26 تیر 1404 ساعت 13:15
بزرگترین شهاب سنگ مریخی کشف شده روی زمین، به زودی در یک حراجی فروخته می‌شود. کارشناسان انتظار دارند این قطعه منحصربه‌فرد تا ۴ میلیون دلار به فروش برسد.
به‌زودی یکی از شرکت‌کنندگان خوش‌شانس در یک مزایده، میلیون‌ها دلار پرداخت خواهد کرد تا مالک NWA 16788، یک شهاب‌سنگ مریخی به وزن 24 کیلوگرم، شود. این سنگ آسمانی که در سال 2023 در صحرای بزرگ آفریقا کشف شد، بزرگترین قطعه شناخته‌شده از مریخ است که تاکنون روی زمین پیدا شده است.
حراج بزرگترین شهاب سنگ مریخی کشف شده روی زمین
خانه مزایده ساتبیز که در نیویورک مستقر است، پیش‌بینی می‌کند بزرگترین شهاب سنگ مریخی کشف شده روی زمین در حراج آثار طبیعی تا سقف 4 میلیون دلار قیمت‌گذاری شود. قیمت آغازین مزایده 1.9 میلیون دلار تعیین شده است. ساتبیز از NWA 16788 به‌عنوان کشفی بسیار نادر یاد کرده که مسافتی برابر با 225 میلیون کیلومتر را در فضا طی کرده تا سرانجام وارد جو زمین شود و در دل بیابان فرود آید. دانشمندان با توجه به ترکیب آن معتقدند که برخورد شدید یک سیارک باعث جدا شدن این تکه سنگ از سطح مریخ شده است.
کاساندرا هاتن، معاون رئیس بخش علوم و تاریخ طبیعی در ساتبیز، در بیانیه‌ای اظهار داشت: «NWA 16788 کشفی است با اهمیت خارق‌العاده؛ بزرگترین شهاب‌سنگ مریخی که تاکنون بر زمین یافت شده و باارزش‌ترین نمونه‌ای که تاکنون به مزایده گذاشته شده است.» وی افزود: «این شهاب‌سنگ استثنایی، پیوندی ملموس با سیاره سرخ برقرار می‌کند؛ همسایه‌ای آسمانی که مدت‌هاست ذهن انسان را به خود مشغول کرده است.»
این سنگ قهوه‌ای متمایل به قرمز حدود 70 درصد بزرگ‌تر از دومین شهاب‌سنگ مریخی کشف‌شده در زمین است، که آن را به نمونه‌ای منحصر به‌فرد در میان رده‌ای به‌شدت کمیاب از سنگ‌های زمین‌شناختی تبدیل می‌کند. طبق اعلام ساتبیز، از میان بیش از 77 هزار شهاب‌سنگی که به‌طور رسمی شناسایی شده‌اند، تنها 400 مورد منشأ مریخی دارند. این مؤسسه برآورد می‌کند که این قطعه خاص به‌تنهایی تقریباً 6.5 درصد از کل جرم شهاب‌سنگ‌های مریخی موجود روی زمین را تشکیل می‌دهد.
طبق اطلاعات انجمن شهاب‌سنگ‌شناسی، یک شکارچی شهاب‌سنگ این نمونه را دقیقاً دو سال پیش از زمان برگزاری حراج، در جریان جست‌وجوی خود برای سنگ‌های فضایی در منطقه کفکف نیجر یافت. این نهاد ویژگی‌های ظاهری شهاب‌سنگ را چنین ثبت کرده است: «سطح خارجی خاکستری تا قهوه‌ای‌رنگ که بخشی از آن با لایه‌ای قهوه‌ای‌مایل‌به‌خاکستری از قشر گداخته پوشیده شده است.»
قشر گداخته یکی از مشخصه‌های اصلی است که شهاب‌سنگ‌ها را از سنگ‌های زمینی متمایز می‌کند. این لایه براق و تیره هنگامی شکل می‌گیرد که شهاب‌سنگ با سرعتی بسیار زیاد وارد جو زمین می‌شود. برخورد شدید آن با هوا باعث فشرده‌سازی و گرم شدن شدید اطرافش می‌شود و در نتیجه سطح خارجی سنگ شروع به ذوب شدن می‌کند. زمانی که سرعت کاهش می‌یابد و فرآیند ذوب متوقف می‌شود، آخرین لایه ذوب‌شده سرد شده و سطحی شیشه‌ای تشکیل می‌دهد. بنا بر اطلاعات ساتبیز، بر روی سطح NWA 16788 همچنین فرورفتگی‌های کم‌عمقی مشاهده می‌شود که به‌احتمال زیاد بر اثر گرداب‌های داغ حاوی قطرات مذاب ایجاد شده‌اند که هنگام سقوط، بخش‌هایی از سطح آن را فرسایش داده‌اند.
علاوه بر این آثار سطحی، NWA 16788 نشانه‌های اندکی از فرسایش در اثر شرایط زمینی نشان می‌دهد که حاکی از آن است که این شهاب‌سنگ احتمالاً در زمان نسبتاً اخیر وارد زمین شده است. پس از کشف، بخشی از آن برای بررسی و شناسایی به موزه نجوم شانگهای تحویل داده شد و در آنجا به‌عنوان نمونه‌ای از شراگوتیت‌ها طبقه‌بندی شد که رایج‌ترین نوع شهاب‌سنگ‌های مریخی بر روی زمین است. این سنگ‌های آذرین حاصل فعالیت‌های آتشفشانی در مریخ هستند که از سرد شدن ماگمای مذاب به‌وجود آمده‌اند.
مخالفان فروش بزرگترین شهاب سنگ مریخی چه می‌گویند؟
ممکن است غیرعادی به‌نظر برسد که چنین نمونه شگفت‌انگیزی به جای نگهداری در یک موزه، به فروش گذاشته شده باشد. اما پیش از آنکه به ساتبیز برسد، این شهاب‌سنگ در آژانس فضایی ایتالیا در شهر رم و همچنین در یک گالری خصوصی در آرتزو، توسکانی به نمایش عموم گذاشته شده بود. با این حال، برخی از کارشناسان از این‌که ممکن است در کلکسیون شخصی فردی متمول پنهان شود، چندان خرسند نیستند.
استیو بروسَت، استاد دیرینه‌شناسی و تکامل در دانشگاه ادینبرو اسکاتلند، به شبکه CNN گفت: «تأسف‌بار خواهد بود اگر این نمونه در گاوصندوق یک الیگارش ناپدید شود. جایش در موزه است؛ جایی که می‌توان آن را مطالعه کرد و کودکان، خانواده‌ها و عموم مردم از آن لذت ببرند.» در مقابل، جولیا کارت‌رایت، دانشمند علوم سیاره‌ای و پژوهشگر مستقل در دانشگاه لستر انگلستان، دیدگاهی متفاوت دارد. او به CNN گفت: «در نهایت، اگر بازاری برای جست‌وجو، گردآوری و فروش شهاب‌سنگ‌ها وجود نداشت، تعداد بسیار کمتری از آن‌ها را در مجموعه‌هایمان در اختیار داشتیم و این موضوع پیشران علوم است!»
فارغ از آنکه این شهاب‌سنگ در نهایت به کجا انتقال یابد، NWA 16788 همواره به‌عنوان نمادی از ارتباط‌های شگفت‌انگیز و غیرمنتظره زمین با سایر سیارات منظومه شمسی باقی خواهد ماند. اگرچه انسان هنوز راهی طولانی تا کاوش مستقیم در مریخ در پیش دارد، اما گاهی اوقات کیهان خود بخشی از این سیاره سرخ را به زمین می‌فرستد تا دانشمندان را در کشف اسرار این همسایه آسمانی یاری دهد.
source