط برقرار کنیم. این دستگاه به ما امکان می‌دهد تا عناصر موجود در صفحه را انتخاب کرده یا جا به جا کنیم و سایر موارد این‌چنینی را انجام دهیم. ماوس‌های می‌توانند به‌صورت سیمی یا بی‌سیم به کامپیوتر متصل شوند.

در لپتاپ‌ها قسمتی به نام تاچ‌پد وجود دارد که همان کار ماوس را انجام می‌دهد. در واقع، با لمس کردن و حرکت دادن انگشت خود رو صفحه تاچ‌پد می‌توانید اشاره‌گر ماوس را روی صفحه به حرکت در آورید، عنصر را انتخاب یا روی‌‌ آن‌ها کلیک کنید.

بوت شدن کامپیوتر

بوت شدن کامپیوتر به‌عنوان یکی دیگر از مباحث مورد اشاره در آموزش کامپیوتر، به مجموعه‌ای از کارها اشاره دارد که پشت سر هم اجرا می‌شوند. این توالی در نمودار زیر قابل مشاهده است.

این توالی از هنگام فشردن دکمه پاور شروع شده و با اجرای بایوس از ROM و بررسی سخت‌افزارها ادامه پیدا می‌کند. در نهایت نیز با بارگذاری هسته سیستم‌عامل و سپردن کنترل به آن خاتمه پیدا می‌کند. همان‌طور که مشخص است، در صورت وجود مشکل در سخت‌افزار‌ها عمل بوت شدن متوقف می‌شود و نمی‌توانید از امکانات کامپیوتر استفاده کنید.

یادگیری مهارت ICDL با فرادرس

در این نوشتار، به مبحث آموزش کامپیوتر پرداختیم. اکنون اگر بخواهید دانسته‌های خود را گسترش دهید، یادگیری مهارت‌های «ICDL» می‌تواند برایتان مفید باشد.

جمع‌بندی

رایانه‌ها و سیستم‌های کامپیوتری در حال حاضر، نقش بسیار پررنگی در زندگی ما انسان‌ها ایفا می‌کنند. به لطف وجود این سیستم‌ها که تقریبا در تمامی ادارات، سازمان‌ها و حتی منازل ما یافت می‌شوند، امکان انجام سریع‌تر و ساده‌تر بسیاری از وظایف و کارها برایمان وجود دارد. به‌همین دلیل، آموزش کامپیوتر و دانستن نحوه کار با آن اهمیت زیادی پیدا کرده است.

در این مطلب از مجله فرادرس، سعی بر این بوده تا راهنمای کامل و باارزشی را برای آموزش کامپیوتر در اختیار شما قرار دهیم تا فارغ از شغل و موقعیتی که دارید از امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری این سیستم‌ها بهره‌مند شوید.