هر آنچه که باید درباره پیوند استخوان در ایمپلنت دندان بدانید!

پیوند استخوان یکی از مراحل کلیدی در فرآیند کاشت ایمپلنت دندان است. این روش به ویژه زمانی ضروری است که بیمار دارای استخوان کافی در فک برای حمایت از ایمپلنت نیست.

پیوند استخوان یک روش جراحی است که برای افزایش حجم و تراکم استخوان فک استفاده می‌شود. این روش اغلب قبل از کاشت ایمپلنت دندان انجام می‌شود، به خصوص در مواردی که استخوان فک به دلایلی مانند بیماری لثه، کشیدن دندان یا تحلیل طبیعی استخوان، حجم کافی برای نگه ‌داشتن ایمپلنت را ندارد.

تشخیص نیاز به پیوند استخوان از روی عکس اسکن سه بعدی CBCT توسط دندانپزشک انجام می شود. توجه داشته باشید در صورتی که دندان یا ریشه کشیده نشده دارید، امروزه متخصصین ایمپلنت همزمان با کشیدن آن پیوند استخوان و کاشت ایمپلنت را انجام می دهند. البته شایان ذکر است درصورت وجود عفونت گسترده امکان انجام همزمان آن نیست. در ادامه این مقاله به معرفی چند مورد متخصص ایمپلنت خوب در این زمینه می پردازیم.

چرا به پیوند استخوان نیاز داریم؟

• پایداری ایمپلنت: ایمپلنت دندان برای موفقیت‌آمیز بودن نیاز به استخوانی محکم و با تراکم کافی دارد تا بتواند به خوبی در آن جای بگیرد و به مرور زمان با استخوان جوش بخورد.
• جلوگیری از شکست ایمپلنت: در صورت کمبود استخوان، ایمپلنت ممکن است لق شود، حرکت کند یا حتی بشکند.
• بهبودی سریع‌تر: استخوان کافی به بهبود سریع‌تر و بهتر پس از جراحی کمک می‌کند.

مواد مورد استفاده در پیوند استخوان

• پیوند استخوان اتوژن (Autograft): – استخوان خود بیمار: در این روش، تکه‌ای از استخوان از قسمت دیگری از بدن بیمار (مانند استخوان چانه یا لگن) برداشته شده و به محل مورد نظر پیوند زده می‌شود. مزیت این روش در سرعت جوش خوردن و میزان موفقیت بالای آن است. معایب آن در نیاز به جراحی دو ناحیه در بیمار است.
• پیوند استخوان آلوژن (Allograft): – استخوان اهدایی: استخوان اهدایی از استخوان های طبیعی که در کارخانه بر روی آن فرایند های مختلفی انجام میدهند و پس از فرآوری برای پیوند استفاده می‌شود.
• پیوند استخوان زنوژن (Xenograft): – استخوان مصنوعی: مواد جایگزین مانند هیدروکسی‌آپاتیت یا کلاژن، به عنوان داربستی برای رشد استخوان جدید عمل می‌کنند. پودر های استخوان از این نوع هستند که در انواع مختلف وجود دارند و دندانپزشک شما بسته به نیاز شما از آن ها استفاده می کند.

مراحل پیوند استخوان

فرآیند پیوند استخوان معمولاً شامل مراحل زیر است:
ارزیابی وضعیت بیمار: دندانپزشک با استفاده از تصاویر رادیوگرافی و معاینات بالینی، وضعیت استخوان فک را ارزیابی می‌کند.
انتخاب نوع پیوند: بر اساس نیاز بیمار و شرایط موجود، نوع پیوند استخوان انتخاب می‌شود.
جراحی پیوند: در طی عمل جراحی، بافت استخوان به ناحیه مورد نظر اضافه می‌شود و معمولاً با استفاده از مواد خاصی تثبیت می‌شود.
بهبودی: پس از عمل، زمان لازم برای بهبودی و ادغام بافت جدید با استخوان موجود (Osseointegration) نیاز است.

مراحل انجام فرایند پیوند استخوان به صورت زیر است:

1. بی‌حسی موضعی: ناحیه مورد نظر بی‌حس می‌شود.
2. برش لثه: لثه برش داده می‌شود تا به استخوان دسترسی پیدا شود.
3. تهیه محل پیوند: محل مورد نظر برای پیوند آماده می‌شود و مواد پیوندی در آن قرار می‌گیرد.
4. بستن لثه: لثه با بخیه بسته می‌شود.

مزایای پیوند استخوان

افزایش موفقیت ایمپلنت: وجود استخوان کافی و سالم برای حمایت از ایمپلنت، احتمال موفقیت آن را افزایش می‌دهد.
پیشگیری از تحلیل رفتن بیشتر استخوان: پیوند استخوان می‌تواند به جلوگیری از تحلیل رفتن بیشتر استخوان فک کمک کند که معمولاً پس از فقدان دندان اتفاق می‌افتد.
بهبود زیبایی شناسی: با ایجاد ساختار مناسب برای ایمپلنت، نتایج زیبایی‌شناختی بهتری حاصل می‌شود و بیمار احساس رضایت بیشتری خواهد داشت.
افزایش عملکرد جویدن: با قرار دادن ایمپلنت در یک پایه محکم و پایدار، عملکرد جویدن بهبود یافته و بیمار قادر به مصرف انواع غذاها خواهد بود.
کاهش درد و ناراحتی: در برخی موارد، پیوند استخوان می‌تواند به کاهش درد و ناراحتی ناشی از تحلیل رفتن استخوان کمک کند.
امکان درمان‌های پیچیده‌تر: با انجام پیوند استخوان، دندانپزشکان قادر خواهند بود درمان‌های پیچیده‌تری را انجام دهند که ممکن است بدون وجود استخوان کافی ممکن نباشد.

عوارض جانبی پیوند استخوان

مانند هر جراحی دیگری، پیوند استخوان نیز ممکن است با عوارضی همراه باشد، مانند:

• تورم
• کبودی
• درد
  هرچند پیوند استخوان معمولاً ایمن است، اما ممکن است برخی عوارض و خطرات نیز وجود داشته باشد:
  عفونت: خطر عفونت در محل جراحی وجود دارد.
  • عدم ادغام موفق: در برخی موارد، بافت جدید ممکن است به خوبی با استخوان موجود ادغام نشود.
  • درد و ناراحتی: بیماران ممکن است پس از عمل درد و ناراحتی را تجربه کنند که معمولاً با مسکن‌ها قابل کنترل است.
  • واکنش‌های آلرژیک: در صورت استفاده از مواد مصنوعی یا بافت‌های اهداکننده، احتمال بروز واکنش‌های آلرژیک وجود دارد.

مراقبت‌های بعد از جراحی

مراقبت‌های مناسب بعد از جراحی پیوند استخوان برای تسریع روند بهبودی بسیار مهم است:
• استراحت کافی: بیماران باید حداقل چند روز بعد از عمل استراحت کنند.
• رعایت بهداشت دهان: حفظ بهداشت دهان و دندان پس از جراحی بسیار حیاتی است تا از عفونت جلوگیری شود.
• پیروی از دستورات پزشک: مصرف داروها و رعایت رژیم غذایی توصیه‌شده توسط دندانپزشک باید انجام شود.
• مراجعه منظم به دندانپزشک: برای بررسی روند بهبودی و اطمینان از عدم بروز عوارض، بیماران باید به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنند.

چه زمانی به پیوند استخوان نیاز است؟

اگر شما در مورد کاشت ایمپلنت دندان نگرانی دارید یا مشکوک هستید که استخوان فک شما برای این عمل مناسب نیست، حتماً به یک متخصص ایمپلنت مراجعه کنید. پزشک با انجام معاینات بالینی و رادیوگرافی، وضعیت استخوان فک شما را ارزیابی کرده و بهترین گزینه درمانی را برای شما پیشنهاد خواهد داد.

نکته مهم: انتخاب روش مناسب برای پیوند استخوان و کاشت ایمپلنت، به عوامل مختلفی مانند میزان تحلیل استخوان، شرایط عمومی بیمار، و نظر پزشک متخصص بستگی دارد. بنابراین، قبل از تصمیم‌گیری، حتماً با یک متخصص ایمپلنت مشورت کنید . اگر قبل از انجام کار متخصص ایمپلنت متبحر پیدا کنید قطعا نتیجه درمان پیوند استخوان شما ماندگار و عمری خواهد بود. در ادامه دو نمونه از تصاویر واقعی بیمار که درمان ایمپلنت را با پیوند های وسیع استخوانی از چند نوع انجام داده است مشاهده می‌کنید.