15 آذر 1404 ساعت 16:32
بازار خودرو کشور با افزایش مجدد نرخ ارز وارد یک شوک بزرگ شده، تا جایی که قیمت ارزانترین خودرو داخلی به 730 میلیون تومان رسیده است.
بازار خودرو در روزهای اخیر با چالش تازهای روبهرو شده و افزایش مجدد نرخ ارز بار دیگر تعادل شکننده این بازار را بر هم زده و موجی از نوسان و بیثباتی را رقم زده است. پیامد این نوسان، تنها محدود به خودروهای تولید داخل نیست، بلکه بهطور محسوس در بخش مونتاژی و مدلهای وارداتی نیز دیده میشود؛ جایی که قیمتها در فاصلهای کوتاه جهشی کمسابقه را تجربه کردهاند و بسیاری از فعالان از آن با تعبیر «آشفتگی قیمتی» یاد میکنند.
با عنایت به آخرین اخبار خودرو، در چنین فضایی معاملات واقعی تقریباً به حالت نیمهتعطیل درآمده است. خریداران با تردید نسبت به آینده قیمتها از ورود به بازار خودداری میکنند و فروشندگان نیز با اتکا به پیشبینیهای ارزی، نرخها را بهصورت کاملاً سلیقهای و غیرمنطقی اعلام میکنند. در این میان قیمت ارزانترین خودرو داخلی به 730 میلیون تومان رسیده که رقمی بسیار نجومی است.
ارزانترین خودرو داخلی دیگر محصولی اقتصادی نیست
بازار خودرو در روزهای اخیر شاهد جهشی تازه و نگرانکننده در قیمتها بوده است که هم خودروهای داخلی و هم وارداتی را تحت تأثیر قرار داده و شکاف قیمتی را بیش از پیش عمیقتر کرده است. در بازار داخلی، حتی ارزانترین گزینهها نیز از موج افزایش قیمت در امان نماندهاند. خودرو سایپا کوییک، که معمولاً بهعنوان ارزانترین خودرو داخلی شناخته میشود، اکنون به حدود ۷۳۰ میلیون تومان رسیده است که نسبت به ابتدای پاییز رشد قابلتوجهی را نشان میدهد.
در رده بالاتر، دنا پلاس اتوماتیک با افزایشهای پیدرپی، به سطح ۱ میلیارد و ۵۳۰ میلیون تومان رسیده و پژو ۲۰۷ اتوماتیک نیز در محدوده ۱ میلیارد و ۴۳۰ میلیون تومان معامله میشود. اما شدت نوسان در بخش وارداتیها چشمگیرتر است. خودروهایی مانند فولکس واگن ID.4 که تنها دو ماه قبل حدود 3 میلیارد و 400 میلیون تومان قیمت داشت، اکنون با جهشی 1 میلیارد تومانی به حدود 4 میلیارد و 400 میلیون تومان رسیده است. نیسان ترا، شاسی بلند محبوب وارداتی نیز طی همان بازه زمانی کوتاه از ۴.۸ میلیارد به 6 میلیارد و 100 میلیون تومان افزایش یافته که یعنی حدود ۱.۳ میلیارد تومان در کمتر از دو ماه افزایش یافته است.
علت رکود همزمان با گرانی در بازار خودرو
فعالان بازار خودرو میگویند باوجود رشد سراسری قیمتها، عملاً هیچ معامله واقعی صورت نمیگیرد. رقمهایی که این روزها در آگهیها دیده میشود بیشتر حالت نمایشی دارد تا واقعی و فروشندگان صرفاً قیمتهای جدید اعلام میکنند تا از موج افزایش جا نمانند، درحالیکه نه خریداری تمایل به پرداخت این مبالغ دارد و نه فروشندهای حاضر است با قطعیت معامله کند.
این وضع بازار را در نوعی رکود یخزده نگه داشته که در آن هرچند قیمتها بالا میرود، اما گردش معاملات تقریباً به صفر رسیده است. یکی از فروشندگان وضعیت را چنین توصیف میکند که قیمتها ساعتبهساعت تغییر میکنند و در چنین شرایطی نه امکان خرید وجود دارد و نه فروش؛ همه چشم انتظارند تا ببینند نرخ ارز در روزهای آینده چه مسیری را انتخاب میکند.
کارشناسان اقتصادی این نابسامانی را ترکیبی از سه عامل اصلی میدانند. نخست، رشد فضایی و بیثبات نرخ ارز که بهطور مستقیم بر هزینه تولید و واردات تأثیر دارد و در مدت کوتاهی اثر خود را بر بازار خودرو نشان داده است. دوم، محدودیت جدی در عرضه چه در سطح تولید داخلی که با کمبود قطعه و هزینههای بالا مواجه است و چه در بخش وارداتی که روند ثبت سفارش و ورود خودرو کند شده است که در نتیجه دلالان و قیمتگذاران غیررسمی کنترل بازار را بهدست گرفتهاند. سوم، انتظارات تورمی که باعث شده خریداران از هراس گرانتر شدن خودرو در آینده، ترجیح دهند نظارهگر باشند و فروشندگان نیز از ترس ضرر، خودروهای خود را عرضه نکنند. مجموع این عوامل بازار را به نقطهای رسانده که افزایش قیمت با رکود عمیق همزمان شده و فضای عدم اطمینان بر کل معاملات سایه انداخته است
رشد ۱۰ درصدی داخلیها و جهش میلیاردی وارداتیها
بر اساس بررسیهای میدانی، طی هفتههای گذشته بازار خودرو با موج جدیدی از افزایش قیمت روبهرو شده است؛ بهطور میانگین خودروهای داخلی با رشد قیمتی بین ۵ تا ۱۰ درصد مواجه بودهاند، اما در میان خودروهای وارداتی این افزایش بسیار شدیدتر بوده و حتی در برخی مدلها افزایش بیش از یک میلیارد تومان طی کمتر از دو ماه گزارش شده است. چنین جهشی نشاندهنده شدت فشارهای روانی و اقتصادی بر بازار و بازتاب مستقیم نوسانات نرخ ارز است.
کارشناسان اقتصادی معتقدند روند فعلی بازار نه از مسیر عرضه و تقاضای واقعی، بلکه از مسیر نوسانهای ارزی و رفتار انتظاری فعالان بازار هدایت میشود. بهعبارت دیگر، بازار خودرو بیش از هر زمان دیگری بهصورت مستقیم با وضعیت بازار ارز گره خورده است. تغییرات نرخ دلار عملاً بهعنوان شاخص تعیینکننده قیمت خودروها عمل میکند و هر افزایش کوچک در نرخ ارز بهسرعت در قیمتگذاری خودروهای داخلی، مونتاژی و خارجی تأثیر میگذارد.
در حال حاضر بازار در نوعی دوراهی تعیینکننده قرار گرفته و از یکسو امید به تثبیت نرخ ارز و احتمال کنترل قیمتها وجود دارد؛ از سوی دیگر نیز سایه نگرانی از افزایش دوباره نرخ دلار و تورم عمومی باعث شده خریداران و فروشندگان با تردید و احتیاط رفتار کنند. اگر سیاستهای ارزی دولت بتواند ثبات نسبی در بازار ارز ایجاد کند، احتمال بازگشت نسبی تعادل به بازار خودرو وجود دارد، اما در صورت ادامه نوسانات و بیثباتی، انتظار میرود التهاب و رشد قیمتها در بازار خودرو طی ماههای آینده شدت بگیرد.
source




