26 مرداد 1404 ساعت 12:53
فاز دوم پروژه جتهای جنگنده هوش مصنوعی توسط سازمان دارپا آغاز شد. هدف این پروژه طراحی و ساخت جنگندههای نسل آینده با قابلیت هدایت هوش مصنوعی است.
تصور کنید فیلمی مانند Top Gun بدون حضور خلبانان ساخته شود؛ چنین موضوعی هرگز نمیتواند به یک بلاکباستر تابستانی تبدیل شود. با این حال، این دقیقاً همان آیندهای است که «سازمان پروژههای پژوهشی پیشرفته دفاعی ایالات متحده» یا همان دارپا (DARPA) برای نیروهای نظامی در نظر دارد.
جزئیات فاز دوم پروژه جتهای جنگنده هوش مصنوعی دارپا
بر اساس گزارشی که The Register منتشر کرده، دارپا اخیراً قراردادی چند میلیون دلاری منعقد کرده که هدف آن پیشبرد برنامه خلبانان خودکار است؛ برنامهای که در نهایت به استقرار جنگنده بدون حضور مستقیم انسان در کابین و پشت دسته کنترل خواهد انجامید.
این قرارداد که در اوایل همین هفته اعلام شد، به شرکت Systems and Technology Research تعلق گرفته است. بر اساس مفاد این قرارداد، مبلغ 11.3 میلیون دلار برای پیشبرد برنامه موسوم به Artificial Intelligence Reinforcements (AIR) در اختیار این شرکت قرار خواهد گرفت.
این فاز دوم پروژه جتهای جنگنده هوش مصنوعی محسوب میشود و دارپا آن را با عبارت «توسعه رویکردهای الگوریتمی مبتنی بر هوش مصنوعی که امکان اجرای تاکتیکهای خودکار توزیعشده را در محیطهای عملیاتی نامطمئن، پویا و پیچیده فراهم میسازد» توصیف کرده است.
انتظار دارپا از شرکت Systems and Technology Research و سایر پیمانکارانی که در این پروژه حضور دارند آن است که توسعه این سامانهها را با استفاده از فناوریهای موجود در حوزه حسگرها و سامانههای تسلیحاتی انجام دهند. این شرکتها ملزم خواهند بود که در مجموعهای از آزمایشها و شبیهسازیها، به معیارهایی دست یابند که هنوز بهطور دقیق تعریف نشدهاند، اما در نهایت باید توانایی تولید یک «وسیله پرنده رزمی بدون سرنشین» را اثبات کنند.
بر اساس اعلام DARPA، هدف اصلی برنامه AIR توسعه «خودمختاری تاکتیکی مبتنی بر هوش مصنوعی» است که بتواند بهطور عملیاتی در مأموریتهای نبرد هوایی بهوسیله هواپیماهای رزمی بدون سرنشین (UCAV) به کار گرفته شود.
این طرح را میتوان ادامهای بر ابتکار قبلی دارپا یعنی Air Combat Evolution (ACE) دانست؛ ابتکاری که پیشتر موفق شد امکان کنترل یک جنگنده F-16 توسط هوش مصنوعی در حین پرواز و حتی انجام نبردهای هوایی تنبهتن با خلبانان انسانی را فراهم کند. در آن پروژه، سامانه هوش مصنوعی توسعهیافته توانست در شبیهسازیهای مجازی، خلبانان انسانی را در نبردهای هوایی شکست دهد.
به نظر میرسد شرکت Systems and Technology Research نخستین مجموعهای باشد که برای ورود به فاز دوم این برنامه انتخاب شده است. این موضوع نشان میدهد که شرکت مدکور توانسته نخستین هدف تعیینشده یعنی «ایجاد مدلهای سریع و دقیق که عدم قطعیتها را ثبت کرده و با ورود دادههای بیشتر بهطور خودکار بهبود مییابند» را با موفقیت به انجام رسانده است.
بر اساس گزارش The Register، غولهای پیمانکاری دفاعی همچون لاکهید مارتین و BAE Systems نیز در مراحل اولیه این پروژه مشارکت داشتهاند، اما هنوز مشخص نیست که در فاز دوم حضور خواهند داشت یا خیر؛ چرا که دارپا تصمیم دارد تعداد پیمانکاران بالقوه خود را از 6 شرکت به 4 شرکت کاهش دهد.
سایر برنامههای نظامی هوش مصنوعی دارپا
هرچند نگاه DARPA در این پروژه به آسمان دوخته شده، اما این سازمان همزمان گامهای مشابهی را در عرصه دریا نیز برداشته است. در ابتدای همین هفته، دارپا از نامگذاری رسمی شناور خودکار سطحی USX-1 Defiant خبر داد؛ شناوری بدون سرنشین و هدایتشونده که برای اولین بار در نوع خود ساخته می شود.
دارپا اعلام کرده که در حال آمادهسازی این شناور برای اولین نمایش عملیاتی در دریا است و این موضوع نشان میدهد که تلاش دارپا برای تسلط بر فناوریهای خودمختار نهتنها محدود به آسمان، بلکه شامل عرصههای دریایی نیز میشود.
source