17 شهریور 1404 ساعت 19:20
عملیات پرواز بر فراز کوهان یکی از خطرناکترین ماموریتهای هوایی تاریخ بود. اما چرا خلبانان آمریکایی مجبور به پذیرش این ریسک مرگبار بر فراز هیمالیا شدند؟
در جریان جنگ جهانی دوم، نبردها فقط به خطوط مقدم محدود نمیشد. پشتیبانی و تدارکات نقشی حیاتی در پیروزی متفقین داشت و گاهی اهمیت آن کمتر از نبردهای مستقیم نبود. زمانی که مسیرهای زمینی برای کمک به چین بین سالهای ۱۹۴۲ تا ۱۹۴۵ مسدود شد، نیروی هوایی ارتش آمریکا ماموریتی جسورانه را آغاز کرد که تاریخ هوانوردی نظامی را برای همیشه تغییر داد.
چرا عملیات پرواز بر فراز کوهان ضروری شد؟
پیش از سال ۱۹۴۲، جاده مشهور «برمه» اصلیترین شریان حیاتی برای ارسال سوخت و تدارکات به غرب چین بود. در این منطقه، نیروهای مشترک آمریکا و چین در حال نبرد با ارتش امپراتوری ژاپن بودند.
بسته شدن جاده استراتژیک برمه
در بهار ۱۹۴۲، ارتش ژاپن با اشغال برمه (میانمار کنونی)، کنترل جاده برمه را نیز به دست گرفت. این اقدام، مسیر تدارکاتی متفقین به چین را به طور کامل قطع کرد. با مسدود شدن مسیر زمینی، نیروی هوایی ارتش آمریکا موظف شد تا این شکاف را با انتقال هوایی محمولهها از هند به چین پر کند.
راز پرواز بر فراز کوهان؛ عبور از بام دنیا
این ماموریت یک مسیر باربری هوایی ساده نبود. خلبانان برای رسیدن به چین باید از ارتفاع حدود ۳۰ متری از سطح دریا تا بیش از ۵۵۰۰ متر اوج میگرفتند تا از بخشی از رشتهکوه هیمالیا عبور کنند. به همین دلیل این عملیات به «پرواز بر فراز کوهان» (Flying the Hump) مشهور شد.
امروزه نیز فرودگاههای نزدیک هیمالیا جزو خطرناکترین فرودگاههای جهان محسوب میشوند. پرواز در این منطقه در دهه ۱۹۴۰، بدون فناوریهای مدرن، چالشی به مراتب بزرگتر بود.
چالشهای فنی و هواپیماهای افسانهای
هواپیماهای ملخی آن دوران قدرت کمتری داشتند و ابزارهای ناوبری بسیار ابتدایی بودند. به همین دلیل، خدمه پرواز برای عبور دادن هواپیماهای سنگین خود از میان کوهها به مهارتی فوقالعاده نیاز داشتند. در ابتدا، بیشتر پروازها با هواپیمای داگلاس C-47 Skytrain انجام میشد، اما با ورود هواپیمای قدرتمندتر کرتیس C-46 Commando در سال ۱۹۴۳، شرایط تغییر کرد. این هواپیما که به «دامبوی پیر» (Ol Dumbo) معروف بود، به اسطورهای در ماموریتهای پرواز بر فراز کوهان تبدیل شد.
خطرات مرگبار در کمین خلبانان؛ از طوفان تا جنگندهها
اگر چالش عبور از کوهها به خودی خود کافی نبود، آبوهوای غیرقابلپیشبینی بر فراز «کوهان» ریسک عملیات را به شدت افزایش میداد. شرایط جوی میتوانست به سرعت تغییر کند و بادهایی با سرعت بیش از ۱۶۰ کیلومتر بر ساعت، کولاکهای شدید، تلاطمهای هوایی و طوفانهای گرد و غبار و موسمی همگی پدیدههایی رایج بودند.
یک پرواز که در شرایط عادی باید سه ساعت طول میکشید، گاهی به دلیل نیاز به دور زدن آبوهوای خطرناک و قلههای سر به فلک کشیده، به یک سفر ده ساعته تبدیل میشد. تمام این مخاطرات در حالی بود که در سوی دیگر کوهها، تهدید همیشگی جنگندههای ژاپنی در کمین هواپیماهای باری متفقین بود.
میراث عملیات پرواز بر فراز کوهان؛ آمار و حقایق
با وجود تمام این شرایط دشوار، بین سالهای ۱۹۴۳ تا ۱۹۴۵ بیش از ۴۵۰ هزار پرواز در این منطقه انجام شد. در این مدت، بیش از ۶۸۵ هزار تن تدارکات نظامی به چین ارسال شد. اما این موفقیت بهایی سنگین داشت. بیش از ۵۰۰ سانحه هوایی در این ماموریتها رخ داد و جان بیش از ۱۳۰۰ خدمه پرواز را گرفت.
خلبانان شجاعی که این هواپیماهای غولپیکر باری را بر فراز هند و چین به پرواز درآوردند، شاید به اندازه خلبانان بمبافکنهای افسانهای بوئینگ B-17 در اروپا شهرت نداشته باشند، اما بدون شک شایسته جایگاهی والا در میان هوانوردان بزرگ جنگ جهانی دوم هستند.
source