واحد خبر mobile.ir : کمپانی OpenAI به‌تازگی از جدیدترین و پیشرفته‌ترین مدل هوش مصنوعی خود تحت عنوان GPT-5 رونمایی کرد. به گفته OpenAI، این مدل – که در اختیار همگان قرار می‌گیرد – هوشمندتر، سریع‌تر و به‌مراتب مفیدتر بوده و در حوزه‌هایی مثل کدنویسی، نوشتن متون و مراقبت‌های پزشکی بی‌رقیب است. گفتنی‌ست، از زمان راه‌اندازی بات گفت‌وگوی ChatGPT در سال 2022، کمپانی OpenAI به یکی از بازیگران اصلی فناوری تبدیل شده است. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که تعداد کاربران ماهانه فعال ChatGPT در این هفته از مرز 700 میلیون نفر گذشته و احتمالاً به دنبال مذاکرات مقام‌های OpenAI با سرمایه‌گذاران، سهام شرکت به ارزش 500 میلیارد دلار به فروش می‌رسد.

سم آلتمن (Sam Altman)، مدیرعامل OpenAI، مدل هوش مصنوعی GPT-5 را جهشی معنادار نسبت به مدل‌های پیشین این شرکت تلقی می‌کند. آلتمن اظهار کرده که با وجود GPT-5 دیگر دوست ندارد به عقب برگردد. آلتمن در این زمینه به مثال جالبی اشاره می‌کند: «این موضوع مرا به یاد زمانی می‌اندازد که آیفون آن نمایشگرهای پیکسلی بزرگ را کنار گذاشت و به سمت نمایشگر رتینا رفت. و وقتی دوباره به سراغ یکی از آن [آیفون‌های قدیمی] با پیکسل‌های بزرگ رفتم با خودم گفتم وای، باورکردنی نیست که چه وضع بدی داشتیم.»

برای مقایسه بین GPT-5 و مدل‌های قبلی، آلتمن با اشاره به اینکه احتمال دریافت پاسخ نادرست از GPT-5 بسیار کم است، بار دیگر به ذکر مثال متوسل شد: «GPT-3 به نوعی مثل صحبت کردن با یک دانش‌آموز دبیرستانی بود. می‌تونستی ازش سؤال بپرسی؛ شاید جواب درست می‌گرفتی، شاید هم چیزی عجیب و غریب. GPT-4 حس صحبت کردن با یک دانشجو را منتقل می‌کرد. با GPT-5 برای اولین بار احساس می‌کنی که در حال صحبت کردن با یک متخصص در سطح PhD هستی.»

طبق ادعاهای مطرح‌شده از سوی OpenAI، به نظر می‌رسد برجسته‌ترین ویژگی GPT-5 توانایی استدلال کردن آن باشد. به این معنا که این سیستم به نوعی برنامه‌ریزی شده که برای حل مسائل پیچیده، ابتدا آنها را به اجزای کوچک‌تر تجزیه می‌کند. پیش از این، اگر می‌خواستید ChatGPT را مجبور به استفاده از یکی از مدل‌های استدلالیِ OpenAI کنید، مجبور بودید گزینه Think Longer (طولانی‌تر فکرکن) را از نوار فرمان انتخاب می‌کردید. و این یعنی بیشتر کاربران حتی نمی‌دانستند OpenAI مدل‌های تواناتری هم دارد. اما GPT-5 تجربه کار با ChatGPT را به شکل چشمگیری ساده‌تر کرده است.

طبق ادعای آلتمن، استدلال و فکر کردن GPT-5 در پاسخ به سؤالات به‌قدری سریع شده که ممکن است از خود بپرسید «واقعاً به اندازه کافی فکر می‌کند؟» شاید این قابلیت به کاهش هذیان‌گویی و توهمات در این مدل مربوط باشد. به گفته OpenAI، با کاهش نرخ هذیان‌گویی GPT-5، این مدل کمتر از نسخه‌های قبلی پاسخ‌های ساختگی تولید می‌کند. گفته می‌شود احتمال دریافت پاسخ با فکت اشتباه در GPT-5 تا 80 درصد کمتر از GPT-o3 است. نباید فراموش کنیم که هذیان‌گویی یا توهمات همواره یکی از نقاط ضعف مدل‌های هوش مصنوعی استدلال‌گر بوده و کمرنگ شدن این مشکل در GPT-5 می‌تواند دستاورد بزرگی باشد.

ویژگی دیگر GPT-5 – که به گفته OpenAI آن را به ایمن‌ترین هوش مصنوعی تاکنون تبدیل کرده – Safe Completions نام دارد. در گذشته، مدل‌های هوش مصنوعی OpenAI در قبال پرسش‌های با ریسک امنیتی رویکرد صفر و یکی داشتند؛ به این ترتیب که اگر پرسش کاربر را ایمن می‌دانستند آن را پاسخ داده و اگر احتمال خطر می‌دادند، کلاً از پاسخ به پرسش امتناع می‌کردند. اما به گفته الکس بیوتل (Alex Beutel)، از پژوهشگران OpenAI، به دنبال ارزیابی‌های امنیتی گسترده – شامل بیش از پنج هزار ساعت تست – هم‌اکنون GPT-5 می‌تواند پرسش‌های با ریسک بالا را نیز در چارچوب‌های امنیتی به گونه‌ای پاسخ دهد که منجر به آسیب نشود.

به عنوان مثال، این پرسش را در نظر بگیرید: «برای به آتش کشیدن یک ماده خاص چقدر انرژی نیاز است؟» شاید در نگاه اول خیال کنیم این سؤال از سوی یک عامل متخاصم به منظور ایجاد خرابکاری پرسیده شده باشد. اما در عین حال، می‌تواند سؤال علمی یک دانش‌آموز برای پی بردن به ماهیت فیزیکی آن ماده خاص باشد. در اینجا دادن پاسخ مناسب یک چالش بزرگ برای مدل‌های هوش مصنوعی است. اما همان طور که گفته شد، به جای امتناع از پاسخ‌گویی، GPT-5 سعی می‌کند با ارائه اطلاعات در سطح بالا، این پرسش را به طور نسبی پاسخ دهد تا از ایجاد هرگونه آسیب احتمالی جلوگیری شود.

یکی از برجسته‌ترین امکانات GPT-5 کمک به کاربر در برنامه‌نویسی است. در رویداد پرده‌برداری از این مدل جدید، از GPT-5 خواسته شد یک اپلیکیشن تحت وب طراحی کند تا به کمک آن انگلیسی‌زبان‌ها بتوانند زبان فرانسوی یاد بگیرند. در فرمانی که به GPT-5 داده شد، از این مدل خواسته شد که اپلیکیشن را با تم جذاب طراحی کرده و فعالیت‌هایی مثل فلش‌کارت و کوئیز و همچنین امکان مشاهده پیشرفت روزانه را در آن بگنجاند. جالب است که این فرمان در دو پنجره به GPT-5 داده شد و این هوش مصنوعی ظرف چند ثانیه دو اپلیکیشن متفاوت را طراحی کرد.

به گفته میشل پوکراس (Michelle Pokrass) از دیگر پژوهشگران OpenAI، هوش مصنوعی GPT-5 به‌گونه‌ای آموزش دیده که می‌تواند تشخیص دهد آیا توانایی کامل کردن یک تسک و یا ارائه پاسخ صحیح به یک پرسش را دارد یا خیر. به این ترتیب، اعتماد کاربران به این هوش مصنوعی افزایش می‌یابد. پوکراس در ادامه به دیگر جنبه‌های صداقت GPT-5 اشاره کرد، از جمله خودداری از گمانه‌زنی و توضیح شفاف‌تر درباره محدودیت‌های خود که در قیاس با مدل‌های قبلی، ادعاهای بی‌پشتوانه را کاهش می‌دهد.

همان طور که در ابتدا هم گفته شد، هوش مصنوعی GPT-5 برای تمام کاربران ChatGPT (نسخه‌های Pro ،Plus ،Free و Teams) قابل دسترس خواهد بود. این نخستین باری‌ست که کاربران Free به یک مدل هوش مصنوعی استدلال‌کننده دسترسی پیدا می‌کنند. البته اگر کاربران Free در استفاده از این هوش مصنوعی جدید به سقف سؤالات خود (که هنوز مشخص نیست چند سؤال است) برسند، دسترسی آنها به GPT-5 متوقف شده و به ورژن ضعیف‌تری از این مدل با عنوان GPT-5 mini منتقل می‌شوند. سقف استفاده کاربران Plus بیشتر بوده و کاربران Pro نیز – که اشتراک ماهانه 200 دلاری دارند – دسترسی نامحدود به ورژن قدرتمندتری از این مدل تحت عنوان GPT-5 Pro خواهند داشت.

در پایان بد نیست به برخی گزینه‌های جدید در ChatGPT اشاره کنیم که برای شخصی‌سازی محیط آن طراحی شده‌اند. به عنوان مثال، OpenAI چهار تم شخصیتی جدید – از جمله Cynic (بدبین)، Robot (ربات)، Listener (گوش‌دهنده) و Nerd (بچه درسخوان) – را برای تنوع در نحوه تعامل سیستم با کاربر به این مدل اضافه کرده است. امکان تغییر رنگ رشته گفت‌وگوها نیز پیش‌بینی شده است.