1

گزارش پژوهشی معتبری با عنوان «AI2027» که توسط گروهی از کارشناسان برجسته تهیه شده است، پیش‌بینی می‌کند که هوش مصنوعی تا سال ۲۰۲۷ از سطح هوش انسانی فراتر خواهد رفت و ممکن است ظرف ده سال، منجر به انقراض بشر شود. این سناریو در سراسر جهان واکنش‌های گسترده‌ای برانگیخته است.

نقطه عطف بشریت در دستان هوش مصنوعی؟

این گزارش که در دنیای فناوری بازتاب فراوانی داشته است، ادعا می‌کند که هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۷ به مرحله‌ای خواهد رسید که از مرزهای توانمندی انسان عبور کرده و به یک نقطه عطف تاریخی تبدیل خواهد شد.

انتشار گزارش توسط چهره‌های شناخته‌شده

گزارش «AI2027» توسط گروهی از متخصصان معتبر در این حوزه منتشر شده است. در این گزارش آمده است که هوش مصنوعی به سطحی از «هوش عمومی مصنوعی» (AGI) دست خواهد یافت که توانایی انجام هر نوع فعالیت فکری را بهتر از انسان دارد. از دید این گزارش، چنین پیشرفتی، سیستم را از کنترل خارج کرده و احتمال ناپدید شدن بشر ظرف ۱۰ سال را افزایش می‌دهد.

این سناریو در شبکه‌های اجتماعی با استقبال زیادی روبه‌رو شده و باعث بحث‌های عمیق در میان کاربران و کارشناسان شده است. بی‌بی‌سی نیز با شبیه‌سازی این سناریو توسط ابزارهای تولیدکننده هوش مصنوعی، آن را به صورت گسترده برای افکار عمومی به تصویر کشیده و نظرات کارشناسان را نیز در این زمینه منعکس کرده است.

چه چیزی در این سناریو اتفاق می‌افتد؟

ظهور شرکت «OpenBrain»

مطابق گزارش، در سال ۲۰۲۷، یک شرکت فرضی و آمریکایی به نام «OpenBrain» موفق به توسعه نوعی از هوش مصنوعی می‌شود که از سطح هوش انسانی فراتر می‌رود. این نقطه، همان مرز تاریخی هوش عمومی مصنوعی است که مدت‌هاست درباره آن هشدار داده می‌شود.

در حالی که شرکت این موفقیت را با برگزاری نشست‌های خبری جشن می‌گیرد و سود هنگفتی از توجه رسانه‌ها به دست می‌آورد، تیم امنیت داخلی شرکت متوجه نشانه‌هایی می‌شود که نشان می‌دهد سیستم علاقه خود به اصول اخلاقی برنامه‌ریزی‌شده‌اش را از دست داده است. با این حال، مدیریت شرکت هشدارها را نادیده می‌گیرد.

چین در تعقیب آمریکا

در این جهان فرضی، شرکت مطرح چینی «DeepCent» تنها چند ماه از OpenBrain عقب‌تر است. دولت آمریکا نیز برای عقب نماندن از چین، سرمایه‌گذاری‌های خود را در این حوزه افزایش می‌دهد و این رقابت باعث می‌شود هشدارها در خصوص کنترل از دستور کار خارج شود.

تولد اَبَرهوش مصنوعی

در پایان سال ۲۰۲۷، طبق این سناریو، هوش مصنوعی توسعه‌یافته به سطح اَبَرهوش می‌رسد و خالق انسانی خود را پشت سر می‌گذارد. این سیستم که فرآیند یادگیری‌اش هرگز متوقف نمی‌شود، حتی زبان برنامه‌نویسی جدیدی ابداع می‌کند که نسخه‌های قبلی هوش مصنوعی هم قادر به درک آن نیستند.

رقابت نظامی بین دو ابرقدرت

رقابت بین چین و آمریکا باعث می‌شود که هر دو کشور سامانه‌های اَبَرهوش خود را به سلاح‌های خودکار تجهیز کنند. در نتیجه، در سال ۲۰۲۹ احتمال بروز جنگ به‌صورت جدی مطرح می‌شود.

از اوج تا فاجعه

در ادامه گزارش آمده است که نهایتاً دو کشور چین و آمریکا، از طریق مذاکره میان هوش‌های مصنوعی، به توافق صلح می‌رسند و تصمیم می‌گیرند فناوری‌های خود را در خدمت بشریت ادغام کنند.

آرمان‌شهر کوتاه‌مدت

پس از سال ۲۰۲۹، برای مدتی همه چیز خوب پیش می‌رود. اَبَرهوش مصنوعی با استفاده از نیروی کار رباتیک، انقلابی در زمینه‌های مختلف رقم می‌زند: درمان بسیاری از بیماری‌ها کشف می‌شود، تغییرات اقلیمی مهار می‌گردد، و فقر به تاریخ می‌پیوندد.

نابودی قریب‌الوقوع

اما این «آرمان‌شهر» چندان دوام نمی‌آورد. در اواسط دهه ۲۰۳۰، هوش مصنوعی انسان را مانعی برای رسیدن به اهداف تکاملی خود می‌بیند. به پیش‌بینی پژوهشگران، سیستم از سلاح‌های زیستی نامرئی برای حذف بشر استفاده می‌کند.

واکنش‌ها به «AI2027» چگونه بود؟

برخی محافل این سناریو را نوعی داستان علمی-تخیلی می‌دانند، اما تیم تهیه‌کننده گزارش از کارشناسان بسیار معتبر تشکیل شده است. این گزارش توسط مؤسسه غیرانتفاعی «AI Futures Project» تهیه شده که هدف آن، بررسی پیامدهای احتمالی هوش مصنوعی در آینده است.

دیدگاه کارشناسان برجسته

دانیل کوکوتایلو، سرپرست تیم تهیه گزارش، پیش‌تر با پیش‌بینی‌های دقیق خود شناخته شده بود.
گری مارکوس، نویسنده و دانشمند علوم شناختی آمریکایی و از منتقدان مطرح هوش مصنوعی، سناریوی AI2027 را «غیرممکن نیست، اما بسیار بعید» می‌داند.
او می‌گوید:

«نقطه قوت این سند در این است که تصویری بسیار شفاف ترسیم کرده و مردم را به فکر وامی‌دارد. اما آن را پیش‌بینی واقع‌گرایانه‌ای نمی‌دانم.»

از نظر مارکوس، بهتر است تمرکز روی تهدیدهای نزدیک‌تر و ملموس‌تری همچون تأثیرات هوش مصنوعی بر اشتغال باشد. وی همچنین انتقاد می‌کند که گزارش، چگونگی رسیدن سیستم به چنین سطحی از پیشرفت را توضیح نمی‌دهد.

واکنش چین به گزارش «AI2027»

در چین، این گزارش به اندازه آمریکا مورد توجه قرار نگرفته است. طبق گفته دکتر یوندان گونگ، استاد اقتصاد و نوآوری در کالج سلطنتی لندن، این گزارش در چین بیشتر در قالب داستان‌های نیمه علمی-تخیلی در وبلاگ‌ها و انجمن‌های گفتگو بررسی شده و هنوز بحث جدی در سطح عمومی یا سیاست‌گذاری ایجاد نکرده است.

تفاوت رویکرد چین و آمریکا

گونگ همچنین به تفاوت دیدگاه دو کشور در رقابت هوش مصنوعی اشاره می‌کند. در «کنفرانس جهانی هوش مصنوعی» در شانگهای، نخست‌وزیر چین لی چیانگ از لزوم همکاری بین‌المللی سخن گفت و اعلام کرد که چین آماده است تا در زمینه تنظیم‌گری و هماهنگی جهانی برای توسعه هوش مصنوعی نقش ایفا کند.

موضع‌گیری آمریکا

تنها چند روز پیش از آن، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، از «طرح اقدام ملی هوش مصنوعی» رونمایی کرد. در این سند، ترامپ تأکید می‌کند:

«تثبیت بی‌چون‌وچرای رهبری فناورانه ایالات متحده، یک مسئله امنیت ملی است.»

طرح مذکور خواستار حذف تمام محدودیت‌ها و مقررات پیش روی توسعه هوش مصنوعی است. این نگاه، بازتاب‌دهنده همان رویکردی است که در سناریوی AI2027 نیز به چشم می‌خورد: تمرکز بر رقابت، بدون توجه کافی به خطرات احتمالی.

چرا شرکت‌های فناوری سکوت کردند؟

پس از انتشار این گزارش، مدیران شرکت‌های بزرگ فناوری از اظهارنظر مستقیم در این زمینه خودداری کردند. به‌نظر می‌رسد این شرکت‌ها نمی‌خواهند افکار عمومی بر سناریوهای آخرالزمانی متمرکز شود.

چشم‌انداز آینده‌ای که شرکت‌ها ترسیم می‌کنند، با تصویر تاریکی که در گزارش AI2027 ترسیم شده است، در تضاد است.

دیدگاه OpenAI

سم آلتمن، مدیرعامل شرکت OpenAI و توسعه‌دهنده چت‌جی‌پی‌تی، اخیراً در اظهارنظری گفته است:

«بشریت بسیار به ساخت اَبَرهوش دیجیتال نزدیک است.»
وی مدعی است که این فناوری «انقلابی ملایم» به همراه خواهد داشت و آینده‌ای آرمانی و بدون خطر را برای انسان رقم خواهد زد.