با استفاده از ابزارهایی مثل ChatGPT برای نگارش و ویرایش پیش‌نویس‌های اولیه مقاله، Perplexity برای جستجوی منابع، Zotero برای مدیریت ارجاعات و Scholarcy برای خلاصه‌سازی مقالات، می‌توان زمان و انرژی را صرف بخش‌های مهم‌تر مانند تحلیل و نتیجه‌گیری کرد. البته استفاده درست و اخلاقی از این ابزارها بسیار مهم است. در این مطلب از مجله فرادرس قصد داریم با روش‌ها و کاربرد‌های هوش مصنوعی برای نوشتن تحقیق آشنا شویم و بهترین ابزار‌های هوش مصنوعی در نگارش علمی، ویرایش محتوا، تولید ساختار تحقیق و ارجاع‌دهی منابع را معرفی کنیم. در گام بعدی نیز مراحل نوشتن یک مقاله فارسی را با ChatGPT تمرین می‌کنیم.

هوش مصنوعی برای نوشتن تحقیق

«تحقیق و پژوهش مبتنی بر هوش مصنوعی» (AI-Powered Research) به فرآیند استفاده از ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی با هدف ساده کردن مراحل مختلف پژوهش گفته می‌شود. فرآیندی که حالا و با معرفی ابزار‌های هوش مصنوعی مختلف، از یافتن منابع و تحلیل داده‌ها تا نگارش مقاله و مدیریت ارجاعات آن را در برمی‌گیرد.

این ابزار‌ها با کمک گرفتن از مدل‌های زبانی بزرگ و الگوریتم‌های یادگیری عمیق طراحی شده‌اند تا بتوانند مفهوم متن را درک کرده، محتوا را خلاصه و تحلیل کنند و در تولید متن و انجام وظایف پژوهشی علمی و حرفه‌ای مفید واقع شوند. به طور کلی و بر اساس انواع ابزار‌های هوش مصنوعی حوزه تحقیق و پژوهش، می‌توانیم کاربرد‌های زیر را برای ابزار‌های مختلف در نظر بگیریم:

• نگارش تحقیق و مقاله: ابزار‌هایی برای کمک به فرآیند نگارش، ویرایش و بهبود ساختار مقاله.
• انجام مرور ادبیات و پیدا کردن موضوعات: ابزارهایی برای یافتن مقالات، منابع و پژوهش‌های مرتبط با موضوع موردنظر پژوهشگر.
• خلاصه‌سازی و استخراج بینش‌ها: ابزار‌هایی برای خلاصه کردن مقالات طولانی و استخراج نکات کلیدی.
• مدیریت استناد‌ها و منابع: ابزار‌هایی برای سازماندهی منابع، مدیریت استناد‌ها و اطمینان از فرمت‌بندی صحیح.
• دستیار‌های جامع پژوهشی: ابزار‌های همه‌کاره برای پوشش تمام مراحل پژوهش از جستجو و نگارش تا رفرنس‌دهی و خلاصه‌سازی.

توجه داشته باشید که هدف از استفاده از این ابزار‌ها، جایگزین کردن این ابزار‌ها با تفکر انسان نیست، بلکه باید آن‌ها را مانند دستیار پژوهشی در نظر بگیریم که کارهای تکراری و زمانبر را بر عهده می‌‌گیرند تا پژوهشگر بتواند تمرکز خود را روی تفکر انتقادی، خلاقیت و تحلیل علمی بگذارد.

در نتیجه، می‌توانیم بگوییم این فناوری به یکی از ابزار‌های حیاتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی، پژوهشگران و علاقه‌مندان به تولید دانش تبدیل شده است به شرطی که اصول و ملاحظات اخلاقی استفاده از هوش مصنوعی را در مراحل مختلف تحقیق در نظر بگیریم. دو اصل مهم در این خصوص، بیان شفاف استفاده از هوش مصنوعی در نگارش و بررسی سیاست‌های موسسه یا نشریه علمی است.

در ادامه این مطلب، ضمن معرفی بهترین ابزار‌های هوش مصنوعی برای نوشتن تحقیق، مراحل مختلف تولید یک تحقیق ساده فارسی را با هوش مصنوعی چت‌جی‌پی‌تی بررسی می‌کنیم. برای یادگیری نکات کاربردی این فرآیند، می‌توانید فیلم آموزش ChatGPT در مقاله نویسی و نگارش متون علمی به همراه گواهینامه از فرادرس را مشاهده کنید.

بهترین ابزارهای هوش مصنوعی برای نوشتن تحقیق و مقاله

ابزارهای اخلاقی هوش مصنوعی در نگارش تحقیق و مقاله، به جای نوشتن کامل متن، نقش دستیار پژوهشی و ویرایشگر هوشمند را برای شما ایفا می‌کنند. این ابزار‌ها با ارائه بازخورد، اصلاح ساختار جملات بهبود استناد‌ها و افزایش وضوح متن، به دانشجویان و پژوهشگران کمک می‌کنند کیفیت نگارش خود را بالا ببرند بدون آنکه اصول درست‌نویسی و صداقت علمی را فراموش کنند.

در فهرست زیر، ۲۱ مورد از بهترین ابزار‌های هوش مصنوعی برای نوشتن تحقیق دانشگاه و مقاله نویسی فارسی و انگلیسی را آورده‌ایم:

• ابزار ChatGPT
• ابزار Perplexity
• ابزار Thesify
• ابزار LumenWriter
• ابزار Writefull Academizer
• ابزار Grammarly
• ابزار QuillBot
• ابزار Antidote
• ابزار Zotero
• ابزار Litmaps
• ابزار Semantic Scholar
• ابزار Scite
• ابزار Consensus
• ابزار Mind the Graph
• ابزار PaperGuide
• ابزار Elicit
• ابزار SciSpace
• ابزار Writefull
• ابزار Scholarcy
• ابزار Research Rabbit
• ابزار Yomu AI
• ابزار NotebookLM

در ادامه، معرفی مختصری از هریک از این ابزار‌‌های AI در نگارش متن‌های علمی و قابلیت‌های آن‌ها توضیح می‌دهیم. پیش از شروع، پیشنهاد می‌کنیم با مراجعه به صفحه مجموعه فیلم آموزش هوش مصنوعی برای پروپوزال و مقاله نویسی به صورت کاربردی و عملی از فرادرس، با ابزار‌های مختلف و کاربرد آن‌ها در این فرآیند آشنا شوید.

ابزار ChatGPT

چت‌جی‌پی‌تی شناخته‌شده‌ترین ابزارهای هوش مصنوعی است که کاربرد‌های زیادی در بهبود نگارش متن‌های علمی و دانشگاهی دارد. این ابزار با ارائه پیشنهادهای زبانی برای اصلاح ساختار جملات و افزایش وضوح متن، به ارتقای کیفیت مقالات و پژوهش‌ها کمک می‌کند. همچنین، بازخورد لحظه‌ای آن به نویسندگان امکان می‌دهد خطاها و نقاط ضعف نوشته خود را سریع‌تر شناسایی و اصلاح کنند.

• لینک وب‌سایت ChatGPT: «+»

افزون بر این، به کمک قابلیت Canvas در نسخه پیشرفته، امکاناتی مانند ویرایش تعاملی و تحلیل لحن را فراهم شده است که در نوشتن تحقیق می‌تواند بسیار کارآمد باشد. نسخه پایه چت‌جی‌پی‌تی به صورت رایگان در دسترس است و نسخه پولی آن یعنی ChatGPT Plus با دسترسی نامحدود به GPT-5 و قابلیت Canvas با هزینه ۲۰ دلار در ماه ارائه می‌شود.

با مطالعه مطلب زیر می‌توانید روش استفاده از ChatGPT در ایران به طور کامل یاد بگیرید.

ابزار Perplexity

پرپلکسیتی ابزاری مبتنی بر هوش مصنوعی است که قابلیت نگارش متون را با جست‌وجوی لحظه‌ای در وب ترکیب می‌کند و برای یافتن منابع علمی و تولید پاسخ‌های همراه با استناد و منبع بسیار کاربردی است. این ابزار با ارائه نتایج مستند و به‌روز، به نویسندگان کمک می‌کند در مراحل اولیه پژوهش، محتوایی دقیق و مستند تولید کنند.

• لینک وب‌سایت Perplexity: «+»

با اینکه گفته می‌شود پرپلکسیتی برای نگارش آکادمیک عمیق یا فرمت‌بندی تخصصی مقالات مناسب نیست، این ابزار در کشف سریع موضوعات و منابع قابل‌اعتماد عملکردی عالی دارد. نسخه پایه Perplexity کاملا رایگان است و نسخه‌های پیشرفته آن از قیمت ۲۰ دلار در ماه در دسترس هستند.

برای آشنایی با نحوه استفاده از ابزار Perplexity پیشنهاد می‌کنیم فیلم آموزش رایگان هوش مصنوعی پرپلکسیتی با توضیح تولید محتوای متنی با Perplexity از فرادرس را مشاهده کنید.

ابزار Thesify

Thesify ابزاری مبتنی بر هوش مصنوعی است که برای بازخورد آکادمیک دقیق و ساختاریافته طراحی شده است. برخلاف ابزارهایی که صرفاً خطاهای گرامری را اصلاح می‌کنند، Thesify مانند یک استاد راهنما عمل کرده و به ارزیابی وضوح، انسجام منطقی و استدلال‌های پژوهش می‌پردازد.

• لینک ابزار Thesify: «+»

کاربران می‌توانند مقاله، پایان‌نامه یا تحقیق خود را در این ابزار بارگذاری کرده و بازخوردی کاربردی برای تقویت ساختار و استدلال‌های داخل متن دریافت کنند. این ابزار برای نگارش پایان‌نامه و بهبود کیفیت پژوهش بسیار مفید است. نسخه پایه آن رایگان بوده و نسخه پریمیوم از ۴.۹۹ دلار در ماه آغاز می‌شود.

ابزار LumenWriter

LumenWriter یک ابزار هوش مصنوعی پیشرفته و رایگان است که به نویسندگان و پژوهشگران کمک می‌کند محتوای علمی خود را به شکلی منظم و حرفه‌ای بنویسند. این ابزار با ترکیب قابلیت‌های تولید محتوا، پشتیبانی پژوهشی و سازمان‌دهی ایده‌ها، فرآیند نگارش را ساده‌تر و کارآمدتر پیش می‌برد.

• لینک ابزار LumenWriter: «+»

همچنین، فناوری ویرایش خودکار LumenWriter خطاهای املایی و گرامری را در داخل متن اصلاح کرده و به بهبود وضوح و ساختار جملات کمک می‌کند. رابط کاربری ساده و هوشمند آن نیز برای کاربرانی که می‌خواهند نوشته‌های دقیق، منسجم و آکادمیک تولید کنند، تجربه‌ای روان و لذت‌بخش ایجاد می‌کند.

ابزار Writefull Academizer

ابزار Writefull Academizer یک ابزار هوشمند و تخصصی کاملا رایگان برای بهبود نگارش علمی و دانشگاهی است که با بهره‌گیری از هوش مصنوعی، کیفیت متون پژوهشی را تا سطح استاندارد‌های علمی را ارتقا می‌دهد. ازجمله قابلیت‌های این ابزار در ارتقای زبان نوشته‌ها، می‌توانیم به «نمونه‌خوانی خودکار» (Automated proofreading)، «بازنویسی» (Paraphrasing)، تولید چکیده و قابلیت‌های یک دستیار نگارشی اشاره کنیم.

• لینک ابزار Writefull: «+»

این ابزار با تحلیل زبانی مبتنی بر داده‌‌های گسترده، بازخوردی دقیق و هدفمند برای بهبود متن و نزدیک کردن آن به سطح متون آکادمیک در اختیار کاربران قرار می‌دهد. قابلیت شناسایی متن‌های تولید شده توسط هوش مصنوعی (AI-detection Content) نیز از دیگر ویژگی‌های جالب این ابزار است که آن را به گزینه‌ای مناسب برای دانشجویان، پژوهشگران و ناشران علمی تبدیل کرده است.

ابزار Grammarly

ابزار Grammarly یکی از محبوب‌ترین ابزار‌های هوش مصنوعی برای اصلاح دستور زبان، املا و وضوح متن است که با نصب افزونه مرورگر، افزونه Word یا نسخه دسکتاپ آن می‌توان خطاهای زبانی را در لحظه شناسایی و اصلاح کرد. نسخه پولی این ابزار با قیمت ۱۲ دلار در ماه نیز قابلیت بررسی لحن آکادمیک و تشخیص «سرقت ادبی» (Plagiarism) را ارائه می‌دهد.

• لینک ابزار Grammarly: «+»

این ابزار برای اصلاح وضوح جمله‌ها و کوتاه کردن جملات بسیار مناسب است و در پلتفرم‌هایی مانند Google Docs هم به خوبی کار می‌کند. با این وجود، به کمک Grammarly نمی‌توانید ساختار و منطق استدلال‌های خود را در متون دانشگاهی بررسی کنید.

ابزار QuillBot

ابزار QuillBot با هدف ساده کردن و بهبود فرآیند نوشتن طراحی شده است و با قابلیت‌های بازنویسی متن با حفظ معنای اصلی آن و خلاصه‌سازی متن به کاربران کمک می‌کند ایده‌های خود را به صورت روان‌تر و حرفه‌‌ای‌تر بیان کنند و از مشکل «سد نویسنده» (Writer’s Block) رهایی پیدا کنند.

• لینک ابزار QuillBot: «+»

علاوه بر این، ابزار QuillBot از یک ویرایشگر گرامر قدرتمند بهره می‌برد که نویسندگان غیرانگلیسی زبان می‌توانند به کمک آن می‌توانید خطاهای زبانی و دستوری متن را تشخیص داده و از زبان طبیعی‌تری برای بیان ایده‌های خود استفاده کنند. ابزار QuillBot هم به صورت تحت وب و هم به صورت مرورگر افزونه توسعه داده شده و نسخه پایه آن به صورت رایگان و نسخه پولی آن با قیمت ۲۰ دلار در ماه در دسترس است.

برای آشنایی با تمام قابلیت‌های این ابزار، پیشنهاد می‌کنیم فیلم آموزش رایگان هوش مصنوعی Quillbot با توضیح کاربرد و نحوه استفاده از فرادرس را مشاهده کنید.

ابزار Antidote

Antidote ابزاری حرفه‌ای برای بهبود جزییات نگارش علمی و ادبی است که با ترکیب ویرایشگر زبانی، واژه‌نامه و راهنمای نوشتار به نویسندگان، دانشجویان و پژوهشگران کمک می‌کند سبک نوشتار خود را تقویت کنند. این برنامه با ارائه اصلاحات دقیق در املا، دستور زبان، واژگان و جمله‌بندی، به ارتقای کیفیت متن کمک می‌کند و در دو زبان انگلیسی و فرانسوی قابل استفاده است.

• لینک ابزار Antidote: «+»

کاربران می‌توانند نسخه دسکتاپ (برای Windows و Mac)، نسخه تحت وب یا اپلیکیشن موبایل آن را نصب کرده و از پیشنهادهای زبانی و واژه‌نامه جامع آن بهره‌مند شوند. ابزار Antidote مانند گرامرلی نمی‌تواند تحلیل منطقی استدلال متن را انجام دهد ولی برای بهبود ظرافت‌های زبانی بسیار کارآمد بوده و هزینه اشتراک سالانه آن ۵۹ دلار است.

ابزار هوش مصنوعی Zotero برای نوشتن تحقیق

Zotero یکی از برترین ابزارهای مدیریت منابع و ارجاع‌دهی علمی است که به پژوهشگران کمک می‌کند منابع، یادداشت‌ها و فایل‌های تحقیقاتی خود را به‌صورت منظم سازمان‌دهی کنند. با نصب نرم‌افزار و افزونه مرورگر Zotero Connector می‌توانید منابع را مستقیما از پایگاه‌های علمی ذخیره کرده و در پوشه‌ها و زیرمجموعه‌های مختلف دسته‌بندی کنید. این ابزار امکان یادداشت‌گذاری، هایلایت کردن متون و تولید خودکار ارجاع‌ها و کتاب‌نامه‌ها را در سبک‌های مختلف مانند APA ،MLA و Chicago فراهم می‌‌کند.

• لینک ابزار Zotero: «+»

خوشبختانه، ابزار Zotero کاملا رایگان و متن‌باز است، روی سیستم‌عامل‌های لینوکس، ویندوز و دستگاه‌های اپل اجرا می‌شود و نسخه آزمایشی آن برای Android نیز در دسترس است. تنها نکته منفی این پلتفرم، نیاز به زمان برای یادگیری قابلیت‌های متنوع آن است، اما در مجموع گزینه‌ای ایده‌آل برای مدیریت حرفه‌ای منابع پژوهشی محسوب می‌شود.

ابزار Litmaps

Litmaps ابزاری نوآورانه برای تصویرسازی پژوهش‌ها و کشف مقالات مرتبط است که با ایجاد نقشه‌های استنادی پویا، ارتباط میان پژوهش‌های علمی را به صورت بصری نمایش می‌دهد. کاربران می‌توانند با وارد کردن یک موضوع یا مقاله کلیدی، نقشه‌ای از ارتباط مقالات و روند تکامل پژوهش‌ها در طول زمان ایجاد کنند و با استفاده از «جست‌وجوی معنایی» (Semantic Search) مقالات مشابه از نظر محتوایی را بیابند.

• لینک ابزار Litmaps: «+»

ابزار Litmaps امکان ادغام با ابزار Zoreto را برای مدیریت ساده‌تر منابع پژوهشی دارد و می‌تواند انتشار مقالات جدید را به کاربران اطلاع‌رسانی کند. نسخه پایه Litmaps رایگان است و نسخه پرو آن با امکانات پیشرفته با هزینه ۱۰ دلار در ماه در دسترس قرار دارد.

ابزار Semantic Scholar برای نوشتن تحقیق با هوش مصنوعی

ابزار Semantic Scholar یک موتور جستجوی آکادمیک کاملا رایگان مبتنی بر هوش مصنوعی است که برای پیدا کردن، تحلیل و درک ارتباط بین پژوهش‌های علمی طراحی شده است. این ابزار با استفاده از قابلیت‌هایی مانند ایجاد خلاصه‌های TLDR، رسم «نقشه ارجاع‌دهی» (Citation Graph) و فیلتر‌های موضوعی دقیق به پژوهشگران کمک می‌کند سریع‌تر به نتایج مرتبط و مطالعات تاثیرگذار در حوزه خود دست پیدا کنند.

• لینک ابزار Semantic Scholar: «+»

ابزار Semantic Scholar گزینه‌‌ای عالی برای مرور ادبیات تخصصی هر حوزه، شناسایی تحقیقات بنیادی و تحلیل روند‌های پژوهشی است. کاربران می‌توانند مسیر گسترش ایده‌های خود را در طول زمان بررسی کرده، پژوهشگران کلیدی را دنبال کنند و تاثیر هر مطالعه را در شبکه علمی مشاهده کنند.

ابزار هوش مصنوعی Scite برای نوشتن تحقیق

هوش مصنوعی Scite ابزاری پیشرفته برای تحلیل استناد‌ها و ارجاعات داخل مقالات است که به کمک آن می‌تپانید کیفیت و اعتبار منابع علمی را ارزیابی کنید. ویژگی متمایز کننده ابزار Scite، این است که علاوه بر نشان دادن تعداد استناد‌ها، تایید، رد یا صرفا اشاره به یک منبع را در پژوهش‌های دیگر مشخص می‌کند. به همین دلیل، می‌توان از ابزار Scite برای مرور ادبیات، تحلیل‌‌های جامع و ارزیابی دقیق رفرنس‌ها استفاده کرد.

• لینک ابزار Scite: «+»

کاربران ابزار Scite می‌توانند به بیشتر از ۲۰۰ میلیون منبع علمی دسترسی داشته باشند و اعتبارسنجی و تحلیل عمیق منابع خود را انجام دهند. نسخه پایه این ابزار رایگان است ولی برای دسترسی به قابلیت‌های پیشرفته آن لازم است نسخه پولی Scite را که ۲۰ دلار در ماه قیمت دارد، خریداری کنید.

ابزار Consensus

هوش مصنوعی جالب بعدی برای نوشتن تحقیق، Consensus نام دارد که برای پاسخ‌گویی به پرسش‌های علمی بر پایه شواهد پژوهشی طراحی شده است. این پلتفرم با تحلیل داده‌های حاصل از مطالعات تایید شده، پاسخ‌هایی دقیق و مستند به پرسش‌های پژوهشگران ارائه کرده و فرآیند مرور ادبیات را به سرعت پیش می‌برد. به این صورت که کاربران می‌توانند سوال پژوهشی خود را در ابزار وارد کرده و خلاصه‌های کوتاه از مقالات علمی مرتبط را همراه با تحلیل‌های مبتنی بر شواهد دریافت کنند.

• لینک ابزار Consensus: «+»

قابلیت مهم دیگر این ابزار، فیلتر نتایج بر اساس نوع مطالعه، اندازه نمونه و متدولوژی است و می‌توان نتایج خوبی در مقاله‌نویسی حوزه‌های پزشکی، فیزیک و علوم اجتماعی از آن به دست آورد. نسخه پایه این ابزار همراه با محدودیت‌هایی ولی رایگان است و نسخه پولی آن با قیمت ۸.۹۹ دلار در ماه ارائه می‌شود.

ابزار Mind the Graph

با استفاده از ابزار Mind the Graph می‌توانید دیاگرام‌، گراف، پوستر و اینفوگرافیک‌های علمی موردنیا برای ارائه بهتر یافته‌ها و نتایج پژوهشی خود را به سادگی طراحی کرده و فایل‌ها را در فرمت‌هایی مانند PNG، TIFF و PDF به راحتی دانلود کنید. این پلتفرم مجموعه‌ای از بیش از ۷۵ هزار تصویر علمی دقیق را در بیشتر از ۸۰ حوزه تخصصی در اختیار کاربران قرار می‌دهد.

• لینک ابزار Mind the Graph: «+»

نحوه کار با این ابزار به این صورت است که اطلاعات پژوهش را در آن وارد می‌کنید و با تغییر پوستر‌های آماده و استاندارد، تصاویر موردنیاز خود را دریافت می‌کنید. البته قابلیت‌های نسخه پایه این ابزار محدود است و برای دریافت نسخه پایه آن لازم است اشتراک پولی آن را با قیمت ۱۲ دلار در ماه تهیه کنید.

ابزار PaperGuide

ابزار PaperGuide یک دستیار پژوهشی جامع و مبتنی بر هوش مصنوعی است که تمام مراحل تحقیقات علمی از مرور ادبیات و استخراج داده تا نگارش و مدیریت ارجاعات را می‌توانید به کمک آن پیش ببرید.

• لینک ابزار PaperGuide: «+»

ازجمله مهم‌ترین قابلیت‌های این ابزار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• جستجوی معنایی
• مرور ادبیات خودکار
• جستجوی عمیق
• نگارش متن
• مدیریت منابع پژوهشی

کاربران می‌توانند مقالات پژوهشی را به طور مستقیم در این پلتفرم بارگذاری کرده، داده‌ها و جداول کلیدی آن را استخراج کنند یا در صورت نیاز با فایل PDF به صورت مستقیم گفتگو کنند تا پاسخ مستند خود را از متن دریافت کنند. نسخه پایه این ابزار رایگان است و نسخه‌های پیشرفته آن با امکانات کامل با قیمت‌های ۱۲ تا ۲۴ دلار در ماه در دسترس قرار دارد.

ابزار Elicit برای نوشتن تحقیق با هوش مصنوعی

یکی دیگر از ابزار‌های هوش مصنوعی برای نوشتن تحقیق، ابزار Elicit است که برای مرور منظم متون علمی و استخراج داده‌ها توسعه داده شده است. این ابزار با ایجاد دسترسی به پایگاه گسترده‌ای از مقالات پژوهشی، به پژوهشگران کمک می‌کند یافته‌های کلیدی را به صورت ساختاریافته استخراج و مقایسه کنند.

• لینک ابزار Elicit: «+»

ازجمله ویژگی‌های کلیدی این پلتفرم می‌توانیم موارد زیر را بیان کنیم:

• پاسخ‌گویی به پرسش‌های پژوهشی
• مقایسه چند مطالعه با هم
• سازماندهی فرآیند مرور ادبیات در قالب جدول و فیلتر‌های قابل‌تنظیم
• بارگذاری فایل PDF و استخراج داده‌ها، متغیرها و نتایج اصلی از آن‌ها

این ابزار با نسخه پایه رایگان و نسخه پیشرفته با قیمت‌های بین ۱۲ تا ۴۲ دلار در ماه ارائه می‌شود.

ابزار SciSpace

SciSpace ابزاری هوش‌مصنوعی برای پژوهشگران است که مطالعه و درک مقالات علمی را ساده‌تر می‌کند. قابلیت Copilot این ابزار امکان گفت‌وگو با مقاله را فراهم می‌کند. یعنی کاربر می‌تواند فایل PDF را بارگذاری کرده و درباره مفاهیم، روش‌ها یا یافته‌های آن سؤال بپرسد تا پاسخ‌های دقیق و متنی دریافت کند. این ویژگی به ویژه برای فهم سریع‌تر مقالات پیچیده یا خارج از حوزه تخصصی کاربرد دارد.

• لینک ابزار SciSpace: «+»

علاوه بر آن، قابلیت SciSpace Paraphraser این ابزار برای بازنویسی و بهبود زبان علمی طراحی شده است. این ابزار از ۲۲ لحن نگارشی مختلف پشتیبانی می‌کند، توانایی پارافریز به بیش از ۷۵ زبان را دارد و با پیشنهادهای زبانی هوشمند به بهبود ساختار و سبک نوشتار کمک می‌کند. همچنین دارای قابلیت تشخیص و انسانی‌سازی متن‌های تولیدشده توسط هوش مصنوعی است.

ابزار Scholarcy

Scholarcy ابزاری هوش‌مصنوعی برای خلاصه‌سازی مقالات علمی و آموزشی است که با استخراج نکات کلیدی، مطالعه و یادگیری را ساده‌تر می‌کند. این ابزار به‌ویژه برای دانشجویان و پژوهشگران مبتدی مناسب است که می‌خواهند محتوای علمی را سریع‌تر درک و مرور کنند. Scholarcy هر مقاله را به بخش‌های اصلی تقسیم کرده و فلش‌کارت‌های آموزشی برای مرور و یادآوری بهتر تولید می‌کند.

• لینک ابزار Scholarcy: «+»

از ویژگی‌های کلیدی و جالب‌توجه ابزار Scholarcy می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• خلاصه‌سازی خودکار مقالات علمی
• تولید فلش‌کارت برای یادگیری و مرور سریع
• برجسته کردن بخش‌های کلیدی متن

توجه داشته باشید که عمق بررسی این ابزار ممکن است در مقایسه با ابزار‌های تخصصی حوزه پژوهش کمتر باشد و نمی‌توان از آن برای رسیدن به بینش‌های دقیق و پیچیده استفاده کرد ولی دانشجویان و محققانی که به دنبال خلاصه‌نویسی و مرور سریع متون دانشگاهی هستند، می‌توانند از آن به خوبی بهره ببرند. نسخه پایه ابزار رایگان است و قیمت نسخه پولی آن از ۱۰ دلار در ماه شروع می‌شود.

ابزار Research Rabbit

ابزار Research Rabbit ابزاری نوآورانه و کاملا رایگان برای پژوهشگران و دانشجویان تحصلات تکمیلی است که به آن‌ها کمک می‌کند مسیر جستجوی مقالات علمی را ساده‌تر و هدفمندتر پیش ببرند. این پلتفرم با الگوبرداری از سیستم پیشنهاددهی اسپاتیفای، بر اساس مقالاتی که به مجموعه خود اضافه می‌کنیم، پیشنهاد‌های هوشمندانه و شخصی‌سازی شده ارائه می‌دهد و به این ترتیب، ما را از آخرین پژوهش‌های مرتبط در حوزه خود باخبر می‌کند.

• لینک ابزار Research Rabbit: «+»

یکی دیگر از ویژگی‌های جذاب Research Rabbit، تصویرسازی شبکه‌ای پژوهش‌ها است که امکان مشاهده ارتباط بین مقالات، نویسندگان و حوزه‌های موضوعی را فراهم می‌کند. به این ترتیب، می‌توانید مجموعه‌های گروهی بسازید، دیدگاه خود را با سایر پژوهشگران به اشتراک بگذارید و حتی الهام‌بخش پژوهش‌های دیگران باشید.

ابزار Yomu AI

Yomu یک دستیار هوش‌مصنوعی مخصوص دانشجویان است که برای کمک در نوشتن مقالات، پایان‌نامه‌ها و متون دانشگاهی طراحی شده است. این ابزار به کاربران در ایده‌پردازی، نگارش پاراگراف‌ها، یافتن منابع و استنادها و حتی بررسی سرقت ادبی کمک می‌کند. Yomu می‌تواند با تولید پیشنهادهای متنی یا پاراگراف‌های کامل، روند نوشتن را تسریع کند و در عین حال کیفیت علمی متن را حفظ کند.

• لینک ابزار Yomu AI: «+»

در حال حاضر فقط نسخه رایگان این ابزار در دسترس است و نسخه‌های پولی آن هنوز عرضه نشده‌اند.

ابزار NotebookLM

NotebookLM یکی از پیشرفته‌ترین دستیارهای پژوهشی مبتنی بر هوش مصنوعی است که توسط شرکت گوگل توسعه یافته و با هدف ساده‌سازی فرایند مطالعه، یادگیری و تحلیل منابع شخصی طراحی شده است. کاربران به کمک NotebookLM می‌توانند فایل‌های خود مانند PDF، اسناد Google Docs یا لینک‌های وب‌سایت‌ها را بارگذاری کنند و سپس از هوش مصنوعی بخواهند تا محتوای آن‌ها را خلاصه، تحلیل و سازمان‌دهی کند.

• لینک ابزار NotebookLM: «+»

تمام پاسخ‌ها دارای ارجاع دقیق به منبع اصلی هستند تا صحت علمی و قابلیت استناد حفظ شود. علاوه بر این، کاربران می‌توانند با NotebookLM گفت‌وگویی پویا داشته باشند تا مفاهیم پیچیده را به زبان ساده‌تر درک کنند. نسخه رایگان و پایه این ابزار در حال حاضر برای کاربران Gmail در دسترس است و نسخه پولی آن با قیمت ۱۹.۹۹ دلار در ماه ارائه می‌‌شود.

پیش از این در مطلبی جداگانه از مجله فرادرس، در مورد این ابزار و نحوه استفاده از آن به طور مفصل توضیح داده‌ایم.

آشنایی با اصول نوشتن تحقیق و مقاله نویسی با فرادرس

نوشتن تحقیق و مقاله نیاز به انتخاب موضوع مناسب، جمع‌آوری اطلاعات دقیق و تنظیم مطالب به شکلی منظم و قابل‌فهم دارد. رعایت این اصول باعث می‌شود نوشته علمی‌تر، جذاب‌تر و قابل‌اعتمادتر باشد. گذشته از آن، در مسیر مقاله نویسی، هوش مصنوعی نقش مهمی پیدا کرده است چون می‌تواند به پژوهشگران در پیدا کردن منابع معتبر، خلاصه‌سازی مطالب طولانی، بررسی سرقت ادبی و حتی اصلاح نگارش کمک کند. استفاده درست از ابزارهای هوش مصنوعی باعث می‌شود فرایند تحقیق سریع‌تر و نتیجه آن باکیفیت‌تر و حرفه‌ای‌تر باشد.

بنابراین لازم است علاوه بر آشنایی با اصول نگارش تحقیق، با قابلیت‌ها و محدودیت‌های ابزارهای هوش مصنوعی نیز آشنا باشید تا بتوانید از آن‌ها به‌صورت هوشمندانه و اخلاقی در روند پژوهش خود استفاده کنید. در واقع، ترکیب مهارت‌های انجام پژوهشی در کنار استفاده درست و آگاهانه از فناوری‌های نوین می‌تواند کیفیت تحقیقات علمی را به شکل چشمگیری افزایش دهد.

برای یادگیری دانش موردنیاز این حوزه می‌توانید آموزش‌های زیر را مشاهده کنید:

برای دسترسی به آموزش‌های بیشتر، می‌توانید به صفحات زیر مراجعه کنید:

نوشتن مقاله فارسی با هوش مصنوعی رایگان ChatGPT

از چت‌جی‌پی‌تی می‌توانیم برای برای انجام مراحل مختلف نگارش مقاله علمی و تحقیقات دانشگاهی استفاده کنیم. این ابزار رایگان می‌تواند به عنوان یک کتابخانه جامع، معلم خصوصی و ویرایشگر متنی در کنار پژوهشگر عمل کند. ChatGPT به پژوهشگران کمک می‌کند تا مراحل پژوهش، از انتخاب موضوع و جمع‌آوری اطلاعات تا نگارش، ویرایش و تنظیم منابع را سریع‌تر و آسان‌تر انجام دهند. در فهرست زیر این مراحل را به صورت جداگانه آورده‌ایم:

• انجام پژوهش اولیه
• طرح سوال پژوهشی
• ایجاد طرح کلی تحقیق
• نوشتن بخش مقدمه
• نوشتن پاراگراف‌های بدنه
• خلاصه کردن بخش‌های کلیدی
• بررسی و تنظیم منابع
• ایده‌پردازی، بازبینی، ساخت عنوان و …

توجه داشته باشید که باید از ChatGPT در حوزه پژوهش با رعایت ملاحظات اخلاقی استفاده کرد. یعنی ChatGPT را به‌عنوان ابزاری برای ایده‌پردازی، طرح‌ریزی و نگارش اولیه در نظر بگیریم، نه ابزاری برای تولید محتوا و کپی کردن متن آماده از آن. در ادامه، در مورد هریک از این موارد به همراه نمونه پرامپت مناسب توضیح می‌دهیم و هر مرحله را به صورت جداگانه با ChatGPT پیش می‌بریم تا اصول نوشتن مقاله فارسی با هوش مصنوعی رایگان و نکات مهم آن را به خوبی بررسی کنیم.

انجام پژوهش اولیه

بسیاری از دانش‌آموزان و دانشجویان هنگامی که می‌خواهند پیش‌نویس اولیه تحقیق را بنویسند، درگیر مشکل «سد نویسنده» (Writer’s Block) می‌شوند. این موضوع عمدتا به این دلیل اتفاق می‌افتد که در اغلب موارد برای نوشتن تحقیق، از انجام پژوهش اولیه صرف‌نظر می‌کنیم. پژوهش اولیه شامل جمع‌‌آوری اطلاعات، آشنایی و بررسی منابع موجود و شناسایی استدلال‌های مرتبط با موضوع است. انجام این پژوهش به شما کمک می‌کند دیدگاه عمیق‌تر و آگاهانه‌تری نسبت به موضوع به دست بیاورید و تحقیق یا مقاله باکیفیت بالاتری را تولید کنید. علاوه بر این، با جدی گرفتن پژوهش‌های اولیه، می‌توانید شواهد معتبری مانند داده‌های مرتبط، مثال‌های واقعی، آمار‌ها، مطالعات موردی و نظرات کارشناسان را در مورد موضوع به دست آورده و جمع‌آوری کنید.

به کمک ChatGPT می‌توانید پژوهش مقدماتی قبل از نوشتن تحقیق را با سرعت بالاتر و به شکل موثرتری انجام دهید. به عنوان مثال، می‌توانید از ابزار بخواهید بر اساس موضوع مقاله، چند منبع مناسب را به شما پیشنهاد دهد. همچنین، می‌توانید به کمک این چت‌بات، کار خلاصه کردن استدلال‌‌های کلیدی و دیدگاه‌های موجود در منابع علمی را به خوبی انجام دهید.

برای درک بهتر این مورد، از چت‌جی‌پی‌تی خواستیم با استفاده از پرامپت زیر، بحث‌های علمی مرتبط با موضوع «نقش گیمیفیکیشن در بهبود نتایج آموزشی» را بررسی کند و برای هر پژوهش، نام منبع را نیز بیاورد:

بخشی از پاسخ این چت‌بات را در تصویر زیر مشاهده می‌کنید که منابع هر بخش نیز مشخص شده‌اند. توجه داشته باشید که صحت نتیجه را لازم است در هر منبع به طور جداگانه چک کنید:

طرح سوال پژوهشی

«سوال پژوهشی» (Research Question) همان پرسشی است که پایه و اساس تحقیق شما بر اساس آن شکل می‌گیرد. سوال پژوهشی، موضوع هدف و تمرکز مقاله را مشخص می‌کند، مسیر پژوهش را روشن می‌کند و چارچوبی منظم و منطقی برای سازماندهی محتوا ایجاد می‌‌کند.

ChatGPT می‌تواند بر اساس موضوع تحقیق شما، سوالات پژوهشی مطرح کند یا پرسش‌های شما را دریافت کرده و کیفیت آن‌ها را ارزیابی کند. این ارزیابی، اغلب شامل ارائه راهکارهایی برای افزایش وضوح و ارتباط سوال پژوهشی با موضوع مقاله است. برای درک بهتر این مورد، از چت‌جی‌پی‌تی خواستیم با استفاده از پرامپتی که در کادر زیر آمده است، سه سوال پژوهشی مرتبط با موضوع «نقش گیمیفیکیشن در بهبود نتایج آموزشی» را ارائه کند:

پرامپت یا سوال

Generate 3 effective research questions for a descriptive study on the topic [Your Topic].

 ’

بخشی از پاسخ را در زیر مشاهده می‌کنید:

برای آشنایی با اصول پیدا کردن موضوع برای نوشتن تحقیق، می‌توانید فیلم آموزش یافتن موضوع Topic و نوشتن تیتر Title در مقاله نویسی از فرادرس را مشاهده کنید. لینک این فیلم را برای دسترسی بهتر شما در زیر آورده‌ایم:

ایجاد طرح کلی تحقیق

یک «طرح کلی» (Outline) خوب می‌تواند نجات‌بخش تحقیق یا مقاله شما باشد. با ایجاد یک طرح کلی مناسب برای تحقیق خود، نیازی نیست زمان و انرژی بالایی را صرف مرور و بازبینی نوشته‌های خود کنید. افزون بر این، یک طرح کلی مناسب به نظم و انسجام بیشتر ایده‌ها کمک کرده و به شما در تشخیص شکاف‌های استدلالی تحقیق و بخش‌هایی که به شواهد بیشتری نیاز دارند، کمک می‌کند.

برای اینکه بتوانید رئوس اصلی مطلب را با ChatGPT به خوبی تنظیم کنید، به نکات زیر توجه داشته باشید:

• نکات اصلی مقاله را به چت‌بات بدهید تا ساختاربندی آن‌ها را انجام دهد.
• از ChatGPT بخواهید استدلال‌ها و شواهد لازم را پیشنهاد دهد.
• تعداد استدلال‌های لازم را مشخص کنید.
• طول هریک از بخش‌های مقاله را مشخص کنید.

در این مرحله، استفاده از پرامپت زیر می‌تواند راهگشا باشد:

پرامپت یا سوال

Make an outline for an argumentative essay on the topic [Your Topic]. The essay will argue that [Explanation about the topic]. The essay will be about [Number of Words] words.

با پر کردن اطلاعات داخل کروشه [ ]، چت‌جی‌پی‌تی یک طرح کلی برای ما تولید کرده که بخشی از آن را در تصویر زیر مشاهده می‌کنید:

نوشتن بخش مقدمه

تحقیق و مقاله شما باید بتواند در نگاه اول نظر مخاطب و خواننده را به خود جلب کند. بخش بزرگی از این وظیفه بر عهده مقدمه مقاله است که هرچه بتوانید آن را جذاب‌تر بنویسید، تمایل مخاطب برای مطالعه ادامه مقاله نیز بیشتر خواهد شد. یک مقدمه مناسب بهتر است سه ویژگی زیر را داشته باشد که البته ChatGPT می‌تواند در بهتر نوشتن هریک از این بخش‌ها به شما کمک کند:

• «جمله آغازین» (Hook)
• «اطلاعات زمینه‌ای» (Background Information)
• «جمله بیانیه» (Thesis Statement)

در ادامه در مورد هرکدام توضیح می‌دهیم.

جمله آغازین

یک یا دو جمله ابتدایی تحقیق، لازم است علاقه و توجه مخاطب را جلب کرده و او را با موضوع درگیر کند. انواع مختلفی از جملات آغازین وجود دارند که بر اساس موضوع تحقیق خود می‌توانید از بین آن‌‌ها انتخاب کنید:

• حکایت یا داستان‌های کوتاه (Anecdotal hooks)
• نقل‌قول‌ها (Quotes)
• واقعیت یا آمار (Fact or statistic)
• طرح پرسش (Question hooks)

به کمک ChatGPT می‌توانید روش‌های خلاقانه‌ای برای جملات آغازین تحقیق یا مقاله خود پیدا کنید. برای دریافت خروجی‌های بهتر، می‌توانید موضوع تحقیق را به همراه نوع جمله آغازین موردنظر خود به این چت‌بات بدهید تا خروجی آن به متن موردنظر شما نزدیک‌تر باشد. برای موثر‌تر نوشتن این جمله با ChatGPT می‌توانید از پرامپت زیر کمک بگیرید:

پرامپت یا سوال

.Generate 3 hooks for an essay on the topic [Your Topic]

در مورد موضوع گیمیفیکیشن در محیط آموزشی، بخشی از پاسخ را مشاهده می‌کنید:

اطلاعات زمینه‌ای

این بخش شامل اطلاعات جزیی در مورد تاریخچه موضوع، تعریف اصطلاحات کلیدی یا وضعیت فعلی و حال حاضر آن است. بنابراین، این اطلاعات را عمدتا در یکی از ۴ دسته زیر قرار دهیم:

• زمینه تاریخی: این اطلاعات شامل توضیح رویداد‌ها، تحولات یا روند‌های کلیدی مرتبط با موضوع هستند.
• تعاریف و توضیحات: در این بخش، اصطلاحات و مفاهیم اصلی مرتبط با موضوع بیان می‌شوند.
• اهمیت موضوع: در این بخش، تاثیر موضوع بر جهان اطراف یا ارتباط آن با حوزه پژوهشی بررسی و توضیح داده می‌شود.
• وضعیت فعلی مسئله: در این بخش، روند‌های جاری، آمار جدید، تحولات یا بحث‌های موجود در مورد مسئله بیان می‌شوند.

چالش اصلی نوشتن بخش اطلاعات زمینه‌ای این است که ممکن است تمرکز اصلی مقاله از بین رفته و اطلاعات جزئی نامرتبطی را برای مخاطب فراهم کنیم. این چالش را می‌توان تا حدودی با کمک ChatGPT برطرف کرد. بسته به نوع مقاله، می‌توانید با کمی تغییر در پرامپت زیر، خروجی‌های مناسبی از چت‌جی‌پی‌تی دریافت کنید:

پرامپت یا سوال

I am writing an argumentative essay on the topic [Your Topic]. What background information can I include in the introduction of my essay?

بخشی از پاسخ این ابزار را در خصوص موضوع بازی‌وارسازی در محیط آموزشی برای بخش اطلاعات زمینه‌ای، مشاهده می‌کنید:

جمله بیانیه

«جمله بیانیه» (Thesis Statement) مفهوم کلیدی تحقیق و مقاله را مشخص می‌کند. انواع مختلف تحقیقات به جملات بیانیه مختلفی نیاز دارند که در فهرست زیر به چند مورد از آن‌ها اشاره کرده‌ایم:

• «بیانیه استدلالی» (Argumentative thesis): موضع شما درباره یک موضوع بحث‌برانگیز را نشان می‌دهد.
• «بیانیه توضیحی یا توصیفی» (Expository thesis): پیش‌نمایشی از اطلاعاتی که در مقاله خواهید آورد، ارائه می‌دهد.
• «بیانیه تحلیلی» (Analytical thesis): تحلیل کوتاه شما از یک مسئله یا اثر ادبی را خلاصه می‌کند.
• «بیانیه مقایسه‌ای» (Compare and contrast thesis): شباهت‌ها و تفاوت‌های دو موضوع انتخاب‌شده را برجسته می‌کند.

با اینکه ChatGPT نمی‌تواند جملات بیانیه بدون اشکالی بنویسد، به کمک آن می‌توانید ایده‌های مفیدی پیدا کرده و آن‌ها را توسعه دهید. با توجه به اینکه این چت‌بات محدودیت‌هایی در فهم واژگان تخصصی مرتبط با موضوع و پیدا کردن یک دیدگاه منحصربه‌فرد نسبت به موضوع دارد، برای دریافت بهترین نتیجه در این مرحله، بهتر است مفاهیم کلیدی را برای ابزار توضیح داده و نوع تحقیق و موضوع مورد تمرکز آن را به خوبی مشخص کنید.

برای کمک گرفتن از هوش مصنوعی چت‌جی‌پی‌تی برای نوشتن تحقیق در این مرحله، می‌توانید از پرامپت زیر کمک بگیرید:

پرامپت یا سوال

Suggest an example of an argumentative thesis statement for an essay on the topic [Your Topic]. The essay will focus on the impact of the types of different gamification tools on students.

بخشی از پاسخ ChatGPT را در مورد موضوع «بازی‌وارسازی در محیط‌های آموزشی» در تصویر زیر مشاهده می‌کنید:

نوشتن پاراگراف‌های بدنه

هریک از پاراگراف‌های تحقیق شما باید در دل خود استدلالی کوچک داشته باشد و روی یکی از جنبه‌های بحث مرکزی شما تمرکز کند. یک پاراگراف بدنه با یک «جمله موضوعی» (Topic Sentence) آغاز می‌شود که وظیفه معرفی ایده اصلی پاراگراف را برعهده دارد.

پس از آن، «جملات پشتیبان» (Supporting Sentences) را می‌بینیم که شواهد مرتبطی مانند واقعیت‌ها، مثال‌ها و توضیحات برای پشتیبانی موثر از ایده اصلی پاراگراف ارائه می‌دهند. در پایان، هر پاراگراف باید شامل یک بخش ارتباطی به پاراگراف بعدی باشد. به این ترتیب، انسجام بین بخش‌های مختلف مقاله به خوبی حفظ می‌شود.

به کمک ChatGPT می‌توانید پیش‌نویس اولیه پاراگراف‌های بدنه را بنویسید. در گام اول، می‌توانید از ابزار بخواهید در پشتیبانی از جمله بیانیه شما، استدلال‌هایی را مطرح کند. در این مرحله، مطمئن شوید که موضع، یعنی موافقت یا مخالفت خود را نسبت به موضوع مورد بحث مشخص کرده‌اید. پس از توسعه دادن استدلال‌ها، می‌توانید با ChatGPT جزییات، شواهد و مثال‌های پشتیبانی تهیه کنید. این اطلاعات شامل آمارها، نقل‌قول‌ها و یافته‌های تحقیقاتی مرتبط است. دقیق نوشتن پرامپت‌ها در این مرحله اهمیت بالایی دارد.

نمونه پرامپت زیر را می‌توانید برای شروع و نوشتن پیش‌نویس‌های اولیه استفاده کنید:

پرامپت یا سوال

I’m writing an argumentative essay on the topic [Your Topic]. My thesis statement is as follows: [Your thesis statement]. Suggest 3 arguments I can use to support my thesis statement.

بخشی از پاسخ چت‌جی‌پی‌تی را در زیر مشاهده می‌کنید:

توجه داشته باشید که تمام اطلاعات تولید شده در این بخش را نیاز است از لحاظ صحت و اعتبار ارزیابی کنید. این کار را می‌توانید از طریق دوباره چک کردن نشریه‌های دانشگاهی، کتاب‌ها یا وب‌سایت‌های قابل‌اطمینان انجام دهید.

نوشتن بخش نتیجه‌گیری با هوش مصنوعی

در بخش «نتیجه‌گیری» (Conclusion) لازم است یک جمع‌بندی و نتیجه‌گیری از موضوع موردبحث مقاله در اختیار مخاطب قرار دهیم. بنابراین، برای نوشتن نتیجه‌گیری، لازم است جمله بیانیه خود را دوباره مطرح کنیم، نکات اصلی تحقیق را دوباره به خواننده یادآوری کنیم و سهم مقاله خود را در بحث و پرداختن به موضوع بیان کنیم.

ChatGPT می‌تواند با خلاصه کردن مقاله شما، پیش‌نویس اولیه یک نتیجه‌گیری ارزشمند را در اختیار شما قرار دهد. نمونه پرامپت ساده زیر را برای تهیه پیش‌نویس این بخش آورده‌ایم:

پرامپت یا سوال

Write a possible conclusion for an essay with the thesis statement: [Your Thesis Statement].

بخشی از پاسخ ChatGPT را در مورد «گیمیفیکیشن در بهبود نتایج آموزشی» در تصویر زیر مشاهده می‌کنید:

بررسی و تنظیم منابع

ارجاعات و رفرنس‌های یک تحقیق یا مقاله، منابع اطلاعاتی هستند که برای پشتیبانی و اعتباردهی به محتوای مقاله از آن‌ها استفاده می‌کنیم. این منابع اغلب شامل کتاب‌ها، نشریه‌ها، مقاله‌‌‌ها، وب‌سایت‌‌ها و حتی تصاویر و فیلم‌ها هستند. تمامی منابع استفاده شده در یک مقاله باید در فهرست منابع در پایان مقاله ذکر شوند و اطلاعاتی مانند نام نویسنده، عنوان اثر، تاریخ انتشار و سایر جزییات مرتبط را شامل شوند.

تعداد مراجع استفاده شده در مقالات با «رفرنس‌دهی» (Citation) بسته به دستورالعمل‌‌های پروژه و پیچیدگی موضوع متفاوت هستند اما به طور معمول و بر اساس قانونی کلی در نگارش مقالات استاندارد، لازم است برای هر ۱۰۰۰ کلمه، حدود ۳ تا ۵ مرجع استفاده شود. برای آشنایی با اصول این کار، می‌توانید فیلم آموزش شیوه‌های ارجاع، استناد یا رفرنس دهی به منابع علمی از فرادرس را تماشا کنید.

استفاده از ChatGPT برای پیدا کردن منابع و رفرنس‌دهی در بدنه مقاله زیاد توصیه نمی‌شود چون احتمال اشتباه کردن این ابزار بسیار زیاد است. با این حال، از این ابزار می‌توان برای تنظیم فهرست منابع به شکل زیر استفاده کرد:

• «قالب‌بندی» (Formatting): ChatGPT می‌تواند فهرست منابع را بر اساس سبک ارجاع‌دهی دلخواه شما (مانند APA، MLA، شیکاگو و …) تنظیم کند. فقط کافی‌ست جزییات هر منبع را مانند نام نویسنده، عنوان، سال انتشار و سایر اطلاعات لازم در اختیار چت‌بات قرار دهید.
• «چک کردن خطاها» (Error Checking): ChatGPT می‌تواند به شما کمک کند تا خطاها و ناهماهنگی‌های موجود در فهرست منابع خود را شناسایی کنید. کافی‌ست پس از آماده شدن فهرست منابع، آن را در ChatGPT وارد کرده و از چت‌بات بخواهید تا فهرست را بر اساس سبک ارجاع‌دهی انتخابی شما بررسی کند.

پرامپت ساده زیر را برای این بخش در نظر بگیرید:

پرامپت یا سوال

I need help formatting a reference list entry in [Your Format]. Here are the details about the source:

Title:

Year:

Publisher:

Source type:

در تصویر زیر مشاهده می‌کنید که ChatGPT می‌تواند قالب‌بندی و تنظیم منابع را به شکل مناسبی انجام دهد:

در مورد مراحل مهم میانه تا انتهای نگارش مقاله علمی در مطلب زیر به طور کامل توضیح داده شده است:

سایر کاربرد‌‌های ChatGPT در نوشتن تحقیق

علاوه بر کاربرد‌هایی که تا این بخش ذکر کردیم، به کمک ChatGPT می‌توانید کارهای زیر را در فرآیند نوشتن تحقیق انجام دهید:

• پارافریز و بازنویسی: کمک به بازنویسی جملات برای جلوگیری از سرقت ادبی و افزایش روانی متن.
• تولید ایده: پیشنهاد موضوعات و زاویه‌های تازه برای شروع یا گسترش تحقیق.
• ساخت عنوان: ایجاد عنوان‌های جذاب و مرتبط برای مقاله یا تحقیق.
• دریافت بازخورد: بررسی ساختار و انسجام متن و ارائه پیشنهاداتی برای بهبود آن.
• پیشنهاد منبع: معرفی سایت‌ها، پایگاه‌های علمی و روش‌های جست‌وجوی مفید برای یافتن منابع معتبر.
• ویرایش و بازخوانی: اصلاح خطاهای نگارشی و املایی در کمترین زمان.
• درک مفاهیم و ساده کردن محتوا: توضیح روان مفاهیم سخت و تخصصی برای درک بهتر.
• بهبود نوشتار متن: ارائه نکات و توصیه‌هایی برای بهبود سبک نگارش و جمله‌سازی.
• بهبود مدیریت زمان: کمک به تنظیم زمان‌بندی مراحل مختلف تحقیق و نوشتن و تعیین مهلت تحویل برای نوشتن هر بخش.

ملاحظات و محدودیت‌های استفاده از ChatGPT در نوشتن تحقیق

با اینکه ChatGPT ابزاری جذاب، رایگان و همیشه در دسترس است، نباید از آن برای نوشتن کامل مقاله یا تحقیق استفاده کرد. این کار معمولاً منجر به تولید محتوایی کم‌کیفیت و حتی دارای مواردی از سرقت ادبی می‌شود. برای حفظ اصالت و اعتبار پژوهش، بهتر است همیشه محتوای تولیدشده را بازبینی، ویرایش و اعتبارسنجی کنید.

در این بخش به چند اشتباه رایج هنگام استفاده از ChatGPT برای نوشتن مقاله و تحقیق اشاره کرده‌ایم:

• کپی کردن پاسخ ChatGPT بدون ویرایش: پاسخ‌های تولیدشده توسط ChatGPT را هرگز بدون بازنویسی، ویرایش یا ذکر منبع استفاده نکنید. کپی مستقیم از خروجی هوش مصنوعی می‌تواند مصداق سرقت ادبی باشد و اعتبار کار شما را زیر سؤال ببرد.
• بررسی نکردن اطلاعات: همیشه دقت کنید که اطلاعات ارائه‌شده توسط ChatGPT را از منابع معتبر دیگر راستی‌آزمایی (fact-check) کنید. ممکن است بخشی از داده‌ها ناقص، قدیمی یا نادرست باشند.
• استفاده از پرامپت با زبان پیچیده: هنگام نوشتن دستورها (پرامپت‌ها)، از اصطلاحات فنی یا استعاری زیاد استفاده نکنید. پرسش‌های ساده و شفاف باعث می‌شود پاسخ‌های ChatGPT دقیق‌تر و متناسب‌تر با هدف نوشتن شما باشند.
• بی‌توجهی به ویرایش و بازخوانی متن تولیدی: هیچ متنی بی‌نیاز از ویرایش نیست. بازخوانی نکردن محتوا ممکن است باعث باقی‌ماندن غلط‌های املایی، دستوری یا جملات مبهم در مقاله نهایی شود.
• استفاده از ChatGPT برای مقالات دانشگاهی شخصی: مقالات دانشگاهی معمولاً نیازمند نگرش شخصی، خلاقیت و بیان فردی هستند و چون ChatGPT نمی‌تواند تجربه یا دیدگاه شخصی شما را بازتاب دهد، استفاده مستقیم از آن برای این نوع نوشته‌ها توصیه نمی‌شود.
• بی‌توجهی به اصول امانت‌داری علمی و دانشگاهی: دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی ممکن است استفاده غیراخلاقی از ChatGPT را نوعی «تقلب علمی» (Academic Dishonesty) بدانند. بنابراین همیشه اصول صداقت و تمامیت علمی را در فرآیند نگارش رعایت کنید و قبل از استفاده از ابزار‌های هوش مصنوعی برای نوشتن تحقیق دانشگاهی، حتما این قوانین را بررسی کنید.

پیش از این، در مطلبی جداگانه از مجله فرادرس اصول مقاله نویسی با AI را به همراه ملاحظات اخلاقی آن توضیح داده‌ایم که پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی با نکات بیشتر، آن را مطالعه کنید.

نتیجه‌گیری

در این مطلب از مجله فرادرس با اصول و کاربرد‌های استفاده از ابزار‌های هوش مصنوعی برای نوشتن تحقیق آشنا شدیم و بهترین ابزار‌ها برای نوشتن مقاله و نکات کلیدی این حوزه را شناختیم. با پیشرفت هوش مصنوعی و پررنگ شدن نقش آن در حوزه پژوهش و نگارش علمی، انتخاب ابزا‌ر‌هایی که با اصول اخلاقی دانشگاهی سازگاری داشته باشند، اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است. هوش مصنوعی برای نوشتن تحقیق باید به بهبود کار محققان و پژوهشگران کمک کند و نمی‌تواند جایگزین شما شود. با بررسی دقیق قابلیت‌های هر ابزار، تسلط بر حوزه پژوهش و مطالب علمی مورد بررسی و دقت به سیاست‌های دانشگاه یا موسسه علمی خود در مورد استفاده از این ابزار‌ها، می‌توانید استفاده هوشمندانه‌ای از این ابزار‌ها داشته باشید.