مهندسی کامپیوتر یکی از محبوب‌ترین رشته‌هایی است که علاقه‌مندان می‌توانند وارد آن شوند و در همین راستا، آینده شغلی خوبی را برای خود در مسیری شامل حرفه‌های پویا و هیجان‌انگیز رقم بزنند. در این مطلب از مجله فرادرس قصد داریم تا به زبان ساده و تا حد ممکن به‌طور کامل به شما بگوییم که رشته کامپیوتر چیست و جنبه‌های گوناگون دنیای مهندسی کامپیوتر را مورد بررسی قرار دهیم. به این دلیل که در آینده دیجیتالی پیش رو، رشته کامپیوتر می‌تواند فرصت‌های گوناگونی را برای خلاقیت و نوآوری افراد فراهم کند.

در ابتدای این مطلب، تعریفی در مورد رشته کامپیوتر ارائه می‌دهیم و به شما می‌گوییم که چرا باید وارد این رشته شوید و چه مزیت‌هایی را برایتان به‌همراه دارد. سپس به سراغ روش‌های ورود به رشته کامپیوتر از جمله هنرستان فنی و حرفه‌ای و دانشگاه می‌رویم. مقاطع تحصیلی مختلف رشته کامپیوتر را معرفی می‌کنیم و گرایش‌های گوناگون آن را نیز شرح می‌دهیم. درس‌هایی که در رشته کامپیوتر باید بگذرانید را نیز معرفی خواهیم کرد. با توجه به اینکه پیدا کردن شغل مناسب در رشته تخصصی یکی از مهم‌ترین دلایل قدم گذاشتن در رشته‌های مختلف است، برخی از مشاغل موجود در رشته کامپیوتر را هم بررسی خواهیم کرد. در نهایت نیز مروری خواهیم داشت روی بهترین دانشگاه‌ها برای رشته کامپیوتر و اینکه فرق علوم کامپیوتر و فناوری اطلاعات با رشته کامپیوتر چیست.

رشته کامپیوتر چیست؟

رشته کامپیوتر یکی از شاخه‌های پرطرفدار مهندسی محسوب می‌شود که سالانه علاقه‌مندان زیادی را به خود جذب می‌کند. در این رشته که پیشرفت‌ها و تحولات سریعی را می‌توان در آن شاهد بود با طراحی، توسعه و تحلیل جنبه‌های گوناگون سیستم‌های کامپیوتری، نرم‌افزارها و همچنین سخت‌افزارها سر و کار خواهید داشت. در ادامه این مسیر و با مشخص کردن گرایش خود می‌توانید به‌صورت تخصصی در یکی از شاخه‌های آن متمرکز می‌شوید. از شاخه‌های اصلی رشته کامپیوتر می‌توان به مهندسی نرم‌افزار، سخت‌افزار و معماری کامپیوتر، شبکه‌های کامپیوتری، هوش مصنوعی و سایر تخصص‌ها اشاره کرد.

رشته کامپیوتر در شاخه مهندسی را می‌توان ترکیبی از علوم کامپیوتر و مهندسی برق دانست که متخصصان آن به طراحی و ساخت نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای سیستم‌های کامپیوتر‌های می‌پردازند. افراد تحصیل کرده در رشته کامپیوتر با توجه به تخصصی که دارند می‌توانند در حوزه‌های گوناگونی مشغول به کار شوند و به‌طور مثال، قابلیت‌ها و سهولت استفاده از سیستم‌ها، شبکه‌ها و دستگاه‌های مرتبط را بهبود دهند.

نمودار زیر برخی از زیرشاخه‌های رشته کامپیوتر را نشان می‌دهد. البته این‌ها تنها برخی از مهم‌ترین حوزه‌های رشته کامپیوتر هستند.

مزیت ورود به رشته کامپیوتر چیست؟

اگر شما هم این پرسش را در ذهن دارید که دلیل پرطرفدار و محبوب بودن رشته کامپیوتر چیست، باید بدانید که ورود به رشته کامپیوتر برای افراد علاقه‌مند به این حوزه می‌تواند بسیار مفید باشد و مزیت‌های ارزشمندی را به آن‌ها ارائه دهد. در همین راستا و در ادامه، به تعدادی از مزایای رشته کامپیوتر اشاره کرده‌ایم.

• وجود فرصت‌های شغلی گوناگون: با در نظر گرفتن اینکه در عصر حاضر، بیشتر کسب و کارها و صنایع از فناوری و سیستم‌های کامپیوتری استفاده می‌کنند، فرصت‌های اشتغال برای متخصصان این رشته در صنایع گوناگون زیاد است.
• کسب درآمد بالا و حقوق رقابتی: به‌عنوان یک تحصیل کرده رشته کامپیوتر، عوامل گوناگونی همچون اندازه و نوع شرکت، میزان تجربه کاری، شهر محل کار و غیره می‌توانند بر میزان درآمد شما اثرگذار باشند. با این حال و به‌طور کلی مشاغل مرتبط با این رشته به‌طور معمول درآمد خوبی می‌توانند داشته باشند.
• داشتن حرفه‌ای اثربخش و مفید: فعالیت در حوزه رشته کامپیوتر می‌تواند تأثیرات زیادی در دنیا و کسب و کارهای گوناگون داشته باشد و دانستن این نکته می‌تواند حس خوبی به مهندسان این رشته بدهد. به‌طور مثال، در حال حاضر مردم از هر موقعیت مکانی می‌توانند از طریق شبکه‌های اجتماعی و تماس‌های ویدیویی که نتیجه کار افراد تحصیل کرده در این رشته است خیلی بهتر و راحت‌تر با هم ارتباط برقرار کنند.
• ارائه فرصت‌هایی برای یادگیری و خلاقیت: مهندسان رشته کامپیوتر به‌طور معمول می‌بایست با یادگیری مداوم، دانش و مهارت‌های خود را به‌روز نگه دارند تا در حوزه تخصصی خود حرفی برای گفتن داشته باشند. این خصوصیت برای افراد علاقه‌مند به یادگیری بسیار خوشایند است.
• امکان کار در منزل، دورکاری و بسیاری مزایای دیگر، که از طریق رشته کامپیوتر می‌توانید به آن دسترسی داشته باشید.

نقش رشته کامپیوتر در زندگی ما

هما‌ن‌گونه که شاهد هستید زندگی کنونی ما تا حد زیادی با فناوری‌های دیجیتال آمیخته شده است. خدمات و ابزارهای گوناگونی که روزانه از آن‌ها استفاده می‌کنیم همچون گوشی‌های هوشمند موبایل، لپتاپ‌ها، آموزش‌های آنلاین و امکان دورکاری و بسیاری موارد دیگر، همگی جزو محصولات و کاربردهای این رشته محسوب می‌شوند. علاوه بر این، اتومبیل‌ها، لوازم خانگی، تجهیزات پزشکی و سایر وسیله‌ها نیز تا حد زیادی از سیستم‌های کامپیوتری بهره می‌برند.

برای درک بهتر، می‌توانید اتومبیل‌های مدرن کنونی را تصویر کنید که از سیستم‌های کمک‌راننده پیشرفته استفاده می‌کنند. این فناوری به دنبال فراهم کردن امنیت بیشتر و آسودگی ما با استفاده از دوربین‌ها،‌ حسگرها و اپلیکیشن‌های هوشمند است. به‌گونه‌ای که به‌وسیله این امکانات موانع سر راه وسیله نقلیه را تشخیص داده و راننده را مطلع می‌سازد. همه این ویژگی‌ها ثمره کار مهندسان کامپیوتر بوده است.

چگونه وارد رشته کامپیوتر شویم؟

برای ورود به رشته کامپیوتر راه‌های متعددی پیش روی شما وجود دارد و در این قسمت شرح می‌دهیم که راه ورود به رشته کامپیوتر چیست.

در ادامه اشاره کرده‌ایم که برخی راه‌های ورود به رشته کامپیوتر چیست.

• ثبت‌نام در هنرستان‌های فنی و حرفه‌ای: در صورتی‌که بخواهید از دوران مدرسه وارد رشته کامپیوتر شوید، ورود به هنرستان‌های فنی و حرفه‌ای که این رشته را ارائه می‌دهند و تحصیل در آن می‌تواند برای شما مفید باشد. در نهایت می‌توانید مدرک دیپلم خود را از این نوع مدارس اخذ کنید و برای ورود به مقاطع کاردانی پیوسته و پس از آن، کارشناسی ناپیوسته کامپیوتر آماده شوید.

• دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی: دریافت دیپلم از شاخه‌های نظری مانند ریاضی‌فیزیک و ورود از طریق آزمون‌های ورودی دانشگاه‌ها یا بر مبنای سوابق تحصیلی در مقطع کارشناسی پیوسته مهندسی کامپیوتر نیز می‌تواند راه دیگری برای ورود به رشته کامپیوتر باشد.

در هر دو صورت می‌توانید تحصیلات خود را علاوه بر مقطع کارشناسی، در مقاطع بالاتر رشته کامپیوتر از جمله کارشناسی ارشد و دکتری نیز ادامه دهید.

ورود به رشته کامپیوتر با دیپلم هنرستان یا دیپلم ریاضی فیزیک

به‌طور خلاصه می‌توان گفت، علاوه بر اینکه از دوران مدرسه و از طریق هنرستان‌های فنی و حرفه‌ای می‌توانید وارد رشته کامپیوتر شوید و پس از گذراندن آن، ادامه تحصیلات خود را در دانشگاه طی کنید، امکان ورود به این رشته جذاب از طریق کنکور یا آزمون‌های ورودی پس از طی کردن دوره متوسطه دوم نیز وجود دارد.

البته، بین روش‌های ورود به رشته کامپیوتر که در بالا اشاره کرده‌ایم، تفاوت‌هایی وجود دارد که می‌بایست به آن توجه داشته باشد.

• دانش‌آموزان هنرستانی که در رشته کامپیوتر دیپلم می‌گیرند، ابتدا باید وارد مقطع کاردانی شوند و پس از گذراندن آن، در مقاطع بالاتر مانند کارشناسی تکنولوژی نرم‌افزار یا سایر رشته‌های موجود شرکت کنند.
• دانش‌آموزانی که دوره متوسطه را می‌گذرانند می‌توانند از طریق کنکور و آزمون‌های ورودی دانشگاه‌ها وارد رشته مهندسی کامپیوتر و سایر رشته‌ها در دانشگاه‌های مطرح کشور شوند.

برخی از دانشگاه‌های ارائه دهنده رشته مهندسی کامپیوتر در کشور، محبوبیت بیشتری بین متقاضیان ورود به این رشته دارند که از میان آن‌ها می‌توان به مراکز علمی و آموزشی مانند دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه فردوسی مشهد و سایر دانشگاه‌ها اشاره کرد. برای ورود به این دانشگاه‌ها توصیه می‌شود از میان روش‌های گفته شده، راه دیپلم رشته‌هایی مانند ریاضی‌فیزیک را در پیش بگیرید. از این طریق می‌توانید تحصیل خود را در دانشگاه‌های مطرح کشور ادامه دهید.

دانش‌آموزانی که در هنرستان‌های فنی و حرفه‌ای و در رشته کامپیوتر تحصیل می‌کنند لازم است پس از دریافت دیپلم خود، از طریق کنکور یا سوابق تحصیلی وارد مقطع کاردانی در دانشگا‌ه‌های ملی مهارت شوند و پس از آن نیز در همین مراکز برای مقطع کارشناسی پیوسته اقدام کنند.

درک این تفاوت‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا تصمیم‌گیری بهتری در مورد آینده تحصیلی خود داشته باشد.

راز موفقیت در دنیای مهندسی کامپیوتر چیست؟

اگر می‌خواهید بدانید که چه چیزهایی باعث می‌شوند تا در دنیای مهندسی کامپیوتر بدرخشید و به‌عنوان یک مهندس کامپیوتر موفق به چه چیزهایی نیاز دارید، در این قسمت پرده از این راز برداشته‌ایم و گفته‌ایم که راز موفقیت در دنیای رشته کامپیوتر چیست.

توانایی برنامه‌نویسی در رشته کامپیوتر چیست؟

فردی که از رشته کامپیوتر فارغ التحصیل شده و به‌دنبال موفقیت است، می‌بایست درک مناسبی از برنامه‌نویسی داشته باشد و مهارت کدنویسی با زبان‌هایی همچون سی‌پلاس‌پلاس، جاوا و سایر زبان‌هایی که به‌طور رایج برای برنامه‌نویسی اپلیکیشن و سخت‌افزار مورد استفاده قرار می‌گیرند را در خود تقویت کند. ضمن اینکه با نحوه دیباگ و تست برنامه‌ها نیز می‌بایست آشنا باشد. به‌طور مثال، هنگامی که قرار است سیستم «امبدد» یا «نهفته‌ای» را توسعه دهید از زبان‌هایی مانند «C» می‌توانید بهره‌مند شوید و میکروکنترلرها را با آن برنامه‌نویسی کنید. نکته‌ای که می‌بایست در نظر داشته باشید، به‌روز نگه داشتن اطلاعات خود با زبان‌ها، ترند‌ها و فناوری‌های جدید است که باعث می‌شود در این صنعت حرفی برای گفتن داشته باشید.

نقش تفکر تحلیلی در رشته کامپیوتر چیست؟

داشتن ذهنیت و تفکر انتقادی، به نوعی سنگ‌بنای حرفه شما محسوب می‌شود و می‌تواند موفقیت شما به عنوان فردی تحصیل کرده در رشته کامپیوتر را به دنبال داشته باشد. این مهارت کمک می‌کند تا با تجزیه مسائل بزرگ و سخت به زیرمسائلی کوچک‌تر بتوانید راهکارهای بهتری برای آن‌ها ارائه دهید. افزون بر این، ذهن تحلیل‌گر به شما امکان می‌دهد تا نحوه تعامل مؤلفه‌های گوناگون سیستم باهم را دریابید، از مشکلات محتمل آگاه شوید و استراتژی‌های طراحی مؤثر و قدرتمندی را با هدف پیشگیری از مسائل طراحی کنید.

اهمیت آشنایی با سخت‌افزار در رشته کامپیوتر چیست؟

یک مهندس که در رشته کامپیوتر تحصیل کرده است، می‌بایست علاوه بر مهارت‌های نرم‌افزاری به سخت‌افزار مورد استفاده خود و قطعاتی مانند پردازنده‌ها، حافظه‌ها، مادربورد و غیره اشراف داشته باشد و بداند که این مؤلفه‌ها چگونه در تعامل با هم کار می‌کنند. ضمن اینکه در مورد ساخت و درک نمودار مدارهای الکترونیکی، به‌کارگیری ابزارهایی مانند مولتی‌متر و انجام لحیم‌کاری و غیره نیز لازم است دانش کافی داشته باشد. علاوه بر این‌ها، آشنایی با زبان توصیف سخت‌افزار همچون «Verilog» و «VHDL» نیز برای ایجاد IC-ها می‌تواند در کامل شدن مهارت‌های شما بسیار اثرگذار باشد.

در صورتی‌که قصد یادگیری VHDL را دارید می‌توانید فیلم آموزش برنامه‌نویسی VHDL یا زبان توصیف سخت‌افزار در ISE از فرادرس را مشاهده کنید که لینک آن را نیز در ادامه آورده‌ایم.

یکپارچه‌سازی سیستم در رشته کامپیوتر چیست؟

به‌عنوان یک مهندس کامپیوتر موفق ضروری است که دانش خوبی از سخت‌افزار و نرم‌افزار داشته باشید تا سیستمی که از تلفیق این دو ایجاد می‌کنید به‌درستی و بدون نقص اجرا شود. برای درک بهتر، فرض کنید که قرار است گوشی موبایل هوشمندی را طراحی کنید. برای این منظور لازم است تا به نحوه ارتباط سیستم‌عامل با سخت‌افزار این دستگاه توجه کافی داشته باشید. این مورد باعث می‌شود تا کاربر این محصول تجربه بهتری را از کار با آن به ‌دست آورد. این خصوصیت باعث می‌شود تا نظارت کاملی روی پروژه‌های خود از مراحل ابتدایی تا تکمیل آن داشته باشید و مطمئن شوید که به‌طور صحیح کار می‌کند.

یادگیری مستمر در رشته کامپیوتر چیست؟

یادگیری مداوم و به‌روز نگه داشتن دانش خود، از این بابت حائز اهمیت و ضروری است که فناوری به‌طور دائم، پیشرفت و تحولات بسیار زیادی را تجربه می‌کند. به‌همین دلیل لازم است که از آخرین دستاوردهای این حوزه مانند یادگیری ماشین، هوش مصنوعی،‌ رایانش کوانتومی و غیره اطلاع داشته باشید. مداومت در این کار و به‌روز ماندن با دانش روز باعث می‌شود تا همیشه به مهارت‌های جدید مجهز باشید و از روش‌های مؤثری استفاده کنید. دنبال کردن تحصیلات و کسب گواهینامه‌های مرتبط مانند مدرک‌های مایکروسافت، بهره‌مندی از ورک‌شاپ‌ها و غیره نیز باعث می‌شود تا برگ برنده در این زمینه از آن شما باشد.

مهارت‌های نرم در رشته کامپیوتر چیست؟

همان‌طور که پیش از این نیز اشاره کرده‌ایم، رشته کامپیوتر جزو رشته‌های فنی محسوب می‌شود. بنابراین می‌بایست توجه ویژ‌ه‌ای به مهارت‌های فنی خود داشته باشید. اما کار شما به همین‌جا ختم نمی‌شود و لازم است مجموعه دیگری از مهارت‌ها به‌نام مهارت‌های نرم را نیز در خود تقویت کنید. مواردی مانند توانایی کار تیمی و مشارکت با سایر اعضای تیم، توانایی انطباق‌پذیری و سازگار کردن خود با شرایط و برقراری ارتباط مؤثر جزو این دسته از شایستگی‌ها محسوب می‌شوند که می‌توانند مانند مهارت‌های فنی مهم باشند. در حوزه کامپیوتر که به‌طور دائم شاهد تغییر و تحول در فناوری‌ها هستیم، قابلیت سازگاری با، شرایط جایگاه ویژه‌ای پیدا می‌کند. در کل، این مهارت‌ها باعث می‌شوند تا همکاری بهتری با سایرین داشته باشید.

رشته کامپیوتر در هنرستان

همان‌گونه که اشاره شد، یکی راه‌های ورود به رشته مهندسی کامپیوتر، تحصیل در هنرستان‌های فنی و حرفه‌ای یا کاردانش است. بدین‌صورت که در «پایه دهم»، در هنرستانی ثبت‌نام می‌کنید که رشته کامپیوتر با نام «شبکه و نرم‌افزار رایانه» را ارائه می‌دهد. در هنرستان می‌بایست به مدت ۳ سال تحصیل کنید تا دیپلم فنی و حرفه‌ای مرتبط را اخذ کنید.

پس از آن می‌توانید به مقطع کاردانی پیوسته در آموزشکده‌های دانشگاه فنی و حرفه‌ای – با نام جدید «دانشگاه ملی مهارت‌» – وارد شوید و دوره ۲ ساله کاردانی پیوسته را در آنجا بگذرانید. سپس در صورت تمایل می‌توانید تحصیلات خود را در مقاطع کارشناسی ناپیوسته، کارشناسی ارشد و دکتری رشته کامپیوتر ادامه دهید.

دروس تخصصی رشته کامپیوتر در هنرستان و در سال تحصیلی کنونی به‌هنگام نگارش این مطلب، شامل کتاب‌هایی است که در ادامه فهرست کرده‌ایم.

• نقشه‌کشی فنی رایانه‌ای
• دانش فنی پایه – شبکه و نرم‌افزار رایانه
• نصب و راه‌اندازی سیستم‌های رایانه‌ای
• تولید محتوای الکترونیک و برنامه‌سازی
• کاربرد فناوری‌های نوین
• توسعه برنامه‌سازی و پایگاه داده
• پیاده‌سازی سیستم‌های اطلاعاتی و طراحی وب
• دانش فنی تخصصی – شبکه و نرم‌افزار رایانه
• نصب و نگهداری تجهیزات شبکه و سخت‌افزار
• تجارت الکترونیک و امنیت شبکه

یادگیری دروس و برنامه‌های مهندسی کامپیوتر با فرادرس

اگر قصد یادگیری مفاهیم و تقویت مهارت‌های تئوری و عملی خود در حوزه‌های موجود در رشته کامپیوتر را داشته باشید، روش‌های گوناگونی برای این منظور پیش روی شما قرار دارد که تحصیلات آکادمیک یکی از رایج‌ترین آن‌ها به‌شمار می‌رود. روش دیگر که حتی می‌تواند به‌صورت مکمل در کنار تحصیل در رشته کامپیوتر برایتان مفید باشد استفاده از فیلم‌های آموزشی است که توسط اساتید با تجربه و با کیفیت بالا تهیه شده‌اند. مجموعه فیلم‌های آموزش مهندسی کامپیوتر از دروس دانشگاهی تا کاربردی از فرادرس که در ادامه به آن اشاره کرده‌ایم، فیلم‌های آموزشی گوناگونی را در این رابطه در اختیار شما قرار می‌دهند که به کمک آن می‌توانید مهارت‌های خود در جنبه‌های گوناگون این رشته، از ریاضیات و ساختمان گسسته گرفته تا زبان تخصصی و شبکه‌‌های کامپیوتری را در خود تقویت کنید.

برخی از عناوین موجود در این مجموعه فیلم‌های آموزش را در ادامه فهرست کرده‌ایم.

•  فیلم آموزش زبان تخصصی مهندسی کامپیوتر از فرادرس
•  فیلم آموزش شبکه‌‌های کامپیوتری پیشرفته از فرادرس
•  فیلم آموزش رایگان دیزاین پترن و الگوی طراحی در مهندسی نرم‌افزار و کاربرد آن از فرادرس
•  فیلم آموزش نظریه زبان‌ها و ماشین‌ها از فرادرس
•  فیلم آموزش مدارهای الکتریکی ۱، جامع و کاربردی از فرادرس
•  فیلم آموزش CCNA Wireless و عیب‌یابی و بهینه‌سازی مقدماتی از فرادرس

فرق علوم کامپیوتر با مهندسی کامپیوتر چیست؟

در میان رشته‌های مرتبط با کامپیوتر در ایران، رشته‌ای به‌نام «علوم کامپیوتر» نیز وجود دارد که علی‌رغم شباهت‌هایی با مهندسی کامپیوتر، تفاوت‌های مهمی با آن دارد. در اینجا می‌خواهیم مقایسه‌ای بر رشته‌های مهندسی کامپیوتر و علوم کامپیوتر یا کامپیوتر ساینس داشته باشیم.

تفاوتی که می‌توان در رابطه با این ۲ رشته بیان کرد این است که علوم کامپیوتر بیشتر روی مباحث تئوری کامپیوتر، ر‍یاضیات و مفاهیم این‌چنینی متمرکز است. با توجه به چارت درسی این رشته، برای دریافت مدرک علوم کامپیوتر لازم است دروس ریاضی متعددی گذرانده شود. در طرف دیگر مهندسی کامپیوتر را داریم که مباحث سخت‌افزار، نرم‌افزار و شبکه را در خود جای داده است.

جدول زیر، با در نظر گرفتن عواملی همچون حیطه کاری، گرایش‌های تحصیلی،‌ مهارت‌های ضروری و مشاغل موجود، به شما می‌گوید که فرق رشته علوم کامپیوتر با مهندسی کامپیوتر چیست.

همان‌طور که اشاره شد،‌ رشته علوم کامپیوتر توجه ویژه‌ای به مباحث تئوری دارد و به‌همین دلیل از فرصت‌های شغلی مناسب برای متخصصان آن می‌توان به مواردی که با تحقیق و توسعه مرتبط هستند ازجمله محقق حوزه هوش مصنوعی، تحلیل‌گر سیستم‌ها، دانشمند داده و غیره اشاره کرد. در طرف دیگر، رشته مهندسی کامپیوتر را داریم که فرصت‌های شغلی مانند برنامه‌نویس فول‌استک، مهندس دوآپس، برنامه‌نویس بازی و طیف گسترده‌تری از مشاغل را فراهم می‌کند.

فرق رشته IT با مهندسی کامپیوتر چیست؟

رشته فناوری اطلاعات یا «IT»، به‌عنوان یکی دیگر از رشته‌های پرطرفدار، شبا‌هت‌هایی با رشته کامپیوتر دارد. در این قسمت می‌خواهیم مقایسه‌ای بین رشته IT و رشته کامپیوتر داشته باشیم.

اگر می‌خواهید با رشته فناوری اطلاعات یا IT بیشتر آشنا شوید، فیلم آموزش رایگان IT یا فناوری اطلاعات چیست و تعریف و مفاهیم کاربردی از فرادرس که لینک آن در ادامه آورده شده، می‌تواند برایتان مفید باشد.

همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم، در رشته کامپیوتر به‌طور معمول با موضوع طراحی و توسعه سخت‌افزار و نرم‌افزار کامپیوتر سر و کار داریم. این مورد با توجه به گرایشی که در آن تحصیل می‌کنید، یعنی حوزه‌هایی مانند نرم‌افزار، سخت‌افزار، شبکه‌های رایانه‌ای، هوش مصنوعی و غیره، می‌تواند مفاهیم و مباحث گوناگونی را در بر بگیرد.

در طرف دیگر، رشته IT را داریم که به جنبه‌های عملی و کاربردی فناوری در شرکت‌ها و سازمان‌ها می‌پردازد. یعنی، روی استفاده از فناوری‌های مرتبط در کسب و کارها متمرکز است و علاوه بر پیاده‌سازی، مدیریت آن‌ها را نیز بر عهده دارد. از جمله کارهایی که افراد، پس از تحصیل در این رشته و کسب مهارت‌های لازم توانایی انجام آن را دارند، می‌توان به مدیریت و پشتیبانی از زیرساخت‌های فناوری اطلاعات،‌ شبکه‌های کامپیوتری، پایگاه‌های داده و غیره اشاره کرد.

جدولی که در ادامه آورده شده است را در نظر بگیرید.

این جدول، با در نظر گرفتن پارامترهایی نظیر حیطه کاری، گرایش‌های تحصیلی،‌ مهارت‌های ضروری و مشاغل موجود، به شما نشان می‌دهد که تفاوت رشته IT با رشته کامپیوتر چیست.

فوق دیپلم یا کاردانی رشته کامپیوتر

کاردانی کامپیوتر، مقطعی است که علاقه‌مندان به رشته کامپیوتر می‌توانند با داشتن مدرک دیپلم فنی و حرفه‌ای، کاردانش یا ریاضی‌فیزیک، وارد آن شوند. یعنی، پس از دریافت دیپلم فنی خود از هنرستان‌های فنی و حرفه‌ای، کاردانش یا دیپلم ریاضی‌فیزیک از شاخه نظری می‌توانند برای ورود به آن اقدام کنند. آموزشکده‌های فنی و حرفه‌ای یا دانشگاه‌های ملی مهارت در سراسر کشور، هرساله پذیرای متقاضیان ورود به این مقطع هستند.

همان‌طور که در نمودار بالا مشاهده می‌کنید، رشته گرایش‌های کاردانی پیوسته و ناپیوسته کامپیوتر شامل موارد زیر است.

• کاردانی پیوسته رشته کامپیوتر نرم‌افزار
• کاردانی پیوسته فناوری اطلاعات
• کاردانی ناپیوسته شبکه‌های کامپیوتری

متقاضیان می‌توانند در کنکور و آزمون‌های ورودی مربوط به دانشگاه‌های سراسری، آزاد و غیرانتفاعی که سالانه برگزار می‌شود، شرکت کرده و برای ورود به دوره تحصیلی کارشناسی ناپیوسته کامپیوتر در گرایش‌های اشاره شده به رقابت بپردازد. در نهایت نیز می‌توانند مدرک «مهندسی تکنولوژی» یا «مهندسی حرفه‌ای» خود را در این رشته گرایش‌ها اخذ کنند. البته آزمون کنکور، تنها راه ورود به این مراکز آموزشی نیست و روش‌های دیگری مانند ورود با سوابق تحصیلی، استعداد درخشان و غیره نیز پیش روی متقاضیان وجود دارد.

جزئیات این رشته‌ها را در ادامه، بیشتر توضیح داده‌ایم.

کاردانی پیوسته رشته کامپیوتر نرم افزار

کاردانی نرم‌افزار یکی از پرطرفدارترین شاخه‌های رشته کامپیوتر در این مقطع است که متقاضیان با پذیرش در آن و گذراندن دوره‌ای ۲-ساله برابر با چهار نیمسال تحصیلی می‌توانند مدرک فوق‌دیپلم یا کاردانی نرم‌افزار خود را دریافت کرده و به‌عنوان یک کاردان حوزه نرم‌افزار وارد بازار کار شوند یا اینکه تحصیلات خود در مقطع کارشناسی و مقاطع بالاتر ادامه دهند.

جدول زیر، اطلاعاتی در مورد انواع دروس این مقطع در اختیار شما قرار می‌دهد.

همان‌طور که مشاهده می‌کنید، مقطع کاردانی پیوسته رشته گرایش نرم‌افزار کامپیوتر به‌طور معمول و در مجموع، شامل ۷۰ واحد درسی است. دانش‌آموختگان این مقطع به‌طور معمول مهارت‌هایی شامل فهرست زیر را کسب می‌کنند.

• طراحی و برنامه‌نویسی اپلیکیشن‌ها
• گرافیک کامپیوتری، طراحی و چاپ کارت‌ویزیت، پوستر و غیره
• توسعه اپلیکیشن‌های مالتی‌مدیا
• طراحی و کار با انواع پایگاه داده‌ها
• طراحی و توسعه صفحات وب استاتیک و داینامیک
• توسعه اپلیکیشن‌های موبایل
• برنامه‌نویسی میکروکنترلرها
• توسعه بازی‌های ویدیویی
• و سایر توانمندی‌ها

جدول‌هایی که در ادامه آورده شده‌اند، تر‌م‌بندی پیشنهادی درس‌های دوره کاردانی پیوسته نرم‌افزار کامپیوتر را نشان می‌دهند. نخستین جدول، شامل دروسی است که در ترم اول می‌توانند انتخاب شوند.

دروس انتخابی برای ترم دوم می‌تواند به شرح جدول زیر باشد.

برای ترم سوم نیز دروس موجود در جدول زیر می‌توانند انتخاب شوند.

جدول زیر هم دروس پیشنهادی برای ترم ۴ مقطع کارشناسی پیوسته کامپیوتر نرم‌افزار را نشان می‌دهد.

کاردانی پیوسته فناوری اطلاعات در رشته کامپیوتر چیست؟

دوره کاردانی پیوسته فناوری اطلاعات به‌عنوان یکی دیگر از زیرشاخه‌های رشته کامپیوتر در مقطع کاردانی، به دنبال پرورش افراد و کاردان‌هایی است که بتوانند وظایفی مانند موارد فهرست شده در زیر را انجام دهند.

• انجام طراحی‌های گرافیکی کامپیوتری مانند طراحی کارت ویزیت، پوستر و غیره
• انجام کارهای مربوط به شبکه‌های کامپیوتری
• طراحی سایت و برنامه‌نویسی وب
• کار با دیتابیس‌ها
• ویرایش ویدیوهای آموزشی
• کار با نرم‌افزارهای رایج
• پشتیبانی IT
• و سایر وظایف مربوط به حوزه فناوری اطلاعات

متقاضیان در این دوره که به‌طور معمول، ۴ نیمسال تحصیلی به‌طور می‌انجامد در حدود ۷۰ واحد را می‌بایست بگذرانند که در جدول زیر به‌ جزئیات آن‌‌ها اشاره کرده‌ایم.

برای آشنایی شما با تر‌م‌بندی پیشنهادی درس‌های ارائه شده در دوره کاردانی پیوسته فناوری اطلاعات، جدول‌هایی را در ادامه آورده‌ایم. به‌طور مثال، جدول زیر بیان‌گر دروسی است که در ترم نخست می‌توان اخذ کرد.

همچنین، جدول زیر برنامه دروس ترم دوم کاردانی پیوسته فناوری اطلاعات را نشان می‌دهد.

در ادامه نیز جدول دروس پیشنهادی برای ترم سوم را خواهیم داشت.

برای ترم آخر از دوره کاردانی پیوسته فناوری اطلاعات نیز دروس جدول زیر را می‌توان اخذ کرد.

کاردانی ناپیوسته شبکه های کامپیوتری در رشته کامپیوتر چیست؟

دانشجویان با ورود به مقطع کاردانی رشته گرایش شبکه‌های کامپیوتری و پس از گذراندن حدوداٌ ۷۰ واحد درسی که به‌طور معمول، ۴ نیمسال تحصیلی به‌طور می‌انجامد، می‌توانند به‌عنوان کاردان حوزه شبکه‌های کامپیوتری تحصیلات خود را به پایان برسانند.

جدول زیر، اطلاعاتی در مورد نوع دروس موجود در مقطع کاردانی شبکه‌های کامپیوتری در اختیار شما قرار می‌دهد.

با توجه به اینکه این دوره روی حوزه‌‌هایی همچون توسعه شبکه‌های محلی و سازمانی تأکید دارد، دانش‌آموختگان آن مهارت‌های فهرست شده در زیر را کسب می‌کنند.

• آشنایی با سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای شبکه
• مهارت نصب و استفاده از تجهیزات مرتبط
• توانایی راه‌اندازی انواع شبکه‌های کامپیوتری و نگهداری آن
• ایجاد شبکه‌های محلی
• پیکربندی سرویس‌ها
• مدیریت شبکه‌های کامپیوتری
• راه‌اندازی شبکه‌های بی‌سیم
• و سایر مهارت‌های مرتبط

این دسته از کاردان‌ها با تقویت مهارت‌های خود می‌توانند در مشاغلی همچون موارد فهرست شده در زیر مشغول به‌کار شوند.

• تکنسین نصب و راه‌اندازی شبکه‌های کامپیوتری
• مسئول امنیت شبکه‌های کامپیوتری
• پشتیبان شبکه‌های کامپیوتری
• و سایر شغل‌های مرتبط

در ادامه جدول‌هایی را آورده‌ایم که بیان‌گر تر‌م‌بندی پیشنهادی درس‌های دوره کاردانی ناپیوسته شبکه‌های کامپیوتری هستند. جدول پیشنهادی دروس ترم اول را در ادامه مشاهده می‌کنید.

در ادامه، جدول پیشنهادی دروس ترم دوم را مشاهده می‌کنید.

برنامه دروس ترم سوم می‌تواند مشابه جدول زیر باشد.

برای ترم چهارم نیز می‌توانید دروس خود را به‌صورت زیر انتخاب کنید.

کاردانی ناپیوسته سخت افزار کامپیوتر

رشته گرایش دیگری که به شما معرفی می‌کنیم فوق دیپلم یا کاردانی سخت افزار کامپیوتر است و شاید به اندازه گزینه‌های قبل پرتقاضا نباشد. افراد در این حوزه مهارت‌های گوناگون مرتبط با سخت‌افزار کامپیوتر از جمله نصب و راه‌اندازی، طراحی و ساخت مدارهای چاپی و سایر موارد را کسب می‌کنند.

متقاضیان در این دوره و در قالب ۴ نیمسال تحصیلی، در حدود ۷۲ واحد در را می‌بایست بگذرانند که در جدول زیر به‌ جزئیات آن‌‌ها اشاره کرده‌ایم.

در ادامه، دروس و واحدهایی که می‌بایست در این مقطع گذرانده شوند را در قالب ترم‌بندی پیشنهادی آورده‌ایم.

دروس ترم اول کاردانی ناپیوسته سخت افزار کامپیوتر به شرح جدول زیر است.

جدول زیر نیز بیان‌گر دروس پیشنهادی ترم دوم است.

برای ترم سوم نیز دروس زیر را می‌توانیم داشته باشیم.

دروس پیشنهادی برای ترم آخر نیز به‌صورت جدول زیر خواهد بود.

مهندسی تکنولوژی نرم افزار کامپیوتر چیست؟

دوره مهندسی تکنولوژی نرم‌افزار کامپیوتر در واقع به همان دوره کارشناسی ناپیوسته کامپیوتر نرم‌افزار اشاره دارد. دوره‌ای ۲-ساله که متقاضیان با گذراندن آن می‌توانند مدرک مهندسی کامپیوتر را اخذ کنند. این دوره مناسب افرادی است که پیش‌تر دوره کاردانی کامپیوتر را گذرانده‌اند و می‌خواهند تحصیلات خود را ادامه دهند. این عنوان رشته اکنون منسوخ شده است و علاقه‌مندان می‌توانند انتخاب‌هایی مانند مهندسی حرفه‌ای کامپیوتر نرم‌افزار را برای ادامه تحصیل داشته باشند.

دانشجویان پس از گذراندن این دوره و دریافت مدرک مهندسی تکنولوژی نرم‌افزار کامپیوتر، توانمندی‌هایی از جمله موارد فهرست شده در زیر را پیدا می‌کنند.

• طراحی و پیاده‌سازی اپلیکشین‌ها به کمک دروسی مانند مهندسی نرم‌افزار، پایگاه داده، طراحی الگوریتم، طراحی UI و غیره
• مهارت‌های مربوط به شبکه‌های کامپیوتری شامل مهندسی اینترنت، نصب و راه‌اندازی شبکه‌های کامپیوتری و غیره
• طراحی و پیاده‌سازی دیتابیس‌ها
• طراحی و توسعه وب‌سایت‌ها
• اینترنت اشیاء، برنامه نویسی میکروکنترلرها و غیره
• تست نرم‌افزارها
• رایانش ابری
• امنیت نر‌م‌افزار
• و سایر توانمندی‌ها

این دوره نیز مانند سایر دوره‌های کارشناسی ناپیوسته رشته کامپیوتر نرم‌افزار شامل واحد‌های درسی عمومی، پایه، اصلی، تخصصی اختیاری و تخصصی اجباری، پروژه و کارآموزی بود.

مهندسی حرفه ای کامپیوتر چیست؟

با بررسی دفترچه انتخاب رشته کنکور کاردانی به کارشناسی و بخش مربوط به گروه فنی و مهندسی و رشته کامپیوتر، عناوینی مانند موارد فهرست شده در زیر را خواهید دید که در واقع گزینه‌های قابل انتخاب برای مقطع لیسانس به‌صورت کارشناسی ناپیوسته و همچنین کارشناسی پیوسته رشته کامپیوتر هستند.

• مهندسی حرفه‌ای کامپیوتر نرم‌افزار
• مهندسی حرفه‌ای شبکه‌‌های کامپیوتری
• مهندسی حرفه‌ای فناوری اطلاعات
• سخت افزار کامپیوتر

در دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی نیز دانشکده‌های فنی و حرفه‌ای یا همان دانشگاه ملی مهارت را در شهرهای مختلف می‌توان پیدا کرد که برای چنین رشته‌هایی از جمله رشته مهندسی حرفه‌ای کامپیوتر نرم‌افزار پذیرش دارند.

تصویر زیر، عناوین موجود در شاخه فنی و مهندسی و رشته کامپیوتر را نشان می‌دهد.

دانش‌آموزان هنرستان‌های فنی و حرفه‌ای رشته کامپیوتر علاوه‌بر گزینه ادامه تحصیل از طریق ورود به مقطع کاردانی پیوسته کامپیوتر و پس از آن ورود به مقطع کارشناسی ناپیوسته کامپیوتر، می‌توانند از طریق این رشته‌ها به‌طور مستقیم مدرک کارشناسی مهندسی حرفه‌ای کامپیوتر را دریافت کنند.

فرق مهندسی حرفه ای کامپیوتر با مهندسی کامپیوتر چیست؟

در اینجا قصد داریم تا تفاوت‌های این ۲ نوع رشته را به لحاظ برخی جنبه‌ها بررسی کنیم.

• یکی از تفاوت‌های موجود، این است که علاقه‌مندان ورود به رشته مهندسی کامپیوتر، برای انتخاب دانشگاه‌های موجود در سراسر کشور آزادی عمل بیشتری خواهند داشت. یعنی می‌توانند خود را برای ورود به دانشگاه مورد علاقه آماده کنند و در دانشگاه‌های برتر به تحصیل بپردازند. در طرف دیگر، مهندسی حرفه‌ای کامپیوتر را داریم که به‌طور معمول توسط دانشگاه‌های ملی مهارت ارائه می‌شوند.
• پذیرش رشته مهندسی کامپیوتر به‌طور معمول از طریق کنکورهای سراسری صورت می‌گیرد و دارندگان دیپلم‌های شاخه نظری می‌توانند برای آن اقدام کنند. در طرف دیگر، مهندسی حرفه ای کامپیوتر مناسب افرادی است که دیپلم یا کاردانی فنی و حرفه‌ای دارند.
• به لحاظ محتوای ارائه شده نیز مهندسی حرفه ای کامپیوتر نسبت به مهندسی کامپیوتر، تمرکز بیشتری روی جنبه‌های عملی کامپیوتر دارد.

با داشتن هر یک از این مدارک می‌توانید برای ادامه تحصیل در مقاطع تحصیلات تکمیلی اقدام کنید.

آشنایی با رشته های مهندسی حرفه ای کامپیوتر

همان‌طور که در جدول زیر آمده، این دوره‌ها می‌توانند در مقاطع کارشناسی ناپیوسته و همچنین کارشناسی پیوسته پذیرش داشته باشند.

اکنون که دانستید عناوین مهندسی حرفه‌ای در رشته کامپیوتر چیست، در ادامه، با این رشته‌ها بیشتر آشنا خواهید شد.

کارشناسی پیوسته مهندسی حرفه‌ای کامپیوتر

این دوره شامل دروس عملی و تئوری متعددی است که در قالب ۴ سال تحصیلی به متقاضیان ارائه می‌شود. جدول زیر نوع دروس این مقطع را نشان می‌دهد.

دانش‌آموختگان این رشته، مدرک مهندسی حرفه‌ای کامپیوتر را دریافت می‌کنند و از آن‌ها انتظار می‌رود مهارت‌های زیر را داشته باشند.

• تحلیل سیستم‌های نرم‌افزاری
• طراحی و توسعه وب‌سایت‌های استاتیک و داینامیک
• برنامه‌نویسی و توسعه اپلیکیشن
• طراحی و برنامه‌نویسی اپلیکیشن‌های موبایلی
• طراحی و توسعه سیستم‌های پایگاه داده
• طراحی و پیاده‌سازی شبکه‌های کامپیوتری
• استفاده از سیستم‌های هوش مصنوعی
• و سایر توانمندی‌های مرتبط

در ترم اول به‌طور معمول، دروس عمومی از جمله موارد زیر به دانشجویان ارائه می‌شود.

• زبان فارسی
• زبان خارجی
• گروه درسی اخلاق اسلامی
• ریاضی عمومی
• کار راه شغلی
• گروه درسی آشنایی با منابع اسلامی
• برنامه‌سازی پیشرفته ۱

در ترم ۲ نیز ترکیب دروس ارائه شده به‌‌شکل فهرست زیر خواهد بود.

• گروه درسی مبانی نظری اسلام
• محیط‌های چندرسانه ای
• ریاضی کاربردی
• اخلاق حرفه ای
• تربیت بدنی
• مدارهای منطقی
• آزمایشگاه نرم‌افزارهای اداری
• ریاضی گسسته

ترم ۳ کارشناسی پیوسته مهندسی حرفه‌ای کامپیوتر می‌تواند شامل دروس زیر باشد.

• گروه درسی مبانی نظری اسلام
• آمار و احتمالات
• ساختمان داده
• استانداردسازی
• معماری کامپیوتر
• برنامه‌سازی پیشرفته ۲
• ورزش ۱
• زبان تخصصی

دروس فهرست شده در زیر می‌توانند در ترم ۴ این دوره به دانشجویان ارائه شوند.

• یک درس از گروه درسی
• انقلاب اسلامی
• طراحی الگوریتم
• سیستم‌عامل
• آزمایشگاه معماری کامپیوتر
• پایگاه داده
• آزمایشگاه زبان‌های برنامه‌نویسی
• آزمایشگاه متحرک‌سازی
• آزمایشگاه پایگاه داده ۱

در ترم ۵ کارشناسی پیوسته مهندسی حرفه‌ای کامپیوتر، دروس زیر قابل اخذ خواهند بود.

• برنامه‌نویسی سیستمی
• مهندسی نرم‌افزار
• کارآموزی ۱
• درس اختیاری
• آزمایشگاه سیستم‌عامل ۱
• طراحی صفحات وب
• شبکه‌های کامپیوتری
• کارگاه شبکه‌های کامپیوتری
• آزمایشگاه پایگاه داده ۲

در ترم ۶ نیز ترکیب دروس ارائه شده به‌‌شکل فهرست زیر خواهد بود.

• گروه درسی تاریخ تمدن اسلامی
• آزمایشگاه سیستم عامل ۲
• درس اختیاری
• هوش مصنوعی
• آزمایشگاه مهندسی نرم‌افزار
• برنامه‌نویسی موبایل
• طراحی صفحات وب پیشرفته
• امنیت شبکه‌های کامپیوتری

در ترم ۷ دروسی مانند جمله موارد زیر به دانشجویان ارائه می‌شود.

• آزمایشگاه هوش مصنوعی
• پروژه
• برنامه‌نویسی مبتنی بر وب
• مباحث ویژه
• مهندسی اینترنت
• بازی‌سازی
• پیکربندی شبکه‌های محلی بیسیم

در ترم ۸ کارشناسی پیوسته مهندسی حرفه‌ای کامپیوتر، دروس زیر قابل اخذ خواهند بود.

• درس اختیاری
• درس اختیاری
• دانش خانواده و جمعیت
• اینترنت اشیاء
• کارآفرینی
• کارآموزی ۲

مهندسی حرفه ای کامپیوتر نرم افزار

این مدرک مناسب افرادی است که مدرک کاردانی مرتبط دارند و در آزمون ورودی قبول می‌شوند. کسانی که در این دوره ۲-ساله به تحصیل می‌پردازند، پس از گذراندن در حدود ۶۸ واحد تئوری و عملی از دروس عمومی، پایه، تخصصی و اختیاری، مهارت‌هایی همچون موارد فهرست شده در زیر را پیدا می‌کنند.

• طراحی و توسعه و تست نرم‌افزارها
• امنیت نرم‌افزار
• کار با پایگاه داده‌های گوناگون
• طراحی UI
• برنامه‌نویسی میکروکنترلر و اینترنت اشیا
• راه‌اندازی و پشتیبانی شبکه‌های کامپیوتری
• طراحی و توسعه وب‌اپلیکیشن‌ها
• برنامه‌نویس هوش مصنوعی
• طراحی و توسعه بازی‌‌های کامپیوتری

در صورتی که دانشجو، مدرک کاردانی غیر مرتبط داشته باشد، لازم است دروس جبرانی فهرست شده در زیر برابر با ۶ واحد را بگذراند.

• برنامه‌نویسی موبایل
• برنامه‌سازی پیشرفته

جدول زیر، برخی از دروس تخصصی ارائه شده در رشته مهندسی حرفه‌ای کامپیوتر نرم افزار را نشان می‌‌دهد.

این رشته همچنین شامل دروس اختیاری است که عناوین برخی از آن‌ها را در جدول زیر ملاحضه می‌کنید.

دانشجو در طول تحصیل خود در مقطع مهندسی حرفه ای کامپیوتر نرم افزار می‌بایست چند درس از دروس اختیاری را با هدف عمیق‌تر کردن دانش خود در حوزه مورد علاقه، پشت سر بگذارد.

کارشناسی ناپیوسته مهندسی حرفه‌ای شبکه‌های کامپیوتری

با توجه به اینکه استفاده از شبکه‌‌های کامپیوتری و بهره‌مندی از مزیت‌های متعدد آن رفته‌رفته بیشتر می‌شود، کسب و کارها و سازمان‌ها نیازمند متخصصانی هستند که بتوانند با طراحی، نصب و پیاده‌سازی این نوع شبکه‌ها، در فراهم کردن قابلیت ارتباطات سریع‌تر و به‌اشتراک‌گذاری منابع و اطلاعات سهیم باشند.

رشته کارشناسی ناپیوسته مهندسی حرفه‌ای شبکه‌های کامپیوتری به دنبال پرورش افرادی است که بتوانند در جنبه‌های مختلف شبکه‌های کامپیوتری مفید باشند و کارهایی همچون طراحی و اجرای شبکه‌ها، مدیریت و پشتیبانی از آن را بر عهده بگیرند. پیش‌نیاز این رشته داشتن مدرک کاردانی مرتبط است و داوطلبان می‌بایست در آزمون ورودی نیز پذیرفته شوند.

این دسته از متخصصان پس از گذراندن دوره ۲-ساله شامل دروس متعدد تئوری و عملی مانند دروس عمومی، پایه، تخصصی و اختیاری در حدود ۷۰ واحد درسی، توانمندی‌های زیر را پیدا می‌کنند.

• آشنایی و دانستن نحوه استفاده از تجهیزات شبکه
• آشنایی با انواع فناوری‌های شبکه‌های کامپیوتری
• پیاده‌سازی شبکه‌های محلی، گسترده، بی‌سیم و غیره
• پیکربندی سرویس‌های شبکه
• آشنایی با رایانش ابری و مجازی‌سازی
• امنیت شبکه
• پشتیبانی و عیب‌یابی شبکه
• نصب دوربین‌های امنیتی
• و بسیاری مهارت دیگر

در صورتی‌که با مدرک کاردانی غیرمرتبط وارد این رشته شوید، می‌بایست دروس جبرانی فهرست شده در زیر را بگذرانید.

• سیستم‌عامل و آزمایشگاه
• راه‌اندازی شبکه‌های محلی

جدول زیر، برخی از دروس تخصصی ارائه شده در رشته مهندسی حرفه‌ای شبکه‌های کامپیوتری را نشان می‌‌دهد.

این رشته همچنین شامل دروس اختیاری است که عناوین برخی از آن‌ها را در جدول زیر ملاحضه می‌کنید.

دانشجو در طول تحصیل خود لازم است چند درس از دروس اختیاری را با هدف تقویت دانش خود در حوزه مورد علاقه، پشت سر بگذارد.

کارشناسی ناپیوسته مهندسی حرفه‌ای فناوری اطلاعات

رشته مهندسی حرفه‌ای فناوری اطلاعات نیز مانند ۲ رشته قبلی در قالب دوره‌ای ۲-ساله و با پیش‌نیاز مدرک کاردانی مرتبط و همچنین قبولی در آزمون ورودی، برگزار می‌شود. دانشجویان در طی این دوره در حدود ۷۰ واحد درسی تئوری و عملی شامل درس‌های عمومی، پایه تخصصی و اختیاری را با هدف تبدیل شدن به یک متخصص در حوزه IT و طراحی، توسعه و پشتیبانی سیستم‌های نرم‌افزاری پشت سر می‌گذارند.

از توانمندی‌های این دسته از افراد می‌توان به آنچه در ادامه فهرست شده اشاره کرد.

• طراحی و توسعه وب اپلیکیشن‌ها
• برنامه‌نویسی فرانت‌اند و بک‌اند
• طراحی و توسعه نرم‌افزاها
• مدریت پروژه‌های IT
• تولید محتوای سئو شده
• توسعه اپلیکیشن‌های موبایل
• دانستن نحوه کار با برنامه‌های آموزش الکترونیکی
• انجام برخی کارهای مرتبط با شبکه‌های کامپیوتری
• انیمشین‌سازی
• کار با دیتابیس‌ها

دانشجویانی که مدرک کاردانی آن‌ها غیرمرتبط باشد لازم است دروس جبرانی فهرست شده در زیر برابر با ۶ واحد درسی را بگذراند.

• برنامه‌سازی پیشرفته
• سیستم‌عامل
• طراحی وب

جدول زیر، برخی از دروس تخصصی ارائه شده در رشته مهندسی حرفه‌ای فناوری اطلاعات را نشان می‌‌دهد.

دانشجویان در طول تحصیل خود در مقطع مهندسی حرفه‌ای فناوری اطلاعات می‌بایست چند درس از دروس اختیاری را با هدف عمیق‌تر کردن دانش خود در حوزه مورد علاقه، پشت سر بگذارند. عناوین برخی از این دروس اختیاری را در جدول زیر مشاهده می‌کنید.

رشته مهندسی کامپیوتر

رشته مهندسی کامپیوتر نه تنها در کشور ما بلکه در تمام دنیا، دارای محبوبیت بالایی است و همین مورد باعث می‌شود تا افراد بسیار زیادی هر ساله برای به‌دست آوردن صندلی دانشگاه‌های برتر در این رشته به رقابت بپردازند. همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم، چند روش برای ورود به رشته کامپیوتر وجود دارد که ورود مستقیم به مقطع کارشناسی پیوسته مهندسی کامپیوتر یکی از رایج‌ترین آن‌ها است.

دانشجویان رشته کامپیوتر در مقطع کارشناسی یا لیسانس برای تبدیل شدن به فردی متخصص که مهارت طراحی سیستم‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری را دارد، می‌بایست در حدود ۱۴۰ واحد درسی شامل دروس عمومی، پایه، تخصصی اجباری، تخصصی اختیاری، پروژه و غیره را در طول ۸ نیمسال تحصیلی بگذرانند.

افرادی که مدرک دیپلم خود را از شاخه‌های نظری مانند ریاضی‌فیزیک اخذ کرده‌اند می‌توانند از طریق آزمون ورودی کنکور سراسری، آزاد، غیرانتفاعی یا سایر مراکز علمی و آموزشی وارد رشته مهندسی کامپیوتر شوند. همچنین، خوب است بدانید که علاوه آزمون، شیوه‌های دیگری مانند استفاده از سهمیه استعداد درخشان و غیره نیز وجود دارد.

از جمله مهارت‌های دانش‌آموختگان رشته کامپیوتر می‌توان به موارد فهرست شده در زیر اشاره کرد.

• برنامه‌نویسی با زبان‌های گوناگون
• طراحی و توسعه نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای مورد نیاز
• طراحی برنامه‌های هوشمند
• به‌کارگیری تکنیک‌های هوشمند پردازش داده‌ها
• طراحی برنامه‌های امبدد و بی‌درنگ
• راه‌اندازی و مدیریت سرور‌های کامپیوتری شبکه‌ای
• طراحی بوردهای الکترونیکی مورد نیاز
• و غیره

تعداد واحدهای درسی رشته کامپیوتر

جدول زیر، نوع و تعداد واحد درس‌هایی را نشان می‌دهد که در مقطع کارشناسی رشته کامپیوتر می‌بایست با موفقیت پشت سر گذاشته شوند.

مطلبی که در ادامه آورده شده می‌تواند در این رابطه اطلاعات خوبی را در اختیار شما بگذارد.

رتبه قبولی رشته کامپیوتر

با توجه به اینکه سالانه داوطلبان بسیار زیادی برای قبولی در رشته کامپیوتر با هم به رقابت می‌پردازند، رتبه اکتسابی در آزمون ورودی یا کنکور می‌تواند عامل بسیار مهم و تأثیرگذاری در پذیرش افراد در مراکز آموزشی محسوب شود. با توجه به توضیحات دفترچه راهنمای کنکور عوامل گوناگونی می‌توانند روی رتبه داوطلبان تأثیر داشته باشند که از میان آن‌ها می‌توان به سهمیه مناطق، سهمیه ایثارگران ۵٪ یا ۲۵٪ و غیره اشاره کرد.

بدیهی است که برای ورود به دانشگاه‌های مطرح کشور برای تحصیل در رشته کامپیوتر همچون دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه تهران و سایر مراکز محبوب، می‌بایست رتبه بهتری کسب کنید. در صورتی‌که قصد قبولی در دانشگاه‌های برتر کشور در رشته کامپیوتر را دارید می‌توانید با کمی جست و جو در وب، به کارنامه‌های افراد پذیرفته شده در آزمون‌های ورودی سال‌‌های قبل و همچنین رتبه مورد نیاز برای قبولی در دانشگاه مورد علاقه خود دست پیدا کنید.

دروس پایه رشته کامپیوتر چیست؟

در ادامه جزئیات دروس پایه رشته مهندسی کامپیوتر را آورده‌ایم.

این نوع درس‌ها در واقع، پایه و زمینه‌ای برای درس‌های دیگر محسوب می‌شوند و عناوینی همچون ریاضیات، معادلات دیفرانسیل، فیزیک، آمار و احتمال مهندسی را در بر می‌گیرند.

اکنون که می‌دانید دروس پایه رشته کامپیوتر چیست، برای یادگیری این درس‌ها می‌توانید از فیلم‌های آموزشی فرادرس که در ادامه فهرست شده، کمک بگیرید.

• فیلم آموزش ریاضی عمومی ۱ به‌همراه مرور و حل تست کنکور کارشناسی ارشد از فرادرس
• فیلم آموزش ریاضی عمومی ۲، جامع و کاربردی از فرادرس
• فیلم آموزش معادلات دیفرانسیل با رویکرد حل مساله و تست کنکور ارشد از فرادرس
• فیلم آموزش آمار و احتمال مهندسی، جامع و با مثال‌های مختلف از فرادرس

دروس تخصصی الزامی رشته کامپیوتر چیست؟

جدول زیر، جزئیات دروس تخصصی اجباری رشته مهندسی کامپیوتر را نشان می‌دهد.

برای یادگیری این دروس می‌توانید از فیلم‌های آموزش فرادرس استفاده کنید. لینک برخی از مجموعه فیلم‌های آموزشی مرتبط با این دروس را در ادامه فهرست کرده‌ایم.

• مجموعه فیلم‌های آموزش ساختمان گسسته شامل درس، تمرین، حل مثال و تست از فرادرس
• مجموعه فیلم‌های آموزش برنامه‌نویسی، مقدماتی تا پیشرفته از فرادرس
• مجموعه فیلم‌های آموزش مدار منطقی شامل درس، تمرین، حل مثال و تست از فرادرس
• مجموعه فیلم‌های آموزش ساختمان داده ، از دروس دانشگاهی تا کاربردی از فرادرس
• مجموعه فیلم‌های آموزش طراحی مدارات الکتریکی و الکترونیکی مقدماتی تا پیشرفته از فرادرس
• آموزش زبان تخصصی مهندسی کامپیوتر از فرادرس
• مجموعه فیلم‌های آموزش معماری کامپیوتر، مقدماتی تا پیشرفته از فرادرس
• مجموعه فیلم‌های آموزش نظریه زبان‌ها و ماشین درس، تمرین، حل مثال و تست از فرادرس
• مجموعه فیلم‌های آموزش هوش مصنوعی از دروس دانشگاهی تا کاربردی از فرادرس
• فیلم آموزش جبر خطی جامع و با مفاهیم کلیدی از فرادرس
• آموزش شیوه ارائه علمی ارائه پایان نامه و مقاله در کنفرانس و همایش‌ها از فرادرس
• مجموعه فیلم‌های آموزش پایگاه داده، مقدماتی تا پیشرفته از فرادرس
• مجموعه فیلم‌های آموزش سیستم عامل، از دروس دانشگاهی تا کاربردی از فرادرس
• مجموعه فیلم‌های آموزش امنیت شبکه، مقدماتی تا پیشرفته از فرادرس
• مجموعه فیلم‌های آموزش محاسبات عددی از دروس دانشگاهی تا کاربردی از فرادرس
• مجموعه فیلم‌های آموزش سیگنال‌ها و سیستم‌ها مقدماتی تا پیشرفته از فرادرس
• مجموعه فیلم‌های آموزش طراحی الگوریتم درس، تمرین، حل مثال و تست از فرادرس
• مجموعه فیلم‌های آموزش برنامه‌نویسی وب مقدماتی تا پیشرفته از فرادرس
• فیلم آموزش مهندسی نرم‌افزار پیشرفته از فرادرس
• مجموعه فیلم‌های آموزش یادگیری ماشین مقدماتی تا پیشرفته از فرادرس

درس های تخصصی اختیاری رشته کامپیوتر چیست؟

دانشگاه‌ها به‌طور معمول درس‌هایی را به‌شکل اختیاری در اختیار دانشجویان قرار می‌دهند تا در صورت تمایل، مورد دلخواه را انتخاب کرده و موضوعات تخصصی دیگری را نیز یاد بگیرند. در این قسمت، دروس تخصصی اختیاری رشته کامپیوتر را در قالب خوشه‌های دانش نشان داده‌ایم که با دسته‌بندی دروس اختیاری در قالب حوزه‌های مختلف، به شما کمک می‌کند تا روی شاخه تخصصی مورد نظر خود تمرکز کنید.

دروس موجود در این خوشه‌ها را در ادامه فهرست کرده‌ایم.

• هوش مصنوعی و علم داده: در این دسته با دروسی همچون مبانی داده‌کاوی، مبانی بینایی کامپیوتر، آزمایشگاه بینایی کامپیوتر، مبانی علوم شناختی، مبانی نظریه بازی‌ها، مبانی بازیابی اطلاعات و جستجوی وب و روش‌های محاسبات عددی رو به رو هستیم.
• امنیت و رمزنگاری: از دروس قابل انتخاب در این دسته می‌توان به آزمایشگاه امنیت سایبری، مبانی رمزنگاری و مبانی رمز ارزها اشاره کرد.
• شبکه و اینترنت اشیا: درس‌های مهندسی اینترنت و مبانی اینترنت اشیا جز این دسته قرار می‌گیرند.
• مدیریت و سیستم‌های اطلاعاتی: از درس‌های موجود در این دسته می‌توان به اصول فناوری اطلاعات، اصول مدیریت و برنامه‌ریزی راهبردی فناوری اطلاعات، مدیریت پروژه‌های فناوری اطلاعات، سیستم‌های اطلاعات مدیریت و یکپارچه‌سازی کاربردهای سازمانی اشاره کرد.
• رباتیک و سیستم‌های امبدد: اصول رباتیک، آزمایشگاه ساخت ربات و هم‌طراحی سخت‌افزار – نرم‌افزار می‌توانند در این حوزه دسته‌بندی شوند.
• توسعه نرم‌افزار و مهندسی نرم‌افزار: در این دسته، درس‌هایی مانند اصول طراحی نرم‌افزار، مهندسی نرم‌افزار، آزمون نرم‌افزار، مدیریت پروژه‌های فناوری اطلاعات، آزمایشگاه مهندسی نرم‌افزار، آزمایشگاه ابزارهای طراحی با کمک کامپیوتر را در اختیار داریم.
• طراحی و توسعه بازی و مالتی‌مدیا: از درس‌های قابل انتخاب برای این دسته می‌توان به طراحی بازی‌های رایانه‌ای، آزمایشگاه بازی‌های رایانه‌ای، سیستم‌های چندرسانه‌ای، مبانی پویانمایی کامپیوتری و توسعه سیستم‌های مبتنی بر واقعیت گسترده اشاره کرد.
• الکترونیک: آزمایشگاه مدارهای الکتریکی و الکترونیکی و آزمایشگاه فیزیک ۲ جزو درس‌های این دسته هستند.
• شبیه‌سازی و الگوریتم: از درس‌های این دسته می‌توان به تحقیق در عملیات، شبیه‌سازی کامپیوتری، نظریه و الگوریتم‌های گراف اشاره کرد.
• تجارت الکترونیک: درس تجارت الکترونیکی را می‌توان در این دسته جای داد.
• برنامه‌نویسی و محاسبات عددی: آزمایشگاه برنامه‌نویسی متلب و روش‌های محاسبات عددی جزو درس‌های این دسته هستند.
• گرافیک کامپیوتری و پویانمایی: از درس‌های این دسته می‌توان به گرافیک کامپیوتری و مبانی پویانمایی کامپیوتری اشاره کرد.

برای یادگیری بیشتر در مورد این حوزه‌ها می‌توانید از فیلم‌های آموزشی فرادرس که در ادامه فهرست شده استفاده کنید.

• مجموعه فیلم‌های آموزش هوش مصنوعی و علم داده، مقدماتی تا پیشرفته از فرادس
• مجموعه فیلم‌های آموزش رمزنگاری، مقدماتی تا پیشرفته از فرادرس
• مجموعه فیلم‌های آموزش اینترنت اشیا و شبکه هوشمند مقدماتی تا پیشرفته از فرادرس
• مجموعه فیلم‌های آموزش محاسبات عددی از دروس دانشگاهی تا کاربردی از فرادرس
• مجموعه فیلم‌های آموزش نرم افزارهای گرافیکی جامع و کاربردی از فرادرس
• مجموعه فیلم‌های آموزش مهندسی کامپیوتر (نرم‌افزار) مقدماتی تا پیشرفته از فرادرس

مقاطع و گرایش های رشته مهندسی کامپیوتر در دانشگاه

یکی از پرسش‌هایی که افراد علاقه‌مند به رشته کامپیوتر به دنبال پاسخی برای آن هستند، این است که زیرشاخه‌های رشته کامپیوتر چیست. رشته کامپیوتر در مقطع تحصیلی کارشناسی پیوسته به‌طور معمول گرایشی ندارد اما دانشجویان در مقاطع تحصیلات تکمیلی می‌توانند گرایش‌های مختلفی مانند سخت‌افزار، نرم‌افزار و سایر گرایش‌ها را انتخاب کنند و طی آن روی جنبه‌ای خاص از حوزه کامپیوتر متمرکز شوند. در مقطع کارشناسی ناپیوسته نیز افراد می‌توانند در آزمون مربوط به گرایش خود نظیر نرم‌افزار، سخت‌افزار یا شبکه‌های کامپیوتری شرکت کنند. آشنایی با این گرایش‌ها و جزئیات آن به شما کمک می‌کند تا مسیر خود را آگاهانه‌تر انتخاب کنید.

در این بخش، مقاطع مختلف رشته کامپیوتر در دانشگاه‌ها و همچنین گرایش‌های موجود در هر مقطع را به شما معرفی می‌کنیم. رشته کامپیوتر در ایران به‌عنوان یک شاخه مهندسی در مقاطع تحصیلی مختلفی همچون موارد فهرست شده در زیر ارائه می‌شود که علاقه‌مندان می‌توانند با توجه به شرایط خود این مسیر را طی کنند.

همچنین، باید توجه داشته باشید که برخی از گرایش‌های معرفی شده ممکن است در برخی مراکز آموزشی و دانشگاه‌ها ارائه نشوند.

گرایش‌های رشته کامپیوتر چیست؟

در جدول زیر، برخی از گرایش‌های مهندسی کامپیوتر را به‌طور مختصر معرفی کرده‌ایم.

در ادامه، با هر یک از این گرایش‌ها بیشتر آشنا خواهید شد.

گرایش نرم‌افزار رشته کامپیوتر چیست؟

علاقه‌مندان زیادی هستند که گرایش نرم‌افزار از رشته کامپیوتر را به عنوان حوزه تخصصی خود انتخاب می‌کنند. این افراد قدم در مسیری می‌گذارند که هدفش طراحی و توسعه اپلیکیشن‌هایی برای رفع نیازهای مشخصی از کاربران است. ضمن اینکه با موضوعاتی نظیر برنامه‌نویسی، پایگاه داده‌ها، رایانش ابری، امنیت سایبری و غیره نیز سر و کار دارند. در نهایت این برنامه‌ها می‌بایست به اندازه کافی قابل اعتماد، امن، دارای عملکردی صحیح، بهینه و بدون خطا باشند.

مهندسان نرم‌افزار افرادی هستند که وظیفه طراحی، توسعه و تست عملکرد نرم‌افزار‌های گوناگون از جمله اپلیکیشن‌ها، بازی‌ها، سیستم‌های مدیریت شبکه کامپیوتری و غیره را برعهده دارند. این افراد ممکن است عضو تیم‌هایی باشند که عملیات توسعه و عیب‌یابی برنامه‌ها را به کمک خلاقیت و مهارت‌های تحلیلی خود انجام می‌دهند.

از کارهای روزمره متخصصان نرم‌افزار در رشته کامپیوتر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• انجام تست نرم‌‌افزارها و زیرنظر داشتن عملکرد اپلیکیشن‌ها
• به‌روزرسانی یا بازسازی سیستم‌های نرم‌افزاری کنونی
• پژوهش در راستای ایجاد برنامه‌هایی بهتر از دید کاربر یا به اصطلاح کاربرپسندتر
• نظارت بر ایجاد نرم‌افزارهای جدید
• آموزش و تشریح نحوه کار اپلیکیشن به کاربران جدید
• مشارکت و همکاری با سایر مهندسان نرم‌افزار و برنامه‌نویسان
• تهیه و تنظیم مدل‌ها و دیاگرام‌های نرم‌افزار برای برنامه‌نویسان با هدف کدنویسی آن
• گردآوری و تحلیل داده‌های مرتبط برای اطلاع از کارایی اپلیکیشن و برنامه‌ریزی برای به‌روزرسانی‌های بعدی آن

گواهینامه های مرتبط با گرایش نرم‌افزار رشته کامپیوتر چیست؟

از مدرک‌های مرتبط با مهندسی نرم‌افزار رشته کامپیوتر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• مدرک «AWS Certified Developer Associate»
• مدرک «Microsoft Azure Fundamentals»

و گواهینامه‌های دیگری که می‌توانند اعتبار شما را در این حوزه افزایش دهند.

برای یادگیری یکی از مهارت‌های ارزشمند متخصصان نرم‌افزار رشته کامپیوتر یعنی Azure می‌توانید فیلم آموزش Microsoft Azure تحت وب برای محاسبات ابری از فرادرس را مشاهده کنید که لینک آن را نیز در ادامه آورده‌ایم.

گرایش سخت‌افزار رشته کامپیوتر چیست؟

افرادی که این گرایش را انتخاب می‌کنند به‌ط‌ور معمول به کارهایی همچون طراحی، تولید و تست سخت‌افزار و مؤلفه‌های فیزیکی کامپیوترها مشغول هستند. این دسته از متخصصان، علاوه بر آشنایی با کلیه قطعات سخت‌افزاری، دقت بالایی نیز در جزئیات مربوطه دارند.

در ادامه، اشاره کرده‌ایم که تسک‌ها و وظایف رایج متخصصان سخت‌افزار در رشته کامپیوتر چیست.

• فعالیت در شرکت‌ها و سازمان‌ها در راستای ارتقا و تعمیر کامپیوترها
• مونتاژ و تست عملکرد قطعات کامپیوتری نظیر پردازنده‌ها، بردهای الکترونیکی و غیره
• ایجاد پروتوتایپ‌ها و مدل‌های مربوط به سیستم‌های جدید
• ارائه و توضیح پروتوتایپ‌ها به مدیران، مشتریان و سایر همکاران
• فعالیت در آزمایشگاه‌ها با هدف آزمایش کردن و تحلیل داده‌ها
• سنجش نیازهای کاربران و ارائه توصیه‌های مرتبط و مفید
• زیر نظر داشتن و نظارت بر تولید، نصب و ساخت سخت‌افزارها
• عیب‌یابی کارایی سخت‌افزار کامپیوترها

مجموعه فیلم‌های آموزش سخت‌افزار کامپیوتر، جامع و کاربردی از فرادرس که لینک آن نیز در ادامه آورده شده می‌تواند مهارت‌های مفیدی را در این زمینه به شما یاد بدهد.

گواهینامه های مرتبط با گرایش نرم‌افزار رشته کامپیوتر چیست؟

در حوزه سخت‌افزار رشته کامپیوتر گواهینامه‌های متعددی وجود دارند که می‌توانید با کسب مهارت‌‌های لازم برای دریافت آن اقدام کنید. یکی از این مدرک‌ها «CompTIA A+‎» نام دارد. از مواردی این گواهینامه روی آن تمرکز دارد می‌توان به دانش سخت‌افزار کامپیوتر، سیستم‌عامل‌هایی مانند ویندوز، عیب‌یابی اپلیکیشن‌ها، شبکه کامپیوتری، امنیت، رایانش ابری و مجازی‌سازی و غیره اشاره کرد.

گرایش شبکه کامپیوتری در رشته کامپیوتر چیست؟

هما‌ن‌طور که از نام این گرایش رشته کامپیوتر مشخص است در آن به مسائل مربوط به شبکه‌های کامپیوتری مانند طراحی، اجرا، مدیریت و پشتیبانی از شبکه‌های کامپیوتری پرداخته می‌شود. افرادی که این گرایش را برای متخصص شدن انتخاب می‌کنند با مواردی همچون مؤلفه‌های فیزیکی شبکه‌های کامپیوتری مانند روترها، سوئیچ‌ها، رسانه‌های انتقالی در کنار اجزای منطقی همچون پروتکل‌های شبکه و خدمات آن سر و کار دارند. هدف این دسته از متخصصان این است که داده‌ها در شبکه‌های گوناگون مانند شبکه‌های محلی، Wan-ها و اینترنت، به‌طور امن، مؤثر و پایدار منتقل شوند.

شبکه‌های کامپیوتری جایگاه ویژه‌ای در صنایع نوین همچون رایانش ابری و مخابرات دارند و قابلیت‌هایی نظیر اشتراک فایل‌ها، ایمیل، خدمات بی‌درنگ مانند ویدیو کنفرانس و بازی‌های آنلاین را فراهم می‌کنند. مهندسان شبکه، بازدهی و عملکرد شبکه را زیر نظر دارند و عیب‌های موجود را برای کمینه کردن زمان قطعی شبکه، رفع می‌کنند. همچنین شبکه کامپیوتری را به لحاظ سخت‌افزار و نرم‌افزار پشتیبانی می‌کنند.

برخی از مهم‌ترین وظایف و مسئولیت‌های مهندس شبکه را در ادامه فهرست کرده‌ایم.

• در نظر گرفتن نیازمندی‌های کسب و کار و طراحی و پیاده‌سازی زیر ساخت شبکه‌‌های کامپیوتری بر مبنای آن
• نصب و تنظیم دستگاه‌های فیزیکی شبکه کامپیوتری مانند مسیریاب‌ها، سوئیچ‌ها و فایروال‌ها
• توجه به کارایی شبکه، قابلیت دسترسی و پایداری آن
• تشخیص و رسیدگی به مشکلات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری شبکه کامپیوتری
• مشارکت با سایر متخصصان این حوزه برای ایجاد و به‌کارگرفتن اقدامات امنیتی مرتبط با شبکه کامپیوتری
• انجام پشتیبانی‌های رایج شبکه‌ها از قبیل ارتقا سخت‌افزار‌ها و به‌روزرسانی نرم‌افازارها
• مستندسازی پیکربندی‌ها و رویه‌های موجود در شبکه
• آموزش دادن به سایر افراد تیم و غیره

گواهینامه های مرتبط با گرایش شبکه کامپیوتری رشته کامپیوتر چیست؟

شما می‌توانید با اخذ مدرک‌های موجود برای حوزه شبکه به عنوان یک مهندس شبکه تحصیل کرده در رشته کامپیوتر، تأییدیه‌ای برای مهارت‌ها و دانش خود در این حوزه دریافت کنید. برخی از معروف‌ترین مدرک‌های مرتبط را در ادامه فهرست کرده‌ایم.

• گواهینامه CompTIA Network+‎: این مدرک مواردی همچون مفاهیم شبکه‌های کامپیوتری، مباحث مربوط به زیرساخت، مدیریت و امنیت شبکه، عیب‌یابی آن و سایر موارد را در بر می‌گیرد.
• مدرک CCNA: در این گواهینامه مفاهیمی همچون مقدمات شبکه‌های کامپیوتری، دسترسی به شبکه، مقدمات امنیت، سرویس‌های IP و غیره مورد توجه قرار می‌گیرد.

برای آمادگی و آشنایی با مهارت‌‌های سیسکو از جمله مهارت CCNA می‌توانید مجموعه فیلم‌های آموزش Cisco مقدماتی تا پیشرفته از فرادرس را بررسی کنید که لینک آن را نیز در ادامه آورده‌ایم.

کارشناسی ارشد رشته کامپیوتر

طبق آخرین دفترچه آزمون‌های ورودی مربوط به تحصیلات تکمیلی رشته کامپیوتر، افرادی که مدرک لیسانس مرتبط دارند می‌توانند با قبولی و تحصیل در گرایش مدنظر خود شامل نرم‌افزار، هوش مصنوعی و سایر گرایش‌ها، مدرک کارشناسی ارشد ناپیوسته مهندسی کامپیوتر خود را از دانشگاه‌‌های سراسری، آزاد یا سایر مراکز علمی و آموزشی کشور اخذ کنند.

نمودار زیر، گرایش‌های کارشناسی ارشد رشته کامپیوتر را به‌خوبی نشان می‌دهد.

کارشناسی ارشد مهندسی کامپیوتر نرم افزار

دانشجویان در این دوره که ۴ نیمسال تحصیلی به‌طور می‌انجامد، در حدود ۱۱ واحد تخصصی و ۱۵ واحد اختیاری را می‌بایست پشت سر بگذارند. این واحدها در کنار ۶ واحد پایان‌نامه در مجموع، ۳۲ واحد کارشناسی ارشد مهندسی کامپیوتر نرم‌افزار را تشکیل می‌دهند. توجه داشته باشید که دروس اختیاری در راستای علاقه و حوزه تخصصی فرد انتخاب می‌شوند.

از مهم‌ترین حوزه‌های کارشناسی ارشد مهندسی کامپیوتر نرم افزار می‌توان به موارد فهرست شده در زیر اشاره کرد.

• توسعه نرم‌افزارها
• الگوریتم‌ها
• تست نرم‌افزار
• مدیریت داده
• تحلیل و مدل‌سازی نرم‌افزاری
• بلاک‌چین و یادگیری ماشین
• رایانش ابری
• امنیت نرم‌افزار
• بازی‌‌های رایانه‌ای
• و غیره

افرادی که این دوره را با موفقیت پشت سر می‌گذارند به‌طور معمول مهارت‌هایی مانند آنچه در ادامه فهرست شده را کسب می‌کنند.

• طراحی و برنامه‌نویسی نرم‌افزارهای جدید
• بهبود نرم‌افزارها به لحاظ کیفیت
• تحلیل داده‌ها و مدیریت اطلاعات
• استفاده از فرایند‌های تجارت الکترونیکی
• طراحی، پیاده‌سازی، تست و بهبود برنامه‌ها
• ایجاد نرم‌افزارهای امن
• و سایر توانمندی‌ها

فهرست زیر، عناوین درس‌های جبرانی گرایش نرم‌افزار را نشان می‌دهد که شامل ۴ درس ۳ واحدی است.

• برنامه‌سازی پیشرفته
• طراحی الگوریتم‌ها
• پایگاه داده‌ها
• تحلیل و طراحی سیستم‌ها

دروسی که در ادامه فهرست شده است، جزو دروس تخصصی گرایش نرم افزار در مقطع کارشناسی ارشد محسوب می‌شوند.

• مهندسی نرم‌افزار پیشرفته
• معماری نرم‌افزار
• آزمون نرم‌افزار پیشرفته
• سیمنار

فهرست زیر نشان می‌دهد که درس‌های تخصصی این گرایش از رشته کامپیوتر چیست.

• سیستم‌های عامل پیشرفته
• رایانش ابری
• تحلیل مه‌داده‌ها
• فرایند کاوی

برای یادگیری این دروسمی‌توانید از مجموعه فیلم‌های آموزشی کارشناسی ارشد مهندسی کامپیوتر از دروس دانشگاهی تا کاربردی از فرادرس کمک بگیرید که لینک آن نیز در ادامه آورده شده است.

کارشناسی ارشد مهندسی کامپیوتر هوش مصنوعی و رباتیک

هوش مصنوعی و رباتیک یکی از محبوب‌ترین گرایش‌های رشته کامپیوتر در مقطع کارشناسی ارشد است که در مجموع ۳۲ واحد درسی تخصصی، اختیاری و پایان‌نامه را در بر می‌گیرد.

افراد تحصیل کرده در این گرایش از رشته کامپیوتر، مها‌رت‌هایی مانند آنچه در ادامه فهرست شده را کسب می‌کنند.

• موضوعات مرتبط با یادگیری از جمله یادگیری ماشین و یادگیری عمیق
• مباحث پیشرفته AI مانند رایانش تکاملی و غیره
• مباحث تحلیل داده
• پردازش تصویر، متن و گفتار
• رباتیک
• و غیره

دروسی که در ادامه فهرست شده است، جزو دروس تخصصی گرایش هوش مصنوعی در مقطع کارشناسی ارشد محسوب می‌شوند.

• شناسایی الگو
• شبکه عصبی و یادگیری عمیق
• یادگیری مایشن
• سیمنار

از درس‌های تخصصی این گرایش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• رایانش تکاملی
• سیستم‌های فازی
• پردازش زبان طبیعی
• بینایی کامپیوتر
• و غیره

بررسی مجموعه فیلم‌های آموزش هوش مصنوعی، از دروس دانشگاهی تا کاربردی از فرادرس که لینک آن نیز در ادامه آورده شده می‌تواند در یادگیری این دروس برایتان مفید باشد.

کارشناسی ارشد مهندسی کامپیوتر امنیت سایبری

این گرایش از رشته مهندسی کامپیوتر در مقطع کارشناسی ارشد، به دنبال پرورش افرادی است که در حوزه امنیت سایبری متخصص باشند و با مشارکت سایر اعضای تیم بتوانند راهکارهای عملی برای فراهم کردن امنیت ارائه دهند.

از دروس گرایش امنیت سایبری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• امنیت کامپیوتر
• رمزنگاری کاربردی
• امنیت شبکه
• امنیت و حریم خصوصی داده
• سیستم‌های نرم‌افزاری امن
• نظریه اطلاعات و کدینگ

کارشناسی ارشد مهندسی کامپیوتر اینترنت اشیا

اینترنت اشیا یا «IoT» به عنوان گرایشی از رشته کامپیوتر در مقطع ارشد به پژوهش، طراحی و توسعه دستگاه‌هایی می‌پردازد که از طریق اینترنت به هم متصل هستند. این دوره نیز مانند سایر گرایش‌های کارشناسی ارشد ناپیوسته کامپیوتر از ۳۲ واحد درسی تشکیل شده است.

این دسته از متخصصان توانایی‌های متعددی را در طول این دوره کسب می‌کنند که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره کرده‌ایم.

• مدل‌سازی، طراحی و پیاده‌سازی سخت‌افزار و نرم‌افزار سیستم‌های نهفته
• دانستن نحوه کار با سیستم‌هایی مانند PLC و غیره
• استفاده از روش‌های هوش مصنوعی برای مدیریت و تحلیل هوشمند کلان‌داده‌ها
• و غیره

دروسی که در ادامه فهرست شده است، جزو دروس تخصصی گرایش اینترنت اشیا در مقطع کارشناسی ارشد محسوب می‌شوند.

• سیستم‌های و کاربردهای هوشمند
• امنیت و حریم خصوصی در اینترنت اشیا
• بسترها و پروتکل‌های اینترنت اشیا
• سیستم‌های توزیع شده پیشرفته در اینترنت اشیا

از میان دروس اختیاری این گرایش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• اینترنت اشیا صنعتی
• سیستم‌های نهفته و بی‌درنگ پیشرفته
• فناوری‌‌های ارتباطی اینترنت اشیا
• یادگیری ماشین و یادگیری عمیق در اینترنت اشیا

کارشناسی ارشد شبکه های کامپیوتری

گرایش شبکه‌‌های کامپیوتری در مقطع کارشناسی ارشد رشته مهندسی کامپیوتر به دنبال پرورش متخصصانی است که در زمینه طراحی، پیاده‌سازی و نگهداری سیستم‌های نرم‌افزاری، سخت‌افزاری و شبکه‌های کامپیوتری و مدیریت اطلاعات مهارت کافی داشته باشند. دانشجویان در این دوره ۲-ساله چند درس تخصصی و اختیاری را می‌بایست پشت سر بگذارند. این درس‌ها در کنار انجام پایان‌نامه ۶ واحدی و سمینار ۲ واحدی، در مجموع ۳۲ واحد را در بر می‌گیرند.

عناوین دروس تخصصی کارشناسی ارشد شبکه های کامپیوتری را در ادامه فهرست کرده‌ایم.

• شبکه‌های کامپیوتری پیشرفته
• شبکه‌های بی‌سیم و سیار
• سیستم‌های توزیع‌شده
• سمینار

علاوه بر دروس تخصصی، دروس اختیاری نیز مانند موارد زیر برای انتخاب وجود دارد.

• رایانش ابری
• شبکه‌‌های چندرسانه‌ای
• امنیت شبکه پیشرفته
• نرم‌افزارسازی شبکه

مجموعه فیلم‌های آموزش شبکه‌های کامپیوتری، مقدماتی تا پیشرفته از فرادرس که لینک آن نیز در ادامه آورده شده می‌تواند در یادگیری این دروس برایتان مفید باشد

کارشناسی ارشد معماری سیستم های کامپیوتری

دانشجویان در این دوره با گذراندن درس‌های تئوری و کاربری و همچنین آزمایشگاه‌های عملی فرصتی برای تساط بر اصول و مفاهیم معماری کامپیوتری پیدا می‌کنند. موضوعاتی همچون تحلیل و طراحی سیستم‌های سخت‌افزاری و نر‌م‌افزاری سطح پایین، شبکه‌های کامپیوتری، معماری‌‌های موازی و توزیع شده، سیستم‌های امبدد و غیره در این دوره مورد بررسی قرار می‌گیرند.

افرادی که در این گرایش از رشته کامپیوتر تحصیل می‌کنند، توانمندی‌های زیر را به دست می‌آورند.

• جدیدترین روش‌های طراحی مدارهای مجتمع دیجیتال
• آشنایی با معماری، طراحی و تحلیل سیستم‌های رایانشی دیجیتال
• امنیت در سخت‌افزار
• و غیره

از دروس تخصصی الزامی این گرایش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• معماری کامپیوتری پیشرفته
• سمینار

دروس تخصصی انتخابی معماری سیستم های کامپیوتری را نیز در ادامه فهرست کرده‌ایم.

• شبکه‌های کامپیوتری پیشرفته
• طراحی مدارهای مجتمع پرتراکم پیشرفته
• طراحی سیستم‌های تحمل‌پذیر اشکال
• آزمون و آزمون‌پذیری سیستم‌های دیجیتال
• طراحی و ارزیابی سیستم‌های بی‌درنگ نهفته
• پردازش موازی

در ادامه، فهرست برخی از دروس اختیاری این گرایش را نیز آورده‌ایم.

• سامانه‌های حسگر هوشمند
• طراحی مدار با فناوری نانو
• محاسبات کوانتومی
• سیستم‌های روی تراشه

کارشناسی ارشد مهندسی کامپیوتر علوم داده

این گرایش، متخصصانی را پرورش می‌دهد که روی جنبه‌های تئوری و عملی دیتاساینس تسلط داشته باشند و بتوانند در زمینه تحلیل داده فعالیت کنند. این دوره در قالب ۴ نیمسال تحصیلی و متشکل از ۳۲ واحد درسی برگزار می‌شود. پایان‌نامه ۶ واحد و سمینار ۲ واحدی نیز در میان این دروس قرار دارند.

از دروس تخصصی الزامی این گرایش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• یادگیری ماشین
• الگوریتم‌های پیشرفته
• تحلیل داده کاربردی
• ریاضیات علوم داده

درس‌های تخصصی کارشناسی ارشد علوم داده را نیز در ادامه آورده‌ایم.

• شبکه‌های عصبی
• یادگیری ژرف
• گراف‌کاوی
• داده‌کاوی پیشرفته

پایان نامه در رشته کامپیوتر چیست؟

دوره‌های پژوهش‌محور تحصیلات تکمیلی مانند مقطع کارشناسی ارشد رشته کامپیوتر دارای دروس سیمنار و پایان‌نامه نیز هستند. یعنی دانشجویان برای تکمیل تحصیلات خود می‌بایست موضوعی تخصصی را انتخاب کرده و پژوهش‌های خود را در قالب پایان‌نامه ارائه دهند. پایان‌نامه به‌طور معمول یک درس ۶ واحدی است.

دکتری رشته کامپیوتر

علاقه‌مندانی که قصد ادامه تحصیلات آکادمیک خود در مقطع دکتری رشته کامپیوتر را داشته باشند می‌توانند پس از قبولی در آزمون و مصاحبه‌های مربوطه، در گرایش‌هایی مانند هوش مصنوعی و غیره، مدرک خود در مقطع دکتری را دریافت کنند. تعداد واحدهای درسی این دوره به‌همراه رساله، ۳۶ واحد است.

دکتری کامپیوتر را می‌توان بالاترین مدرک دانشگاهی رشته کامپیوتر در کشور دانست که متقاضیان می‌توانند کسب کنند. دانش آموختگان این مقطع دانش کاملی در یکی از موضوعات مهندسی کامپیوتر دارند و همچنین می‌توانند در مرزهای دانش آن حوزه به‌طور مستقل به مطالعه و پژوهش بپردازند.

برخی از توانمندی‌های دانش‌اموختگان دکتری رشته مهندسی کامپیوتر را در ادامه فهرست کرده‌ایم.

• آشنایی با جدیدترین پیشرفت‌های علمی در حوزه تخصصی خود در مهندسی کامپیوتر
• ارائه ایده‌های جدید
• همکاری با مراکز علمی و آموزشی با هدف پرورش پژوهشگران و متخصصان حوزه کامپیوتر
• توانایی مطالعه و تحقیق با شیوه‌ای صحیح در شاخه تخصصی خود در مهندسی کامپیوتر
• و غیره

افرادی که در این مقطع دانش‌آموخته می‌شوند مدرک دکتری مهندسی کامپیوتر بدون گرایش دریافت خواهند کرد. آزمون ورودی این دوره نیز بر اساس گرایش انتخابی داوطلب که قرار است در آن زمینه تخصصی به پژوهش بپردازد و همچنین از درس‌های گرایش کارشناسی ارشد انجام می‌شود.

دوره دکتری رشته مهندسی کامپیوتر شامل ۲ مرحله زیر است.

• مرحله آموزشی: در این مرحله، علاوه برای مشخص شدن استاد راهنما و زمینه پژوهشی دانشجو، لازم است ۱۲ تا ۱۸ واحد ار دروس تحصیلات تکمیلی گذرانده شود.
• امتحان جامع: پس از گذراندن دروس، لازم است تا دانشجویان دکتری مهندسی کامپیوتر در امتحان جامع شرکت کنند.
• مرحله پژوهشی: پس از قبولی در امتحان جامع، مرحله پژوهشی شروع می‌شود و مواردی مانند تصویب پروپوزال رساله دکتری و دفاع از آن انجام می‌شود.

گرایش های دکتری رشته کامپیوتر چیست؟

مقطع دکتری در دانشگاهی مانند صنعتی شریف در قالب گرایش‌های زیر ارائه می‌شود.

• دکترای نرم‌افزار
• دکترای معماری کامپیوتر
• دکترای هوش مصنوعی
• دکترای الگوریتم‌ها و محاسبات
• دکترای شبکه‌‌های کامپیوتری
• دکتری رایانش امن

این دوره‌های به‌طور معمول ۴ سال به‌طور می‌انجامند و درس‌هایی در قالب سبد یا زمینه تخصصی به دانشجویان ارائه می‌شود.

مجموعه دروس دکترای نرم افزار

دروس ارائه شده در این گرایش در قالب سبد‌های زیر به دانشجویان ارائه می‌شوند.

• دروس الگوریتم‌ها و محاسبات
• دروس سیستم‌ها
• دروس مهندسی نرم‌افزار

مجموعه دروس دکترای هوش مصنوعی

دروس دکترای هوش مصنوعی در قالب دسته‌های زیر به دانشجویان ارائه می‌شوند.

• زمینه‌ی تخصصی هوش نمادین
• زمینه‌ی تخصصی یادگیری ماشین
• زمینه‌ی تخصصی سیگنال
• زمینه‌ی تخصصی بیوانفورماتیک
• زمینه‌ی تخصصی ریاضی و آمار

مجموعه دروس دکترای الگوریتم ها و محاسبات

دروس ارائه شده در این گرایش در قالب زمینه‌های تخصصی زیر به دانشجویان ارائه می‌شوند.

• دروس الگوریتم‌ها و محاسبات
• دروس سیستم‌ها
• دروس مهندسی نرم‌افزار

برای رشته کامپیوتر چه درس هایی باید قوی باشد؟

یکی از موضوعاتی که شاید داوطلبان به دنبال پاسخی برای آن باشد این است که درس‌های مهم رشته کامپیوتر چیست. برای پاسخ به این پرسش می‌توانیم به عناوین مهم دوره مهندسی کامپیوتر که در ادامه نیز آورده شده اشاره کنیم.

ریاضیات و آمار و احتمالات

درس ریاضی جزو یکی از مهم‌ترین دروسی است که افراد تحصیل کرده در رشته کامپیوتر می‌بایست پایه خوبی در آن داشته باشند. به‌همین دلیل آموختن مباحثی همچون حساب دیفرانسیل و انتگرال، جبر خطی و معادلات دیفرانسیل و پیدا کردن درک عمیقی از آن‌ها بسیار توصیه می‌شود. با توجه به اینکه الگوریتم‌ها جزو مؤلفه‌های مهم در رشته کامپیوتر به شمار می‌روند، لازم است ریاضیات مربوط به آن یعنی جبر را به خوبی یاد بگیرید. حساب دیفرانسیل و انتگرال نیز برای ایجاد الگوریتم‌های کارآمد و حل مسئله‌ می‌توانند مفید باشند.

دانش ریاضیات گسسته نیز در رشته کامپیوتر بسیار مهم است. مواردی نظیر احتمال، ترکیبیات، نظریه اعداد و نظریه گراف‌ها و منطق جزو مباحثی هستند که در رشته کامپیوتر تدریس شده و در زمینه‌های گوناگونی همچون سیستم‌عامل‌ها، سیستم‌های توزیع شده، ماشین‌لرنینگ، برنامه‌نویسی تابعی، پایگاه داده‌ها، الگوریتم‌ها و معماری کامپیوتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

با توجه به نقش مهمی که مباحث آمار و احتمالات در علم داده و یادگیری ماشین دارند، دانستن آن برای هر مهندس کامپیوتری ضروری است.

زبان انگلیسی

با وجود اینکه این روزها محتوای گوناگون مرتبط با حوزه IT و کامپیوتر مانند همین مطلب را می‌توانید به زبان فارسی روی اینترنت پیدا کنید، اما هنوز بخش عمده‌ای از منابع، انگلیسی زبان هستند. به‌طور مثال، گاهی اوقات نیاز پیدا می‌کنید تا برای یادگیری یک زبان یا کتابخانه برنامه‌نویسی مستندات رسمی آن را مطالعه کنید در این صورت خواهید دید که بخش عمده‌ای از آن به زبان انگلیسی یا سایر زبان‌های خارجی است. یا اینکه هنگام یادگیری کدنویسی، می‌بینید که سینتکس یا شکل نوشتاری دستورات برنامه‌نویسی مشابه زبان انگلیسی است. به‌همین دلیل به عنوان یک مهندسی کامپیوتر ضروری است که برای رفع نیازهای متعدد این‌چنینی، زبان انگلیسی خود را تقویت کنید.

در رشته کامپیوتر، علاوه بر زبان عمومی، درسی به‌نام زبان فنی یا تخصصی نیز ارائه می‌شود که با گذراندن آن دانشجویان با اصطلاحات و متون این حوزه نیز آشنا خواهند شد. برای یادگیری زبان فنی می‌توانید فیلم آموزش زبان تخصصی مهندسی کامپیوتر از فرادرس را مشاهده کنید که لینک آن را نیز در ادامه آورده‌ایم.

برنامه‌سازی

مهارت برنامه‌نویسی در قالب درس‌هایی مانند «برنامه‌سازی» در دوره‌های رشته کامپیوتر ارائه می‌شود. قوی بودن در این درس از این بابت بسیار مهم است که کدنویسی و تبدیل ایده‌ها به برنامه‌های قابل اجرا، جزو یکی از مهم‌ترین مهارت‌های مهندسان کامپیوتر محسوب می‌شود.

سیستم‌عامل‌ها

برنامه سیستمی مانند سیستم‌عامل‌ها یکی از اجزای حیاتی کامپیوترهای امروزی محسوب می‌شوند. سیستم‌عامل‌ها علاوه بر مدیریت منابع سخت‌افزاری نظیر پردازنده، حافظه و دستگاه‌های ذخیره‌سازی، امکان اجرای بدون مشکل اپلیکشین‌ها روی کامپیوتر را نیز فراهم می‌کنند. درس «سیستم‌عامل‌ها» در رشته کامپیوتر شما را با فرایند‌ها، الگوریتم‌ها و سایر مؤلفه موجود در این برنامه‌ها آشنا می‌سازد.

آینده رشته کامپیوتر چگونه است؟

هنگامی‌که صحبت از آینده رشته کامپیوتر می‌شود به‌طور معمول می‌خواهیم بدانیم که که آیا انتخاب این رشته در حال حاضر، می‌تواند شغلی را برایمان فراهم کند که در آینده نیز برای آن تقاضا وجود داشته باشد یا خیر. برای اینکه پاسخ این سوال باید بدانیم که رشته کامپیوتر و زیرشاخه‌های آن در آینده به چه سمت و سویی پیش خواهد رفت.

در آینده رشته کامپیوتر، می‌توان ظهور فناوری‌های پیشرفته و هیجان‌انگیز و تحولات نوآورانه‌ای را شاهد بود که در حوزه‌های گوناگون از جمله هوش مصنوعی، رایانش کوانتومی، اینترنت اشیا و غیر به وقوع می‌پیوندند. همین موارد می‌توانند به اندازه کافی برایمان قانع کننده باشند تا رشته کامپیوتر را انتخاب به فردای آن امیدوار باشم.

در ادامه، به موضوعاتی که آینده مهندسی کامپیوتر را شکل می‌دهند، اشاره کرده‌ایم.

هوش مصنوعی

هوش مصنوعی یکی از شاخه‌های جذاب رشته کامپیوتر است که این روزها نیز با مدل‌های زبانی بزرگ همچون چت جی‌پی‌تی و غیره سر و صدای زیادی پیدا کرده است. مهندسان کامپیوتر به‌و‌سیله قابلیت‌ها و مزیت‌های این فناوری می‌توانند سیستم‌ها و برنامه‌های جدیدی را توسعه دهند که کارایی بالایی داشته باشد و همچنین، به مشکلات به‌طور مؤثری رسیدگی کند.

رایانش کوانتومی در آینده رشته کامپیوتر چیست؟

کامپیوتر کوانتومی می‌تواند حوزه جذاب دیگری در آینده رشته کامپیوتر باشد که در آن از اصول مکانیک کوانتومی و مواردی مانند درهم‌تنیدگی و اصل برهم‌نهی برای حل بسیاری از مسائل استفاده شود. با بهره‌مندی از این نوع محاسبات می‌توان برخی مسائل که حل آن‌ها با قوی‌ترین ابرکامپیوترهای دنیا چندین میلیون سال زمان می‌برد را حل کرد.

اینترنت اشیا

اینترنت اشیا یکی دیگر از فناوری‌هایی است می‌توان آن را در آینده رشته کامپیوتر دید و مهندسان کامپیوتر می‌توانند از فرصت‌های فراهم شده توسط آن برای ایجاد محصولات و فناوری‌های مختلف استفاده کنند. در این فناوری، دستگاه‌ها، وسایل نقلیه، اپلیکیشن‌ها و سایر اشیا می‌توانند در قالب یک شبکه به هم متصل شده و علاوه بر گردآوری داده‌ها امکان به‌اشتراک‌گذاری آن را نیز داشته باشند. به زبان ساده، IoT چیز نیست جز وسایلی مانند لوازم خانگی هوشمند، لباس‌های دارای تگ RFID یا ساعت‌های هوشمند و غیره که قابلیت اتصال اینترنتی را دارند و در قالب شبکه می‌توانند به‌هم متصل شوند.

رایانش فراگیر در آینده رشته کامپیوتر چیست؟

رایانش یا «محاسبات فراگیر» (Ubiquitous Computing) که با اینترنت اشیا میسر می‌شود به این معنی است که دستگاه‌ها و اشیا اطرافمان را به امکانات رایانشی مجهز کنیم. این فناوری می‌تواند تحولات شگفت‌انگیری در سیستم‌های امبدد در دستگاه‌ها،‌ منازل هوشمند،‌ خدمات بهداشتی و پزشکی، حمل و نقل، خرده فروشی و غیره به وجود آورد.

امنیت سایبری

طبق برخی پیش‌بینی‌ها که از منابع معتبر صورت گرفته، حملات سایبری و هزینه‌ای که این نوع جرائم در آینده خواهد داشت بسیار زیاد است. این مورد باعث می‌شود شرکت‌ها و سازمان به دنبال متخصصانی باشند که مهارت‌های لازم برای محافظت از داده‌ها و سیستم‌های مربوطه را داشته باشند. بنابراین مهندسان کامپیوتر در آینده نیز نقش مهمی در حل این‌گونه مسائل خواهند داشت.

رشته کامپیوتر چه شغل‌هایی دارد؟

در یکی از مطالب پیشین مجله فرادرس، موضوع شغل‌های جذاب و درآمدزا حوزه کامپیوتر را به‌طور کامل مورد بررسی قرار دادیم که مطالعه آن می‌تواند اطلاعات مفیدی را در این زمینه شامل عناوین شغلی، وظایف و مسئولیت‌ها و مهارت‌های مورد نیاز هر یک در اختیار شما قرار دهد. با این وجود، در اینجا می‌خواهیم مشاغلی را به شما معرفی کنیم که آینده‌دار هستند و در صورتی که علاقه و استعداد لازم را داشته باشید، سرمایه‌گذاری روی آن‌ها می‌تواند بسیار ارزشمند باشد.

به‌طور معمول، یکی از مهم‌ترین اهدافی که ما با قدم گذاشتن و ورود به رشته‌های گوناگون به‌دنبال آن هستیم، فعالیت و اشتغال در آن حوزه و داشتن آینده شغلی امیدوار کننده است. رشته کامپیوتر با توجه گستردگی بسیار زیاد و حوزه‌های متعددی که دارد جزو رشته‌های بسیار محبوب محسوب می‌شود که از سوی کارفرمایان در صنایع مختلف تقاضای زیادی برای آن وجود دارد. با کمی مرور و بررسی سایت‌های کاریابی موجود می‌توان متوجه این موضوع شد. علاوه بر این، با فعالیت به عنوان یک مهندس کامپیوتر ماهر در حوزه مورد علاقه خود می‌توانید به درآمد مناسب و حتی بسیار بالایی دست پیدا کنید.

در ادامه با برخی از مشاغل رشته کامپیوتر که در فهرست زیر نیز آمده، آشنا خواهید شد.

• شغل مهندس ماشین‌لرنینگ
• متخصص فناوری ابری
• برنامه‌نویس فول استک
• مهندس امنیت کامپیوتری
• توسعه‌دهنده نرم‌افزار

شغل مهندس یادگیری ماشین در رشته کامپیوتر چیست؟

یادگیری ماشین یا ML یکی از فناوری‌های نوین و از زیرشاخه‌های بسیار کاربردی هوش مصنوعی محسوب می‌شود. مهندسان کامپیوتر که به عنوان مهندس ماشین لرنینگ مشغول به‌کار می‌شوند به طراحی و ساخت مدل‌ها و برنامه‌های مجهز به هوش مصنوعی می‌پردازند. منظور برنامه‌هایی است کهتوانایی یادگیری دارند، می‌توانند تصمیم‌گیری کنند و انجام برخی از وظایف ما را بر عهده بگیرند و حتی عملکرد خود را رفته‌رفته بهبود دهند. این دسته از متخصصان به‌طور معمول در تیم‌های علم داده دارای نقش پررنگی هستند و با افرادی مانند تحلیلگران داده، مهندسان داده، دانشمندان داده، مدیران و غیره مشارکت دارند. ضمن اینکه می‌توانند با تیم‌های دیگری در سازمان نظیر طراحی سایت، تولید نرم‌افزار، فناوری اطلاعات و غیره نیز همکاری داشته باشند.

مهندس یادگیری ماشین به نوعی مدل‌سازی‌های صورت گرفته توسط دیتا سانتیست‌ها را پیاده‌سازی و بهینه‌سازی می‌کند تا بتوان از آن‌ها استفاده کرد. یادگیری ماشین را می‌توانید از منابع مختلفی همچون فیلم‌های آموزشی فرادرس، دوره رایگان یادگیری ماشین دکتر رهبان و غیره یاد بگیرید. از مهارت‌هایی که می‌بایست در خود پرورش دهید می‌توان به مواردی مانند ریاضیات لازم برای هوش مصنوعی، برخی مفاهیم و اصول پایه علوم کامپیوتر، آشنایی با روش‌های پیشرفته ماشین‌لرنینگ و شبکه‌های عصبی مصنوعی، پیاده‌سازی مدل‌ها بر مبنای داده‌ها و ارزیابی ‌آن‌ها، قابلیت توسعه سیستم‌های قدرتمند دیپ‌لرنینگ و غیره اشاره کرد.

شغل متخصص فناوری ابری در رشته کامپیوتر چیست؟

این روزها با روی کار آمدن فناوری‌ فضای ابری یا همان «Cloud» و به‌کارگیری آن توسط کسب و کارها، کارفرمایان به دنبال افراد متخصص در این زمینه هستند که مهارت‌های مرتبط با آن همچون معماری شبکه، مدیریت پایگاه داده، امنیت فضای ابری و غیره را نیز داشته باشند. بدین‌ترتیب، سازمان‌ها برای توسعه محصولات خود نیازی به برپایی سرورهای مخصوص به خود نخواهند داشت و می‌توانند از خدمات ابری بهره‌مند شوند.

شغل برنامه نویس فول استک در رشته کامپیوتر چیست؟

برنامه‌نویس یا توسعه‌دهنده‌ فول‌استک شغلی است که در آن، فرد می‌تواند با بهره‌مندی از طیف گسترده‌ای از ابزارها و فناوری‌ها یک برنامه را به‌طور کامل پیاده‌سازی کند. این حرفه، پس از AI و علم داده جزو عناوین شغلی بسیار پرطرفدار محسوب می‌شود.

متخصصان این حوزه مهارت‌های کافی در طراحی فرانت‌اند و برنامه‌نویسی بک‌اند و اتصال این دو و همچنین استفاده از برنامه‌های مدیریت پایگاه داده را دارند. از مهارت‌های مورد نیاز برای این افراد می‌توان به مواردی همچون آشنایی با زبان‌های کدنویسی فرانت‌اند از جمله CSS ،HTML، جاوا اسکریپ، فریمورک‌های فرانت‌اند مانند ری‌اکت، زبان‌های برنامه‌نویسی سمت سرور مانند پایتون، سی‌شارپ، PHP، جاوا، JS، کتابخانه‌‌هایی مانند لاراول یا جنگو، پایگاه داده‌های MySQL، اواکل، MongoDB، ساخت API و غیره اشاره کرد.

در صورتی‌که قصد تبدیل شدن به یک برنامه‌نویس فول‌استک و تقویت مهارت‌های خود در این زمینه را دارید، فیم‌های آموزشی موجود در مجموعه فیلم‌های آموزش برنامه‌نویسی فول‌استک مقدماتی تا پیشرفته از فرادرس را به شما توصیه می‌کنیم که لینک آن نیز در ادامه آورده شده است.

شغل مهندس امنیت کامپیوتری در رشته کامپیوتر چیست؟

با توجه به اینکه در حال حاضر شاهد تهدیدهای امنیتی و اقدامات خرابکارانه زیادی هستیم که امنیت سیستم‌ها و شبکه‌های کامپیوتری و همچنین اطلاعات کاربران را به خطر می‌اندازند، تقاضا برای افراد متخصص این حوزه در بازار کار افزایش داشته است. منظور افرادی است که بتوانند با ارزیابی پروتکل‌های امنیتی، ایجاد راهکارهای دفاعی و به‌کارگیری روش‌ها و تدابیر مشخص، با این‌گونه تهدیدها مقابله کنند و خطرات آن را کاهش دهند.

برای فعالیت در این حرفه لازم است مفاهیم مرتبط با آن را بدانید و با روش‌های رمزنگاری و سیستم‌های احراز هویت نیز آشنا باشید. همچنین می‌بایست سایر مهارت‌های مرتبط با آن را در خود تقویت کنید. علاوه بر این‌ها، با توجه به اینکه در مواقع لزوم و هنگام شناسایی حملات سایبری و حفره‌های امنیتی می‌بایست خیلی سریع اقدام کنید، عملکرد مناسب در شرایط کاری پراسترس را نیز می‌بایست داشته باشید.

مجموعه فیلم‌های آموزش امنیت سایبری مقدماتی تا پیشرفته از فرادرس که لینک آن نیز در ادامه آورده شده است می‌تواند به شما در کسب مهارت‌های لازم برای این شغل کمک کند.

توسعه‌دهنده نرم‌افزار

توسعه‌دهنده نرم‌افزار یا برنامه‌نویس کامپیوتر شغلی است که در آن فرد به کمک زبان‌های برنامه‌نویسی و فناوری‌های موجود، برنامه‌ای را برای رفع نیازهای مشخصی از کاربران توسعه می‌دهد. علاوه بر این به دیباگ، نگهداری از کدهای موجود و انجام تست‌ها نیز می‌پردازد تا از عملکرد صحیح برنامه‌ها مطمئن شود. از مهارت‌های مورد نیاز برای این دسته از متخصصان می‌توان به قابلیت حل مسئله و ریزبینی اشاره کرد که باعث می‌شود تا برنامه ساخته شده عاری از هر گونه باگ و خطا باشد.

علاوه‌بر این لازم است با توجه به حوزه کاری و نوع برنامه‌ای که قرار است توسعه داده شود روی زبان‌های خاصی همچون C#‎، پایتون، جاوا، فریمورک دات‌نت، پایگاه داده‌هایی مانند SQL Server و غیره مسلط باشد.

دانشگاه های مناسب برای رشته کامپیوتر

برای تحصیل در رشته کامپیوتر در ایران، دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی گوناگونی در شهرهای مختلف وجود دارند که هرساله از طریق آزمون‌های ورودی یا بر اساس سوابق تحصیلی اقدام به پذیرش دانشجو در مقاطع مختلف این رشته می‌کنند.

انواع دانشگاه‌ها و مراکز علمی و آموزشی برای رشته مهندسی کامپیوتر را می‌تواند در قالب فهرست زیر دسته‌بندی کرد.

• دوره روزانه
• دوره شبانه
• دانشگاه پیام نور
• دانشگاه آزاد اسلامی
• دانشگاه ملی مهارت
• مؤسسات آموزش عالی غیردولتی-غیرانتفاعی
• دوره‌های پردیس خودگردان

مبنای انتخاب دانشگاه برای تحصیل در رشته کامپیوتر

برای بیشتر افراد، مهم است که در دانشگاهی معتبر و شناخته شده تحصیل کنند. این مورد می‌تواند مزیت بسیار مهمی داشته باشد به‌خصوص هنگامی که قصد ادامه تحصیل در بهترین دانشگاه‌ها در سراسر دنیا را داشته باشید.

یکی از عوامل مهم در انتخاب دانشگاه میزان هزینه‌ای است که برای دوره و مقطع آموزشی مدنظر خود می‌پردازید. دوره‌های روزانه دانشگاه‌های سراسری به‌طور معمول امکان تحصیل رایگان را برای دانشجویان فراهم می‌کنند. دوره‌های شبانه همین دانشگاه‌ها نیز با پرداخت شهریه تعیین شده دانشجو می‌پذیرند. دانشگاه‌های ملی مهارت نیز دوره‌های روزانه و شبانه را ارائه می‌دهند. از سوی دیگر، دانشگاه‌های آزاد اسلامی، پردیس خودگردان دانشگاه‌های سراسری، مؤسسات آموزشی غیرانتفاعی و دانشگاه پیام نور نیز شهریه مشخصی را برای هر ترم تحصیلی از دانشجویان خود دریافت می‌کنند.

عامل دیگری که در انتخاب دانشگاه‌ها لازم است مورد توجه قرار می‌گیرد، امکانات و تسهیلاتی است که در اختیار دانشجویان قرار می‌دهند. به‌طور مثال، ارائه خوابگاه‌های دانشجویی توسط دانشگاه،‌ برای افرادی که در شهر غیر از محل زندگی خود تحصیل می‌کنند می‌تواند بسیار ارزشمند باشد.

برای اطلاع از این موارد می‌توانید به دفترچه‌های راهنمای پذیرش دانشگاه‌ها مراجعه کنید.

اما شاید مهم‌ترین عاملی که در انتخاب دانشگاه‌ها از سوی دانشجویان مدنظر قرار می‌گیرد سطح علمی و آموزشی دانشگاه است. تحصیل در دانشگاهی که به لحاظ سطح علمی بالای خود شناخته شده است، این مزیت را به دنبال دارد تا پایه علمی مناسبی در مباحث رشته کامپیوتر پیدا کنید،‌ بسیاری از دانشگاه‌های سطح بالای سراسر دنیا نیز برای مدرک این نوع دانشگاه‌ها اعتبار خاصی قائل هستند و دانش‌آموختگان این نوع دانشگاه را برای ادامه تحصیل پذیرش می‌کنند. البته با توجه به میزان رقابتی که بین دانشجویان برای ورود به این نوع دانشگاه‌ها وجود دارد، باید به این نکته توجه داشته باشید که برای ورود به دانشگاه‌های برتر رشته کامپیوتر همچون دانشگاه شریف یا سایر مراکز محبوب، علاوه بر داشتن سوابق تحصیلی مناسب باید رتبه خوبی را نیز در آزمون ورودی کسب کنید.

بهترین دانشگاه برای رشته کامپیوتر چیست؟

از بهترین دانشگاه‌های کشور برای رشته مهندسی کامپیوتر می‌توان مراکز زیر را نام برد.

• دانشگاه تهران
• دانشگاه صنعتی شریف
• دانشگاه امیرکبیر
• دانشگاه شیراز
• دانشگاه علم و صنعت
• دانشگاه فردوسی مشهد
• دانشگاه شهید بهشتی
• دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی
• و غیره.

تصویری که در ادامه آورده شده، امتیاز برخی از دانشگاه‌های کشور در حوزه کامپیوتر را نشان می‌دهد.

یادگیری دروس رشته کامپیوتر با فرادرس

با توجه به اهمیت ریاضی، فیزیک و همچنین آمار و احتمال در رشته کامپیوتر، لازم است پایه علمی خود را در این زمینه‌ها تقویت کنید. مجموعه فیلم‌های آموزشی فهرست شده در زیر می‌تواند در یادگیری این مفاهیم برایتان مفید باشد.

• فیلم آموزش ریاضی مهندسی، جامع و با مفاهیم کلیدی از فرادرس
• فیلم آموزش آمار و احتمال مهندسی، جامع و با مثال‌های مختلف از فرادرس
• فیلم آموزش ساختمان گسسته با رویکرد حل مساله از فرادرس
• فیلم آموزش نظریه گراف و کاربردها از فرادرس

با توجه به اینکه برنامه‌نویسی از مؤلفه‌های اصلی رشته کامپیوتر به شما می‌آید، می‌توانید از فیلم‌های آموزش معرفی شده در زیر برای این منظور کمک بگیرید.

• فیلم آموزش رایگان پایتون، برنامه‌نویسی سریع و آسان در ۱۴۰ دقیقه از فرادرس
• مجموعه فیلم‌های آموزش برنامه‌نویسی، مقدماتی تا پیشرفته از فرادرس

ساختمان داده‌ها و طراحی الگوریتم موضوعات بسیار مهم دیگری در رشته کامپیوتر محسوب می‌شوند که در توسعه اپلیکشین‌های کارآمد نقش دارند. برای یادگیری این دروس می‌توانید از فیلم‌های آموزشی فرادرس که در ادامه فهرست شده استفاده کنید.

• فیلم  آموزش ساختمان داده ها، جامع و با نکات مهم از فرادرس
• فیلم آموزش طراحی الگوریتم، جامع و با مفاهیم کلیدی از فرادرس

گرایش هوش مصنوعی یکی از محبو‌ب‌ترین زیرشاخه‌های رشته کامپیوتر است که به توسعه سیستم‌های هوشمند می‌پردازد. برای یادگیری دروس دانشگاهی و تقویت مهارت‌‌های خود در این حوزه می‌توانید از مجموعه آموزش زیر استفاده کنید.

• مجموعه فیلم‌های آموزش هوش مصنوعی، از دروس دانشگاهی تا کاربردی از فرادرس

در صورتی که به حوزه مهندسی نرم‌افزار علاقه دارید و قصد ورود به این شاخه از رشته کامپیوتر را دارید، مجوعه آموزش زیر می‌تواند برایتان مفید باشد.

• مجموعه فیلم‌های  آموزش مهندسی کامپیوتر (نرم‌افزار)، مقدماتی تا پیشرفته از فرادرس

افرادی که وارد گرایش شبکه‌های کامپیوتری از رشته کامپیوتر می‌شوند، با نصب و راه‌اندازی سخت‌افزاری و نرم‌افزاری شبکه‌های کامپیوتری سر و کار خواهند داشت. در همین راستا مجموعه آموزش زیر می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای یادگیری دروس این حوزه باشد.

• فیلم مجموعه آموزش شبکه های کامپیوتری – مقدماتی تا پیشرفته از فرادرس

جمع‌بندی

در این مطلب از مجله فرادرس، از دنیای مهندسی کامپیوتر به شما گفتیم و شرح دادیم که رشته کامپیوتر چیست. راه‌های ورود به این رشته و مسیر تحصیلی و آکادمیک موجود را نیز بررسی کردیم. دروسی که باید بگذرانید و منابعی که در این مسیر می‌توانند کمک‌حالتان باشند را نیز شرح دادیم.

با توجه به فنی بودن رشته کامپیوتر، اهمیت زیادی دارد که مهارت‌های ضروری و مشخصی را فرا بگیرید و پایه خود را در آن‌ها تقویت کنید. در همین راستا، نکات و توصیه‌های ارزشمندی را در اختیارتان قرار دادیم.