01 شهریور 1404 ساعت 10:51
رئیس هیات عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در گزارشی، آمار تعداد خودروهای فرسوده کشور را اعلام کرد.
با عنایت به آخرین اخبار داخلی، رئیس هیأت عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو)، با ارائه گزارشی از حضور گسترده ناوگان فرسوده و نیاز مبرم به بازسازی و نوسازی صنایع خبر داد. طبق اعلام وی تعداد خیره‌کننده ۲۲ میلیون خودرو فرسوده در سرتاسر کشور حضور دارند که نوسازی آنها دیگر یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت انکارناپذیر است. حضور این تعداد خودرو فرسوده تجسمی از بار سنگین زیست‌محیطی، مصرف سوخت بی‌رویه، افزایش تصادفات جاده‌ای و سایر مواردی است است که سال‌هاست بر دوش شهروندان و زیرساخت‌های کشور سنگینی می‌کند.
آمار تکان‌دهنده تعداد خودروهای فرسوده در کشور
فرشاد مقیمی، رئیس هیأت عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو)، با ارائه یک گزارش جامع به تشریح فرسودگی گسترده ناوگان حمل‌و‌نقل پرداخت. مقیمی در ابتدای سخنان خود به وجود بیش از ۴۱ میلیون دستگاه ناوگان حمل‌ونقلی در سراسر کشور اشاره کرد. اما نکته نگران‌کننده در اظهارات وی این بود که بالغ بر ۲۲ میلیون دستگاه از این خودروها، در حال حاضر در شرایط فرسودگی به سر می‌برند.
وی با تأکید بر هزینه‌های اقتصادی و ایمنی ناشی از این فرسودگی، به نکاتی کلیدی اشاره کرد. از جنبه اقتصادی، خودروهای فرسوده با مصرف سوخت بالا هزینه‌های نگهداری و تعمیرات سنگین، و بهره‌وری پایین، باری مضاعف بر دوش اقتصاد ملی و خانوارها می‌گذارند. از منظر ایمنی، فناوری‌های منسوخ و استانداردهای پایین ایمنی در این وسایل به طور مستقیم با افزایش آمار تصادفات جاده‌ای و تلفات انسانی در ارتباط است که خود به تنهایی یک فاجعه ملی محسوب می‌شود. اما بُعد دیگری که مقیمی بدان اشاره کرد آثار زیست‌محیطی قابل‌توجه این پدیده بود. انتشار آلاینده‌های خطرناک هوا از اگزوز خودروهای فرسوده، کیفیت هوای شهرها را به شدت کاهش داده و سلامت عمومی را تهدید می‌کند.
رئیس ایدرو، در ادامه توضیح داد که عملیات اسقاط و نوسازی، نیازمند هماهنگی بی‌سابقه‌ای میان حداقل ده‌ها دستگاه و ذی‌نفع است. این ذی‌نفعان شامل نهادهای دولتی، بانک‌ها، تولیدکنندگان خودرو و قطعات، مراکز اسقاط، شرکت‌های بیمه و حتی شهروندان می‌شوند. به گفته وی برای تحقق این هم‌افزایی گسترده، مجموعه‌ای از سازوکارهای مالی و اجرایی طراحی شده است که هدف آن تسهیل فرآیند و ایجاد انگیزه‌های لازم برای مشارکت همه جانبه است.
آغاز اسقاط ۲.۴ میلیون موتورسیکلت فرسوده
مقیمی به نتایج اولیه این اقدامات نیز اشاره کرد که بسیار امیدوارکننده به نظر می‌رسند. وی اعلام کرد که در سال ۱۴۰۳ حدود ۳۵۰ هزار دستگاه خودرو اسقاط شدند. مهم‌تر از تعداد، صرفه‌جویی اقتصادی و کاهش آلایندگی است که به واسطه این اقدامات محقق شده است. وی با برآورد مجموع صرفه‌جویی ارزی سال ۱۴۰۳ حدود ۱.۳ میلیارد دلار، تأکید کرد که نوسازی ناوگان نه تنها یک سرمایه‌گذاری برای آینده است، بلکه در کوتاه‌مدت نیز بازدهی اقتصادی قابل توجهی دارد.
در راستای گسترش دامنه این طرح، مقیمی از آغاز فرآیند اسقاط موتورسیکلت‌های فرسوده از خرداد امسال خبر داد. موتورسیکلت‌ها به ویژه در شهرهای پرجمعیت مانند تهران، سهم قابل توجهی در آلودگی هوا و ترافیک دارند و این خبر می‌تواند امیدوارکننده باشد. وی با اشاره به اینکه تاکنون بیش از ۱۲ هزار مالک موتورسیکلت ثبت‌نام کرده‌اند، از استقبال اولیه این طرح خبر داد. اما آمار عجیبی که وی ارائه کرد، لزوم فوریت در این بخش را بیش از پیش نمایان می‌سازد: «در تهران ۳ میلیون موتورسیکلت وجود دارد که ۲.۴ میلیون دستگاه آن فرسوده است و آلایندگی آنها بیش از ۴ برابر خودروها است.»
رئیس هیات عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در ادامه افزود که ۸۰ درصد این موتورسیکلت‌ها کاربراتوری هستند. موتورسیکلت‌های کاربراتوری به دلیل فناوری قدیمی به مراتب آلاینده‌تر از مدل‌های انژکتوری یا برقی هستند. میزان انتشار گازهای سمی و ذرات معلق از این وسایل نقلیه، چندین برابر بیشتر از خودروهاست.
چالش اسقاط ۱۵۰ شناور و ۶۰۰ واگن قطار
اما چگونه می‌توان مالکان این حجم عظیم از موتورسیکلت‌های فرسوده را به مشارکت در این طرح ملی ترغیب کرد؟ مقیمی در پاسخ به این پرسش، از بسته‌های حمایتی ویژه‌ای پرده برداشت که با هدف تسهیل این فرآیند طراحی شده‌اند. وی توضیح داد که برای متقاضیان اسقاط مشوق‌های کالا و نقدی پیش‌بینی شده است.
با این حال، چالش‌های نوسازی تنها به جاده‌ها و شهرهای پر دود محدود نمی‌شود؛ این داستان به پهنه‌ی آب‌ها و ریل‌ها نیز کشیده می‌شود. مقیمی به وضعیت ناوگان دریایی و ریلی نیز پرداخت. وی با ابراز نگرانی از وجود ۱۵۰ شناور در کشور خبر داد که نیازمند اسقاط هستند. اما نکته قابل تأمل اینجاست که فرایند اسقاط آنها هنوز فراهم و تعریف نشده است. وضعیت مشابهی نیز در حوزه ریلی مشاهده می‌شود. مقیمی اعلام کرد که بیش از ۶۰۰ واگن در سال قابلیت اسقاط دارند، اما شرایطی برای اسقاط آنها نیز فراهم نشده است. این آمار، حاکی از حجم قابل توجهی از ظرفیت بلااستفاده یا کم‌بازده در شبکه ریلی کشور است.
معاون وزیر صمت در پایان سخنان خود به ضرورت پیوستگی برنامه اسقاط و نوسازی با سیاست‌های کلان صنعتی و زیست‌محیطی اشاره کرد. وی افزود: «اسقاط تنها هدف نیست؛ هدف نهایی جایگزینی کارآمد، کاهش مصرف انرژی، کاهش آلودگی و ایجاد فرصت‌های اشتغال در زنجیره بازیافت و تولید قطعات جدید است.»
source