راه‌اندازی کسب و کار شخصی رویایی هیجان‌انگیز و جذاب است که بسیاری از ما فقط به آن فکر می‌کنیم ولی در مسیر عملی کردن آن هیچ قدمی برنمی‌داریم. اما واقعا نقطه شروع این مسیر پر از چالش کجاست و چطور می‌توانیم کسب و کاری موفق برای خودمان راه بیاندازیم؟ اگر در ابتدای این مسیر هستید و قصد دارید در تعطیلات نوروز برای تاسیس کسب و کار شخصی خودتان برنامه‌ریزی کنید، در این مطلب از مجله فرادرس به توضیح مراحل راه اندازی کسب و کار با فرادرس می‌پردازیم و نقشه راه کاملی برای راه‌اندازی کسب و کار از پیدا کردن ایده و اعتبارسنجی آن گرفته تا ساخت بیزینس پلن و جذب سرمایه‌گذار برای کسب و کار را به‌طور کامل توضیح دهیم. در هر مرحله بعد از توضیح نکات و مفاهیم مهم به زبان ساده، مسیر یادگیری راه اندازی کسب و کار با فرادرس و فیلم‌های آموزشی آن را به شما معرفی می‌کنیم تا با ترس کمتر و اطلاعات بیشتری برای عملی کردن این رویای جذاب گام بردارید.

مراحل راه اندازی کسب و کار

راه‌اندازی یک کسب و کار مانند قدم گذاشتن در دریایی عمیق و طوفانی است. ممکن است فکر کنید ایده و سرمایه کافی برای انجام آن را در اختیار ندارید و با اصول کارآفرینی آشنایی ندارید. بدتر از همه این‌که شنیده‌اید از هر ۱۰ کسب و کار تازه تاسیس، ۹ مورد شکست می‌خورند. واقعیت این است که راه‌اندازی کسب و کار آسان نیست ولی مراحل مشخصی دارد که اگر بر اساس آن‌ها پیش بروید، تقریبا همه‌چیز تحت‌کنترل شما خواهد بود و می‌توانید شانس موفقیت کسب و کار را به‌میزان زیادی بالا ببرید. بنابراین اگر قصد دارید کسب و کار شخصی خودتان را راه‌اندازی کنید ولی نمی‌دانید نقطه شروع کجاست، آشنایی با مراحل فهرست زیر به شما در این راه کمک می‌کند.

1. ارزیابی مهارت‌های کارآفرینی
2. پیدا کردن ایده برای کسب و کار
3. اعتبارسنجی ایده
4. انجام تحقیقات بازار
5. تدوین «طرح کسب و کار» (Business Plan)
6. ساخت پروتوتایپ یا MVP
7. تامین مالی و جذب سرمایه برای کسب و کار
8. تیم‌سازی و مسائل حقوقی
9. تدوین و برنامه استراتژی بازاریابی
10. راه‌اندازی و رونمایی از استارتاپ
11. رشد و توسعه کسب و کار

همچنین در این مرحله توصیه ما این است که از فیلم آموزش نقشه راه کارآفرینی و راه‌اندازی کسب و کار فرادرس کمک بگیرید که نکات بسیار مهمی را در این خصوص بیان می‌کند. در بخش‌های بعدی این مطلب، هریک از مراحل فهرست بالا را از پیدا کردن ایده تا تبدیل آن به کسب و کاری پولساز و موفق و منابع یادگیری راه اندازی کسب و کار با فرادرس را معرفی می‌کنیم.

گام اول: ارزیابی مهارت های کارآفرینی

قبل از شروع، باید این نکته را بپذیریم که راه‌اندازی کسب و کار و استارتاپ کار پرچالشی است و قبل از این‌که بخواهید دانش و علم خود را در مورد مفاهیم کارآفرینی و مراحل انجام آن کامل کنید، لازم است خود را از نظر روانی برای شروع چنین مسیری آماده کرده باشید. تحلیل مهارت‌ها و توانایی‌هایی که دارید در این فرایند به شما کمک می‌کند. جالب است بدانید با این‌که کارآفرینان انواع مختلفی دارند، چند ویژگی مشترک یا در واقع روحیه کارآفرینی بین همه آن‌ها وجود دارد که برای شروع باید سعی کنید آن‌ها را بشناسید و در خودتان تقویت کنید. فیلم آموزش از خودشناسی تا کارآفرینی فرادرس نکات بسیار مهمی را در این زمینه بررسی می‌کند که برای شروع توصیه می‌کنیم حتما آن را ببینید.

مهارت های مهم کارآفرینی

ازجمله مهم‌ترین این ویژگی‌ها می‌توان به شوق و علاقه به کار، خلاقیت، انگیزه، نظم و انضباط شخصی، روحیه مشاهده‌گری و حواس‌جمعی و ریسک‌پذیری اشاره کرد. علاوه بر چنین داشتن روحیاتی، داشتن شناخت و علم کافی از چالش‌ها و مشکلات حوزه تخصصی هم در طی کردن مسیر پرفراز و نشیب کارآفرینی به شما کمک می‌کند. البته بسیاری از کارآفرینان موفق بدون دانش فنی و تجربه بالا و صرفا با دیدگاه درست و برخورداری از مهارت‌‌های پایه وارد این مسیر می‌شوند و با شناسایی افراد متخصص و استعدادیابی درست، مسیر ساخت کسب و کار را هموار می‌کنند. فرادرس چند آموزش مفید و رایگان در این زمینه منتشر کرده که در فهرست زیر لینک آن‌ها را آورده‌ایم:

با مشاهده این فیلم‌ها، دید بهتری از نحوه فعالیت کسب و کارهای کوچک و استارتاپ‌ها پیدا خواهید کرد. دو آموزش زیر نیز، در شناسایی مهارت‌های موردنیاز برای کارآفرینی و یادگیری مبانی کارآفرینی و اصطلاحات استارتاپی به شما کمک می‌کنند:

در مطلب زیر هم توضیحات کاملی در مورد کسب و کار و تعریف آن ارائه شده است:

گام دوم: پیدا کردن ایده برای کسب و کار

دوم قدمی که باید برای راه‌اندازی کسب و کار طی کنید، پیدا کردن یا تولید ایده است. ایده‌ای که برای راه‌اندازی کسب و کارتان انتخاب می‌کنید باید در مورد موضوعی باشد که به آن علاقه‌مند هستید یا در انجام دادن آن مهارت بالایی داشته باشید. این ایده باید به‌طور همزمان سودآوری هم داشته باشد. بهترین ایده‌ها برای ساخت کسب و کار معمولا راه‌حل چالش‌ها و مشکلاتی هستند که مشتریان در زندگی روزمره خود با آن‌ها روبه‌رو می‌شوند. فراموش نکنید ایده‌ای که برای راه‌اندازی کسب و کارتان انتخاب می‌کنید، لزوما نیازی نیست ایده کاملا نو و جدیدی باشد.

برای مثال می‌توانید ایده کسب و کاری را که در کشورهای دیگر اجرا شده و موفق بوده، انتخاب و آن را با توجه به شرایط ایران بومی‌سازی کنید. بسیاری از کسب و کارهای موفق هم با توسعه و بهبود محصول یا خدمتی که از گذشته بین مردم محبوبیت داشته، ساخته شده‌اند.

پاسخ به چند سوال مهم برای ایده پردازی بهتر

پاسخ به سوالات زیر به شما در ایده‌پردازی بهتر برای کسب و کار کمک می‌کند:

• به انجام دادن چه کاری علاقه دارید؟
• از انجام دادن چه کاری منتفر هستید؟
• آیا راه‌حلی برای انجام آسان‌تر کاری که به آن علاقه دارید، در ذهن دارید؟
• در انجام دادن چه کارهایی خوب هستید؟
• نزدیکان شما در مورد چه موضوعاتی از شما راهنمایی می‌گیرند؟
• اگر از شما بخواهند پنج دقیقه در مورد موضوعی صحبت کنید، چه موضوعی را انتخاب می‌کنید؟
• چه کاری بوده که همیشه علاقه داشتید انجام دهید ولی منابع لازم برای انجام آن را در اختیار نداشته‌اید؟

پاسخ سوالات بالا به شما کمک می‌کنند ایده مناسبی برای راه‌اندازی کسب و کارتان انتخاب کنید. اگر هم از قبل ایده‌ای در ذهن داشته باشید، با پاسخ دادن به این سوالات می‌توانید آن‌ها را توسعه دهید. موارد جدول زیر هم متداول‌ترین ایده‌های راه‌اندازی کسب و کار هستند:

پیدا کردن ایده به‌عنوان اولین و مهم‌ترین گام راه‌اندازی کسب و کار شناخته می‌شود چون بقیه مراحل بر اساس آن شکل می‌گیرند. برای انجام بهتر این مرحله، فرادرس چند فیلم آموزشی مرتبط تهیه کرده که پیشنهاد می‌کنیم حتما راه‌اندازی کسب و کارتان را با مشاهده آن‌ها شروع کنید:

در گام سوم از یادگیری راه اندازی کسب و کار با فرادرس، به‌سراغ اعتبارسنجی ایده می‌رویم.

گام سوم: اعتبارسنجی ایده

پس از انتخاب ایده لازم است آن را اعتبارسنجی کنید تا از عملی بودن و وجود درخواست و تقاضا برای آن در بازار مطمئن شوید. «اعتبار‌سنجی ایده‌ها» (Idea Validation) کمک می‌کند قبل از آن که وقت، انرژی و هزینه بالایی را صرف توسعه آن‌ها کنید، از سودآوری آن‌ها مطمئن شوید. به زبان بسیار ساده، در فرایند اعتبار‌سنجی از این موضوع که مشتریان علاقه‌ای دارند محصول یا خدمت شما بخرند یا خیر، اطمینان حاصل می‌کنید.

اعتبارسنجی ایده ها در راه اندازی کسب و کار چگونه انجام می‌شود؟

فرایند اعتبارسنجی ایده از چند بخش مهم تشکیل می‌شود که در فهرست زیر به آن‌ها اشاره کرده‌ایم:

• تحقیق و بررسی در بازار و نظرسنجی از مشتریان بالقوه در مورد ویژگی‌های محصول یا خدمت
• سوال پرسیدن از مشتریان بالقوه برای شناسایی نیازها و نقاط ضعف آن‌ها با هدف هماهنگ کردن محصول یا خدمت با آن

همچنین در فرایند اعتبارسنجی ایده‌ها، بسیاری از اوقات یک «کمینه محصول زیست‌پذیر» (Minimum Viable Product | MPV) ساخته می‌شود. این محصول با دارا بودن حداقل ویژگی‌های محصول اصلی در اختیار مشتریان بالقوه قرار می‌گیرد تا از طریق آن بتوانید بازخورد و نظر آن‌ها را نسبت به موضوع بفهمید. برای مثال، ساخت یک صفحه فرود بسیار ساده برای جلب نظر مخاطبان هدف محصول یا خدمت یا پروتوتایپ محصول دو روش اصلی برای اعتبارسنجی ایده‌ها هستند.

فرایند اعتبارسنجی ایده‌ها در حقیقت فرایندی مداوم و مستمر است که در آن بر اساس بازخوردها و نتایجی که از مشتریان بالقوه و کاربران دریافت می‌کنید، آن‌قدر محصول را بهینه می‌کنید که در نهایت با بازار هدف به تطابق کامل برسد. به این مرحله در اصطلاح کسب و کار، مرحله «تطابق محصول بازار» (Product Market Fit) گفته می‌شود. فرادرس در مجموعه فیلم‌های آموزش راه‌اندازی کسب و کار و استارتاپ خود چند عنوان آموزشی کاربردی در تولید و منتشر کرده که مشاهده آن‌ها دید بهتری از روند انجام این کار در اختیار شما قرار می‌دهد:

همچنین برای دیدن آموزش‌های بیشتر می‌توانید به لینک‌های زیر از مجموعه فیلم‌های آموزش کسب و کار فرادرس مراجعه کنید:

گام چهارم: انجام تحقیقات بازار

بعد از نهایی شدن ایده استارتاپ و اعتبارسنجی آن، لازم است وارد مرحله کلیدی «تحقیقات بازار» (Market Research) شوید. تحقیقات بازار به فرایندی گفته می‌شود که در آن با روش‌های مختلف، درک عمیقی از بازار هدف محصول یا خدمت پیدا می‌کنید. انجام تحقیقات بازار با روش‌های مختلفی قابل‌انجام است که ازجمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به ارسال پرسشنامه و نظرسنجی برای مشتریان، تشکیل «گروه تمرکز» (Focus Group) و تحلیل کسب و کارهای رقیب اشاره کرد. با این اقدامات می‌توانید داده‌های زیادی را در مورد ویژگی‌های دموگرافیک مشتریان، نقاط ضعف و چالش‌ها و رفتارها و الگوهای خرید آن‌ها جمع‌آوری کنید.

هرچه درک بهتری از رفتار مشتری پیدا کنید، بهتر می‌توانید ویژگی‌های محصول یا خدمت را بر اساس نیاز‌های واقعی او بهینه‌سازی کنید. این کار در نهایت کمک می‌کند محصول یا خدمتی ارائه کنید که بیشترین میزان هماهنگی را با بازار هدف داشته باشد که این موضوع شانس موفقیت کسب و کار شما را به شکل چشم‌گیری افزایش می‌دهد.برای یادگیری نکات بیشتر در مورد این فرایند، پیشنهاد می‌کنیم فیلم آموزش محاسبه اندازه بازار برای استارتاپ ها و کارآفرینان در فرادرس را مشاهده کنید که لینک آن هم در ادامه آورده شده است.

انجام تحقیقات بازار سه مزیت مهم برای کسب و کارها و استارتاپ‌های در حال راه‌اندازی دارد که عبارت‌اند از:

• اعتبارسنجی ایده اولیه کسب و کار و اطمینان از اجرایی بودن و وجود تقاضا برای آن
• شناسایی کسب و کارهای رقیب و نقاط قوت و ضعف آن‌ها
• کمک به تصمیم‌گیری بهتر در مورد جهت‌گیری ادامه مسیر استارتاپ

هوش مصنوعی چت‌جی‌‌پی‌تی هم در فرایند ایده‌پردازی و تحقیقات بازار کاربردهای بسیاری دارد که برای آشنایی با آن‌ها پیشنهاد می‌کنیم فیلم آموزش زیر از فرادرس را مشاهده کنید:

در پایان این مرحله دید و شناخت عمیقی در مورد بازار هدف کسب و کار خود خواهید داشت که کمک می‌کند بهتر بتوانید به نیاز مشتریان پاسخ دهید.

گام پنجم: تدوین طرح کسب و کار با فرادرس

«طرح کسب و کار» یا «بیزینس پلن» (Marketing Plan) به سند مکتوب کامل و جامعی گفته می‌شود که تمامی جزییات، اهداف و استراتژی‌ها‌ی رسیدن به این اهداف در آن به‌طور کامل شرح داده می‌شوند. طرح کسب و کار در واقع نقشه‌راهی برای راه‌اندازی و فعالیت کسب و کار است و با سه هدف جذب سرمایه و قانع کردن سرمایه‌گذار، جذب استعداد‌ها و متمرکز ماندن روی اهداف اصلی کسب و کار تدوین می‌شود. این سند در حالت ایده‌آل دارای بخش‌های زیر است:

• خلاصه اجرایی کسب و کار و محصول با خدمت ارائه‌شده توسط او: اولین بخش طرح کسب و کار که باید آن را آخر از همه بنویسید. این بخش اهداف کسب و کار و روش‌های دستیابی به آن‌ها را بیان می‌کند.
• بخش تحلیل و ارزیابی بازار هدف شامل کسب و کارهای رقیب و مشتریان: این بخش شامل معرفی بازار هدف، بخش‌بندی تحلیلی مشتریان، اندازه بازار، نرخ رشد، ترندها و تحلیل فضای رقابتی بازار است.
• بخش برنامه‌ها و استراتژی‌های بازاریابی: این بخش با توضیح ویژگی‌های محصول یا خدمت، نتایج تحلیل SWOT و رقیبان را بیان می‌کند. همچنین بودجه لازم برای بازاریابی و استراتژی‌های آن در این بخش بیان می‌شوند.
• قسمت مربوط به توضیحات بخش مالی و حقوقی: مهم‌ترین بخش طرح کسب و کار که شامل بودجه پیشنهادی، بیانیه‌های درآمدی و جریان پولی نقد کسب و کار است.

نوشتن طرح کسب و کار یکی از زمانبرترین و در عین حال مهم‌ترین مراحل راه‌اندازی کسب و کار است و انجام درست آن میزان موفقیت کسب و کار شما را تضمین می‌کند. حتی اگر نمی‌توانید همه موارد بالا را در شروع کار آماده کنید، به این نکته فکر کنید که طرح کسب و کار قرار است خلاصه مفصلی از کسب و کار شما، اهداف آن، استراتژی‌ها و جزییات مالی آن باشد. از آنجا که تدوین نادرست طرح کسب و کار علت شکست بسیاری از کسب و کارهای استارتاپی در شروع مسیر راه‌اندازی است، لازم است حتما با توجه ویژه‌ای آن را انجام دهید. برای یادگیری بیشتر در مورد این مبحث، پیشنهاد می‌کنیم از فیلم‌های آموزش فرادرس استفاده کنید که لینک آن‌ها را در ادامه آورده‌ایم:

ابزارهای هوش مصنوعی مانند چت‌جی‌پی‌تی هم می‌توانند در نوشتن بهتر و سریع‌تر بیزینس پلن به شما کمک کنند. فیلم آموزش زیر در همین خصوص تهیه و تدوین شده که پیشنهاد می‌کنیم حتما آن را ببینید:

در مرحله بعدی از یادگیری راه اندازی کسب و کار با فرادرس در نوروز، به مبحث ساخت پروتوتایپ یا MVP می‌پردازیم.

گام ششم: ساخت پروتوتایپ یا MVP

در گام دوم به این نکته اشاره کردیم که یکی از روش‌های اعتبارسنجی ایده‌ها، ساخت نسخه پایه و ابتدایی محصول (MVP) است که قابلیت‌ها و ویژگی‌های آن را به مشتریان نشان می‌دهد. این کار را در این مرحله لازم است به‌شکل حرفه‌ای‌تر و دقیق‌تری انجام دهید. کمینه محصول زیست‌پذیر نسخه بسیار ساده و ابتدایی محصول یا خدمت شما است که آن را در معرض دید مشتریان بالقوه کسب و کارتان قرار می‌دهید تا بازخورد آن‌ها را نسبت به آن ببینید. ساخت MVP به شما کمک می‌کند قبل از آن‌که هزینه و منابع زیادی را در بازار هدف خرج کنید، از کاربردی بودن و وجود تقاضا برای آن در بازار مطمئن شوید و نظر مشتری احتمالی را در مورد آن بدانید. 

روش دیگر که در حقیقت قبل از ساخت MVP برای جمع‌آوری بازخورد نسبت به محصول قرار می‌گیرد، ساخت «پروتوتایپ» یا «نمونه اولیه» (Prototype) است. پروتوتایپ اولین نمونه محصول است که برای نمایش جذابیت‌های بصری آن به مشتریان بالقوه ساخته می‌‌شود. پروتوتایپ اغلب ممکن است به سادگی یک «وایرفریم» (Wireframe) یا «طرح کلی» (Rough Sketch) یا حتی به پیچیدگی یک مدل اولیه در حال کار از محصول ساخته شود. هدف از این مرحله این است که بتوانید به درک درستی از دیدگاه مشتریان احتمالی نسبت به ویژگی‌های محصول برسید و مطمئن شوید که محصول شما قادر است نیازها و چالش‌‌های بازار هدف را پاسخ‌گو باشد.

تا این بخش مطلب با چند گام اصلی یادگیری راه اندازی کسب و کار با فرادرس آشنا شدیم و یاد گرفتیم برای شروع کار پیدا کردن ایده مناسب و اعتبار‌سنجی آن چه اهمیت بالایی دارد. بعد از آماده کردن طرح کسب و کار و اطمینان از کاربردی بودن محصول در بازار هدف نوبت به آن می‌رسد که به فکر توسعه مدل کسب و کار جذب سرمایه برای کسب و کار تازه تاسیس خودمان باشیم که موضوع بخش‌های بعدی است.

گام هفتم: تامین مالی و جذب سرمایه

تامین مالی و جذب سرمایه برای استارتاپ گام مهم دیگری است که باید در ادامه گام‌های بعدی برای راه‌اندازی کسب و کارتان بردارید. صرف‌نظر از همه مراحلی که در بخش‌های قبلی بیان شد، در حقیقت این مرحله تامین مالی برای کسب و کار است که به ایده شما جان می‌‌بخشد. استارتاپ‌ها از دو روش داخلی و خارجی برای تامین مالی و جذب سرمایه استفاده می‌کنند. روش داخلی به معنی استفاده از پس‌اندازهای شخصی، کارت‌های اعتباری و کمک گرفتن از دوستان و اعضای خانواده است. اغلب استارتاپ‌ها از روش‌های خارجی برای جذب سرمایه استفاده می‌کنند.

در فهرست زیر در مورد مهم‌ترین آن‌ها توضیح داده‌ایم:

• «سرمایه‌گذاران فرشته» (Angel Investors)
• «سرمایه‌گذاری خطرپذیر» (Venture Capital)
• «تامین مالی جمعی» (Crowdfunding)
• «کمک‌هزینه» (Grant)
• «وام» (Loan)

جذب سرمایه برای استارتاپ شاید چالش‌برانگیزترین مرحله در فرایند راه‌اندازی کسب و کار باشد که برای انجام موفقیت‌آمیز آن باید بتوانید سرمایه‌گذاران را با بیزینس پلنی قابل‌اطمینان و مسیر سودآوری مشخص به پول دادن ترغیب کنید. در این مسیر باید بتوانید علاوه بر نمایش و توضیح درست پتانسیل رشد و سودآوری استارتاپ، قدرت تیم مدیریت کسب و کار و فرصت‌های موجود در بازار برای محصول یا خدمت را به سرمایه‌گذار توضیح دهید.

استفاده از ارائه پیچ دک

برای انجام حرفه‌ای‌تر این کار می‌توانید از روش «ارائه پیچ دک» (Pitch Deck) برای توضیخ بهتر اطلاعات کلیدی کسب و کار استفاده کنید تا ارائه منسجم، ساختارمند و حرفه‌ای از کسب و کارتان نمایش دهید. فرادرس در مجموعه آموزش راه‌اندازی کسب و کار و استارتاپ خود، فیلم‌های کاربردی متعددی را در این زمینه منتشر کرده که در فهرست زیر به چند مورد از مهم‌ترین آن‌ها اشاره کرده‌ایم:

مطلب زیر از مجله فرادرس نیز به‌طور مفصل در مورد ارائه پیچ دک توضیح می‌دهد:

در مرحله بعدی از یادگیری راه اندازی کسب و کار با فرادرس، به بحث تیم‌سازی و تعیین و تکلیف مسائل حقوقی کسب و کار می‌پردازیم.

گام هشتم: تیم سازی و مسائل حقوقی

بعد از جذب سرمایه‌گذار برای استارتاپ، لازم است به فکر تیم‌سازی برای آن باشید و مسائل حقوقی و مالی آن را به‌طور کامل تعیین کنید. این مرحله احتمالا از مراحل قبلی زمانبر‌تر است. برای توضیح بهتر آن را به دو بخش تقسیم کردیم.

مرحله تیم سازی و جذب هم بنیانگذار

مرحله تیم‌سازی در کسب و کار را باید به دو بخش تقسیم کرد. اگر تنها شخصی که قرار است استارتاپ را راه‌اندازی کند خودتان باشید و ایده اصلی را شما مطرح کرده باشید، شما در اصطلاح استارتاپی، «بنیانگذار یا فاندر» (Founder) این استارتاپ هستید. در اولین مرحله از تیم‌سازی ممکن است بخواهید چند عضو دیگر به استارتاپ اضافه کنید. جذب «هم‌بنیانگذار یا کوفاندر» (Co-founder) در اغلب موارد شانس موفقیت کسب و کار را به‌خصوص در کسب و کارهای استارتاپی بالاتر می‌برد چون مهارت و تخصص این افراد به شما اضافه می‌شود و مجبور نیستید فشار کاری بالایی را به‌تنهایی تحمل کنید. برای آشنایی با نکات تیم‌سازی در کسب و کار پیشنهاد می‌کنیم فیلم آموزش اصول تیم‌سازی موفق در کسب و کار فرادرس را که لینک آن در ادامه آورده شده، مشاهده کنید.

به‌طور کلی تجربه نشان می‌دهد کسب و کارهای استارتاپی که چند هم‌بنیانگذار با تخصص‌های مختلف فنی، بازاریابی و مدیریتی دارند، شانس بالاتری برای موفقیت دارند چون این افراد می‌توانند جنبه‌های مختلفی از کارها را بررسی و مدیریت کنند. برای مثال هم‌بنیانگذار فنی مسئول کارهای تخصصی استارتاپ است و هم‌بنیانگذار مدیریتی مسئولیت تیم‌سازی، کارهای اجرایی و مسائل حقوقی را برعهده می‌گیرد. در مرحله بعدی و با بزرگ‌تر شدن استارتاپ لازم است تیم را بزرگ‌تر کنید و از افراد دیگر هم برای انجام کارها کمک بگیرید.

در زمان انتخاب افراد مناسب برای تیم باید به دو نکته بسیار مهم توجه کنید:

• داشتن مهارت‌های تخصصی و فنی موردنیاز برای پیشبرد کارها
• داشتن ذهنیت و دیدگاه مشترک نسبت به ارزش‌‌ها و دورنمای کسب و کار

اگر علاقه‌مند هستید تیم‌سازی را در سطح بهتری انجام دهید، توصیه می‌کنیم از فیلم‌های مجموعه آموزش کار تیمی فرادرس کمک بگیرید که در فهرست زیر چند مورد از اصلی‌ترین آن‌ها را معرفی کرده‌ایم:

رسیدگی به مسائل حقوقی استارتاپ و دریافت مجوزها

بعد از جذب هم‌بنیانگذار حتی اگر فعلا نخواهید شرکت تاسیس کنید لازم است تکلیف مسائل مالی و حقوقی استارتاپ را مشخص کنید. یکی از قراردادهای مهمی که در این مرحله باید آن را به‌دقت تنظیم و امضا کنید، قرارداد محرمانگی بین هم‌بنیان‌گذاران است تا از امنیت همه اطلاعات به‌طور کامل مطمئن شوید. بعد از مشخص کردن ساختار کسب و کار نیز لازم است چند مرحله مهم حقوقی را طی کنید تا استارت‌اپ شما بدون نگرانی و مشکل خاصی به فعالیت و حیات خود ادامه دهد. در فهرست زیر به چند مورد از این موارد اشاره کرده‌ایم:

• دریافت پروانه کسب و کار
• انتخاب نام برای کسب و کار و ثبت قانونی آن
• دریافت کد مالیاتی
• درخواست ثبت علامت تجاری
• ساخت حساب بانکی مجزا برای کسب و کار
• آشنایی با قوانین و مقررات حوزه کاری
• تنظیم قراردادها با افراد شاغل در کسب و کار

مجموعه فیلم‌های آموزش راه‌اندازی کسب و کار و استارتاپ فرادرس دوره‌های متنوعی را در این زمینه منتشر کرده که در فهرست زیر نام چند مورد آن‌ها را درج کرده‌ایم:

گام نهم: تدوین استراتژی و برنامه بازاریابی

در گام بعدی یادگیری راه اندازی کسب و کار با فرادرس، لازم است به تدوین استراتژی و برنامه بازاریابی اشاره کنیم. هر استارتاپ بسته به حوزه کاری و اندازه لازم است هزینه و زمان مشخصی را به فعالیت‌های بازاریابی اختصاص دهد. فعالیت‌های بازاریابی به دسترسی بهتر به مخاطب هدف و ارتقای محصولات و خدمات کسب و کار کمک می‌کنند. در این مرحله دیدن فیلم‌های آموزش بازاریابی دیجیتال فرادرس را به شما پیشنهاد می‌کنیم که لینک آن در ادامه آورده شده است:

در فهرست زیر به چند مورد مورد از مزایای تدوین استراتژی بازاریابی برای کسب و کار اشاره کرده‌ایم:

• کمک به ساخت برند
• متمایز شدن از کسب و کارهای رقیب
• کمک به برقراری ارتباط بهتر با مشتری
• کمک به بیشتر دیده شدن کسب و کار و جذب مشتری جدید
• کمک به بهبود اعتبار و آگاهی از برند کسب و کار

اولین قدم برای شروع بازاریابی، تدوین «استراتژی بازاریابی» (Marketing Strategy) است. استراتژی بازاریابی برنامه جامع و کاملی است که در آن روش‌ها و کانال‌های بازاریابی محصولات و خدمات را در بازار هدف خود مشخص می‌کنید.

در بخش بعدی یادگیری راه اندازی کسب و کار با فرادرس، کمی بیشتر در مورد تدوین استراتژی بازاریابی بحث می‌کنیم.

مراحل تدوین استراتژی بازاریابی برای کسب و کار

طراحی استراتژی بازاریابی برای کسب و کار در چند مرحله اصلی انجام می‌شود که در فهرست زیر به آن‌ها اشاره کرده‌ایم:

• شناخت کامل مخاطب هدف و عوامل ترغیب‌کننده آن‌ها به خرید: با این پیام بازاریابی می‌سازید که با ویژگی‌های مخاطب هدف هماهنگی کامل دارد و شما را در ذهن مخاطبان به کسب و کاری متمایز تبدیل می‌کند.
• مشخص کردن کانال‌ها و تاکتیک‌های بازاریابی برای برقراری ارتباط به مخاطبان: ازجمله کانال‌های بازاریابی سنتی می‌توان به تبلیغات سنتی، روابط عمومی، برگزاری رویداد و پیشنهاد نسخه‌های رایگان یا دموی محصول و از کانال‌های بازاریابی دیجیتال باید به شبکه‌های اجتماعی، ایمیل مارکتینگ و سئو اشاره کرد.
• تعیین اهداف قابل‌اندازه‌گیری برای فعالیت‌های بازاریابی و اندازه‌گیری اثربخشی آن‌ها: با انجام این کار، نقاط قوت و ضعف استراتژی بازاریابی را شناسایی کرده و در گذر زمان آن را بهبود می‌دهید.

داشتن برنامه‌ای منسجم و جامع برای فعالیت‌های بازاریابی به بیشتر شناخته شدن کسب و کار کمک زیادی می‌کند و شانس موفقیت آن را افزایش می‌دهد. روش‌های بازاریابی متنوع‌اند و از کانال‌های مختلفی می‌توان برای دسترسی به مخاطبان استفاده کرد. برای بازاریابی بهتر لازم است شناخت کاملی از این کانال‌ها و نحوه بازاریابی در هرکدام پیدا کنید.

فرادرس در همین زمینه فیلم‌های کاربردی مجموعه آموزش بازاریابی و تبلیغات و مجموعه آموزش دیجیتال مارکتینگ را تهیه و تدوین کرده که اگر به یادگیری این مبحث علاقه دارید، پیشنهاد می‌کنیم حتما از آن‌ها استفاده کنید. در فهرست زیر چند عنوان مهم از فیلم‌های آموزش بازاریابی و تبلیغات فرادرس اشاره کرده‌ایم:

علاوه بر آشنایی با استراتژی‌های بازاریابی، لازم است با روش‌های فروش در بازاریابی هم آشنا باشید. فرادرس دو فیلم آموزش کاربردی هم در این زمینه دارد که عنوان آن‌ها را در فهرست زیر آورده‌ایم:

همچنین آموزش‌های بازاریابی سنتی و دیجیتال فرادرس هم دریایی از اطلاعات و نکات جذاب را در مورد جدید‌ترین روش‌های بازاریابی آنلاین در اختیار شما قرار می‌دهند. در فهرست زیر نام چند عنوان آموزشی مهم را ذکر کرده‌ایم:

در مطلب زیر هم به‌طور مفصل در مورد استراتژی بازاریابی دیجیتال و مراحل تدوین آن بحث کرده‌ایم:

گام دهم: راه اندازی استارتاپ

در گام نهم لازم است نتیجه و ثمر تمام تلاش‌ها، برنامه‌ریزی‌ها و آمادگی‌های مراحل قبلی را ببینید. به بیان بهتر، این مرحله لحظه‌‌ای است که از محصول یا خدمت خود رونمایی می‌کنید و آن را در دسترس عموم قرار می‌دهید تا با گذشت زمان پایگاه مشتریان خود را شکل دهید. در زمان رونمایی رسمی از استارتاپ چند نکته مهم وجود دارند که باید به آن‌ها توجه کنید. ازجمله این نکات می‌توان به زمان‌ رونمایی و اعلام رسمی شروع به کار، کانال‌های دسترسی به مخاطبان و منابع موردنیاز برای انجام این کارها اشاره کرد.

رونمایی از کسب و کار البته که لحظه هیجان‌انگیزی است ولی پایان کار نیست و در ادامه مسیر باید روی توسعه کسب و کار و بهبود خدمت‌رسانی به مشتریان تمرکز کنید. بنابراین بهینه‌سازی محصولات و خدمات، ورود به بازارهای هدف جدید و توسعه روش‌های بازاریابی و فروش پس از رونمایی از کسب و کار قرار می‌گیرند. برای آشنایی با دیگر کلیدواژه‌های مهم در این مرحله، پیشنهاد می‌کنیم فیلم‌های آموزشی زیر از مجموعه آموزش راه‌اندازی کسب و کار و استارتاپ فرادرس را در سطح مدیریت مشاهده کنید:

گام یازدهم: رشد و توسعه کسب و کار

در گام بعدی، لازم است برای رشد و توسعه کسب و کار برنامه‌ریزی کنید. این مرحله را می‌توان به سه بخش مهم زیر تقسیم کرد:

• نظارت و تحلیل عملکرد استارتاپ
• اسکیل آپ استارتاپ (Scale Up)
• پیگیری آخرین تغییرات و ترندهای حوزه تخصصی

در ادامه یادگیری راه اندازی کسب و کار با هوش مصنوعی، در مورد هریک از موارد بالا توضیح می‌دهیم و آموزش‌های مرتبط فرادرس را در مسیر یادگیری راه اندازی کسب و کار با فرادرس معرفی می‌کنیم.

نظارت و تحلیل عملکرد استارتاپ

بعد از تاسیس استارتاپ قرار نیست آن را به حال خود رها کنیم و باید عملکرد آن را در حوزه‌های مختلف بسنجید تا بهتر بتوانید برای بهبود آن برنامه‌ریزی کنید. در این فرایند لازم است «شاخص‌های کلیدی عملکرد» (KPI) را مانند میزان فروش، نرخ جذب مشتری و میزان تعامل مشتری را اندازه‌گیری کرده و از داده‌های جمع‌آوری‌شده برای تصمیم‌گیری بهتر در مورد بهینه کردن فرایندهای کسب و کار استفاده کنید. فیلم آموزش شاخص‌های کلیدی عملکرد استارتاپ فرادرس به شما در این حوزه کمک می‌کند که لینک آن را هم در ادامه آورده‌ایم:

برای انجام بهتر این کار، لازم است به نکات زیر توجه کنید:

• تعیین شاخص‌های کلیدی متناسب با اهداف کسب و کار: برای مثال، اگر هدف شما گسترش پایگاه مشتریان باشد، شاخص‌هایی مانند نرخ جذب مشتری و نرخ مشتریان بازگشتی اهمیت بالایی دارند.
• نظارت بر روند تغییر شاخص‌‌های کلیدی: با پیگیری مداوم و منظم روند تغییرات شاخص‌ها، بهتر می‌توانید نقاط قوت و ضعف را شناسایی و برای بهبود آن‌ها برنامه‌ریزی کنید. استفاده از ابزار گوگل آنالیتیکس و ساخت داشبوردهای اختصاصی برای کسب و کار در این مرحله به شما کمک می‌کنند.
• تحلیل و تفسیر داده‌ها و تصمیم‌گیری بر اساس آن‌ها: با تحلیل داده‌های جمع‌آوری‌شده در مراحل قبلی، می‌توانید به‌صورت داده‌محور برای بهبود محصول یا خدمت، تغییر استراتژی‌های فروش و بازاریابی یا پیدا کردن فرصت‌های جدید در بازار تصمیم‌گیری کنید.

اسکیل آپ استارتاپ

این مرحله یکی از بخش‌های جدانشدنی فرایند کارآفرینی است که در آن استارتاپ خود را به سطوح بالاتری ارتقا داده و آن را عملا به کسب و کاری موفق تبدیل می‌کنید. این مرحله شامل شناسایی بازارهای هدف جدید، بهبود و گسترش پایگاه مشتریان یا توسعه محصول یا خدمت ارائه‌شده است. اسکیل آپ کردن استارتاپ معمولا از طریق سرمایه‌گذاری روی تکنولوژی‌ها و زیرساخت‌های جدید، استخدام کارمندان بیشتر یا شریک شدن با کسب و کارهای دیگر انجام می‌شود.

این مرحله علاوه بر افزایش شانس موفقیت استارتاپ، آن را به کسب و کاری پولساز تبدیل می‌کند.

پیگیری آخرین تغییرات حوزه تخصصی

در پایان هم لازم است آخرین تغییرات و موضوعات داغ حوزه کاری کسب و کار را به دقت دنبال کنید چون جهان امروز به‌سرعت در حال تغییر است و برای پیشرفت باید همه‌چیز را به‌دقت زیر نظر بگیرید. ازجمله مهم‌ترین اقدامات این مرحله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تحقیق و جستجوی مداوم و تحلیل اطلاعات
• مطالعه دائم گزارش‌های تخصصی حوزه کاری و مقاله‌های خبری
• شرکت در کنفرانس‌ها و رویدادهای مرتبط با اکوسیستم و حوزه فعالیت
• نظرسنجی از مشتریان و تشکیل گروه‌های تمرکز

در پایان چند فیلم آموزشی کاربردی دیگر فرادرس را که در یادگیری بهتر نکات مهم گام آخر به شما کمک می‌کنند، فهرست کرده‌ایم:

در این مطلب از مجله فرادرس به ترسیم نقشه راه یادگیری راه اندازی کسب و کار با فرادرس پرداختیم و نکات مهم در هر مرحله را با ذکر کلید‌واژه‌های مهم بررسی کردیم. در پایان ذکر این نکته لازم است که اگرچه مسیر کارآفرینی دشوار و پر از دست‌انداز است ولی اگر روحیه مقابله با چالش‌ها را حفظ کرده و به تلاش ادامه دهید، می‌توانید رویایی داشتن کسب و کار شخصی را برای خودتان محقق کنید.