شاید عجیب به نظر برسد، اما قرص‌های مسکن که برای تسکین سردرد مصرف می‌کنید، ممکن است خود عامل استمرار آن باشند. این پدیده پزشکی، سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو نام دارد.
سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو یک وضعیت پزشکی شناخته شده است که میلیون‌ها نفر را درگیر می‌کند و با تشخیص صحیح، اغلب قابل بازگشت است. تشخیص و درمان به‌موقع این نوع سردرد، برای بهبود کیفیت زندگی ضروری است.
سردرد ناشی از مصرف بی‌رویه مسکن چیست؟
پدیده‌ای متناقض و در عین حال مستند به نام سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو وجود دارد که در آن استفاده منظم از قرص‌های مسکن، به جای کاهش درد، باعث تداوم یا بدتر شدن سردرد می‌شود. این وضعیت حدود ۱ تا ۲ درصد از جمعیت را تحت تأثیر قرار می‌دهد و در زنان ۳ تا ۴ برابر شایع‌تر است. اگر سردردهای مکرر دارید که پس از مصرف منظم مسکن‌ها برای سه ماه یا بیشتر آغاز شده یا بدتر شده‌اند، احتمالاً به MOH مبتلا شده‌اید.
کدام مسکن‌ها عامل سردرد می‌شوند؟
نه تنها داروهای قوی‌تر مانند مواد افیونی از جمله کدئین، بلکه مسکن‌های رایج و بدون نسخه مانند استامینوفن و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی NSAIDs (مانند ایبوپروفن) نیز می‌توانند در ایجاد MOH نقش داشته باشند. حتی داروهای ترکیب‌کننده استامینوفن و یک افیون، مثل کو-کودامول، نیز از این قاعده مستثنی نیستند. همچنین مصرف بیش از حد تریپتان‌ها که برای حملات میگرن استفاده می‌شوند، می‌تواند به این نوع سردرد منجر شود. نکته مهم این است که «مصرف بی‌رویه» همیشه به معنای تجاوز از دوز روزانه توصیه شده نیست. برای استامینوفن یا NSAIDها، مصرف ۱۵ روز یا بیشتر در ماه، و برای مواد افیونی، حتی ۱۰ روز در ماه، می‌تواند باعث بروز سردردهای MOH شود.
درمان و توقف چرخه سردرد
تشخیص و درمان سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو دشوار است، زیرا بیماران اغلب ارتباط بین مصرف دارو و سردرد خود را درک نمی‌کنند. رویکرد اصلی شامل قطع تدریجی دارو تحت نظارت پزشک است. این فرآیند ممکن است برای بیماران دلهره‌آور باشد، زیرا انتظار دارند مسکن‌ها درد را کاهش دهند. بنابراین، همکاری نزدیک با پزشک برای تأیید تشخیص، نظارت بر پیشرفت و برنامه‌ریزی مراحل بعدی درمان ضروری است. اگر بیش از ۱۵ روز در ماه دچار سردرد می‌شوید، مراجعه به پزشک اهمیت زیادی دارد. نگهداری دفترچه یادداشت سردرد (ثبت علائم و جزئیات روزانه) نیز می‌تواند به تشخیص کمک کند. اگرچه سازوکار دقیق این پدیده به‌طور کامل درک نشده است، اما ارتباط آن با مصرف مسکن‌ها کاملاً اثبات شده است.
source