1

فوت و فن امروز یکی از هیجان‌انگیزترین مسابقات جام جهانی را مرور می‌کند. این بار به دیدار نهایی فراموش‌نشدنی بین انگلستان و آلمان غربی می‌پردازیم.

انگلستان 4-2 آلمان غربی (وقت اضافه)
انگلستان 1966 | فینال
ورزشگاه ومبلی، لندن
تعداد تماشاگران: 96,924 نفر
گل‌های انگلستان: جف هرست (18، 101، 120)، مارتین پیترز (78)
گل‌های آلمان غربی: هلموت هالر (12)، ولفگانگ وبر (89)

ترکیب تیم‌ها

انگلستان
سرمربی: آلف رمزی
ترکیب اصلی: گوردون بنکس، جرج کوهن، جک چارلتون، بابی مور، ری ویلسون، آلن بال، نوبی استایلز، بابی چارلتون، مارتین پیترز، جف هرست، راجر هانت.

آلمان غربی
سرمربی: هلموت شون
ترکیب اصلی: هانس تیلکوفسکی، هورست-دیتر هوتگس، ویلی شولز، ولفگانگ وبر، کارل-هاینز اشنلینگر، فرانتس بکن‌باوئر، ولفگانگ اورات، هلموت هالر، لوتار امریش، اووه زیلر، زیگفرید هلد.

سابقه تقابل دو تیم

• 6 برد برای انگلستان
• 1 تساوی
• 0 برد برای آلمان/آلمان غربی

شرایط بازی

انگلستان:
تیم «معجزه‌های بدون بال» انگلستان در مسیر رسیدن به فینال تقریباً غیرقابل‌نفوذ بود. آنها تا دقیقه 82 بازی نیمه‌نهایی مقابل پرتغال هیچ گلی دریافت نکردند و حتی همان گل نیز از روی نقطه پنالتی بود. آن بازی با نتیجه 2-1 به سود انگلستان به پایان رسید و بابی چارلتون با زدن دو گل فوق‌العاده نقش مهمی در پیروزی داشت. با این حال، مربی تیم، آلف رمزی، در بازی پایانی مرحله گروهی – جایی که انگلستان با نتیجه 2-0 فرانسه را شکست داد – ضربه بزرگی را متحمل شد، زیرا مهاجم اصلی تیم، جیمی گریوز، مصدوم شد. جف هرست جایگزین او شد و در مراحل حذفی برای تیم سه‌شیرها به میدان رفت.

آلمان غربی:
آلمان غربی رقابت‌ها را با شروعی درخشان آغاز کرد. در نخستین بازی، فرانتس بکن‌باوئر 20 ساله با بازی درخشانی که داشت، ستاره پیروزی 5-0 برابر سوئیس شد. آنها به‌عنوان صدرنشین گروه به مرحله حذفی راه یافتند و با برد قاطع 4-0 برابر اروگوئه در مرحله یک‌چهارم نهایی، شایستگی خود را برای قهرمانی نشان دادند. در مرحله نیمه‌نهایی نیز بکن‌باوئر گل پیروزی را به ثمر رساند و آلمان غربی با نتیجه 2-1 اتحاد جماهیر شوروی را شکست داد تا دیداری هیجان‌انگیز در فینال مقابل میزبان رقم بخورد.

بازی
دیدار انگلستان و آلمان غربی به یکی از به‌یادماندنی‌ترین مسابقات تاریخ فوتبال تبدیل شد که سرشار از کیفیت خیره‌کننده، هیجان و بحث‌برانگیزی بود. تیم سه‌شیرها (انگلستان) در 90 دقیقه به نظر می‌رسید که به پیروزی نزدیک است، زیرا گل‌های جف هرست و مارتین پیترز پس از گل زودهنگام هلموت هالر، نتیجه بازی را به نفع آنها تغییر داد. در حالی که جمعیت پرشور هواداران انگلیسی آماده جشن بودند، آلمان غربی با تمام توان تلاش کرد و در لحظات پایانی وقت معمول، گل تساوی را به ثمر رساند؛ ولفگانگ وبر با یک تلاش خستگی‌ناپذیر توپ را وارد دروازه کرد و بازی را به وقت اضافه کشاند.

در وقت اضافه، انگلستان دوباره پیش افتاد، اما این گل همچنان یکی از بحث‌برانگیزترین لحظات تاریخ فوتبال است. ضربه سنگین هرست که به زیر تیرک دروازه برخورد کرد و به زمین برگشت، مشخص نبود که آیا از خط دروازه عبور کرده است یا نه. اما پس از مشورت داور گوتفرید دینست و کمک‌داور توفیق بحرموف، گل پذیرفته شد؛ موضوعی که اعتراض شدید آلمانی‌ها را به دنبال داشت. انگلستان به فاصله‌ای کوتاه از جاودانگی رسیده بود، و هرست در لحظات پایانی بازی با یک فرار خیره‌کننده و ضربه‌ای محکم که از هانس تیلکوفسکی، دروازه‌بان آلمان، عبور کرد، نتیجه را قطعی کرد. انگلستان اولین عنوان قهرمانی جهان خود را به دست آورد و هرست به اولین بازیکنی تبدیل شد که در فینال جام جهانی هت‌تریک می‌کند.

نقل‌قول‌ها

• جف هرست، مهاجم انگلستان:
  «آلف رمزی پس از پایان بازی کنار زمین منتظر ما بود، پر از شادی به شکلی که قبلاً کسی او را این‌طور ندیده بود. او و “مورو” – بابی مور – یکدیگر را در آغوش گرفتند. من چنان گیج و خسته بودم که فقط توانستم یک دست دادن نصفه و نیمه داشته باشم. در 24 سالگی، این شروعی بود برای یک عمر ستایش شدن به خاطر اتفاقات یک بعدازظهر خاص.»
• آلف رمزی، سرمربی انگلستان:
  «پس از 90 دقیقه یا در کل بازی هیچ ترسی نداشتم. به طور کلی درک نشده بود که بازیکنان انگلیسی، بازیکنان خوبی هستند. من گفتم که شکست دادن ما کار یک تیم بزرگ است، زیرا ما یک تیم بزرگ هستیم.»

• فرانتس بکن‌باوئر، هافبک آلمان غربی:
  «ما تیم محبوب برای قهرمانی نبودیم. اما رسیدن به فینال برای ما لذت‌بخش بود و افتخار می‌کردیم که توانستیم تیم انگلستان را تا حد ممکن به چالش بکشیم. ما توانستیم با سرافرازی به آلمان بازگردیم.»
• ولفگانگ وبر، مدافع آلمان غربی:
  «بلافاصله پس از بازی ما درباره گل سوم انگلستان بحث نکردیم. فقط از این بابت ناراحت بودیم که عملکرد بهتری نداشتیم تا در نهایت پیروز شویم. انگلستان قهرمان شایسته‌ای بود، یک تیم بزرگ که یک فینال بزرگ را برد، اما ما کار را برای آنها بسیار سخت کردیم.»

آمار
جف هرست برای حدود 56 سال تنها بازیکنی بود که توانست در فینال جام جهانی هت‌تریک کند. در نهایت، کیلیان امباپه این رکورد را با هت‌تریک خود در فینال جام جهانی قطر 2022 تکرار کرد.

بابی مور در این مسابقه دو پاس گل داد. تنها بازیکن دیگری که توانسته در فینال جام جهانی دو پاس گل بدهد، پله بود که در سال 1970 دو گل را پایه‌گذاری کرد.

هلموت شون همچنان رکورد بیشترین تعداد مسابقات جام جهانی به‌عنوان سرمربی را در اختیار دارد: 25 مسابقه.

نکات جالب
تخمین زده می‌شود که حدود 400 میلیون نفر این فینال را از طریق تلویزیون تماشا کردند. گفته می‌شود این مسابقه بزرگ‌ترین مخاطب جهانی تلویزیونی را از زمان مراسم تشییع جنازه وینستون چرچیل داشته است.

کنت وولستن‌هولم، گزارشگر شبکه بی‌بی‌سی، یکی از به‌یادماندنی‌ترین جملات گزارشگری فوتبال را هنگام گل چهارم و پایانی انگلستان ارائه داد. او وقتی هرست در حال حرکت به سمت دروازه بود، گفت: «برخی‌ها وارد زمین شده‌اند! فکر می‌کنند بازی تمام شده است.» و زمانی که مهاجم توپ را به تور دروازه چسباند، جمله نهایی خود را با این کلمات کامل کرد: «حالا دیگر تمام شده است.» این جملات بارها در فرهنگ عامه تکرار شده و حتی الهام‌بخش نام یک مسابقه طولانی‌مدت ورزشی در تلویزیون بریتانیا بوده است.

اورسولا بنکس، همسر گوردون بنکس، دروازه‌بان انگلستان، احتمالاً روز فینال احساسات متناقضی داشت. او اهل آلمان غربی بود اما پیش از شروع بازی گفت: «دلم دو نیم خواهد شد، اما من برای انگلستان تشویق خواهم کرد.»