مدرک PMP یک گواهینامه بین‌المللی و معتبر برای افرادی است که در حوزه مدیریت و کنترل پروژه فعالیت می‌کنند یا قصد دارند به این حوزه وارد شوند. این مدرک توسط «موسسه مدیریت پروژه» (Project Management Institute) یا به اختصار PMI ارائه می‌شود. با دریافت این مدرک، شانس بالاتری برای استخدام، ترفیع شغلی و مشارکت در پروژه‌های بزرگ و بین‌المللی خواهید داشت. در این مطلب از مجله فرادرس قصد داریم با ارائه یک راهنمای جامع و کامل توضیح دهیم مدرک PMP چیست و داشتن آن چه اهمیتی دارد.

به همین منظور در بخش اول توضیح می‌دهیم مدرک PMP چیست و موسسه ارائه دهنده آن را نیز معرفی خواهیم کرد. بخش‌های بعدی به بررسی مزایای داشتن این مدرک، شرایط لازم برای شرکت در آزمون PMP و ساختار آن اختصاص دارد. همچنین می‌آموزید که مدرک CAPM و PDU چه هستند و داشتن این دو عنوان در مسیر دریافت گواهینامه PMP چه اثراتی دارد. سپس با فرآیند ثبت‌نام در آزمون PMP آشنا خواهید شد. در بخش‌های پایانی این نوشته نیز به بررسی منابع آزمون، اعتبار و نحوه تمدید این مدرک پرداخته‌ایم.

مدرک PMP چیست؟

مدرک مدیریت پروژه «Project Management Professional | PMP» یکی از معتبرترین گواهینامه‌های بین‌المللی در زمینه مدیریت پروژه است که توسط موسسه مدیریت پروژه آمریکا (به اختصار PMI) ارائه می‌شود. این مدرک به نوعی یک استاندارد جهانی برای سنجش دانش و توانمندی مدیران پروژه در نظر گرفته می‌شود و دارنده آن فردی است که در حوزه‌هایی مانند برنامه‌ریزی، اجرا، کنترل و تکمیل موفق پروژه‌ها متخصص است. بنابراین عبارت «دارنده مدرک PMP» تنها یک بخش جدید برای رزومه شما نیست، بلکه این مدرک به‌عنوان یک استاندارد طلایی در حوزه مدیریت پروژه شناخته می‌شود و می‌تواند مسیر شغلی شما را به سطحی بالاتر ارتقا دهد.

فارغ از اینکه پروژه شما در چه حوزه‌ای باشد، مدیریت پروژه یکی از عوامل اصلی تعیین‌کننده موفقیت یا شکست آن است. برای مثال، در زمینه فناوری اطلاعات یا IT مدیریت پروژه به معنای استفاده از یک رویکرد سیستماتیک برای توسعه نرم‌افزار از طریق مراحل تعریف‌شده‌ای مانند شروع پروژه، برنامه‌ریزی، اجرا، کنترل و خاتمه آن است. در حال حاضر نزدیک به ۷۲۹۵۵۲ نفر دارنده فعال این گواهینامه در ۲۱۰ کشور مختلف هستند که با توجه به تعداد ۲۸۴ شعبه رسمی PMI در سراسر جهان، این عدد آمار قابل‌توجهی محسوب می‌شود.

دقت کنید دریافت گواهینامه PMP کار آسانی نیست. این آزمون به دشوار بودن معروف است و در سال ۲۰۲۴، نرخ قبولی آن حدود ٪۶‍‍۱ بوده است. بنابراین بهتر است برای افزایش شانس موفقیت خود، در آزمون‌های آزمایشی شرکت کنید و سعی کنید که به نمره هدف حداقل ٪۷۰ برسید. در واقع موفقیت در این آزمون نیازمند آمادگی گسترده‌ای است که گذراندن ۳۵ ساعت آموزش رسمی در حوزه مدیریت پروژه و ارائه مدارکی مبنی بر تجربه عملی قابل‌توجه شما در رهبری پروژه‌ها را شامل می‌شود. به این ترتیب داشتن مدرک PMP توانایی شما در هدایت پروژه‌های پیچیده در صنایع مختلف را تایید می‌کند. همچنین افرادی که موفق به دریافت این مدرک می‌شوند، به‌طور متوسط ۱۶ الی ۲۵ درصد بیشتر از افرادی با قابلیت مشابه درآمد دارند. این آمار نشان دهنده ارزش داشتن این مدرک در بازار کار رقابتی امروز است.

PMI چیست؟

PMI مخفف عبارت انگلیسی Project Management Institute و نام موسسه‌ای است که آزمون PMP را برگزار کرده و بر اساس نتایج آن، مدرک PMP را ارائه می‌دهد. این موسسه نوعی سازمان حرفه‌ای و غیرانتفاعی در پنسیلوانیا ایالات متحده است که وظایف اصلی آن عبارت‌اند از حمایت از حرفه مدیریت پروژه، انجام تحقیقات، ارائه مسیرهای شغلی و تعیین استانداردهای حرفه‌ای در این حوزه. PMI هشت گواهینامه رسمی ارائه می‌دهد که معروف‌ترین آن‌ها PMP است. در ادامه کلیه مدارکی که توسط این موسسه ارائه می‌شوند را فهرست کرده‌ایم:

• مدرک PMP یا Project Management Professional
• مدرک PgMP یا Program Management Professional
• مدرک PfMP یا Portfolio Management Professional
• مدرک CAPM یا Certified Associate in Project Management
• مدرک PMI-PBA یا PMI Professional in Business Analysis
• مدرک PMI-ACP یا PMI Agile Certified Practitioner
• مدرک PMI-RMP یا PMI Risk Management Professional
• مدرک PMI-SP یا PMI Scheduling Professional

یادگیری مدیریت پروژه با فرادرس

مدیریت و کنترل پروژه به فرآیندی گفته می‌شود که شامل مدیریت فعالیت‌ها، منابع، کنترل هزینه‌ها، افزایش کیفیت یا توسعه محصول، مدیریت ریسک و زمان‌بندی یک پروژه است تا به بهترین شکل ممکن اهداف آن پروژه محقق شوند. بنابراین یادگیری مدیریت و کنترل پروژه برای افراد و سازمان‌ها در حوزه‌های مختلف از اهمیت بالایی برخوردار است. فرادرس یک مجموعه از فیلم‌های آموزشی با همین موضوع تهیه کرده است که با مشاهده آن‌ها می‌توانید به شکلی کامل به یادگیری این بخش مهم از کسب و کار بپردازید و در نتیجه بهتر متوجه شوید فرآیند آمادگی برای مدرک PMP چیست و چه مراحلی دارد.

همچنین در فهرست زیر مهم‌ترین نرم‌افزارهای مرتبط با مدیریت و کنترل پروژه به شما معرفی شده‌اند:

اهمیت و کاربرد مدرک PMP چیست؟

داشتن مدرک PMP می‌تواند برای هر شخصی فرصت‌های شغلی متنوعی در صنایع مختلف از جمله فناوری اطلاعات، ساخت‌ و ساز، بهداشت و سلامت، علوم مهندسی، نفت و گاز، تولید و … ایجاد کند. فهرست زیر نشان می‌دهد مهم‌ترین مزایای داشتن مدرک PMP چیست:

• افزایش فرصت‌های شغلی: داشتن مدرک PMP برای ورود به بسیاری از شرکت‌های بین‌المللی و بزرگ یک ضرورت محسوب می‌شود.
• افزایش درآمد: طبق آماری که PMI ارائه داده است، دارندگان مدرک PMP به‌طور متوسط ۱۶ الی ۲۵ درصد بیشتر از افرادی که این مدرک را ندارند، حقوق دریافت می‌کنند.
• اعتبار حرفه‌ای: مدرک PMP در واقع نوعی شاخص جهانی در زمینه تخصص، مهارت و تجربه در مدیریت پروژه بر مبنای استانداردهای جهانی محسوب می‌شود.
• شبکه حرفه‌ای: با عضویت در PMI و دریافت مدرک PMP این امکان برای شما وجود دارد تا به شبکه‌ای جهانی از متخصصان مدیریت پروژه متصل شوید.
• قابلیت فعالیت بین‌المللی: PMP یک مدرک جهانی است که در کشورهای مختلف اعتبار دارد.

علاوه‌بر موارد بالا، با دریافت این مدرک به چارچوب‌های استاندارد مدیریت پروژه مانند PMBOK ،Agile ،Scrum و … مسلط خواهید شد. به این ترتیب نشان می‌دهید که از دانش، مهارت و تجربه کافی در حوزه مدیریت پروژه‌ برخوردار هستید و در نتیجه فرصت‌های شغلی بهتر و درآمد بالاتری برای شما فراهم خواهد شد. به همین دلیل است که در بسیاری از شرکت‌های بین‌المللی یا پروژه‌های بزرگ، داشتن این مدرک یک مزیت رقابتی مهم یا حتی یک الزام محسوب می‌شود.

بر اساس تازه‌ترین گزارش PMI، تا سال ۲۰۲۵ فرصت‌های شغلی فراوانی برای مدیران پروژه پیش‌بینی شده است. در همین راستا، زمانی که سازمان‌ها مدیر پروژه‌ای را با پیش‌زمینه‌های فرهنگی و صنعتی مختلف استخدام می‌کنند، نیاز به مدیرانی با مهارت‌های استاندارد بیشتر احساس می‌شود. وجود چنین مدیرانی در سازمان باعث می‌شود اهداف پروژه به نتایج ملموسی تبدیل شوند و همزمان با مدیریت محدودیت‌های مختلفی که وجود دارد، خروجی قابل‌قبول و موثری نیز ارائه شود. نمودار زیر برآوردی است که نشان می‌دهد چگونه فرصت‌های شغلی با دریافت این مدرک در کشورهای مختلف تا سال ۲۰۲۷ افزایش خواهد یافت.

شرایط لازم برای شرکت در آزمون PMP چیست؟

در بخش‌‌های قبل آموختیم مدرک PMP چیست و داشتن آن چه مزایایی دارد. برای اینکه بتوانید این گواهینامه را دریافت کنید، اولین قدم شرکت در آزمون PMP است. در این بخش توضیح می‌دهیم شرایط شرکت در این آزمون چگونه است.

داوطلبان آزمون PMP لازم است تجربه کاری مرتبط در مدیریت پروژه‌ داشته باشند که به شکل زیر طبقه‌بندی می‌شود:

• اگر مدرک کارشناسی یا بالاتر دارید: حداقل ۳۶ ماه (۳ سال) تجربه کاری در زمینه مدیریت پروژه طی ۸ سال اخیر + گذراندن حداقل ۳۵ ساعت آموزش رسمی مدیریت پروژه یا اخذ مدرک CAPM
• اگر مدرک کارشناسی ندارید (با مدرک دیپلم دبیرستان یا کاردانی): حداقل ۶۰ ماه (۷۵۰۰ ساعت یا ۵ سال) تجربه کاری در زمینه مدیریت پروژه طی ۸ سال اخیر + گذراندن حداقل ۳۵ ساعت آموزش رسمی مدیریت پروژه یا اخذ مدرک CAPM

دقت کنید مدرک CAPM همان گواهینامه مقدماتی مدیریت پروژه است. همچنین گذراندن آموزش رسمی در زمینه مدیریت پروژه از طریق دوره‌های آموزشی آنلاین یا حضوری تایید شده توسط PMI نیز امکان‌پذیر است. به این ترتیب حداقل تحصیلات موردنیاز برای شرکت در آزمون PMP مدرک دیپلم دبیرستان (یا معادل بین‌المللی آن) است. در کنار این شرایط، بهتر است نکات زیر را مدنظر داشته باشید:

• سابقه‌ پروژه‌ها نباید هیچ‌گونه هم‌پوشانی داشته باشند.
• معمولا حدود ٪۲۰ از پرونده‌ها برای بررسی به‌صورت تصادفی انتخاب می‌شوند.
• برای PMI عنوان شغلی مهم نیست، بلکه تجربه واقعی در مدیریت اهمیت دارد. تجربه شما می‌تواند از صنایع مختلف و عناوین شغلی گوناگون به‌دست آمده باشد، به شرط آنکه در آن پروژه‌ها نقش رهبری یا هدایت پروژه را داشته باشید.
• دقت کنید تجربه‌ کاری شما باید با تعریف PMI از یک پروژه مطابقت داشته باشد: «پروژه نوعی تلاش موقتی است که برای خلق یک محصول، خدمت یا نتیجه‌ منحصربه‌فرد انجام می‌شود».
• شرکت در آزمون PMP حداکثر سه بار در طول یک سال قابل تکرار است و تجربه شغلی موردنظر باید در ۸ سال گذشته باشد.
• در مورد افراد تازه‌کار و با تجربه کمتر، توصیه می‌شود ابتدا PDU یا مدرک CAPM بگیرند.

در همین زمینه اگر تمایل دارید با ساختار و وظایف واحد مدیریت پروژه در یک سازمان بیشتر آشنا شوید، پیشنهاد می‌کنیم مطلب «واحد مدیریت پروژه (PMO) چیست؟ – راهنمای جامع + معرفی، ساختار و وظایف» از مجله فرادرس را مطالعه کنید.

مدارک موردنیاز برای شرکت در آزمون PMP

در بخش قبل توضیح دادیم که شرایط لازم برای ثبت‌نام در آزمون و دریافت مدرک PMP چیست. در این بخش لیست مدارک موردنیاز را معرفی می‌کنیم تا پیش از شروع فرآیند ثبت‌نام در آزمون آ‌ن‌ها را آماده کنید:

1. مدرک تحصیلی: ارائه ریزنمرات رسمی یا مدرک فارغ‌التحصیلی برای تایید بالاترین سطح تحصیلات شما لازم است.
2.  گزارش کامل از سوابق کاری: هر گونه مستنداتی که شامل اطلاعاتی مانند نام پروژه‌های انجام شده، نام سازمان‌های مربوطه، نقش‌ها و مسئولیت‌های شما به عنوان مدیر پروژه، مدت زمان هر پروژه (با ذکر ماه و سال آغاز و پایان)، مجموع ساعت‌هایی که صرف مدیریت و کنترل پروژه‌ها شده است، شرح مختصر پروژه‌ها و نتایج حاصل از آن‌ها باشند و به‌درستی توسط سرپرست امضا شده باشند.
3. مدارک مبتنی بر گذراندن ۳۵ ساعت آموزش اجباری: در این بخش لازم است مدرکی ارائه دهید که نشان می‌دهد شما حداقل ۳۵ ساعت آموزش رسمی در زمینه مدیریت پروژه گذرانده‌اید. این آموزش می‌تواند از طریق موسسات آموزشی مجاز PMI، دوره‌های دانشگاهی یا آموزش‌های ارائه‌شده توسط کارفرما باشد. دقت کنید اگر دارای گواهینامه CAPM هستید، به‌طور خودکار شرایط لازم برای دریافت PMP را دارید.
4. نسخه‌هایی از درخواست عضویت در PMI و رسید پرداخت: اگر عضو PMI هستید، باید مدرکی ارائه دهید که عضویت شما را اثبات کند تا از هزینه کاهش‌یافته آزمون بهره‌مند شوید.

در کنار این موارد، حتما اطمینان حاصل کنید که تمام اطلاعات ارائه‌شده دقیق و به‌روز است. به‌علاوه این آمادگی را داشته باشید که در صورت انتخاب‌شدن برای فرآیند ممیزی یا بررسی مدارک، بتوانید مدارک پشتیبان برای تمام اطلاعات ارائه‌شده را فراهم کنید.

راهکارهایی در زمینه آمادگی برای آزمون PMP

با توجه به اینکه اغلب افرادی که برای دریافت این مدرک اقدام می‌کنند ممکن است مشغول به کار باشند، پس به‌عنوان یک فرد شاغل لازم است برای رسیدن به شرایط آزمون حتما نکاتی را رعایت کنید. در واقع ایجاد تعادل بین کار، زندگی شخصی و توسعه حرفه‌ای آسان نیست، به‌ویژه زمانی که بخواهید مدرکی مانند مدرک PMP را دریافت کنید. در این بخش توضیح می‌دهیم راهکارهای آماده شدن برای آزمون و در نتیجه دریافت مدرک PMP چیست.

به همین منظور، در ادامه چند راهکار عملی برای گذراندن ۳۵ ساعت آموزش موردنیاز به شما پیشنهاد می‌دهیم که عبارت‌اند از:

• شرکت در رویدادهای فصلی PMI: بسیاری از این رویدادها شامل کارگاه‌ها، وبینارها و جلساتی با حضور سخنرانان مهمان است که به موضوعات مختلف در حوزه مدیریت پروژه می‌پردازند. این برنامه‌ها معمولا رایگان یا با هزینه‌ای بسیار پایین ارائه می‌شوند. بهتر است تقویم فصل محلی PMI را بررسی کنید تا از زمان برگزاری رویدادهای مرتبط مطلع شوید.
• استفاده از دوره‌ها و آموزش‌های آنلاین: همزمان با افزایش تقاضا برای مدرک PMP، پلتفرم‌های آموزش آنلاین بسیار زیادی به ارائه دوره‌هایی ویژه‌ برای افرادی با برنامه کاری شلوغ پرداخته‌اند. این دوره‌ها با ساعات آموزشی انعطاف‌پذیر ارائه می‌شوند، به این معنا که می‌توانید با سرعت و برنامه‌ریزی خود یادگیری را شروع کنید، بدون آنکه در برنامه کاری روزمره‌تان مشکلی ایجاد شود.
• بررسی آموزش‌های سازمانی محل کار: حتما بررسی کنید که آیا شرکت شما دوره‌های داخلی آموزش مدیریت پروژه را ارائه می‌دهد یا خیر. بسیاری از سازمان‌ها از توسعه کارکنان حمایت می‌کنند و ممکن است بخشی یا تمام هزینه‌های آمادگی برای مدرک PMP را پوشش دهند.
• شبکه‌سازی و ارتباط با متخصصان مدیریت پروژه: سعی کنید با مدیران پروژه برجسته از طریق انجمن‌های آنلاین، گروه‌های حرفه‌ای یا از طریق لینکدین ارتباط برقرار کنید. همچنین می‌توانید از آن‌ها بخواهید که در زمینه بهترین روش‌های مدیریت پروژه شما را راهنمایی کرده یا منتور شما باشند.
• تدوین یک برنامه‌ مطالعاتی شخصی‌سازی شده: هیچ ترفند یا دوره‌ای به اندازه چند ساعت مطالعه متمرکز و هدفمند موثر نیست. بنابراین بهتر است حتما یک برنامه مطالعاتی منسجم و ساختاریافته بر مبنای کتاب‌ها و منابع مختص آزمون PMP طراحی کنید. همچنین با استفاده از آزمون‌های آزمایشی رایگان می‌توانید میزان پیشرفت خود را بسنجید.

مدرک CAPM چیست؟

در بخش قبل توضیح دادیم که افراد تازه‌کار بهتر است ابتدا PDU یا مدرک CAPM دریافت کنند. به همین علت در این بخش و بخش بعد تا حدی در مورد این دو عبارت توضیح می‌دهیم که به نوعی پیش‌نیاز برای دریافت یا تمدید مدرک PMP به‌شمار می‌روند. CAPM مخفف عبارت Certified Associate in Project Management و یک مدرک حرفه‌ای است که توسط PMI ارائه می‌شود.

این مدرک مخصوص افرادی است که به تازگی وارد دنیای مدیریت پروژه شده‌اند و تجربه زیادی ندارند اما می‌خواهند پایه‌‌های علمی و استانداردهای جهانی در این حوزه را یاد بگیرند و مسیر شغلی خود را آغاز کنند. داشتن این مدرک ثابت می‌کند که شما دانش و مهارت‌های پایه‌ای موردنیاز برای کار در طیف گسترده‌ای از پروژه‌ها را دارید. بخشی از این مهارت‌ها عبارت‌اند از:

• مدیریت پروژه سنتی (Predictive)
• اصول مدیریت چابک (Agile)
• تحلیل کسب‌ و کار (Business Analysis)

برای شرکت در آزمون CAPM، طبق توضیحات PMI لازم است شرایط زیر را حتما داشته باشید:

• مدرک تحصیلی: حداقل دیپلم دبیرستان یا معادل بین‌المللی آن
• دوره آموزشی: حداقل ۲۳ ساعت آموزش رسمی در زمینه مدیریت پروژه

دقت کنید این آموزش رسمی را می‌توانید به‌صورت آنلاین و از طریق پلتفرم‌هایی مانند Coursera یا Udemy ارائه دهید. همچنین سایر جزئیات مهم این آزمون در ادامه برای شما فهرست شده است:

• این آزمون ۱۵۰ سوال چند گزینه‌ای دارد و مدت زمان آن ۳ ساعت است.
• آزمون به‌صورت آنلاین یا در مراکز رسمی آزمون PMI برگزار می‌شود.
• مدرک CAPM به مدت ۳ سال اعتبار دارد.
• برای تمدید این مدرک، باید حداقل ۱۵ واحد PDU (واحد آموزش حرفه‌ای) کسب کنید.

به این ترتیب می‌توانید با گرفتن این مدرک از مزایایی مانند داشتن یک نقطه شروع قوی در مدیریت پروژه (حتی بدون تجربه کاری زیاد) و افزایش اعتبار شغلی که نشان‌دهنده‌ دانش استاندارد جهانی شما است، بهره‌مند شوید. به‌علاوه در شرکت‌های بزرگ داشتن CAPM یک امتیاز محسوب می‌شود، پس فرصت‌های شغلی بیشتری نیز خواهید داشت. همچنین همان‌طور که اشاره شد، این مدرک راه را برای دریافت مدرک پیشرفته‌تر PMP هموار خواهد کرد. در بخش بعد می‌آموزیم بخش دیگری از پیش‌نیازها برای دریافت مدرک PMP چیست.

PDU چیست؟

PDU کوتاه‌ شده عبارت Professional Development Unit است که به عنوان یک مدرک مستقل شناخته نمی‌شود، بلکه به واحد اندازه‌گیری آموزش و توسعه حرفه‌ای به منظور تمدید گواهینامه‌های PMI از جمله PMP یا CAPM یا PMI-ACP و … گفته می‌شود. کاربرد PDU به این صورت تعریف شده است که اگر شما یکی از مدارک PMI را داشته باشید، برای حفظ اعتبار آن لازم است طی هر دوره سه‌ ساله تعداد معینی PDU را کسب کنید. در جدول زیر PDU موردنیاز برای سه مدرک مختلف PMI با هم مقایسه شده است که لازم است هر سه سال تمدید شوند:

همچنین می‌توانیم PDUها را به دو گروه «واحدهای آموزشی» و «واحدهای بازگشت به حرفه» تقسیم‌بندی کنیم. Education PDUs یا واحدهای آموزشی فعالیت‌هایی هستند که به یادگیری مستقیم مربوط می‌شوند. برای نمونه شرکت در دوره‌های آنلاین مانند Coursera یا Udemy یا دوره‌های رسمی PMI، خواندن کتاب‌ها و مقالات تخصصی و دیدن وبینار یا ویدئوهای آموزشی از جمله فعالیت‌های مربوط به این گروه محسوب می‌شوند. دقت کنید حداقل ٪۶۰ از PDUها باید از نوع آموزشی باشند.

اما گروه دوم که با عنوان Giving Back PDUs یا واحدهای بازگشت به حرفه شناخته می‌شوند، به آن دسته از فعالیت‌هایی گفته می‌شود که در جهت ارتقا جامعه مدیریت پروژه انجام می‌شوند. برای مثال، فعالیت‌های مانند آموزش دادن، تدریس یا منتورینگ و کار داوطلبانه برای PMI یا نهادهای مرتبط زیرگروه این دسته محسوب می‌شوند. همچنین در مورد محاسبه PDU لازم است به این نکته توجه کنید که هر یک ساعت فعالیت آموزشی یا حرفه‌ای متناظر با یک واحد PDU است.

برای کسب PDU، کافی است مراحل زیر را طی کنید:

1. استفاده از محتوای سایت مدیریت پروژه (+)
2. گذراندن دوره‌های رسمی PMI که به‌صورت خودکار PDU می‌دهند.
3. دوره‌های تایید شده توسط آموزش‌دهندگان مجاز

به عنوان یک مثال، فرض کنید مدرک CAPM دارید. در این صورت لازم است هر ۳ سال ۱۵ واحد PDU بگیرید که از این ۱۵ واحد، باید حداقل ۹ واحد آموزشی و حداکثر ۶ واحد می‌تواند از نوع بازگشت به حرفه باشد.

فرآیند ثبت نام در آزمون PMP

پس از اینکه مطمئن شدید شرایط شرکت در این آزمون را دارید، بهتر است هر چه زودتر ثبت‌نام خود را انجام دهید. مراحل ثبت‌نام آزمون PMP به شکل زیر است:

1. ایجاد یک حساب کاربری در سایت PMI (+)، پر کردن فرم درخواست آنلاین، ارسال رزومه کاری و سوابق فعالیت‌های خود در حوزه مدیریت پروژه
2. پرداخت هزینه آزمون پس از تایید اولیه (برای اعضای PMI حدود ۴۰۵ دلار و برای سایر افراد حدود ۵۵۵ دلار)
3. بررسی درخواست‌ها (فرآیند ممیزی)
4. تعیین زمان برگزاری آزمون

تصویر زیر این مراحل را نشان می‌دهد. دقت کنید لازم است پیش از پر کردن فرم، مطمئن شوید که واجد شرایط هستید. اگر شرایط اولیه را ندارید، توصیه ما این است که درخواست ندهید و ابتدا پیش‌نیازهای اولیه را آماده کنید. در اولین گام، فرم آنلاینی داریم که به سه بخش تقسیم می‌شود:

• اطلاعات عمومی
• تجربه مدیریت پروژه
• جزئیات برنامه آموزشی ۳۵ ساعته

همان‌طور که ملاحظه می‌کنید، پر کردن این فرم احتمالا به زمان و اطلاعات زیادی نیاز دارد. به همین علت این امکان برای شما فراهم شده است که بتوانید آن را پیش از تکمیل نهایی ذخیره کرده و در زمانی دیگر کامل کنید. برای تکمیل این فرم حداکثر ۹۰ روز فرصت دارید و در این مدت PMI با ارسال پیام یادآوری شما را در رابطه با تکمیل نهایی فرم تشویق می‌کند. به همین منظور ارائه یک ایمیل معتبر در ابتدا ضروری است. نکته مهم در این مرحله این است که پس از شروع به پر کردن فرم، امکان لغو آن وجود ندارد. همچنین پیش از ارسال نهایی فرم، حتما اطلاعات وارد شده را مجددا بررسی کنید، چرا که اصلاح آن‌ها در صورت عبور از این مرحله مشکل است. پس از ارسال فرم، PMI طی ۵ الی ۷ روز کاری فرم‌ها را بررسی می‌کند و در صورت وجود هرگونه نقص یا مشکل، از طریق ایمیل شما را مطلع خواهد کرد.

در مرحله بعدی و پس از دریافت و پذیرش فرم درخواست، PMI یک ایمیل تایید برای شما ارسال می‌کند که شامل درخواست پرداخت هزینه است. اگر واجد شرایط برای ادامه فرآیند نباشید (برای مثال در مرحله بعد رد شوید)، هزینه پرداختی به شما بازگردانده می‌شود. پس از گرفتن تایید پرداخت، PMI یک کد برای شما ارسال می‌کند تا آزمون را از طریق Prometric زمان‌بندی کنید. اعتبار این کد یک سال است و امکان تغییر تاریخ آزمون تا دو روز قبل از روز نهایی شدن همچنان وجود دارد. پس از پذیرش درخواست و پرداخت هزینه، فرآیند بررسی یا ممیزی آغاز می‌شود. از میان تمام درخواست‌ها، تنها درصد کمی به‌صورت تصادفی برای این فرآیند انتخاب می‌شوند. در صورت انتخاب شدن PMI از طریق ایمیل به شما اطلاع خواهد داد.

پس از دریافت ایمیل تایید حدود ۹۰ روز فرصت دارید تا مدارک مورد نیاز را ارسال کنید. پس از ارسال مدارک، فرآیند بررسی ممیزی در مدت زمان ۶ الی ۷ روز کاری آغاز می‌شود. همچنین دقت کنید که دوره زمانی مجاز برای شرکت در آزمون از تاریخ تایید ممیزی آغاز خواهد شد. در صورت عبور از این مرحله، PMI ایمیلی شامل یک کد خاص برای شما ارسال می‌کند که می‌توانید از آن برای برنامه‌ریزی آزمون خود از طریق وب‌سایت Prometric استفاده کنید. به‌طور کلی یک سال فرصت دارید تا در آزمون شرکت کنید و در صورت نیاز به تغییر زمان آزمون، می‌توانید تا دو روز پیش از تاریخ آزمون آن را مجددا زمان‌بندی کنید. همچنین اگر بخواهید برآوردی از تفاوت هزینه‌ عضویت در PMI داشته باشید، بهتر است نکات زیر را در نظر داشته باشید:

• هزینه عضویت و ایجاد حساب کاربری در PMI معادل است با ۱۳۹ دلار.
• هزینه عضویت در شعبه‌های محلی PMI بسته به کشور معمولا بین ۵ تا ۱۵ دلار است.

ساختار آزمون PMP چگونه است؟

پس از اینکه متوجه شدید شرایط لازم برای شرکت در آزمون و دریافت مدرک PMP چیست، بهتر است پیش از اینکه در این آزمون شرکت کنید، با ساختار و جزئیات آن نیز آشنا شوید که به شرح زیر است:

• مدت زمان آزمون ۲۳۰ دقیقه (تقریبا ۴ ساعت) است.
• تعداد سوالات آزمون ۱۸۰ سوال (شامل سوالات چند گزینه‌ای، سوالات مبتنی بر سناریو و سوالات تطبیقی) است.
• این آزمون نمره منفی ندارد.
• ۵ سوال این آزمون به‌عنوان «نمونه» ارائه شده‌اند، به این معنا که نمره‌دهی نمی‌شوند و نمره نهایی تنها بر اساس ۱۷۵ سوال دیگر محاسبه می‌شود.
• برای موفقیت در این آزمون باید حداقل به ۱۰۶ سوال پاسخ درست بدهید.
• آزمون با یک راهنمای ۱۵ دقیقه‌ای درباره ساختار آن آغاز می‌شود.
• تعداد دفعات مجاز شرکت در آزمون برای هر شخص حداکثر ۳ بار در سال است.
• مدرک PMP دارای اعتبار سه‌ ساله است و برای تمدید آن لازم است در طول این سه سال حداقل ۶۰ واحد PDU کسب شود.

در سال‌های گذشته محتوای آزمون PMP بر اساس بدنه دانش مدیریت پروژه یا PMBOK و شامل پنج حوزه عملکردی به شکل زیر بود:

• آغاز پروژه
• برنامه‌ریزی پروژه
• اجرای پروژه
• نظارت و کنترل پروژه
• پایان پروژه

اما در ساختار جدید آزمون این حوزه‌ها به سه بخش اصلی دیگر تغییر پیدا کردند که بازتابی است از نیازهای به‌روزتر بازار کار و رویکردهای مدرن در مدیریت پروژه. دقت کنید موضوعات مطرح شده در آزمون PMP بر اساس استانداردهای PMBOK (نسخه ۷ و نسخه Agile Practice Guide) تنظیم می‌شود. به این ترتیب طبقه‌بندی سرفصل‌های آزمون PMP با اختصاص دادن یک سری درصد وزنی ویژه‌ انجام می‌شود. جدول زیر نشان می‌دهد تفاوت این درصد وزنی‌ها در تقسیم‌بندی محتوا برای دریافت مدرک PMP چیست:

به‌صورت جزئی‌تر، سه حوزه این آزمون هر کدام شامل مجموعه‌ای از وظایف به شرح زیر هستند:

• در حوزه افراد ۱۴ وظیفه داریم که چند مورد از مهم‌ترین‌ آن‌ها عبارت‌اند از مدیریت تعارضات، رهبری تیم، توانمندسازی اعضای تیم، مدیریت تیم‌های مجازی، راهنمایی و مربی‌گری
• در حوزه فرآیند ۱۷ وظیفه داریم که بر اجرای صحیح فرآیندهای پروژه متمرکز‌اند از جمله مدیریت ارتباطات، انتخاب روش‌های مناسب برای انجام پروژه و تکمیل پروژه‌ها به شکلی موفق
• در حوزه محیط کسب‌ و کار که به تعامل پروژه با عوامل بیرونی و درونی سازمان مربوط می‌شود، ۴ وظیفه داریم که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از ارزیابی مزایای پروژه و رسیدگی به تغییرات محیط کسب‌ و کار خارجی

کتاب راهنمای PMBOK

برای اینکه بهتر متوجه شوید تاثیر آشنایی با استاندارد PMBOK در گرفتن مدرک PMP چیست، در این بخش اشاره کوتاهی داریم به این راهنما. PMBOK مخفف عبارت انگلیسی Project Management Body Of Knowledge است. در این زمینه می‌توانید به مجموعه آموزش استاندارد PMBOK – جامع و کاربردی فرادرس مراجعه کنید که لینک یکی از فیلم‌های آن در ادامه برای شما قرار داده شده است:

این راهنما مجموعه‌ای کامل از فرآیندها، بهترین روش‌ها، اصطلاحات و رهنمودهایی است که به‌صورت گسترده به‌عنوان استانداردهای جهانی در مدیریت پروژه پذیرفته شده‌اند. اولین نسخه این راهنما در سال ۱۹۹۶ و آخرین نسخه آن که نسخه هفتم است، در ماه آگوست سال ۲۰۲۱ منتشر شده است. PMI با بررسی و انجام مطالعات جهانی هر ۵ الی ۷ سال محتوای PMBOK را به‌روز می‌کند تا وظایف روزمره مدیران پروژه را مجددا تنظیم کند.

منابع آزمون PMP چیست؟

آمادگی برای آزمون PMP مستلزم مطالعه منابع و کتاب‌های پیشنهادی، شرکت در دوره‌های آمادگی مرتبط، تجربه شبیه‌ساز آزمون و تمرین تست زدن است. جدول زیر نشان می‌دهد مسیر آمادگی برای موفقیت در این آزمون و در نتیجه دریافت مدرک PMP چیست:

اعتبار مدرک PMP چقدر است و چگونه می توان آن را تمدید کرد؟

پس از اینکه موفق شدید مدرک PMP را دریافت کنید، لازم است حتما به مدت زمان اعتبار و شرایط تمدید آن نیز توجه داشته باشید. مدرک PMP برای سه سال معتبر است و پس از این بازه، باید برای تمدید آن اقدام کنید. فرآیند تمدید مدرک PMP به این صورت است که اگر در طول این سه سال حدود ۶۰ واحد آموزشی Professional Development Units یا PDU از فعالیت‌های حرفه‌ای و آموزشی مرتبط کسب کرده باشید، می‌توانید کارنامه خود را به PMI گزارش دهید تا تمدید مدرک شما انجام شود.

در غیر این صورت، لازم است مجددا آزمون دهید. بنابراین سیستم تمدید مدرک PMP به گونه‌ای طراحی شده است که دارندگان آن همواره برای حفظ و به‌روز کردن مهارت‌ها و دانش خود در تلاش باشند. دقت کنید این فعالیت‌های حرفه‌ای به منظور دریافت ۶۰ واحد PDU عبار‌ت‌اند از انواع فعالیت‌های داوطلبانه در امور مدیریتی، شرکت در وبینارها، حضور در دوره‌های آموزشی و نوشتن مقالات تخصصی در حوزه مدیریت پروژه. همچنین رعایت اصول اخلاقی و حرفه‌ای تعریف‌شده توسط PMI نیز برای دارندگان PMP طی این مدت الزامی است.

گواهینامه فرادرس در حوزه مدیریت پروژه

با توجه به گسترش آموزش‌های آنلاین، داشتن یک گواهینامه یا مدرک معتبر نقش مهمی در اثبات مهارت‌ها و دانش شما دارد. فرادرس با درک این نیاز، برای بسیاری از دوره‌های آموزشی خود (چه رایگان و چه غیر رایگان) گواهینامه‌‌ای به زبان فارسی و انگلیسی ارائه می‌دهد، به این صورت که علاقه‌مندان پس از گذراندن دوره و پاسخ دادن به سوالات یک آزمون چندگزینه‌ای آنلاین، می‌توانند مدرک پایان دوره را دریافت کنند. در مطلبی که در ادامه لینک آن را برای شما قرار داده‌ایم، توضیح داده‌ شده است که گواهینامه‌های فرادرس چه ویژگی‌هایی دارند، چه دوره‌هایی شامل این گواهینامه شده‌اند و داشتن این مدرک در مسیر یادگیری و پیشرفت شغلی شما چه مزایایی دارد.

جمع‌بندی

در این مطلب از مجله فرادرس آموختیم مدرک PMP چیست. این مدرک یک گواهینامه مبتنی بر آزمون است که به‌صورت جهانی پذیرفته شده و یکی از مدارک معتبر و شناخته‌شده برای متخصصان مدیریت پروژه به‌شمار می‌رود. داشتن مدرک PMP تاییدی است بر تحصیلات و تجربه‌ حرفه‌ای شخص در این زمینه. مدرک PMP توسط موسسه مدیریت پروژه (PMI) ارائه می‌شود. PMI یک سازمان حرفه‌ای غیرانتفاعی مستقر در ایالات متحده آمریکا است.

با گذشت زمان، شرکت‌ها و سازمان‌ها در سراسر جهان همواره به دنبال متخصصانی بوده‌اند که نه‌ تنها توانمند و با تجربه‌اند، بلکه دارای مدارک معتبری نیز هستند. در همین راستا مدارک متعددی وجود دارد که افراد را در گروه متخصصان این حوزه قرار می‌دهد و یکی از آن‌ها، مدرک PMP است. علت تقاضای بالا برای دریافت مدرک PMP در مقایسه با سایر مدارک PMI این است که مدیران پروژه‌ای که دارای گواهینامه PMP هستند، در سازمان‌های دولتی و تجاری برای افزایش نرخ موفقیت پروژه‌ها در اولویت قرار دارند.