25 تیر 1404 ساعت 18:44
در پی کاهش ۴۰ درصدی ذخایر سدها و احتمال قطعی آب، شرکت آب و فاضلاب در اطلاعیه‌ای از مردم درخواست کرد تا پمپ و مخزن ذخیره در خانه نصب کنند.
تهران در حالی خود را برای تابستان ۱۴۰۴ آماده می‌کند که با چالش‌های جدی کمبود منابع آبی روبرو است. کاهش ۴۰ درصدی ذخایر سدهای تأمین‌کننده آب پایتخت، نویدبخش تابستانی سخت و طاقت‌فرسا برای شهروندان تهرانی است. این وضعیت در هفته‌های اخیر خود را به شکل افت فشار و قطعی‌های مقطعی آب در برخی مناطق نشان داده است، امری که نگرانی‌ها را درباره تأمین پایدار آب در اوج مصرف افزایش داده است.
طبق آخرین اخبار داخلی، شرکت آب و فاضلاب استان تهران با انتشار اطلاعیه‌ای ضمن تأیید تجربه پنجمین سال خشکسالی پیاپی در دوره آماری درازمدت خود، اعلام کرده است که هیچ برنامه‌ای برای نوبت‌بندی یا قطع گسترده آب در دستور کار ندارد. این موضع‌گیری در حالی اتخاذ شده که به نظر می‌رسد راهکار پیشنهادی این شرکت به مردم، یعنی نصب پمپ و مخزن شخصی برای مقابله با افت فشار، بیشتر به معنای سلب مسئولیت و تحمیل هزینه‌های اضافی بر دوش شهروندان است.
تجربه خشکسالی‌های پیاپی و کاهش ۴۰ درصدی ذخایر سدها، نشانه‌های هشداردهنده‌ای از وخامت اوضاع است. این امر ما را به یاد تجربه‌های تلخ قطعی برق و محدودیت‌های اینترنت می‌اندازد. حال، با توجه به کاهش قابل ملاحظه منابع آبی، این نگرانی وجود دارد که شهروندان تهرانی و سایر استان‌ها علاوه بر مشکلات پیشین با قطعی‌های جدی و گسترده آب نیز مواجه شوند.
آیا شهروندان باید منتظر قطعی آب باشند؟
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران با اشاره به کاهش میانگین بارش سالانه از ۲۸۰ میلی‌متر به ۱۹۰ میلی‌متر در پنج سال اخیر و تنها ۱۴۰ میلی‌متر در سال آبی جاری، کاهش ۳۰ تا ۴۰ درصدی ذخایر سدها را تأیید کرده است. این در حالی است که در همین راستا، مسئولان آبفای تهران اعلام کرده‌اند که مدیریت فشار شبکه و توزیع عادلانه آب در دستور کار قرار گرفته و آب با فشار استاندارد در اختیار مشترکان قرار خواهد گرفت.
این ادعا با توصیه همزمان به نصب پمپ و مخزن ذخیره آب از سوی همین شرکت و شخص مدیرعامل، در تناقض است. در حالی که از یک سو وعده تأمین آب با فشار استاندارد داده می‌شود و از سوی دیگر از شهروندان خواسته می‌شود برای مقابله با افت فشار و عبور از گرمای تابستان، هزینه‌های اضافی برای نصب پمپ و مخزن را متقبل شوند. این موضوع نه تنها موجب سردرگمی مشترکان می‌شود، بلکه سناریوی بحران قطعی آب را مطرح کرده است.
تناقض دیگر زمانی آشکارتر می‌شود که به اظهارات گذشته مدیرعامل سابق آبفای تهران اشاره کنیم. وی صراحتاً اعلام کرده بود که نصب مستقیم پمپ بر روی کنتور یا شبکه توزیع آب، تخلف محسوب شده و در صورت عدم اصلاح، با قطع انشعاب و پیگیری قانونی مواجه خواهد شد. حال، پرسش اساسی اینجاست که چگونه می‌توان بین توصیه به نصب پمپ برای عبور از گرمای تابستان و تهدید به قطع انشعاب برای همین اقدام، تعادل برقرار کرد؟
اشاره اردکانی به اختلاف ارتفاع ۸۰۰ متری بین پایین‌ترین و بالاترین نقاط تهران و تلاش برای نصب تجهیزات جدید جهت همگن‌سازی فشار شبکه، نشان‌دهنده یک چالش فنی زیرساختی است که نیازمند سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی بلندمدت است. اما راهکار پیشنهادی برای مجتمع‌های پرجمعیت، یعنی استفاده از سیستم پمپ و مخزن ضمن تحمیل هزینه نمی‌تواند راه‌حلی فراگیر باشد.
فشار بر روی مشترکان بی‌توجه به الگوهای مصرف
در شرایطی که پایتخت ایران، پنجمین سال خشکسالی پیاپی را تجربه می‌کند و بسیاری از شهروندان از افت فشار یا قطعی‌های مقطعی آب گلایه دارند، مقامات صنعت آب کشور در حال اتخاذ رویکردهایی هستند که بیشتر بر مدیریت مصرف از سوی مردم تأکید دارد تا حل ریشه‌ای مشکل کمبود منابع. سخنگوی صنعت آب اعلام کرده است که در صورت ادامه بدمصرفی پس از دریافت اخطار، جریان آب مشترکان پرمصرف تا ۱۲ ساعت قطع خواهد شد و محدودیت‌های بیشتری در انتظار کسانی است که الگوهای مصرف بهینه را رعایت نمی‌کنند.
در همین راستا، وزیر نیرو با انتقادی صریح از رفتار برخی مشترکان، بیان داشت: «برخی بی‌رحمانه و بدون توجه به وضعیت کشور آب مصرف می‌کنند و این الگو باید تغییر کند.» وی با استناد به ضرب‌المثل معروف «چو دخلت نیست، خرج آهسته‌تر کن» از مردم خواست تا مصرف آب را مدیریت کنند و یادآور شد که در شرایط کنونی، که آب نیز مانند گذشته فراوان نیست، باید با احتیاط بیشتری مصرف شود تا دوام بیشتری داشته باشیم.
پمپ خانگی ناجی مشترکان است یا نماد ضعف شبکه؟
در شرایطی که مدیران صنعت آب کشور، راهکار اصلی برای جلوگیری از قطع گسترده آب را مدیریت فشار شبکه و اصلاح مصرف مردم اعلام می‌کنند، پرسش اساسی که مطرح می‌شود این است: آیا توصیه به نصب پمپ و مخزن ذخیره آب برای شهروندان، به ویژه در مجتمع‌های مسکونی، چاره‌ای موقت و ناپایدار برای بحران کمبود آب است یا گامی به عقب در ارائه خدماتی که مردم بابت آن هزینه پرداخت می‌کنند؟
از یک سو، مقامات آبفای تهران خود به چالش‌های مربوط به افت فشار و لزوم تجهیز مجتمع‌ها به پمپ و مخزن اذعان دارند. از سوی دیگر، در حالی که سال‌های گذشته نصب مستقیم پمپ بر روی شبکه توزیع تخلف محسوب می‌شد و با برخورد قانونی همراه بود، امروز این اقدام نه تنها توصیه می‌شود، بلکه به عنوان راهکاری برای جبران ضعف سیستم، به مردم پیشنهاد می‌گردد.
این وضعیت، ضرورت اتخاذ راهکارهای اساسی و پایدار را بیش از پیش آشکار می‌سازد. تمرکز بر اصلاح الگوی مصرف و مجازات بدمصرفان، در حالی که مشکلات ساختاری در شبکه توزیع و کمبود منابع آبی وجود دارد، نمی‌تواند راه حل بلندمدت باشد.
source