1

مهم‌ترین چیز در ردیف خروجی یک هواپیما فضای پای اضافه نیست، بلکه درب اضطراری است. این درها به طور استراتژیک در سراسر هواپیما قرار گرفته‌اند تا مسافران بتوانند به راحتی تخلیه شوند، فرقی ندارد در کلاس درجه یک باشند یا در آخرین ردیف. ایرباس A380، بزرگ‌ترین هواپیمای تجاری جهان، ۱۶ درب اضطراری دارد، یعنی تقریباً یک درب به ازای هر ۵۰ مسافر. اگرچه بخشی از سخنرانی ایمنی مهمانداران پرواز شامل نشان دادن نزدیک‌ترین درهای اضطراری است، اما پاسخی به یک پرسش مهم نمی‌دهد: اگر کسی در میانه پرواز بخواهد درب اضطراری را باز کند، چه اتفاقی می‌افتد؟

آیا باز کردن درب اضطراری در میانه پرواز امکان‌پذیر است؟

اگر از استیو شایبنر، کمک‌خلبان شرکت American Airlines بپرسید، هیچ اتفاقی نمی‌افتد چون اساساً نمی‌توانید درب اضطراری را در پرواز باز کنید. مگر اینکه توان بلند کردن ۲۵ هزار پوند را داشته باشید، این کار از نظر فیزیکی غیرممکن است. شایبنر که در تیک‌تاک با نام Captain Steeeve شناخته می‌شود و بیش از ۳۸۰ هزار دنبال‌کننده دارد، می‌گوید: «وقتی درب در حین پرواز تحت فشار قرار می‌گیرد، میزان فشار به ۹ پوند بر هر اینچ مربع می‌رسد.» یک خلبان دیگر که در یوتیوب فعال است، توضیح می‌دهد: «ما هواپیما را در ارتفاعی پایین‌تر از بیرون فشار می‌دهیم تا شما بتوانید نفس بکشید. فشار داخل درب را به سمت چارچوبش می‌راند.» دانشمندان آن را به عملکرد درپوش چاهک تشبیه می‌کنند؛ همان‌طور که برداشتن درپوش کوچک سینک یا وان نیازمند نیروی زیادی است. همچنین بیشتر درهای خروج اضطراری هواپیما به سمت داخل باز می‌شوند.

با این حال فقط قوانین فیزیک نیستند که مانع باز شدن درب می‌شوند. در بیشتر هواپیماهای تجاری، همه درهای کابین به محض رسیدن هواپیما به سرعتی مشخص، به طور خودکار قفل می‌شوند. به گفته شایبنر، این سرعت حدود ۸۰ نات (۹۲ مایل بر ساعت) است. این قفل‌ها تا زمانی که سرعت هواپیما کاهش پیدا نکند، قابل باز کردن دستی نیستند. البته این قفل‌ها در سال ۱۹۷۱ وجود نداشتند، زمانی که «دی.بی. کوپر» بدنام با ۲۰۰ هزار دلار پول نقد از درب عقب یک بوئینگ 727 در جنوب شرقی واشینگتن با چتر نجات پرید. در واقع، چون در اواخر دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ ربودن هواپیما اتفاقی رایج بود، سازمان FAA در سال ۱۹۷۲ مقررات ایمنی را اصلاح کرد و از آن زمان تمام هواپیماهای مسافربری بزرگ باید طوری طراحی می‌شدند که در حین پرواز درهای خروج قابل باز شدن نباشند.

چه می‌شود اگر کسی در میانه پرواز بخواهد درب اضطراری را باز کند؟

حتی با وجود غیرممکن بودن باز کردن درب، برخی مسافران تلاش کرده‌اند. در واقع هر ساله خبرهایی درباره چنین تلاش‌هایی منتشر می‌شود. در ماه مه، یک پرواز شرکت All Nippon Airways از توکیو به هیوستون مجبور شد به سیاتل منحرف شود چون مسافری مزاحم چند بار تلاش کرد درهای اضطراری را باز کند. مهمانداران و مسافران دیگر او را با دستبندهای پلاستیکی مهار کردند. بعد از فرود، او به پلیس محلی و اف‌بی‌آی تحویل داده شد. یا در پرواز American Airlines از آلبوکرکی به شیکاگو، مسافری تنها ۲۰ دقیقه پس از پرواز تلاش کرد در اضطراری را باز کند. هواپیما به آلبوکرکی برگشت و پلیس در انتظار مسافر بود.

اگر پرواز به مقصد نهایی نزدیک باشد، خلبان معمولاً تلاش می‌کند در همان مقصد فرود آید. این اتفاق در سال ۲۰۲۴ رخ داد، زمانی که مسافری در پرواز میلواکی به دالاس تلاش کرد در اضطراری را باز کند. یکی از مهمانداران آسیب دید و مرد خاطی به جرم فدرال متهم شد. اگر محکوم شود، ممکن است تا ۲۰ سال زندانی شود. در بهترین حالت، چنین اقدامی سریع‌ترین راه برای قرار گرفتن در فهرست سیاه پروازهاست.

اگرچه بیشتر تلاش‌ها ناکام می‌مانند، اما حداقل یک نفر موفق شد. در سال ۲۰۲۳، مسافری در پرواز شرکت Asiana درست پیش از فرود در دگو کره جنوبی، درب اضطراری کنار خود را باز کرد. در آن زمان هواپیما در ارتفاعی بیش از ۷۰۰ فوتی قرار داشت. با وجود فرود ایمن هواپیما و نبود جراحات جدی، ۱۲ مسافر به بیمارستان منتقل شدند و به دلیل تنگی نفس تحت درمان قرار گرفتند. یکی از مسافران گفت: «باد به پاهایم می‌کوبید و به صورتم می‌خورد، آن‌قدر شدید بود که حتی نمی‌توانستم درست نفس بکشم.» شرکت Asiana بلافاصله تحقیقاتی آغاز کرد تا بفهمد چگونه امکان باز شدن درب فراهم شده است و همچنین اعلام کرد دیگر صندلی‌های خاصی از ردیف خروجی درب هواپیماهای Airbus A321-200 را به فروش نخواهد رساند.

با این وجود، نشستن کنار درب اضطراری به معنای خطرناک بودن آن نیست. برعکس، برخی کارشناسان می‌گویند این ردیف امن‌ترین صندلی‌ها را دارد. کری گرانت، استادیار دانشگاه Embry-Riddle در دانشکده هوانوردی، قبلاً گفته بود: «اگر قرار باشد صندلی امن‌تری وجود داشته باشد، بودن نزدیک به درب خروجی شانس خروج سریع‌تر را افزایش می‌دهد.»