تبدیل یک ایده عالی به استارت‌‌آپ نیاز به ترکیبی از نبوغ، نوآوری، پشتکار و البته دسترسی به منابع مالی مناسب دارد. در دنیایی که استارت‌آپ‌ها نیروی محرک فناوری و رشد اقتصادی هستند، درک کامل روش های تامین سرمایه و راه‌های مختلف جذب آن برای کارآفرینان بسیار مهم است. زیرا این عامل حتی می‌تواند تغییر دهنده بازی رقابت برای کسب و کارها به حساب آید. با این حال از آنجا که تامین منابع مالی گزینه‌های متفاوتی دارد، درک کامل هر یک، برای بنیان‌گذاران استارت‌آپ ضروری است. در این مطلب از مجله فرادرس قصد داریم ضمن ارائه راهنمای کاملی در خصوص اینکه روش‌های جذب سرمایه چیست، مراحل مختلف تامین منابع مالی و شش منبع متداول آن برای استارت‌آپ‌ها و کسب و کارها به همراه ویژگی‌ها، مزایا و معایب هر یک را مورد بررسی قرار دهیم.

جذب سرمایه چیست و برای چه منظوری انجام می‌گیرد؟

داشتن یک ایده خوب، تنها عامل موفقیت برای راه‌اندازی کسب و کار نیست. در کنار اهمیت این موضوع، همه کارآفرینان برای پایداری و دوام در صحنه رقابتی بازار، نیاز به پرداخت هزینه‌های اولیه راه‌اندازی و همچنین توسعه آن به سطح بعدی دارند. جذب سرمایه، یکی از فاکتورهای مهم برای پوشش این هزینه‌ها و سودآور کردن کسب و کار است.

در استارت‌آپ‌ها، سرمایه برای راه‌اندازی و تامین مالی مراحل اولیه فعالیت یا رشد مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سرمایه از منابع مختلفی مانند بانک‌ها، سرمایه‌گذاران خطرپذیر، وام، سرمایه‌گذاران فرشته یا کراودفاندینگ انجام می‌گیرد. بعد از جذب سرمایه نیز، اغلب از آن برای تامین هزینه‌های اولیه‌ای مانند اجاره یا خرید محل، تامین لوازم اداری، استخدام کارکنان، بازاریابی و تبلیغ، تحقیق بازار، کسب مجوز و پرداخت هزینه‌های جاری استفاده می‌شود.

مراحل جذب سرمایه چیست ؟

مراحل مختلف تامین مالی استارت‌آپ‌ها مطابق چرخه رشد آن‌ها انجام می‌گیرد و به نوعی سفر کسب و کار در جذب سرمایه را نشان می‌دهد. به این صورت در هر گام بنیان‌گذاران قادر خواهند بود تا برای تقویت و توسعه فعالیت، جذب سرمایه لازم را در اختیار داشته باشند. در حقیقت طی فرایند رشد، هر استارت‌آپ می‌تواند به شکل سریالی و در چندین دور نسبت به جذب سرمایه اقدام کند.

میزان منابع مالی جذب شده در هر مرحله نیز نسبت به گام قبلی افزایشی است. اما درک کامل مسیر برای کارآفرینانی که به‌دنبال ترسیم چشم‌اندازی موفق در فرایند تامین منابع مالی کسب و کار خود هستند، ضروری است. طبق استاندارد مسیر رشد استارت‌آپ‌ها، مراحل جذب سرمایه به بخش‌های پیش بذری، بذری و سری‌های A تا E تقسیم‌بندی می‌شود. مدیران کسب و کار باید بتوانند ضمن تفکیک و آشنایی با هر یک، به شکل موثری برنامه‌ریزی لازم برای موفقیت‌آمیز بودن جذب منابع مالی را انجام دهند. در این بخش از مطلب مجله فرادرس به تشریح اینکه هر یک از مراحل جذب سرمایه چیست می‌پردازیم.

۱. مرحله پیش بذری

مرحله پیش‌بذری یا «Pre-Seed Funding» اولین گام تامین مالی برای راه‌اندازی استارت‌آپ‌ها است. در این مرحله بنیان‌گذارن در تلاش برای حرکت رو به جلوی کسب و کار هستند. تامین سرمایه در مرحله پیش بذری اغلب توسط دوستان و خانواده انجام می‌شود. این فرایند بسته به شرایط استارت‌آپ ممکن است سریع باشد یا مدت زمان بیشتری تا چند ماه را نیز شامل شود. در بیشتر موارد این مرحله را در دوره تامین مالی استارت‌آپ حساب نمی‌کنند، زیرا کسب و کار در آغاز راه آماده‌سازی است. اما این موضوع نیاز اصلی برای ایجاد زیر ساخت‌های اولیه خواهد بود.

۲. مرحله سرمایه‌گذاری اولیه یا بذری

مرحله بذری یا «Seed Funding» زمانی اتفاق می‌افتد که استارت‌آپ نیاز به سرمایه‌گذاری در تحقیقات بازار و توسعه محصول خود دارد. میزان این منابع مالی که توسط دوستان، خانواده یا گاهی اوقات سرمایه‌گذاران خطرپذیر انجام می‌گیرد، بر حسب صنعت یا خدمت متفاوت است. در این مرحله، کسب و کار با تکیه به سرمایه جذب شده در مسیر رشد قرار می‌گیرد و همانند دانه‌ای که در انتظار تبدیل شدن به درخت است، اولین گام‌های خود را برای توسعه بر می‌دارد.

۳. مرحله سرمایه‌گذاری سری A

بعد از آن‌که محصول یا خدمت ارائه شده توسط استارت‌آپ، جایگاهی قابل اعتماد و مناسب را در بازار به‌دست آورد، مرحله سرمایه‌گذاری سری A اتفاق می‌افتد. در اینجا شاخص‌های عملکردی کسب و کار مانند تعداد مشتریان یا درآمد، افزایش قابل قبولی را نشان می‌دهند. سرمایه تامین شده در این مرحله معمولا توسعه محصول یا بازار هدف کسب و کار را پشتیبانی می‌کند و بنیان‌گذاران بر به حداکثر رساندن بازگشت سرمایه متمرکز هستند.

سرمایه‌گذاران فرشته و شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر از جمله منابع تامین کننده سرمایه در اینجا به حساب می‌آیند. در مرحله A، سرمایه‌گذاران انتظار یک طرح کسب و کار جامع را دارند که توصیف دقیقی از میزان سود دریافتی ناشی از فعالیت را به آن‌ها ارائه دهد. البته احتمال شکست بسیار زیاد است و کسب و کار نیاز به اجرای استراتژی دقیق و قوی برای موفقیت مداوم در بازار دارد. نمونه‌ای از شرکت‌های موفقی که در این مرحله توانسته‌اند رشد چشمگیری را تجربه کنند، می‌توان به استارت‌آپ اجاره محل «Uniplaces» اشاره کرد. این کسب و کار توانست با جذب سرمایه لازم در سری A بازار آنلاین خود برای اسکان دانشجویی را گسترش دهد و به یک بازیگر مهم بین المللی صنعت گردشگری تبدیل شود.

مزیت جذب سرمایه در مرحله A

از آنجا که در این مرحله امکان جذب میزان قابل توجهی از سرمایه فراهم است، استارت‌آپ می‌تواند از آن برای رشد فعالیت، استخدام افراد ماهر و توسعه بازاریابی استفاده کند. علاوه بر این وجود سرمایه‌گذاران باتجربه فعال در صنعت، با ایجاد فرصت شبکه‌سازی، راهنمای راهبردی مناسبی در ادامه مسیر برای کسب و کار خواهد بود.

۴. مرحله سرمایه‌گذاری سری B

در این مرحله، استارت‌آپ‌ها عملکردی مطلوب و پایگاه مشتریان قابل اعتمادی دارند. بنابراین منابع مالی جذب شده، در جهت حفظ و برآورده کردن تقاضای رو به رشد مخاطبان و به‌دست آوردن سهم بیشتری از بازار مورد استفاده قرار می‌گیرد. بر همین اساس، سرمایه موجود در مسیرهایی مانند استخدام مدیران با تجربه، توسعه فعالیت‌های تبلیغاتی، توسعه تیم فروش و نوآوری هزینه می‌شود. استارت‌آپ در مرحله B، ریسک کمتری از لحاظ سرمایه‌گذاری دارد، اما همچنان فعالیت خود را در جهت رشد پایدار ادامه می‌دهد. از آنجا که در اینجا جذب سرمایه بالایی نیاز است، سرمایه‌گذاران خطرپذیر برای تحقق اهداف استارت‌آپ وارد عمل می‌شوند.

نمونه‌‌ای از کسب و کارهایی که این مرحله را با موفقیت پشت سر گذارده‌اند، استارت‌آپ اشتراک‌گذاری فایل، «Dropbox» و همچنین سرویس اجاره دهنده مکان‌های اقامتی، «Airbnb» است. این دو شرکت با جذب سرمایه در مرحله B، رشد قابل توجهی در سطح بین‌المللی داشتند.

مزیت جذب سرمایه در مرحله B

تزریق سرمایه در این مرحله باعث توانمند شدن شرکت در تقویت زیرساخت‌ها، اجرای طرح‌های راهبردی، توسعه اعضای تیم و رشد بیشتر می‌شود. ضمن اینکه وجود سرمایه‌گذاران با تجربه امکان بهره‌مندی از اعتبار، راهنمایی‌ها آن‌ها و همچنین مشارکت‌های استراتژیک با سایر کسب و کارها را فراهم می‌کند.

۵. مرحله سرمایه‌گذاری سری C

استارت‌آپ‌های وارد شده به این مرحله معمولا بسیار موفق هستند، بنابراین سرمایه‌گذار انتظار بازگشت سرمایه بالایی دارد. به دلیل رشد بالا و درآمدزایی مطلوب در مراحل قبل، ریسک تامین سرمایه در مرحله C بسیار پایین است. مدیران کسب و کار از منابع مالی جذب شده برای توسعه فعالیت‌های اقتصادی جدید در سطح بین‌المللی، خلق محصولات و خدمات نو و سرمایه‌گذاری در صنایع دیگر استفاده می‌کنند. این مرحله معمولا آخرین گام افزایش سرمایه توسط استارت‌آپ به حساب می‌آید.

شرکت خدمات حمل و نقل آنلاین «Uber» و استارت‌آپ «SpaceX»، فعال در زمینه صنعت هوا فضا و اینترنت ماهواره‌ای، دو نمونه موفق کسب و کارهایی هستند که در مرحله C جذب سرمایه داشته‌اند. آن‌ها توانستند با تامین منابع مالی عظیم و ارائه محصولات جدید، رشدی بلندپروازانه و بین‌المللی در بازار داشته باشند.

مزیت جذب سرمایه در مرحله C

سرمایه جذب شده در این مرحله، ضمن فراهم آمدن زمینه تنوع تولید محصولات و خریدهای استراتژیک، امکان توسعه جغرافیایی استارت‌آپ را در محل غیر فعالیت اصلی خود فراهم می‌کند. مشارکت موسسات مالی و سرمایه‌گذاران حقوقی با تجربه نیز ارتقای قابل توجه دانش، تجربه و منابع کسب و کار را به دنبال دارد.

۶. مرحله سرمایه‌گذاری سری D و E

ورود استارت‌آپ‌ها به مراحل سری D یا E بسیار اندک اتفاق می افتد. معمولا سرمایه‌گذاری مرحله D در دو حالت اتفاق می‌افتد. حالت اول زمانی است که شرکت بعد از افزایش سرمایه در سری C به اهداف مد نظر خود نرسیده است. بنابراین به نوعی در اینجا وارد دوره نزولی خود می‌شود و ارزش تجاری و سهام آن سقوط می‌کند. در نتیجه برای طی کردن این دوران نیاز به جذب سرمایه دارد. اما حالت دوم زمانی است که استارت‌آپ بعد از تثبیت و رشد قابل توجه در بازار، برای کشف فرصت‌های جدید قبل از عرضه اولیه سهام خود نیاز به سرمایه دارد.

ورود به مرحله سری E نیز معمولا نشانه برآورده نشدن اهداف و انتظارات است. از طرفی احتمال دارد شرکت پیش از عرضه عمومی سهام خود نیاز داشته باشد مدت زمان بیشتری را به شکل خصوصی به فعالیت ادامه دهد، بنابراین به مرحله E وارد می‌شود.

انواع منابع جذب سرمایه چیست ؟

برای جلوگیری از سرگردانی در گزینه‌های مختلف جذب سرمایه، بنیان‌گذاران کسب و کارها باید با انواع مختلف آن به طور کامل آشنا شوند. در حقیقت آگاهی از روش‌های تامین منابع مالی برای کارآفرینان و بنیان‌گذاران هر فعالیت اقتصادی به تصمیم‌گیری‌های آگاهانه مدیران کمک می‌کند. اگر مایل هستید بدانید جذب سرمایه چیست، لازم است اشاره شش روش مختلف جذب سرمایه برای کسب و کارها و استارت‌آپ‌های را یاد بگیرید.

• بوت استرپینگ
• تامین منابع مالی جمعی
• سرمایه‌گذاران خطرپذیر
• مراکز رشد و شتاب‌دهنده‌‌ها
• سرمایه‌گذاران فرشته
• دریافت وام

در ادامه این مطلب از مجله فرادرس به تشریح جزئی‌تر انواع روش‌های جذب سرمایه و همچنین بررسی ویژگی‌ها، مزایا و معایب هر یک برای استارت‌آپ‌ها و کسب و کارها می‌پردازیم.

۱. روش بوت استرپینگ در جذب سرمایه چیست؟

اولین موضوع در بحث جذب سرمایه، تامین آن به شکل شخصی یا همان «Bootstrapping» است. بوت استرپینگ، به هر نوع فعالیت تامین منابع مالی مانند استفاده از پس‌انداز شخصی، گرفتن وام‌های خانوادگی یا جذب سرمایه از دوستان و آشنایان برای راه‌اندازی یا رشد استارت‌آپ گفته می‌شود. این روش، رویکردی متداول برای آن دسته بنیان‌گذارانی است که در نظر دارند بدون سرمایه‌گذاری خارجی فعالیت خود را توسعه دهند. جذب سرمایه به این شکل دارای مزایا و معایبی به شرح زیر است.

مزیت‌های جذب سرمایه از طریق بوت استرپینگ

تامین منابع مالی به شکل شخصی از طریق دوستان مزایایی مانند استقلال، انعطاف‌پذیری و تمرکز بر درآمدزایی بیشتر دارد. این مزایا می‌تواند بنیان‌گذاران کسب و کارهای کوچک را ترغیب به استفاده بیشتر از آن کند. مهم‌ترین مزایای این رویکرد به شرح زیر هستند.

کنترل و استقلال

با این رویکرد، بنیان‌گذاران کنترل بیشتری بر تصمیمات اقتصادی و مالی خود دارند. زیرا بدون تاثیر تفکرات سرمایه‌گذاران خارجی بر انتخاب‌های استراتژیک فعالیت، مسیر و چشم‌انداز شرکت را مطابق ارزش‌های خود شکل می‌دهند.

انعطاف‌پذیری

استارت‌آپ‌هایی که از طریق بوت استرپینگ تامین مالی می‌شوند، در پاسخ به تغییرات بازار و نیازهای مشتریان، چابک‌تر و سازگارتر خواهند بود. زیرا آن‌ها به انتظارت سرمایه‌گذاران محدود نیستند و می‌توانند به سرعت و بدون طی کردن فرایندهای طولانی تصمیم‌گیری، استراتژی‌های خود را تنظیم کنند.

تمرکز بر درآمدزایی بیشتر

بنیان‌گذاران استارت‌‌آپ‌ها در این رویکرد می‌توانند بدون فشار سرمایه‌گذاران خارجی یا دستیابی به اهداف رشد تعیین شده توسط آن‌ها، درآمدزایی کسب و کار را از مراحل اولیه اولویت‌بندی کنند. این تمرکز در نهایت به سودآوری پایدار و مدل کسب و کاری با ثبات‌تر و خودکفاتر منجر می‌شود.

معایب جذب سرمایه از طریق بوت استرپینگ

در کنار مزایای جذاب بوت استرپینگ، این رویکرد به خصوص مانعی برای رقابت در بازار و رشد بیشتر استارت‌آپ است. موارد زیر مهم‌ترین معایب این روش جذب سرمایه است.

منابع مالی محدود

بوت استرپینگ در بیشتر موارد به معنای فعالیت با منابع مالی محدود است که می‌تواند مانع ایجاد فرصت‌های جدید برای رشد کسب و کار شود. در حقیقت عدم جذب سرمایه خارجی ممکن است توانایی مدیران را برای استخدام نیروی ماهر، سرمایه‌گذاری در بازاریابی و رشد سریع با مشکل مواجه کند.

رشد کندتر

بدون تزریق سرمایه قابل توجه، از طریق بوت استرپینگ نمی‌توان رشد قابل توجهی را در مقایسه با سایر رقبا تجربه کرد. زیرا پشتوانه محدود منابع، مانعی برای استفاده از فرصت‌های بازار و توسعه سریع محصولات است.

ریسک مالی

تامین منابع از بودجه شخصی یا آشنایان، در صورت شکست کسب و کار، دارایی‌های شخصی وی و همچنین دیگران را به خطر می‌اندازد. در این حالت، بنیان‌گذار کسب و کار مسئول کامل جبران خسارات وارده خواهد بود.

۲. روش تامین مالی جمعی در جذب سرمایه چیست؟

تامین مالی جمعی یا «Crowdfunding» روشی برای جذب سرمایه از طریق تعداد زیادی افراد است. این فرایند معمولا توسط پلتفرم‌های آنلاین انجام می‌شود و کارآفرینان امکان استفاده از منابع مالی شبکه وسیعی از حامیان خود را دارند. کراودفاندینگ به دو شکل تامین مالی جمعی مبتنی بر پاداش و تامین منابع مالی مبتنی بر سهام انجام می‌گیرد. در حالت اول کارآفرینان برای جذب سرمایه از یک انگیزه غیر مادی مانند در اختیار گذاشتن محصول یا خدمت در ازای دریافت حمایت افراد و در چارچوب زمانی مشخص استفاده می‌کنند. پلتفرم‌های آنلاین بین‌المللی مانند «Kickstarter» و «Indiegogo» از معروف‌ترین انواع تامین مالی جمعی مبتنی بر پاداش است. اما در حالت دوم افراد در ازای تامین سرمایه، در استارت‌آپ سهام‌دار می‌شوند. به این صورت سرمایه‌گذاران در سودهای آینده کسب و کار شریک خواهند بود. پلتفرم‌های بین‌المللی «SeedInvest» و «Crowdcube» از این دسته هستند.

مزیت‌های سرمایه‌گذاری جمعی

امکان دسترسی به تعداد افراد بیشتر در این شکل از تامین سرمایه، مزایای بسیاری به شرح زیر برای کارآفرین به دنبال دارد.

دسترسی به طیف وسیعی از سرمایه

تامین مالی جمعی فرصتی برای دسترسی به طیف وسیعی از افراد و علاقه‌مندان به محصول یا خدمت ارائه شده توسط کسب و کار است. این موضوع می‌تواند به خصوص برای استارت‌آپ‌هایی که در جذب سرمایه از روش‌های دیگر دچار مشکل شده‌اند، مفید باشد.

در معرض دید قرار گرفتن کسب و کار

کمپین‌های تامین مالی جمعی، از طریق تبلیغات وسیع پلتفرم‌های مختلف فعال در این زمینه انجام می‌گیرد که باعث افزایش آگاهی برند کسب و کار خواهد شد. به این شکل حتی می‌توان مشتریان و شرکای تجاری بسیاری را جذب کرد.

قابلیت اعتبار سنجی بازار

یک کمپین موفق تامین مالی جمعی به عنوان تاییدی برای وجود تقاضای محصول در بازار است. کارآفرینان به این شکل امکان ارزیابی و سنجش علاقه‌مندی مشتریان و بازنگری محصول یا خدمت بر اساس پیشنهادات آن‌ها را خواهند داشت.

معایب سرمایه‌گذاری تامین مالی جمعی

تعداد زیاد افراد برای حمایت و تامین منابع مالی در کنار مزیت‌های خود، معایبی نیز به شرح زیر دارد که لازم است به درستی مدیریت شوند.

نیاز به زمان طولانی مدت

کمپین‌های تامین منابع مالی جمعی نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و تلاش مداوم دارند. ضمن اینکه به دلیل زمانبر بودن فرایند می‌تواند توجه تیم را از سایر فعالیت‌های مهم منحرف کند.

خطر شکست

در این رویکرد جذب سرمایه، تضمینی برای موفقیت وجود ندارد. زیرا اگر کارآفرین نتواند اهداف مد نظر خود را در کمپین تامین کند، زمان خود را از دست داده است.

رقابت بالا

محبوبیت بالای رویکرد کراودفاندینگ، رقابت بین استارت‌آپ‌ها در این خصوص را افزایش داده است. بنابراین متمایز بودن محصول و دستیابی موثر به مخاطب هدف در این میان اهمیت بسیاری دارد.

چالش پاسخگویی به حمایت‌کنندگان

از آنجا که بسیاری افراد در تامین سرمایه به این شکل، دخالت دارند، کارآفرینان باید دقت لازم برای مدیریت مناسب، حفظ تعهد و اعتماد نزد حامیان خود را داشته باشند.

۳. نقش سرمایه‌گذاری خطرپذیر در جذب سرمایه چیست؟

سرمایه‌گذاران خطرپذیر یا «Venture Capitalist» یکی از مهم‌ترین منابع تامین منابع مالی در بررسی مبحث جذب سرمایه به حساب می‌آیند. این دسته، افرادی حقیقی یا حقوقی هستند که با خرید سهام استارت‌آپ‌ها، منابع مالی آن‌ها را تامین می‌کنند. آن‌ها معمولا از کسب و کارهایی با ریسک بالا اما دارای پتانسیل رشد تصاعدی حمایت می‌کنند و به همین دلیل نیز انتظار سود بالایی را دارند. البته به‌ندرت پیش می‌آید که سرمایه‌گذاران خطرپذیر بر روی استارت‌‌آپ‌هایی که آماده راه‌اندازی نیستند، فعالیتی انجام دهند. این نوع سرمایه‌گذاری، گزینه‌ای عالی برای استارت‌آپ‌هایی است که به‌دنبال رشد سریع هستند.

مزیت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر

دسترسی به صندوق‌ها و افراد سرمایه‌گذار خطرپذیر ضمن جذب منابع مالی بالا، باعث اعتبار و در اختیار داشتن تجربه چندین ساله کارآفرینان با سابقه در صنعت می‌شود. بر این اساس مهم‌ترین مزایای این رویکرد تامین سرمایه به شرح زیر است.

دسترسی به منابع مالی قابل توجه

این روش سرمایه‌گذاری، منابع مالی قابل توجهی را در اختیار کارآفرین قرار می‌دهد. به این شکل افراد می‌توانند از آن برای رشد و توسعه فعالیت یا ارائه محصولات و خدمات جدید به بازار استفاده کنند.

راهنمایی‌های استراتژیک

افراد سرمایه‌گذار در این مدل تامین منابع مالی، دانش، تجربه و ارتباطات ارزشمند خود در صنعت را با بنیان‌گذاران استارت‌آپ به اشتراک می‌گذارند. در نتیجه، این فعالیت می‌تواند کمک موثری برای هدایت چالش‌ها و تصمیم‌گیری آگاهانه باشد.

افزایش اعتبار کسب و کار

تامین منابع مالی از طریق شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر تاییدی بر توانمندی استارت‌آپ است. در نتیجه کسب و کار می‌تواند مشارکت و اعتماد بیشتری را نزد مشتریان خود جلب کند.

معایب سرمایه‌گذاری خطرپذیر

هر چند این رویکرد سرمایه‌گذاری فواید فراوانی می‌تواند به همراه آورد، با این حال معایبی به شرح زیر دارد که لازم است با دقت به آن توجه کرد.

واگذاری سهام

تامین مالی با این رویکرد، همراه با واگذاری بخشی از مالکیت استارت‌آپ و سهیم شدن کنترل و مدیریت کسب و کار با دیگران است. بنابراین بنیان‌گذاران باید به دقت نحوه تبادل سهم و تخصص سرمایه‌گذار را مورد بررسی قرار دهند.

فشار برای رشد سریع

سرمایه‌گذاران خطرپذیر انتظار دارند که در بازه زمانی مشخصی، بازدهی بالایی از سرمایه خود داشته باشند. این فشار می‌تواند باعث تمرکز وی بر رشد سریع استارت‌آپ شود که ممکن است با چشم‌انداز بلند مدت بنیان‌گذاران هم‌راستا نباشد.

۴. نقش مراکز رشد و شتاب‌دهنده‌ها در جذب سرمایه چیست؟

مراکز رشد، سازمان‌ها یا شرکت‌هایی هستند که استارت‌آپ‌ها را پیش از راه‌اندازی رسمی تحت حمایت خود قرار می‌دهند. آن‌ها علاوه بر فراهم کردن زمینه تامین منابع مالی، خدماتی مانند فضای فیزیکی یا خدمات مشاوره را نیز در اختیار آن‌ها قرار می‌دهند. این مراکز معمولا غیر انتفاعی هستند و به‌عنوان یک محیط مشارکتی، فضای مناسبی برای رشد و به اشتراک‌گذاری دانش در اختیار کسب و کارهای نوپا قرار می‌دهند.

شتاب‌دهنده‌ها نیز همانند مراکز رشد فضای مناسب فیزیکی به همراه پشتیبانی و حمایت فکری را در اختیار کسب و کارها قرار می‌دهند. با این تفاوت که شتاب‌دهنده‌ها، تنها استارت‌آپ‌های رشد یافته و که نمونه محصولی برای ارائه به بازار دارند را حمایت می‌کنند. ضمن اینکه در ازای ارائه امکانات، سهام مشخصی از کسب و کار را در اختیار می‌گیرند.

مزیت‌ها و معایب

هر دو مرکز، به دلیل در اختیار گذاردن فضای مناسب اداری و همچنین خدمات منتورینگ امکان مناسبی برای برقراری ارتباطات بیشتر با کارآفرینان با تجربه و توسعه مهارت‌ها برای اعضای تیم را فراهم می‌کنند. با این حال در بسیاری موارد اختصاص سهام به شتاب‌دهنده‌ها نیاز به دقت بسیار در روند واگذاری و توافق بنیان‌گذاران استارت‌آپ دارد. از طرفی به‌دلیل پراکندگی جغرافیایی شتاب‌دهنده‌ها و مراکز رشد، ممکن است استقرار در آن‌ها برای کسب و کارها با چالش‌های دوری مسافت همراه باشد.

۵. نقش سرمایه گذار فرشته در جذب سرمایه چیست؟

سرمایه‌گذاران فرشته یا «Angel Investors» اشخاصی هستند که منابع مالی شخصی خود را برای حمایت از استارت‌آپ‌ها و کسب و کارها در اختیار می‌گذارند. این افراد معمولا تخصص و تجربه لازم را در فعالیتی که از آن پشتیبانی می‌کنند، دارند. بنابراین مشاوره، راهنمایی لازم و حتی ارتباطات تجاری را نیز به استارت‌آپ ارائه می‌کنند. ضمن اینکه این دسته افراد ممکن است در ابتدا سرمایه کمی را در اختیار کسب و کار قرار دهند اما با رشد آن و بروز اتفاقات بزرگتر، منابع مالی بیشتری را اختصاص می‌دهند. سرمایه‌گذاران فرشته به نسبت سرمایه‌گذاران خطرپذیر، نقش فعال‌تری در رشد استارت‌آپ‌ها دارند.

مزیت‌های سرمایه‌گذاران فرشته

سرمایه‌گذاران فرشته با فراهم آوردن دسترسی به تخصص و منابع مالی، مزایای زیر را برای کسب و کارها دارند.

دسترسی سریع و انعطاف‌پذیری

از این طریق می‌توان به راحتی بودجه لازم برای راه‌اندازی و رشد کسب و کار را فراهم کرد. علاوه بر این، سرمایه‌گذاران فرشته معمولا دخالتی در مدیریت یا کنترل کسب و کار ندارند. آن‌ها به شکل انعطاف‌پذیری خود را با شرایط، نیازها و مسیر رشد استارت‌آپ هماهنگ می‌کنند.

دسترسی به تخصص و ارتباطات حرفه‌ای

سرمایه‌گذاران فرشته در بیشتر موارد دانش حرفه‌ای و تخصصی و همچنین شبکه گسترده ارتباطی موثری را در اختیار دارند. آن‌ها می‌توانند ضمن ارائه راهنمایی‌های مفید، بنیان‌گذاران را به مجموعه‌ای از مشتریان یا شرکای تجاری خود وصل کنند.

معایب سرمایه‌گذاران فرشته

هر فعالیت اقتصادی مشارکتی، چالش‌های مخصوص به خود را نیز دارد. در مورد سرمایه‌گذاران فرشته، دو مشکل عمده به شرح زیر ممکن است بین طرفین اتفاق بیفتد.

در اختیار گذاردن سهام

از آنجا که این رویکرد نیاز به در اختیار گذاردن بخشی از سهام به سرمایه‌گذار دارد، بنیان‌گذاران باید در این خصوص توافق لازم را داشته باشند. ضمن اینکه با توجه به تجربه این افراد، ممکن است اختلافاتی بین دیدگاه‌ها و اولویت‌های طرفین در نحوه هزینه سرمایه برای توسعه فعالیت بوجود آید.

محدودیت سرمایه‌گذاری

سرمایه‌گذاران فرشته معمولا در تعداد محدودی از کسب و کارها سرمایه‌گذاری می‌کنند. بنابراین پیدا کردن سرمایه‌گذاری که ضمن داشتن دیدگاه مشترک با بنیان‌گذاران، تمایل به تامین منابع مالی داشته باشد، می‌تواند استارت‌آپ را با چالش‌هایی مواجه کند.

۶. روش دریافت وام در جذب سرمایه چیست؟

معمولا وام‌ها برای پوشش دادن هزینه‌های اولیه، خرید تجهیزات، استخدام کارکنان و توسعه فعالیت مورد استفاده قرار می‌گیرند. در بسیاری از کشورها، سازمان‌های دولتی یا بانک‌ها، وجوهی را به عنوان وام برای حمایت از کسب و کارهای کوچک در اختیار آن‌ها قرار می‌دهند. البته دریافت این مبالغ نیاز به داشتن طرح کسب و کار استاندارد و سابقه اعتباری خوب بنیان‌گذاران است. با این حال زمان‌بر بودن و ارائه تضمین مورد نظر به مرجع وام دهنده می‌تواند کمی چالش برانگیز باشد.

در برخی موارد هم این وام از طریق دوستان و آشنایان تامین می‌شود. این نوع تامین سرمایه، انعطاف‌پذیرتر از روش دریافت وام از سازمان‌ها و بانک‌ها است و نرخ بهره پایین‌تری دارد. ضمن اینکه برای آن دسته از کسب و کارهایی که امکان ارائه تضمین یا اعتبار لازم به بانک‌ها را ندارند، بسیار مناسب است. با این حال باید شرایط دریافت آن به طور کامل بین طرفین مشخص شود تا هر گونه احتمال چالش و بروز مشکل در آینده از بین برود.

جمع‌بندی پایانی

تامین سرمایه برای راه‌اندازی و رشد کسب و کار، امری ضروری است. با این حال رویکرد هر کارآفرین برای فرایند سرمایه‌گذاری بسته به بازار هدف و فرصت‌های موجود متفاوت است. با توجه به وجود گزینه‌های بسیاری در این مسیر، بنیان‌گذاران استارت‌آپ‌ها نیاز دارند تا درک درستی از انواع منابع و روش های جذب سرمایه داشته باشند. در این مطلب از مجله فرادرس تلاش شد با بررسی انواع روش‌های جذب سرمایه، مراحل مختلف سرمایه‌گذاری و شش منبع مهم جذب منابع مالی برای کسب و کارها و استارت‌آپ‌ها تشریح شوند. توصیف ویژگی‌ها، مزایا و معایب هر یک از منابع در این بحث، راهنمای مناسبی برای مدیران و مالکان کسب و کارها در جهت موفقیت در مسیر راه‌اندازی و رشد خواهد بود.