بمب افکن B-2 چه زمانی و چگونه ساخته شد و چرا تنها 21 فروند از این هواپیمای پنهان کار و رادارگریز ساخت آمریکا وجود دارد؟ در این مطلب به بررسی تاریخچه بمب‌افکن بی-2 می‌پردازیم.

در اواخر سال‌های جنگ سرد، ایالات متحده برای پیشی گرفتن از اتحاد جماهیر شوروی در رقابت سختی قرار داشت. این امر، آمریکایی‌ها را به سمت توسعه نوع جدیدی از هواپیماهای نظامی سوق داد. بمب‌افکنی که آنها می‌خواستند بسازند، بر خلاف هر چیزی بود که جهان تا به آن زمان دیده بود؛ ویژگی‌های طراحی غیر معمولی داشت، بدون دم پرواز می‌کرد و به سختی در رادارها دیده می‌شد و در واقع، پنهان‌کار بود. علاوه بر این، بمب‌افکن مورد نظر آمریکایی‌ها ظرفیت حمل بار 40 هزار پوند را داشت که چنین ویژگی‌هایی می‌توانست روند جنگ را تغییر دهد.

بمب افکن B-2 چگونه و چه زمانی ساخته شد؟

این همان بمب افکن رادارگریز B-2 Spirit بود که هنوز هم توسط ارتش ایالات متحده به‌عنوان یک هواپیمای جنگی تغییردهنده بازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما بمب افکن B-2 Spirit یک شبه ساخته نشد. ریشه‌های ساخت آن به دهه 1970 میلادی بازمی‌گردد؛ زمانی که تنش‌های جنگ سرد هنوز بالا بود و آمریکا به هواپیمایی نیاز داشت که بتواند بدون دیده شدن، به عمق حریم هوایی شوروی نفوذ کند. در نتیجه، این پروژه تحت یک برنامه طبقه‌بندی شده به نام بمب افکن فناوری پیشرفته، آغاز شد.

این فرایند با ساخت یک هواپیمای آزمایشی به نام Tacit Blue شروع شد که اولین پرواز خود را در سال 1982 میلادی انجام داد. این هواپیما ثابت کرد که شکل‌های پنهان‌کار و رادارگریز، چیزی بیشتر از یک تئوری ساده هستند و می‌توانند به واقعیت تبدیل شوند.

از طرح‌های مخفی تا آسمان‌های میسوری

شرکت نورثروپ که اکنون Northrop Grumman نام دارد، در سال 1976 برای توسعه بمب افکن B-2 انتخاب شد. اما بیش از یک دهه آزمایش، مهندسی و پنهان‌کاری طول کشید تا جهان سرانجام نگاهی اجمالی به بمب افکن بی-2 انداخت. در نهایت روزی فرا رسید که این هواپیمای نظامی رسما در 22 نوامبر 1988 در کارخانه 42 نیروی هوایی در کالیفرنیا به عموم جهانیان معرفی شد. چند ماه بعد و در 17 جولای 1989، این هواپیما برای اولین بار در آسمان پرواز کرد.

پس از اولین پرواز، تولید بمب افکن B-2 خیلی طول نکشید و اولین بمب افکن عملیاتی بی-2 در 17 دسامبر 1993 به پایگاه نیروی هوایی وایتمن در میسوری تحویل داده شد. این پایگاه به خانه دائمی ناوگان بی 2 تبدیل شد. تا آوریل 1997، این هواپیما آماده نبرد اعلام شد و تا دسامبر 2003 به توانایی عملیاتی کامل رسید. اگرچه در ابتدا قرار بود 132 فروند از این هواپیمای نظامی ساخته شود، اما این تعداد به میزان قابل توجهی کاهش یافت. فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و هزینه‌های بالای ساخت بمب افکن B-2 (بیش از 2 میلیارد دلار برای هر هواپیما)، در نهایت منجر به توسعه تنها 21 بمب افکن B-2 در بین سال‌های 1989 تا 2000 شد.

هواپیمایی که هنوز پرواز می‌کند

از 21 فروند بی-2 ساخته شده، 20 فروند برای استفاده فعال و یکی به‌عنوان هواپیمای آزمایشی در خدمت ارتش آمریکا قرار گرفتند. با این حال، همه این هواپیماها به پرواز درنیامدند. در سال 2008، یکی از این بمب‌افکن‌ها در هنگام برخاستن در گوام سقوط کرد و یکی دیگر هم پس از حادثه‌ای که در سال 2022 در پایگاه هوایی وایتمن رخ داد، بازنشسته شد.

هر یک از هواپیماهای B-2 با دقت بسیار بالایی مونتاژ شده و تکمیل آنها سال‌ها طول کشیده است. تا سال 2025 فقط 19 فروند B-2 در خدمت باقی مانده‌اند که هنوز از پایگاه هوایی وایتمن در حال پرواز هستند. حتی با وجود چنین تعداد کمی، B-2 در سراسر جهان عملیات‌های مختلفی را انجام داده است. از صربستان در سال 1999 گرفته تا ماموریت‌های جدیدتر در یمن (سال 2024) و ایران (سال 2025). این بمب‌افکن رادارگریز و پنهان‌کار، همچنان بخش مهمی از قدرت هوایی ایالات متحده آمریکا محسوب می‌شود.

بمب افکن بی-2 می‌تواند شش هزار مایل دریایی را بدون سوخت‌گیری مجدد پرواز کند و برای ماموریت‌های ضربتی در سراسر جهان، گزینه ایده‌آلی برای آمریکایی‌ها است. اگرچه داستان بی-2 هنوز تمام نشده است، اما جانشینی برای آن در نظر گرفته شده است: یک بمب افکن رادارگریز دیگر به نام B-21 Raider.

بیشتر بخوانید