1

این اکتبر، میلیون‌ها آمریکایی از تماشای دو منظره باشکوه در جهان محروم شدند: شفق شمالی و یک دنباله‌دار نادر. حتی اگر از آن‌ها باخبر بودید، آلودگی نوری دیدنشان را دشوار می‌کرد مگر این‌که به مکانی تاریک بروید و چشمانتان را به تاریکی عادت دهید.

این موضوع آسان‌تر نمی‌شود – آسمان شب در آمریکای شمالی از سال ۲۰۱۱ تاکنون به طور متوسط سالانه ۱۰٪ روشن‌تر شده است. تحقیقات بیشتری نشان می‌دهند که این آلودگی نوری می‌تواند با طیفی گسترده از مشکلات سلامت، از جمله سرطان، بیماری قلبی، دیابت، بیماری آلزایمر و حتی کیفیت پایین اسپرم، مرتبط باشد، هرچند دلایل این ارتباطات نگران‌کننده همیشه روشن نیست.

دکتر جان هنیفین، مدیر برنامه تحقیقات نور در دانشگاه توماس جفرسون می‌گوید: «ما کنتراست بین نور و تاریکی را از دست داده‌ایم و به طور مداوم فیزیولوژی خود را گیج می‌کنیم».

کهکشان خود ما برای نزدیک به ۸۰٪ از مردم آمریکای شمالی نامرئی شده است. در سال ۱۹۹۴، خاموشی ناشی از زلزله در لس‌آنجلس باعث شد که مردم با تماس با رصدخانه گریفیث از آن توده مبهم نور در آسمان شب بپرسند. آن، راه شیری بود.

چراغ‌های خیره‌کننده خودروها، ساختمان‌های روشن، بیلبوردهای درخشان و چراغ‌های خیابانی، آسمان‌های شهری ما را با درخشش پر می‌کنند که حتی بر ساکنان مناطق روستایی نیز تأثیر می‌گذارد. در خانه، از زمان اختراع لامپ، شب‌ها را روشن نگه داشته‌ایم. اکنون، دستگاه‌های دارای نور آبی – مثل تلفن‌های هوشمند، صفحه‌نمایش تلویزیون و تبلت‌ها – را نیز اضافه کرده‌ایم که با مشکلات خواب مرتبط شده‌اند.

اما نور بیرون نیز ممکن است برای سلامت ما اهمیت داشته باشد. هنیفین می‌گوید: «هر فوتون مهم است.»

نورهای درخشان، مشکلات بزرگ

در یک مطالعه در سال ۲۰۲۴، محققان از داده‌های ماهواره‌ای برای اندازه‌گیری آلودگی نوری در آدرس‌های مسکونی بیش از ۱۳۰۰۰ نفر استفاده کردند. آن‌ها دریافتند افرادی که در مناطق با آسمان‌های روشن‌تر زندگی می‌کردند، ۳۱٪ بیشتر در معرض فشار خون بالا بودند. مطالعه‌ای دیگر در هنگ‌کنگ نشان داد که خطر مرگ ناشی از بیماری قلبی عروق کرونر در این مناطق ۲۹٪ بیشتر است. و مطالعه دیگری نشان داد که خطر ابتلا به بیماری عروق مغزی، مثل سکته یا آنوریسم مغزی، ۱۷٪ بالاتر است.

البته، مناطق شهری همچنین با آلودگی هوا، سر و صدا و کمبود فضای سبز روبرو هستند. بنابراین، برای برخی مطالعات، دانشمندان این عوامل را کنترل کردند و همچنان ارتباط قوی باقی ماند (اگرچه آلودگی هوا با ذرات ریز برای سلامت قلب از نور بیرون بدتر به نظر می‌رسید).

تحقیقات ارتباط بین نور شبانه در بیرون و بیماری‌های دیگر را نشان داده‌اند:

سرطان سینه: دکتر رندی نلسون، عصب‌شناس دانشگاه ویرجینیای غربی می‌گوید: «این یک ارتباط بسیار قوی است.» مطالعه‌ای روی بیش از ۱۰۰۰۰۰ معلم در کالیفرنیا نشان داد زنانی که در مناطق دارای بیشترین آلودگی نوری زندگی می‌کردند، ۱۲٪ بیشتر در معرض خطر بودند. این تأثیر مشابه با افزایش مصرف غذاهای فوق‌ فرآوری‌شده به میزان ۱۰٪ است.

بیماری آلزایمر: در مطالعه‌ای که پاییز امسال منتشر شد، نور بیرون در شب با این بیماری قوی‌تر از حتی سوء مصرف الکل یا چاقی مرتبط بود.

دیابت: در یک مطالعه اخیر، افرادی که در مناطق دارای بیشترین نور زندگی می‌کردند، ۲۸٪ بیشتر در معرض دیابت بودند تا کسانی که در مکان‌های بسیار تاریک‌تر زندگی می‌کردند. در کشوری مثل چین، دانشمندان نتیجه گرفتند که ۹ میلیون مورد دیابت ممکن است به آلودگی نوری مرتبط باشد.

چه اتفاقی در بدن شما می‌افتد وقتی در معرض نور شب قرار می‌گیرید؟

تحقیقات نشان داده‌اند که نور شبانه (در داخل یا خارج) ساعت‌های شبانه‌روزی بدن را مختل می‌کند، التهاب را افزایش می‌دهد، بر تقسیم سلولی اثر می‌گذارد و ملاتونین، «هورمون تاریکی» را سرکوب می‌کند. هنیفین گفت: «تاریکی بسیار مهم است.» او می‌گوید: «وقتی ما و همکارانمان چند دهه پیش شروع به مطالعه اثرات نور بر فیزیولوژی انسان کردیم، مردم فکر می‌کردند ما تقریباً دیوانه هستیم.»

نور شبانه سلامت و رفتار گونه‌هایی به تنوع همسترهای سیبری، فنچ‌های گورخری، موش‌ها، جیرجیرک‌ها و پشه‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. مثل بیشتر موجودات روی زمین، انسان‌ها ساعت‌های داخلی دارند که با چرخه ۲۴ ساعته روز و شب همگام می‌شوند. ساعت اصلی در هیپوتالاموس، بخشی الماس‌ شکل از مغز، قرار دارد اما هر سلول در بدن نیز ساعت خود را دارد. بسیاری از فرآیندهای فیزیولوژیک، از چرخه خواب و بیداری تا ترشح هورمون‌ها، بر اساس ریتم شبانه‌روزی کار می‌کنند، همچنین فرآیندهایی که در پیشرفت سرطان نقش دارند، مانند تقسیم سلولی.

این ساعت داخلی «بدن را برای چالش‌های تکراری، مثل خوردن، آماده می‌کند،» دکتر کریستین بنِدیکت، پژوهشگر خواب دانشگاه اوپسالا در سوئد می‌گوید. «قرار گرفتن در معرض نور [در شب] می‌تواند این سیستم بسیار مهم را مختل کند.» این ممکن است به این معنی باشد که انسولین در زمان نادرست ترشح می‌شود، و به گفته بندیکت باعث ایجاد «حالت جت‌لگ‌گونه‌ای می‌شود که توانایی کنترل قند خون را تضعیف می‌کند.» مطالعات حیوانی تأیید می‌کنند که قرار گرفتن در معرض نور شبانه می‌تواند تحمل گلوکز را کاهش دهد و ترشح انسولین را تغییر دهد – مسیرهای احتمالی به سمت دیابت.

هورمون ملاتونین، که در تاریکی توسط غده پینه‌آل مغز تولید می‌شود، در این مبارزه مدرن نقش کلیدی دارد. ملاتونین به خواب کمک می‌کند، ریتم‌های شبانه‌روزی بدن را هماهنگ می‌کند، از نورون‌ها در برابر آسیب محافظت می‌کند، سیستم ایمنی را تنظیم می‌کند و با التهاب مبارزه می‌کند. اما حتی یک شکاف کوچک از نور در شب می‌تواند ترشح آن را سرکوب کند. کمتر از ۳۰ لوکس نور، تقریباً به اندازه سطح نوری یک خیابان پیاده‌روی در شب، می‌تواند ملاتونین را به نصف کاهش دهد.

وقتی حیوانات آزمایشگاهی در معرض نور شبانه قرار می‌گیرند، «التهاب عصبی عظیمی نشان می‌دهند» – یعنی التهاب بافت عصبی، نلسون می‌گوید. در یک آزمایش انسانی، افرادی که در نور ضعیف خوابیده بودند، سطح پروتئین C- واکنش‌دهنده در خونشان بالاتر بود، که نشانگر التهاب است.

ملاتونین پایین همچنین با سرطان مرتبط شده است. هنیفین می‌گوید: «این به ماشین متابولیک سلول‌های سرطانی اجازه فعالیت می‌دهد.» یکی از اثرات ملاتونین تحریک سلول‌های کشنده طبیعی است که می‌توانند سلول‌های سرطانی را تشخیص داده و از بین ببرند. افزون بر این، وقتی ملاتونین کاهش می‌یابد، ممکن است استروژن افزایش یابد، که می‌تواند ارتباط بین نور شبانه و سرطان سینه را توضیح دهد (استروژن رشد تومورهای سرطان سینه را تحریک می‌کند).

پژوهشگران اذعان می‌کنند که داده‌های ماهواره‌ای ممکن است برای تخمین میزان واقعی نوری که افراد در هنگام خواب در معرض آن قرار می‌گیرند، کافی نباشد. افزون بر آن، بسیاری از ما به صفحه‌نمایش‌های درخشان خیره می‌شویم. اما نلسون می‌گوید، «مطالعات همچنان ادامه دارند» و این نشان می‌دهد که آلودگی نوری بیرون واقعاً تأثیر دارد.

چه کارهایی می‌توانید انجام دهید؟

تأثیر نور شبانه بر ملاتونین همه افراد یکسان نیست. «برخی افراد به نور بسیار کم حساس هستند، در حالی که دیگران به نور بسیار بیشتری برای تأثیر بر ملاتونین نیاز دارند،» بندیکت می‌گوید. در یک مطالعه، برخی داوطلبان برای کاهش ملاتونین خود به ۳۵۰ لوکس نور نیاز داشتند. برای این افراد روشن کردن چراغ در حمام شبانه مهم نیست؛ اما برای دیگران، حتی ۶ لوکس مضر است – که از غروب نیز تاریک‌تر است.

می‌توانید با خاموش کردن چراغ‌های اتاق خواب و کنار گذاشتن صفحه‌نمایش‌ها از خود محافظت کنید، اما اجتناب از آلودگی نوری بیرونی ممکن است دشوارتر باشد. می‌توانید در پرده‌های خاموش‌کننده نور با کیفیت سرمایه‌گذاری کنید، هرچند ممکن است باز هم کمی نور به داخل نفوذ کند. می‌توانید جلوی پنجره‌های خود درخت بکارید، چراغ‌های حسگر حرکت را بازتنظیم کنید و حتی از دولت محلی خود درخواست کاهش روشنایی بیش از حد ساختمان‌ها و انتخاب چراغ‌های خیابانی بهتر کنید. می‌توانید از سازمان‌هایی مثل انجمن بین‌المللی آسمان تاریک حمایت کنید که برای حفظ تاریکی تلاش می‌کنند.

و شاید عادات خود را تغییر دهید. اگر در منطقه‌ای با آلودگی نوری زیاد، مثل واشنگتن دی.سی. که به‌عنوان پرنورترین مکان شهری در آمریکا شناخته می‌شود، زندگی می‌کنید، شاید بخواهید از پیاده‌روی یا رانندگی در شب در محله خود اجتناب کنید. هنیفین پیشنهاد می‌دهد که به جای این کار، در رختخواب کتاب بخوانید و نور را تا حد ممکن کم کنید. او می‌گوید: «این ایده خیلی بهتری نسبت به بیرون رفتن در مرکز منهتن است.»