1
جمجمه کوچک بنجمینا بیش از نیم میلیون سال در کوه‌های آتاپوئرکا در اسپانیا پنهان مانده بود. داستان او امروز دیدگاه‌های دیرینه درباره زمان شکل‌گیری همدلی در انسان‌ها را به چالش می‌کشد.
خوان لوئیس آرسواگا از دانشگاه کمپلوتنسه مادرید، سرپرست کاوش‌های «سیما د لوس اوئسس»، می‌گوید یافته‌های مربوط به این کودک دانشمندان را وادار کرده تا درباره زندگی اجتماعی انسان‌ها در دوره پلیستوسن میانی تجدید نظر کنند.
معرفی بنجمینا: یک کودک با ویژگی‌های خاص
باستان‌شناسان این کودک را با عنوان «جمجمه ۱۴» ثبت کردند؛ یک جمجمه تقریباً کامل از دختری متعلق به گونه هومو هایدلبرگنسیس که بین ۱۰ تا ۱۲ سال سن داشته است.
بر اساس اندازه‌گیری‌های توموگرافی کامپیوتری، حجم مغز او حدود ۱۲۰۰ سانتی‌متر مکعب بوده که اندکی کمتر از میانگین کودکان امروزی در همین سن است.
بازسازی زندگی بنجمینا
ناهنجاری مادرزادی: سینوستوز لامبدوئید
مرمت اولیه نشان داد که بخشی از درز پشت جمجمه در سمت چپ پیش از تولد بسته شده بوده است. این وضعیت که «سینوستوز لامبدوئید» نام دارد، یکی از نادرترین اشکال اختلالات کرانیوسینوستوز است. این نوع از جوش‌خوردگی تنها در حدود ۲ درصد از تمام موارد کرانیوسینوستوز دیده می‌شود.
اثرات این ناهنجاری بر شکل جمجمه
در اثر بسته شدن زودهنگام درز جمجمه، رشد جمجمه به سمت پیشانی و طرف مقابل هدایت می‌شود که باعث ایجاد گنبد نامتقارن در سمت راست سر بنجمینا شده است.
درک بهتر اختلال سینوستوز لامبدوئید
درمان در عصر حاضر
در دنیای امروز، جراحان این استخوان بسته‌شده را معمولاً در سال اول تولد باز می‌کنند تا از افزایش فشار داخل جمجمه و مشکلات بینایی جلوگیری کنند.
پیامدهای عدم درمان
در صورت عدم درمان، مشکلات ثانویه مانند سردرد، اختلالات تعادلی، و تأخیر در رشد شناختی شایع است.
شگفتی بقای بنجمینا
با وجود اینکه هیچ عملی بر روی بنجمینا انجام نشده بوده، او به قدری زنده مانده که دندان‌های شیری‌اش را از دست داده و دندان‌های دائمی‌اش رشد کرده‌اند. این نشان می‌دهد که او حداقل یک دهه زندگی کرده است، باوجود ناهنجاری جدی‌ای که داشته.
نشانه‌هایی از مراقبت اجتماعی در جوامع اولیه
همدلی در اعماق تاریخ تکامل
به گفته تیم کاوش، بنجمینا مدرکی اولیه برای وجود همدلی و انسجام اجتماعی در تاریخ تکامل انسان به شمار می‌رود.
نیاز به حمایت گروهی
زنده ماندن کودکی با ناتوانی در جامعه‌ای شکارچی-گردآورنده به احتمال زیاد نیازمند کمک‌هایی در زمینه تغذیه، حفاظت و حتی جابجایی بوده است.
نمونه مشابه در والنسیا
مطالعات اسکلتی از نئاندرتال‌های کشف‌شده در نزدیکی والنسیا نیز الگوی مشابهی را نشان می‌دهد؛ کودکی ۶ ساله با ناهنجاری شدید گوش میانی، تنها با حمایت مداوم گروهی توانسته بود از نوزادی جان سالم به در ببرد.
نتیجه‌گیری
این فسیل‌ها در شبه‌جزیره ایبری گویای این هستند که مراقبت اجتماعی پدیده‌ای قدیمی در تبار هومو بوده، نه فقط ویژگی‌ای خاص انسان امروزی.
چرا انتخاب نام «بنجمینا» اهمیت دارد؟
معنای نام
«بنجمینا» از واژه عبری برای «کوچک‌ترین» یا «محبوب‌ترین فرزند» گرفته شده است. پژوهشگران این نام را نه‌تنها به دلیل سن کم او بلکه به خاطر مراقبتی که احتمالاً در طول زندگی‌اش دریافت کرده، انتخاب کرده‌اند.
رویکرد انسان‌محور در علم دیرین‌انسان‌شناسی
دادن نام به او بخشی از روند نوین در دیرین‌انسان‌شناسی برای انسانی‌سازی چهره‌های باستانی است. این کار باعث می‌شود مردم با این داستان‌ها ارتباط انسانی برقرار کنند، نه اینکه آن‌ها را صرفاً داده‌هایی علمی ببینند.
نشانه‌هایی از پیوند عاطفی
تمایل گروه به سرمایه‌گذاری منابع برای کودکی که به‌ظاهر بازدهی نداشته، نشان‌دهنده پیوندهای عاطفی، مسئولیت‌پذیری مشترک و حتی احتمالاً هنجارهای اجتماعی ابتدایی است.
این ویژگی‌ها بعدها زمینه‌ساز شکار گروهی، طولانی‌تر شدن دوران کودکی و جهش‌های فرهنگی در نوع بشر شدند.
نقشی پزشکی برای بنجمینا در تاریخ
گسترده‌تر شدن سوابق آسیب‌شناسی
در گزارش منتشرشده، جمجمه بنجمینا به عنوان «قدیمی‌ترین مدرک از وجود کرانیوسینوستوز در یک هومینید» توصیف شده است.
اهمیت برای ژنتیک و پزشکی امروز
ثبت چنین اختلالی در این قدمت، به ژنتیک‌دان‌ها کمک می‌کند مسیر تکامل ژن‌های مرتبط با بسته‌شدن درزهای جمجمه را دنبال کنند. همچنین به پزشکان یادآوری می‌کند که حتی بدون جراحی، برخی کودکان می‌توانند تا سن مدرسه زنده بمانند؛ دانشی که در مشاوره به والدینی که از جراحی خودداری می‌کنند مفید است.
آموزش نسل آینده دانشمندان
به گفته «مارتین-اولایا» از دانشگاه سویا، «دانشجویان من در درس ترمودینامیک اولین کسانی بودند که این نمونه را مشاهده کردند. من باور دارم که این رویکرد در آینده بیشتر پذیرفته خواهد شد.»
او تأکید کرد که تکیه بر قانون دوم ترمودینامیک به‌جای اصول سست‌تر، می‌تواند با نسل جدید فیزیک‌دانان که به دنبال انسجام درونی مفاهیم هستند، بهتر ارتباط برقرار کند.
موقعیت بی‌همتای بنجمینا در سوابق فسیلی
جمجمه‌های باستانی دیگری همچون جمجمه ساله یا سینگا ۱ نیز ناهنجاری‌هایی داشتند، اما هیچ‌کدام به طور قطعی به عنوان موردی از سینوستوز لامبدوئید شناخته نشدند.
بر خلاف بنجمینا، این افراد ویژگی‌های خاص جمجمه‌ای یا داده‌های سی‌تی اسکن لازم برای تأیید این نوع نادر از اختلال را نداشتند.
نمونه‌های تاریخی دیگری مانند جمجمه‌های تغییرشکل‌یافته در سایت دفن مونزینگن-راین سوئیس یا قبرستان باب‌الحناق در اسپانیا، مربوط به دوره‌های بسیار متأخرتر بوده‌اند و تنوع بیشتری نیز نشان می‌دهند.
بنجمینا همچنان قدیمی‌ترین مورد تأییدشده با این سطح از دقت در تشخیص باقی مانده و جایگاهی منحصربه‌فرد در سوابق آسیب‌شناسی دیرینه دارد.
source