همه چیز درباره معنی بیت از آن مرد دانا دهان دوخته است، که بیند که شمع از زبان سوخته است

در ادامه با معنی و مفهوم این تک بیت زیبا از جناب سعدی آشنا می شوید. با دانشچی همراه باشید.

معنی بیت از آن مرد دانا دهان دوخته است

۱- که بیند که شمع از زبان سوخته است: در این بخش، شمع به عنوان نمادی از انسان و زبانش به عنوان نمادی از گفتار او به کار رفته است. شمع با سوختن زبانش (فتیله‌اش) روشنایی می‌بخشد، اما در این راه خود را نیز می‌سوزاند. این به ما می‌گوید که گاهی اوقات، سخن گفتن می‌تواند باعث آسیب و ضرر رساندن به خود فرد شود.

۲- پیام اصلی این بیت، اهمیت سکوت و پرهیز از سخن بیهوده است. سعدی به ما می‌گوید که انسان دانا با مشاهده عواقب زیان‌بار سخن بیهوده، سکوت را برمی‌گزیند. او می‌داند که حرف‌های نسنجیده و نادرست می‌تواند باعث رنجش دیگران، ایجاد اختلاف، و حتی آسیب رساندن به خود فرد شود.

۳- آرایه حسن تعلیل در این بیت: سعدی علت سکوت مرد دانا را اینگونه بیان می‌کند: “که بیند که شمع از زبان سوخته است”. در واقع، شاعر علت سکوت مرد دانا را سوختن شمع از زبانش می‌داند. سوختن شمع علت واقعی سکوت مرد دانا نیست، بلکه یک دلیل شاعرانه و نمادین است.

نکات مهم:

💠 سکوت به معنای انفعال نیست: این بیت به ما نمی‌گوید که همیشه باید ساکت باشیم. بلکه تأکید می‌کند که باید در سخن گفتن، دقت و تأمل کنیم و از گفتن حرف‌های بیهوده و مضر پرهیز کنیم.

💠 ارزش کلام: کلام انسان می‌تواند بسیار قدرتمند باشد و تأثیر عمیقی بر دیگران بگذارد. بنابراین، باید از این قدرت به درستی استفاده کنیم و کلماتمان را با خرد و اندیشه انتخاب کنیم.

💠 عواقب سخن بیهوده: سخن بیهوده می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری داشته باشد. می‌تواند باعث ایجاد کینه و دشمنی، از بین رفتن روابط، و حتی آسیب رساندن به آبرو و حیثیت فرد شود.

دوستی با مردم دانا نکوست

اختصاصی-دانشچی