همه چیز درباره فرق اتم، مولکول و یون

در ادامه با فرق اتم، مولکول و یون آشنا می‌شوید. با دانشچی همراه باشید.

فرق اتم، مولکول و یون

در دنیای علم، مواد به واحدهای بسیار کوچکی تقسیم می‌شوند که با چشم غیرمسلح قابل دیدن نیستند. اتم، مولکول و یون سه واحد بنیادی هستند که درک تفاوت‌های آنها برای شناخت ساختار مواد ضروری است.

۱- اتم چیست؟

اتم کوچکترین واحد سازنده یک عنصر شیمیایی است که خواص شیمیایی آن عنصر را حفظ می‌کند. هر اتم از یک هسته مرکزی تشکیل شده که شامل پروتون‌ها (با بار مثبت) و نوترون‌ها (بدون بار) است. الکترون‌ها (با بار منفی) در مدارهایی به دور هسته می‌چرخند.

ویژگی‌های اتم:

• کوچکترین واحد سازنده ماده
• دارای هسته شامل پروتون و نوترون
• دارای الکترون‌هایی که به دور هسته می‌چرخند
• تعداد پروتون‌ها در اتم هر عنصر، عدد اتمی آن عنصر را مشخص می‌کند.

۲- مولکول چیست؟

مولکول از اتصال دو یا چند اتم به یکدیگر از طریق پیوندهای شیمیایی تشکیل می‌شود. این پیوندها می‌توانند کووالانسی (اشتراکی) یا یونی باشند.

ویژگی‌های مولکول:

• از دو یا چند اتم تشکیل شده است.
• دارای خواص شیمیایی و فیزیکی متفاوت از اتم‌های تشکیل دهنده‌اش است.
• معمولاً بار الکتریکی ندارد زیرا تعداد پروتون‌ها و الکترون‌های آن برابر است.

ترکیب مولکولی چیست؟

ترکیب مولکولی به ماده‌ای گفته می‌شود که از مولکول‌ها تشکیل شده باشد. به عبارت دیگر، واحدهای سازنده این مواد مولکول‌ها هستند. آب (H₂O)، دی‌اکسید کربن (CO₂) و شکر (C₁₂H₂₂O₁₁) مثال‌هایی از ترکیبات مولکولی هستند.

چرا مولکول‌ها بار الکتریکی ندارند؟

در یک مولکول، تعداد پروتون‌های (بار مثبت) موجود در هسته اتم‌ها با تعداد الکترون‌های (بار منفی) اطراف آنها برابر است. به همین دلیل، بارهای مثبت و منفی یکدیگر را خنثی می‌کنند و مولکول در مجموع بار الکتریکی ندارد.

۳- یون چیست؟

یون اتمی یا مولکولی است که به دلیل از دست دادن یا گرفتن الکترون، بار الکتریکی پیدا کرده است. اگر اتمی الکترون از دست بدهد، بار مثبت پیدا می‌کند و به آن کاتیون می‌گویند. اگر اتمی الکترون بگیرد، بار منفی پیدا می‌کند و به آن آنیون می‌گویند.

ویژگی‌های یون:

• دارای بار الکتریکی مثبت یا منفی
• می‌تواند تک اتمی (مانند Na⁺) یا چند اتمی (مانند NH₄⁺) باشد.
• در تشکیل پیوندهای یونی نقش دارد.

یون‌ها و مولکول‌ها چگونه به وجود می‌آیند؟

• مولکول‌ها: از طریق پیوندهای شیمیایی بین اتم‌ها به وجود می‌آیند. در پیوند کووالانسی، اتم‌ها الکترون‌ها را به اشتراک می‌گذارند. در پیوند یونی، یک اتم الکترون از دست می‌دهد و اتم دیگر آن را می‌گیرد.

• یون‌ها: زمانی که اتم‌ها یا مولکول‌ها الکترون از دست می‌دهند یا می‌گیرند، به یون تبدیل می‌شوند. این اتفاق می‌تواند در اثر واکنش‌های شیمیایی یا در شرایط خاص فیزیکی رخ دهد.

درک تفاوت‌های اتم، مولکول و یون برای شناخت ساختار مواد و واکنش‌های شیمیایی آنها ضروری است. این سه واحد بنیادی، پایه و اساس علم شیمی را تشکیل می‌دهند.

اتم‌ها، الفبای مواد

اختصاصی-دانشچی