واحد توسعه نرم افزار و محصول دیجیتال وظیفه خلق و بهبود ابزارها و خدمات دیجیتالی را دارند که سازمان‌ها به مشتریان یا کاربران داخلی خود ارائه می‌دهند. میان دو واحد توسعه نرم‌افزار و مدیریت محصول آنچنان پیوندی برقرار است که تقریباً در همه سازمان‌ها در قالب یک واحد کار می‌کنند. با توجه به اینکه اکنون در عصر اقتصاد دیجیتال قرار داریم، این واحد نقشی محوری در سازمان‌ها دارد و از طریق ارائه محصولات و خدمات جدید، نقش موتور رشد را برای سازمان ایفا می‌کند. همچنین محصول دیجیتال باکیفیت می‌تواند از طریق افزایش رضایت و وفاداری مشتریان، کاهش هزینه‌ها، بهبود تصویر کسب‌و‌کار و افزایش سودآوری، مزیت رقابتی اصلی یک کسب‌وکار باشد. در این مطلب از مجله فرادرس، با واحد توسعه نرم افزار و محصول دیجیتال آشنا می‌شویم و وظایف، اهداف، مهارت‌ها، شاخص‌های کلیدی عملکرد و چالش‌های این واحد را معرفی می‌کنیم.

واحد توسعه نرم‌افزار و محصول دیجیتال

واحد توسعه نرم‌افزار و محصول دیجیتال، مجموعه‌ای از متخصصان هستند که مسئول طراحی، کدنویسی، تست و نگهداری نرم‌افزارها و سیستم‌های کامپیوتری هستند. تیم محصول یا واحد محصول دیجیتال نیز به مجموعه‌ای از متخصصان می‌گوییم که مسئول درک نیازهای مشتری و بازار، تعریف چشم‌انداز و استراتژی محصول و تعیین اولویت‌ها برای تیم توسعه هستند. در اکثر سازمان‌ها، دو واحد توسعه نرم‌افزار و محصول دیجیتال یا در قالب یک واحد یا به‌صورت تیم‌های کاملاً مرتبط، فعالیت می‌کنند. این واحد در نوآوری، ارائه تجربه کاربری عالی برای مشتریان و پاسخگویی سریع به نیازهای بازار نقش مهمی دارد.

وظایف کلیدی واحد توسعه نرم افزار و محصول دیجیتال

در فهرست زیر، مهم‌ترین مسئولیت‌ها و نقش‌های این واحد را آورده‌ایم.

• تحقیق و تحلیل نیازهای بازار و کاربران
• طراحی تجربه کاربری (UX) و رابط کاربری (UI)
• برنامه‌ریزی و معماری نرم‌افزار
• توسعه ویژگی‌ها و محصولات جدید (از طریق کدنویسی)
• تضمین کیفیت (QA) و تست نرم‌افزار
• استقرار و نگهداری سیستم‌ها (DevOps)
• تعریف و مدیریت نقشه راه محصول (Product Roadmap)
• جمع‌آوری و تحلیل بازخورد کاربران و داده‌های محصول

ارتباطات با واحدهای سازمانی دیگر

این واحد با دیگر بخش‌های سازمان‌ دارای ارتباطات افقی و عمودی است که در فهرست زیر آن‌ها را مشخص کرده‌ایم و در ادامه مطلب هرکدام را به‌طور جداگانه بررسی می‌کنیم.

• ارتباط افقی با واحدهای بازاریابی، پشتیبانی مشتری، IT و واحد اجرایی
• ارتباط عمودی با مدیریت سازمان (مدیر ارشد فناوری، مدیر ارشد محصول یا مدیرعامل سازمان)

انواع ساختارهای سازمانی برای واحد توسعه نرم افزار و محصول دیجیتال

تیم‌های این واحد را بر اساس معیارهای مختلفی تقسیم‌بندی می‌کنیم که مهم‌ترین آن‌ها در فهرست زیر آورده‌ایم.

• ساختار وظیفه‌ای: تقسیم افراد بر اساس وظیفه مانند طراحان، توسعه‌دهندگان، تست‌کننده‌ها و…
• ساختار سلسله‌مراتبی: سلسله مراتب سازمانی از سطوح بالا (مدیریت) به پایین (کارشناسان)
• ساختار ماتریسی: ترکیب ساختارهای وظیفه‌ای و سلسله‌مراتبی

ارتباطات افقی واحد توسعه نرم افزار با واحدهای دیگر

واحد توسعه نرم افزار در هر سازمان معمولاً با واحدهای زیر ارتباط افقی دارد.

• همکاری با واحد بازاریابی: جهت درک نیاز مشتریان، پیام‌رسانی محصول و تولید سرنخ
• همکاری با واحد پشتیبانی مشتری: جهت شناسایی مشکلات کاربران و جمع‌آوری بازخورد مشتریان برای بهبود محصول
• همکاری با واحد IT / زیرساخت: جهت استقرار و مدیریت سرورها و محیط‌های عملیاتی
• همکاری با واحد اجرایی (Executive Team): جهت هم‌راستایی استراتژی محصول با اهداف کلی سازمان

منظور از ارتباط افقی، همکاری دو طرفه و همسطح است و در ادامه همین بخش، نحوه انجام هرکدام از این همکاری‌ها را توضیح داده‌ایم.

همکاری با واحد بازاریابی

واحدهای بازاریابی و توسعه نرم افزار از طریق برنامه‌ریزی مشترک، ارتباطات باز، هم‌سویی در چشم‌انداز محصول، استراتژی‌های بازاریابی و درک نیاز مشتری با هم همکاری می‌کنند. همکاری این دو واحد با یکدیگر، باعث هماهنگی توسعه فنی با تقاضای بازار می‌شود و از این طریق به راه‌اندازی مؤثرتر محصول و موفقیت کسب‌وکار کمک می‌کند. در فهرست زیر، نحوه همکاری این دو واحد با یکدیگر را آورده‌ایم.

• برنامه‌ریزی و تعیین هدف مشترک: از طریق برگزاری جلسات و تبادل اطلاعات، بینش مشتری و…
• ارتباطات و بازخورد دائمی: وجود ارتباط مداوم و همیشگی
• استفاده از ابزارهای مشارکتی: استفاده از ابزارهای ثبت داده‌ها به صورت مشترک
• همکاری در عمل: کمک بازاریابان برای طراحی رابط و تجربه کاربری و کمک توسعه‌دهندگان در اطمینان از امکان‌سنجی ویژگی‌های بازاریابی

در مطلب زیر از مجله فرادرس، واحد بازاریابی را به‌طور کامل معرفی کرده‌ایم.

همکاری با واحد پشتیبانی مشتری

واحد پشتیبانی مشتری، بخشی از هر کسب‌وکار است که وظیفه ارتباط با مشتریان بعد از خرید را بر عهده دارد. یعنی مشتریان برای بیان هر مشکل یا مسئله‌ای پس از خرید با واحد پشتیبانی در ارتباط هستند. به همین دلیل، این واحد دارای بیشترین اطلاعات درباره میزان نارضایتی‌های مشتریان و نوع و نحوه مشکلات موجود در محصول یک کسب‌وکار است. بنابراین وجود ارتباط مستقیم بین واحد پشتیبانی با واحد توسعه نرم‌افزار یا محصول دیجیتال باعث می‌شود که تیم توسعه کاملاً مطابق با نظریات مشتریان پیش روند و به این ترتیب، بیشترین میزان رضایت را کسب کنند.

همکاری با وحد IT

واحد فناوری اطلاعات یا IT برای اطمینان از توسعه، استقرار و عملکرد روان سیستم‌های نرم‌افزاری باید با واحد توسعه همکاری داشته باشد. این همکاری به صورت اشتراک‌گذاری زیرساخت‌ها، هماهنگی تلاش‌های توسعه و همسویی با جدول زمانی و اولویت‌های پروژه است. در فهرست زیر، شیوه همکاری این دو واحد با یکدیگر را توضیح داده‌ایم.

• فراهم کردن زیرساخت و محیط: بخش فناوری اطلاعات مسئول فراهم کردن همه زیرساخت‌های لازم برای تیم توسعه مانند سخت‌افزارها، شبکه‌ها، سیستم‌عامل‌ها و… است.
• در فرآیند توسعه: استفاده از روش‌های چابک در توسعه الزمی است و این روش‌ها نیازمند همکاری دوطرفه واحد توسعه و واحد فناوری اطلاعات است. اینکه بسیاری از کسب‌وکارها از شیوه‌های DevOps استفاده می‌کنند، نشان‌دهنده این همکاری است زیرا این شیوه‌ها، برای خودکارسازی و ادغام عملیات توسعه و فناوری اطلاعات استفاده می‌شوند.
• مدیریت پروژه: تیم‌ توسعه باید با هماهنگ بودن با واحد فناوری اطلاعات از زمان‌بندی‌ها و اولویت‌های پروژه‌های مختلف آگاه باشد و آن ها را مطابق با اهداف کلی سازمان پیش ببرد.
• شناسایی و رفع مشکلات: هم برای شناسایی مشکلات و باگ‌های موجود در نرم‌افزار و هم برای برطرف کردن آن‌ها نیازمند ارتباط تنگاتنگ دو واحد توسعه نرم‌افزا و فناوری اطلاعات با یکدیگر هستیم.
• تضمین امنیت: برای حفظ امنیت کاربران در کل چرخه عمر نرم‌افزار یا محصول دیجیتال، این دو واحد باید با یکدیگر همکاری کنند.

تفاوت واحد توسعه نرم افزار با واحد فناوری اطلاعات

حال که با همکاری این دو واحد و شیوه‌های این همکاری آشنا شدیم، تمایز آن‌ها را نیز توضیح می‌دهیم. تفاوت مهم واحد توسعه و واحد فناوری اطلاعات با یکدیگر این است که واحد فناوری اطلاعات مسئول استقرار نرم‌افزار است و تیم توسعه وظیفه پشتیبانی از نرم‌افزار و مستندسازی آن را برعهده دارد.

همکاری با واحد اجرایی

همکاری دو واحد توسعه نرم‌افزار و اجرایی با یکدیگر، هم به دلیل اطمینان از پیش رفتن تیم توسعه مطابق با استراتژی‌های کلی سازمان و هم به دلیل تخصیص درست و هدفمد منابع سازمان، ضروری است. در فهرست زیر نحوه همکاری این دو واحد با یکدیگر را بیان کرده‌ایم.

• تبادل اطلاعات: واحد توسعه نرم‌افزار درباره وضعیت پروژه‌ها، به‌روزرسانی‌ها، نقاط عطف و موانع خود به واحد اجرایی گزارش می‌دهند. این کار باعث می‌شود تیم مدیریت نسبت به مشکلات تیم توسعه و نقاط ضعف و قوت آن‌ها آگاهی و بینش کافی داشته باشند.
• برنامه‌ریزی: ارتباط مداوم واحد توسعه نرم‌افزار با واحد مدیریت باعث می‌شود که تیم مدیریت همیشه نسبت به حرکت تیم توسعه در راستای اهداف و استراتژی‌های سازمان، اطمینان داشته باشد و این دو واحد در اهداف کلی کسب‌وکار با یکدیگر همسو باشند.
• تخصیص منابع: تیم مدیریت برای تصمیم‌گیری درباره نحوه اختصاص دادن منابعی مانند بودجه و نیروی کار بین واحدهای مختلف، به نظرات تیم توسعه نرم‌افزار نیاز دارد.

ارتباطات عمودی با سطوح مختلف مدیریتی

واحد توسعه نرم‌افزار و محصول دیجیتال معمولاً تحت نظارت مدیر ارشد فناوری (CTO)، مدیر ارشد محصول (CPO) یا مدیر عامل سازمان است. در داخل خود این واحد نیز، مدیران فنی و مدیران محصول درباره پیشرفت توسعه، وضعیت محصول و عملکرد تیم‌ها به مدیران در رده‌های بالاتر سازمان گزارش می‌دهند.

شرح وظایف واحد توسعه نرم‌افزار و محصول دیجیتال

در این بخش وظایف روزمره، دوره‌ای و راهبردی واحد توسعه نرم افزار و محصول دیجیتال را معرفی می‌کنیم.

وظایف روزمره و عملیاتی واحد توسعه نرم افزار

در فهرست زیر وظایف روزمره و عملیاتی این واحد را معرفی کرده‌ایم.

• کدنویسی و پیاده‌سازی ویژگی‌های نرم‌افزار
• نوشتن و اجرای تست‌های واحد (Unit Tests) و تست‌های ادغام (Integration Tests): تست‌های واحد برای بررسی صحت عملکرد کوچک‌ترین واحدهای نرم‌افزار مانند توابع، متدها و… هستند. تست‌های ادغام، تعامل و عملکرد درست بین واحدهای مختلف نرم‌افزار و کارکرد آن‌ها با یکدیگر را ارزیابی می‌کنند.
• رفع باگ‌ها (Bug Fixing): فرآیندی که در آن، خطاهای نرم‌افزار که موجب نقض یا رفتار غیرمنتظره می‌شوند را شناسایی، تحلیل و اصلاح می‌کنیم.
• شرکت در جلسه‌های روزانه تیم: به این جلسات، اسکرام روزانه یا Daily Stand-up می‌گویند و تیم توسعه در این جلسات به هماهنگی و برنامه‌ریزی برای ۲۴ ساعت آینده می‌پردازند.
• بررسی کد (Code Review): در این فرآیند، کدنویسان، کدهای یکدیگر را بررسی می‌کنند تا هرگونه مشکل شناسایی شود و از بی‌مشکل بودن کدها مطمئن شویم.
• پاسخگویی به سؤالات مرتبط با محصول از سوی تیم‌های داخلی

وظایف دوره ای واحد توسعه نرم افزار

مسئولیت های دوره‌ای، تحلیلی و نظارتی واحد توسعه نرم‌افزار و محصول دیجیتال را در فهرست زیر بیان کرده‌ایم.

• برنامه‌ریزی برای اسپرینت‌ها یا چرخ‌های توسعه (Sprint Planning)
• تعریف و اولویت‌بندی نیازهای محصول (Product Backlog Refinement)
• طراحی رابط کاربری (UI Design) و تجربه کاربری (UX Design)
• نوشتن مستندات فنی و کاربردی
• اجرای تست‌های جامع (End-to-End Tests)
• مدیریت فرآیندهای استقرار و انتشار (Deployment & Release Management)
• تحلیل داده‌های عملکرد محصول و رفتار کاربران
• اجرای آزمایش‌های A/B

در ادامه همین بخش، هرکدام از این موارد را به‌طور جداگانه توضیح داده‌ایم.

برنامه ریزی برای اسپرینت ها

اسپرینت‌ها دوره‌های زمانی کوتاه مدت و مشخصی هستند که تیم‌های توسعه نرم‌افزار برای دستیابی به اهداف میان‌مدت خود در نظر می‌گیرند. برنامه‌ریزی برای اسپرینت‌ها، ایجاد رویداد در اسکرام برای تعیین مسیر کاری اسپرینت پیش روی یک تیم توسعه نرم‌افزار است. اعضای تیم‌های توسعه نرم‌افزار در این رویداد به موادری مانند انتخاب بک‌لاگ محصول، بحث و گفتگو درباره آن‌ها و برنامه‌ریزی برای تکمیل آن‌ها می‌پردازند.

اولویت بندی نیازهای محصول

در این فرآیند که به آن اصلاح یا مرتب‌سازی بک‌لاگ نیز می‌گوییم، تیم توسعه باید به‌طور مداوم موارد موجود در بک‌لاگ محصول یا نرم‌افزار خود را بررسی، اصلاح و اولویت‌بندی کنند. علت انجام این کار، تضمین قابل اجرا بودن بک‌لاگ برای اسپرینت‌های آینده است.

طراحی رابط کاربری و تجربه کاربری

در طراحی رابط کاربری (UI) تمرکز بر عناصر بصری یک نرم‌افزار یا محصول دیجیتال و اطمینان از کاربرپسند و زیبا بودن ظاهر آن‌ها است. از طراحی دکمه‌ها، آیکون‌ها، تایپوگرافی، رنگ‌بندی تا هر چیز دیگر که به ظاهر آن نرم‌افزار مربوط است، از وظایف دوره‌ای و مستمر طراحان این واحد هستند. هدف از انجام آن نیز ایجاد تعامل با کاربر و ایجاد تجربه کاربری مثبت است.

در طراحی UX یا همان تجربه کاربری، طراحان با در نظر گرفتن تجربه‌های کاربران در هنگام تعامل با نرم‌افزار یا محصول دیجیتال، سعی می‌کنند همه جنبه‌های آن را به‌صورتی ایجاد یا اصلاح کنند که بیشتر کاربران بهترین تعامل را در هنگام استفاده از آن محصول یا نرم‌افزار داشته باشند. این کار یکی از وظایف دوره‌ای و تحلیلی واحد توسعه است زیرا باید داده‌های مربوط به تجربه کاربران در هنگام استفاده را به صورت مستمر جمع‌آوری و تحلیل کنند و طراحی خود را متناسب با نتایج تحلیل‌ها، بهبود بخشند.

نوشتن مستندات فنی و کاربردی

یکی از وظایف اعضای تیم توسعه، مکتوب کردن اطلاعات مربوط به نرم‌افزار یا محصول دیجیتال آن‌ها به‌صورت سازمان یافته و قابل درک است. این مستندات می‌توانند درباره نحوه عملکرد، شیوه نصب، استفاده، نگهداری و… آن نرم‌افزار باشند. از ویژگی‌های این مستندات باید به شفافیت، دقیق بودن، کامل بودن، سازمان‌دهی‌شده، به‌روز بودن، قابل جستجو بودن و در در دسترس بودن اشاره کنیم. هرچه این مشخصات را در مستندسازی بیشتر رعایت کنیم، نرم‌افزار یا محصول ما عملکرد بهتری خواهد داشت.

اجرای تست‌های جامع

در تست جامع یا تست سراسری، عملکرد کامل یک نرم‌افزار یا محصول دیجیتال را از ابتدا تا انتهای آن و با شبیه‌سازی سناریوهای کاربران در دنیای واقعی، تست می‌کنند. هدف از انجام این کار، بررسی اعتبار نرم‌افزار، اعتبارسنجی کل تجربه کاربری و تضمین کارکرد درست تمام اجزای سیتم مانند رابط کاربری، پایگاه‌های داده و… است.

مدیریت فرآیندهای استقرار و انتشار

این دو فرآیند از مهم‌ترین فرآیندهای این واحد هستند. تمرکز مدیریت انتشار بر برنامه‌ریزی، زمان‌بندی و کنترل حرکت انتشارها به محیط‌های آزمایشی و واقعی است و یکپارچگی محیط تولید را تضمین می‌کند. مدیریت استقرار نیز فرآیند فنی ساخت، آزمایش و انتشار آن نسخه‌ها در محیط‌های مختلف مانند محیط تولید است. در واقع مدیریت انتشار، استراتژی گسترده‌ای است و مدیریت استقرار، اجرای این استراتژی است.

تحلیل داده های عملکرد محصول و رفتار کاربران

یکی از وظایف دوره‌ای و تحلیلی تیم توسعه نرم‌افزار، تحلیل داده‌هایی است که از عملکرد محصول و الگوها و روندهای رفتاری کاربران به دست‌ آورده‌اند. با تحلیل این داده‌ها، تیم توسعه می‌تواند استراتژی‌های خود را در جهت بهره‌وری بیشتر و بهبود تجربه کاربری بهبود ببخشد.

اجرای آزمایش های A/B

این آزمایش که آن را با نام‌های تست تقسیم یا تست سطل نیز می‌شناسیم، یک روش برای مقایسه دو نسخه متفاوت از یک نرم‌افزار یا محصول دیجیتال است. با انجام این کار و تحلیل آماری نتایج آن، بررسی می‌کنیم که کدام‌یک از آن دو نسخه باعث ایجاد تعامل بیشتر کاربر شده است.

وظایف راهبردی واحد توسعه نرم افزار

در فهرست زیر، مسئولیت‌هایی را آورده‌ایم که این واحد برای سیاست‌گذاری انجام می‌دهد. این وظایف بر عهده رده‌های بالای سازمانی در این واحد هستند.

• تدوین چشم‌انداز و استراتژی بلندمدت محصول
• ایجاد و به‌روزرسانی نقشه راه محصول (Product Roadmap): نقشه راه محصول، یک برنامه استراتژیک است که چشم‌انداز، جهت و اولویت‌های یک محصول دیجیتال در طول زمان را مشخص می‌کند.
• تصمیم‌گیری درباره معماری کلی سیستم و انتخاب تکنولوژی‌ها
• تعیین اولویت‌های توسعه بر اساس ارزش کسب‌وکار و نیاز مشتری
• برنامه‌ریزی برای مقیاس‌پذیری (Scahability) و امنیت محصول: مقیاس‌پذیری، ظرفیت رشد یا کاهش در پاسخ به نیازهای متغیر را نشان می‌دهد. در واقع، مقیاس‌پذیری، توانایی تیم توسعه در مدیریت حجم کار یا تقاضاهای فزاینده (با افزودن منابع یا تطبیق منابع موجود) بدون تأثیر قابل توجه بر عملکرد یا کارایی را بیان می‌کند.
• مدیریت چرخه حیات محصول (Product Lifecycle Management): این مورد یک رویکرد است که مسیر یک محصول دیجیتال را از مفهوم و طراحی اولیه تا تولید، خدمات و دفع، مدیریت می‌کند. این رویکرد استراتژیک شامل ادغام افراد، داده‌ها، فرآیندها و سیستم‌های تجاری برای ایجاد یک ستون فقرات اطلاعاتی جامع برای محصولات یک شرکت است.

تفکیک وظایف واحد توسعه نرم افزار بر اساس نقش های درون واحد

در این بخش و در فهرست زیر، وظایف و مسئولیت‌های هرکدام از متخصصان یا رده‌های مختلف سازمانی در واحد توسعه نرم‌افزار و محصول دیجیتال را مشخص کرده‌ایم.

• مهندس نرم‌افزار (Software Engineer) / برنامه‌نویس (Developer): این موقعیت شغلی خود به چهار نوع بک‌اند، فرانت‌اند، فول‌استک و موبایل تقسیم می‌شود.
• برنامه‌نویس بک‌اند (Backend): فرآیندهایی که مستقیماً برای کاربران یک نرم‌افزار قابل مشاهده نیستند را مدیریت می‌کند.
• برنامه‌نویس فرانت‌اند (Frontend): انجام فرآیندهایی مانند طراحی رابط کاربری و تجربه کاربری که کاربران به‌طور مستقیم مشاهده می‌کنند و با آن تعامل دارند.
• برنامه‌نویس فول‌استک (Full stack): این برنامه‌نویسان مهارت‌ها و دانش‌های مورد نیاز برای انجام فرآیندهای هر دو نوع برنامه‌نویسی (بک‌اند و فرانت‌اند) را دارا هستند و روی تمام جنبه‌های یک نرم‌افزار یا محصول دیجیتال کار می‌کنند.
• برنامه‌نویس موبایل: برنامه‌نویسی که نرم‌افزارهای قابل اجرا روی دستگاه‌هایی مانند تلفن‌های همراه، ساعت‌های هوشمند و… را طراحی می‌کند و توسعه می‌دهد. این برنامه‌ها برای سیستم‌عامل‌های مختلف مانند iOS و اندروید قابل طراحی هستند.
• مهندس تضمین کیفیت (QA Engineer) / تست نرم‌افزار (Software Tester): مهندسان تضمین کیفیت، قبل از انتشار نرم‌افزار یا محصول دیجیتال آن را تجزیه، آزمایش و تست (دستی یا خودکار) می‌کنند تا از مطابق استاندارد بودن آن اطمینان حاصل کنند و محصول ارائه شده بیشترین کیفیت را دارا باشد.
• طراح تجربه کاربری (UX Designer): وظیفه تحقیق و تحلیل تجربه کاربران در محیط نرم‌افزار یا محصول دیجیتال و طراحی بهترین نسخه ممکن برای ایجاد بهترین تجربه، بر عهده طراح تجربه کاربری است.
• طراح رابط کاربری (UI Designer): این فرد یا افراد مسئول طراحی ظاهر بصری و تعاملات محصول با کاربر هستند.
• مهندس DevOps: اتوماسیون فرآیندهای توسعه، تست و استقرار از وظایف مهندسان DevOps است.
• مهندس داده (Data Engineer): مهندسین داده، مسئول جمع‌آوری، ذخیره‌سازی و آماده‌سازی داده‌ها برای تحلیل هستند.
• اسکرام مستر (Scrum Master): تسهیل‌کننده فرآیند اسکرام و حذف موانع تیم است و در برنامه‌ریزی‌های تیم توسعه نقش مهمی را ایفا می‌کند.
• مالک محصول (Product Owner): مالک محصول، نماینده نیازهای کابران و کسب‌وکار برای تیم توسعه و مسئول Product Backlog است. این موقعیت شغلی به‌عنوان پلی بین تیم توسعه، ذی‌نفعان و کاربران عمل می‌کند. او مسئول به حداکثر رساندن ارزش محصول دیجیتال با مدیریت بک‌لاگ آن و اطمینان از برآورده شدن نیازهای تجاری و الزامات مشتریان توسط تیم توسعه است.
• مدیر محصول (Product Manager): این مدیر، مسئول موفقیت کلی محصول در بازار است. او این کار را با تعیین استراتژی‌ها، نقشه راه، ویژگی‌ها و موفقیت‌های کلی محصول انجام می‌دهد. بنابراین در همینجا به پاسخ پرسش «تفاوت Product Owner و Product Manager چیست؟» می‌رسیم. مالک محصول بیشتر با جزئیات توسعه محصول و کار با تیم توسعه سروکار دارد اما مدیر محصول درگیر استراتژی‌ها و اهداف کلان محصول است.
• مدیر فنی (Engineering Manager): وظیفه رهبری تیم‌های مهندسی، مربی‌گری و توسعه فنی اعضای تیم با مدیر فنی است. مدیر فنی مسئول برنامه‌ریزی، هدایت و هماهنگی‌ فعالیت‌های مهندسی، اطمینان از اتمام پروژه‌ها در زمان مقرر و در چارچوب بودجه است.

معرفی پلتفرم آموزش سازمانی فرادرس

در دنیای امروز آموزش سازمانی یکی از ضرورت‌های هر کسب‌وکاری است زیرا نیروهای انسانی مهم‌ترین بازوهای هر سازمان هستند و بهره‌وری و عملکرد سازمان نیز به‌طور مستقیم به آن‌ها بستگی دارد. پس هرچه سازمان‌ها برای نیروهای خود آموزش‌ مهارت‌های سخت و نرم بیشتر و مؤثرتری را انتخاب کنند، روی بهره‌وری و افزایش درآمد خود سرمایه‌گذاری کرده‌اند. از طرفی آموزش‌های آنلاین به دلیل مزیت‌هایی چون کاهش هزینه، دسترسی بیشتر، انعطاف مکانی و زمانی و… محبوبیت بیشتری دارند.

فرادرس نیز متناسب با همین نیاز و ضرورت، پنل آموزش سازمانی خود را برای کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ طراحی کرده است. با استفاده از این پلتفرم، سازمان‌های مختلف می‌توانند متناسب با نیازها، اهداف و بودجه خود، کارکنان خود را از آموزش‌های متنوع بهره‌مند کنند. پلتفرم آموزش سازمانی آنلاین فرادرس دارای بیش از ۵۰۰۰ عنوان آموزشی در زمینه‌های گوناگون است که اعتبار این آموزش‌ها توسط هزاران دانش‌پژوه تأیید شده است. در فهرست زیر، برخی از مزیت‌ها و ویژگی‌های پلتفرم آموزش سازمانی فرادرس را آورده‌ایم.

• کاهش هزینه نسبت به آموزش حضوری و آموزش‌های آنلاین انفرادی
• انعطاف مکانی و زمانی
• دسترسی آسان و تنها نیاز به اینترنت و دستگاهی مانند تلفن همراه یا لپ‌تاپ
• عدم محدودیت در تعریف کاربران
• دارا بودن پنل مدیریتی و امکان بررسی عملکرد و میزان پیشرفت کارکنان در آموزش‌ها
• امکان برگزاری وبینارهای تخصصی برای هر سازمان به صورت جداگانه

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره پلتفرم آموزش سازمانی آنلاین فرادرس و ثبت درخواست دموی رایگان، اینجا کلیک کنید.

اهداف و خروجی های واحد توسعه نرم افزار و محصول دیجیتال

در این بخش به معرفی اهداف مختلف واحد توسعه نرم‌افزار و محصول دیجیتال می‌پردازیم. همچنین خروجی‌های مورد انتظار و نتایج ملموس قابل ارزیابی که اجرای آن‌ها به عهده این واحد است را معرفی می‌کنیم. در انتهای بخش نیز، روش‌های سنجش میزان تحقق این اهداف و خروجی‌ها را توضیح می‌دهیم.

اهداف بخش توسعه نرم افزار در کوتاه مدت

در فهرست زیر، مهم‌ترین اهدافی را آورده‌ایم که از واحد توسعه نرم افزار و محصول دیجیتال توقع می‌رود در کوتاه‌مدت به آن‌ها دست پیدا کنند. همه این اهداف، قابل ارزیابی نیز هستند.

• افزایش سرعت توسعه (Velocity در اسکرام)
• افزایش نرخ استقرار ویژگی‌های جدید (Deployment Frequency)
• کاهش تعداد باگ‌های پیدا شده پس از انتشار (Bug Escape Rate)
• بهبود زمان پاسخگویی سیستم (System Response Time)
• تکمیل ویژگی‌های برنامه‌ریزی شده در اسپرینت

همه این اهداف را در ادامه همین بخش معرفی می‌کنیم.

افزایش سرعت توسعه

Velocity در اسکرام یا همان سرعت توسعه یک معیار قدرتمند برای بررسی و بهبود عملکرد تیم‌های توسعه نرم‌افزار است. منظور از آن نیز، مقدار کاری است که یک تیم توسعه در یک اسپرینت خاص تکمیل کرده‌اند. تیم‌های توسعه باید به‌طور مستمر با افزایش دادن سرعت توسعه، عملکرد خود را بهبود ببخشند.

افزایش نرخ استقرار ویژگی های جدید

این نرخ نشان می‌دهد که تیم توسعه با چه سرعتی می‌تواند ویژگی‌های جدید، به‌روزرسانی‌ها و اصلاح اشکالات را به کاربران ارائه دهد. بالا بودن این نرخ که نشان از کارآمد بودن فعالیت‌های تیم توسعه دارد، یکی از اهداف این تیم در کوتاه‌مدت است.

کاهش باگ های پس از انتشار

منظور از این نرخ این است که تعداد نقص‌های نرم‌افزار که پس از انتشار نرم‌افزار توسط کاربران نهایی شناسایی شده است، نسبت به کل نقص‌های شناسایی شده در طول چرخه توسعه چه مقدار است. هرچه نرخ باگ‌های پیداشده پس از انتشار، کمتر باشد، نشان دهنده کیفیت بیشتر نرم‌افزار و آزمایش مؤثرتر است.

بهبود زمان پاسخگویی سیستم

زمان پاسخگویی سیستم، یک بازه زمانی است که از آغاز یک عملکرد توسط کاربر تا نمایش دادن نتایج آن توسط سیستم را در برمی‌گیرد. برای مثال، مدت زمانی که از کلیک کاربر بر یک لینک تا باز شدن آن لینک طول می‌کشد را زمان پاسخگویی سیستم می‌دانیم. بهبود این زمان نقش حیاتی در بهبود تجربه کاربری نرم‌افزار یا محصول دیجیتال دارد.

تکمیل ویژگی های برنامه ریزی شده در اسپرینت

هر اسپرینت دارای بازه زمانی کوتاه مدت است بنابراین تکمیل ویژگی‌های مورد نیاز آن نیز جزء اهداف کوتاه مدت تیم توسعه است.

اهداف بخش توسعه نرم‌افزار در بلندمدت

در فهرست زیر، اهدافی را آورده‌ایم که این واحد در بلندمدت به آن‌ها دست پیدا می‌کند و قابل سنجش نیز هستند.

• افزایش شاخص‌های تعامل کاربران با محصول (مانند MAU, DAU – Monthly / Daily Active Users): MAU تعداد کاربران منحصربه‌فردی است که در یک ماه با یک محصول دیجیتال تعامل دارند و DAU تعداد کاربر منحصربه‌فرد در یک روز را نشان می‌دهد. هرچه مقدار این دو شاخص بیشتر باشد یعنی نرم‌افزار یا محصول دیجیتال عملکرد بهتری داشته است.
• بهبود نرخ تبدیل (Conversion Rate) برای اقدامات کلیدی در محصول: منظور از تبدیل در اینجا این است که کاربر یکی از اقدامات مورد نظر آن کسب‌وکار را انجام دهد. برای مثال گاهی کلیک بر یک لینک تبلیغ در یک وب‌سایت، اقدام کلیدی و مورد نظر آن وب‌سایت محسوب می‌شود. نرخ تبدیل نیز تعداد کاربرانی که اقدامی کلیدی انجام داده‌اند نسبت به کل کاربران آن نرم‌افزار یا محصول دیجیتال است و آن‌ را به صورت درصدی نشان می‌دهیم.
• افزایش رضایت کاربران از محصول (Product Satisfaction Score): معمولاً پس از تعامل کاربران با نرم‌افزار از آن‌ها نظرسنجی می‌کنند و از این طریق، درباره میزان رضایت آن‌ها به داده‌هایی دست پیدا می‌کنند. یکی از اهداف بلندمدت تیم توسعه این است که بیشتر کاربران، امتیاز بالایی به محصول آن‌ها بدهند.
• رشد پایگاه کاربران یا درآمد حاصل از محصول: متناسب با نوع کسب‌وکار، یکی از اهداف مهم واحد توسعه، این است که یا تعداد کاربران (خصوصاً کاربران یکتا) محصول دیجیتال خود را افزایش دهند یا فروش و در نتیجه، درآمد بیشتری از محصول دیجیتال خود داشته باشند.
• کاهش نرخ ریزش مشتری (Customer Churm Rate): منظور از این نرخ، درصد مشتریانی است که در یک دوره زمانی خاص ارتباط خود را با یک کسب‌وکار قطع می‌کنند. اگر نرخ ریزش بالا باشد، نشان دهنده مشکلات مربوط به محصول، خدمات یا رضایت مشتری است. به همین دلیل یکی از اهداف بلندمدت تیم توسعه، ایفا کردن سهم خود در این زمینه و جلوگیری از ایجاد مشکلات مربوط به محصول است.
• ارائه محصولات نوآورانه بهبودبخش جایگاه سازمان در بازار: منظور از سهم هر کسب‌وکار در بازار این است که یک کسب‌وکار چند درصد از مشتریان یک محصول خاص را از بین کل مشتریان آن دارا است. یکی از وظایف بلندمدت تیم توسعه این است که با ارائه محصولات نوآورانه با سایر سازمان‌ها رقابت کند و در این رقابت، موفق شود تا سهم و جایگاه کسب‌وکار خود را بهبود ببخشد.

خروجی‌های مورد انتظار و نتایج ملموس قابل ارزیابی واحد توسعه نرم‌افزار

به‌طور کلی از واحد توسعه نرم افزار و محصول دیجیتال انتظار می‌رود که بتواند به خروجی‌های زیر برسد.

• تولید محصولات نرم‌افزاری با کیفیت، پایدار و امن
• ارائه ویژگی‌های جدید به صورت مستمر و بر اساس نیاز بازار
• ارائه تجربه کاربری روان و دلپذیر
• افزایش رضایت و وفاداری کاربران
• رشد درآمد یا بهره‌وری سازمان از طریق محصول دیجیتال
• مستندات کامل و به‌روز برای محصول و کدهای آن

روش های سنجش میزان تحقق اهداف واحد توسعه نرم‌افزار و محصول دیجیتال

در فهرست زیر، روش‌های بررسی و سنجش عملکرد این واحد در رسیدن به اهداف خود را معرفی کرده‌ایم.

• پایش KPI های فنی و محصول
• استفاده از ابزارهای تحلیل محصول (Product Analytics Tools)
• اجرای نظرسنجی‌های رضایت کاربران
• پایش داده‌های مرتبط با درآمد و رشد کاربران
• بازبینی کد و تست‌های منظم

در ادامه، معیارهای سنجش این واحد را در شاخص‌های کلیدی عملکرد آن توضیح می‌دهیم.

دوره های آموزشی فرادرس برای توسعه نرم‌افزار

فرادرس در زمینه آموزش‌های سازمانی یعنی آموزش‌های مورد نیاز برای واحدهای مختلف سازمانی، فعالیت‌های زیادی دارد و آموزش‌های زیادی را در حوزه توسعه نرم‌افزار و محصول دیجیتال نیز تولید و منتشر کرده است. در این بخش به معرفی این آموزش‌ها می‌پردازیم که هم برای سازمان‌ها و هم برای اشخاص حقیقی قابل استفاده و مفید هستند.

همچنین برای دسترسی به آموزش‌های بیشتر در این زمینه می‌توانید از مجموعه آموزش‌های زیر استفاده کنید.

شاخص های کلیدی عملکرد واحد توسعه نرم افزار و محصول دیجیتال

شاخص‌های کلیدی عملکرد برای ارزیابی عملکرد تیم‌های توسعه و موفقیت محصول حیاتی هستند زیرا عملکرد این واحد تأثیر مستقیم بر حفظ ارتباط مشتریان و کاربران با کسب‌وکار یا قطع ارتباط آن‌ها دارد. از طرف دیگر، وظایف این واحد نیز متنوع و پیچیده است و باید با معیارهای چند بعدی و دقیق، چگونگی انجام آن‌ها را ارزیابی کنیم. بنابراین در این بخش معیارهای کمی و کیفی این شاخص‌ها و ابزارهای مورد نیاز برای محاسبه آن‌ها را معرفی می‌کنیم.

معیارهای فنی و کمی

در فهرست زیر، معیارهای سخت یعنی معیارهای فنی و کمی که برای بررسی عملکرد واحد فروش وجود دارند را معرفی کرده‌ایم.

• سرعت تیم (Team Velocity- در Agile)
• زمان چرخه (Cycle Time): کل زمان انجلم یک پروژه از شروع کار تا استقرار
• فرکانس استقرار (Deployment Frequency): سرعت تیم توسعه در اضافه کردن ویژگی‌های جدید، رفع اشکالات و انجام به‌روزرسانی‌ها
• نرخ باگ (Bug Rate): تعداد باگ به ازای هر ویژگی یا خط کد
• پوشش کد (Code Coverage): میزان اجرای کد برنامه در طول تست
• زمان فعال بودن سیستم (Uptime – با همکاری IT Ops): مدت زمانی که سیستم نرم‌افزار در دسترس است و دچار از کارافتادگی نیست.
• میانگین زمان حل باگ‌های حیاتی (Mean Time To Resolve Critical Bugs)
• هزینه جذب کاربر (User Acquisition Cost) مرتبط به محصول
• کاربران فعال ماهانه / روزانه (MAU / DAU): تعداد کاربر یکتا در طول یک روز یا یک ماه
• نرخ تبدیل (Conversion Rate): تعداد انجام عملیات‌های مورد نظر کسب‌وکار توسط کاربر

معیارهای رفتاری و کیفی

در فهرست زیر معیارهایی را آورد‌ه‌ایم که با استفاده از آن‌ها، عملکرد واحد توسعه نرم‌افزار و محصول دیجیتال را از نظر رفتاری و کیفی بررسی می‌کنند.

• امتیاز رضایت کاربر از ویژگی‌های خاص: میزان رضایت کاربران از آپشن‌های خاص نرم‌افزار یا محصول دیجیتال چه‌قدر است.
• کیفیت کد (بر اساس Code Review ها): میزان تمیزی کدهای هرکدام از برنامه‌نویسان با این معیار مشخص می‌شود.
• هم‌راستایی تیم با اهداف محصول: تیم توسعه تا چه میزان در جهت رسیدن به اهدافی که کسب‌وکار از ساخت نرم‌افزار یا محصول دیجیتال دنبال می‌کرده است، اقدام می‌کنند.
• امتیاز خالص ترویج‌کنندگان (NPS -محصولی): به طور خلاصه معیاری است که نشان می‌دهد چند درصد از کاربران، استفاده از نرم‌افزار یا محصول دیجیتال یک کسب‌وکار را به دیگران پیشنهاد می‌کنند.

ابزارهای اندازه گیری شاخص های کلیدی عملکرد بخش توسعه نرم افزار

حالا که با معیارهای کمی و کیفی شاخص های کلیدی عملکرد این واحد سازمانی آشنا شدیم، در این بخش ابزارهای اندازه‌گیری این معیارها را معرفی می‌کنیم.

• ابزارهای مدیریت پروژه چابک (مانند jira, Azure DevOps, Trello)
• ابزراهای CI / CD (مانند Jenkins, Gitlab CI, Github Actions)
• ابزارهای مانیتورینگ و لاگینگ (مانند Prometheus, ELK Stack)
• ابزارهای تحلیل محصول (مانند Google Analytics, Mixpanel, Amplitude)
• ابزارهای تست خودکار: تست کدها و اجرای نرم‌افزار
• ابزارهای نظرسنجی کاربران: مانند تعبیه کردن نظرسنجی‌های مختلف در داخل خود نرم‌افزار یا محصول دیجیتال یا تماس و گفت‌وگو با کاربران و سنجش میزان رضایت آن‌ها

مهارت ها و نرم افزارهای واحد توسعه نرم افزار و محصول دیجیتال

در این بخش با مهارت‌های فنی، ارتباطی و عمومی مورد نیاز برای کار در این واحد آشنا می‌شویم. همچنین نرم‌افزارهای مورد استفاده در این واحد را معرفی می‌کنیم.

نرم افزارهای مورد استفاده بخش توسعه نرم افزار

در فهرست زیر، مهم‌ترین نرم‌افزارها و ابزراهای مورد نیاز در این واحد را با معرفی نمونه‌هایی از هرکدام آن‌ها، آورده‌ایم.

• زبان‌های برنامه‌نویسی و فریم ورک‌ها: مانند Python, Java, C#, JavaScript/Node.js, React, Angular, Vue.js, Swift, Kotlin)
• محیط‌های توسعه یکپارچه (IDE): مانند Visual Studio Code, Intellij IDEA, PyCharm
• سیستم‌های کنترل نسخه: مثل Git و پلتفرم‌هایی مانند GitHub, GitLab, Bitbucket
• ابزارهای CI / CD
• ابزارهای تست خودکار: مانند Selenium, Jest, Cypress
• ابزارهای مدیریت پروژه چابک: مانند Jira, Trello, Asana
• ابزارهای طراحی UI / UX: مانند Figma, Sketch, Adobe XD
• ابزارهای مدیریت پایگاه داده: SQL Server, PostgreSQL, MongoDB
• پلتفرم‌های ابری: مانند AWS, Azure, Google Cloud
• ابزارهای کانتینری‌سازی: مانند Docker, Kubernetes
• ابزارهای تحلیل محصول و داده
• ابزارهای ارتباطی و همکاری تیمی: مانند Microsoft Teams, Slack, Jira

مهارت های فنی کار در بخش توسعه نرم افزار و محصول دیجیتال

در فهرست زیر، مهارت‌های سخت یا فنی و تخصصی که برای کار در این بخش لازم است را آورده‌ایم.

• تسلط بر یک یا چند زبان برنامه‌نویسی و فریم‌ورک مرتبط
• دانش ساختارهای داده و الگوریتم‌ها
• آشنایی با اصول طراحی پایگاه داده و کار با SQL یا NoSQL
• درک عمیق از چرخه عمر توسعه نرم‌افزار (SDLC) و متدولوژی‌های چابک
• توانایی نوشتن تست‌های نرم‌افزار (Unit, Integration, End-to-End)
• آشنایی با مفاهیم و ابزارهای DevOps, CI / CD, Monitoring
• درک اصول طراحی UI / UX (توسط تمام اعضای تیم محصول نه فقط طراحان)
• توانایی کار با ابزارهای مدیریت پروژه و همکاری تیمی
• آشنایی با مفاهیم رایانش ابری
• توانایی تحلیل بازار و تعریف نیازمندی‌های محصول (Product Requirements) برای مدیران محصول

مهارت های نرم بخش توسعه نرم افزار

در فهرست زیر، مهارت‌های ارتباطی، تحلیلی، روان‌شناختی و مدیریتی که برای کار در این بخش لازم است را آورده‌ایم.

• توانایی حل مسئله و تفکر منطقی
• توانایی تحلیل مسائل پیچیده و ارائه راه‌حل‌های خلاقانه
• مهارت‌های ارتباطی قوی برای ارتباطات کتبی و شفاهی
• توانایی کار تیمی مؤثر و همکاری با افراد متخصص در زمینه‌های مختلف
• انعطاف‌پذیری و توانایی سازگاری با تغییرات
• توجه به جزئیات و کیفیت کار
• توانایی مدیریت زمان و اولویت‌بندی وظایف
• کنجکاوی و اشتیاق برای یادگیری مداوم تکنولوژی‌های به‌روز دنیا

مهارت های عمومی توسعه نرم افزار و محصول دیجیتال

در فهرست زیر، مهارت‌های کلی و عمومی لازم برای کار در این واحد را آورده‌ایم.

• توانایی مستندسازی فنی (Technical Documentation)
• مهارت در گزارش‌دهی وضعیت پیشرفت کار
• توانایی ارائه مطلب (Presentation Skills)
• دانش زبان انگلیسی (برای مطالعه مستندات فنی و منابع بین‌المللی)
• توانایی تحلیل داده‌های محصول (برای نقش‌های محصول و تحلیل‌گر)

آموزش‌های لازم برای کار در واحد توسعه نرم افزار و محصول دیجیتال

در این بخش به معرفی سه مبحث زیر می‌پردازیم.

• معرفی آموزش‌های کلیدی برای ورود به این کار
• معرفی منابع آموزشی برای پیشرفت در این بخش
• معرفی مسیرهای یادگیری برای سطوح مختلف شغلی در این بخش

در ادامه همین بخش، هرکدام از موارد فهرست بالا را جداگانه معرفی کرده‌ایم.

معرفی آموزش های کلیدی برای ورود به توسعه نرم افزار

در فهرست زیر، آموزش‌ها و منابع آموزشی مختلفی که برای ورود به بخش توسعه نرم‌افزار و محصول دیجیتال وجود دارد را معرفی کرده‌ایم.

• گذراندن تحصیلات دانشگاهی در رشته‌های مرتبط به این حوزه: مانند علوم کامپیوتر، مهندسی نرم‌افزار، مهندسی فناوری اطلاعات
• دوره‌های فشرده برنامه‌نویسی (Coding Bootcamps)
• دوره‌های پایه برای یادگیری یک یا چند زبان برنامه‌نویسی
• آشنایی با مفاهیم پایگاه داده و SQL
• دوره‌های مقداتی گیت و سیستم‌های کنترل نسخه
• دوره‌های آشنایی با متدولوژی‌های چابک (Agile Fundamentals)
• مطالعه کتاب‌ها و منابع پایه برنامه‌نویسی و مفاهیم نرم‌افزاری

منابع آموزشی برای پیشرفت در بخش توسعه نرم افزار و محصول دیجیتال

دوره‌های مورد نیاز برای پیشرفت و ارتقای تخصص در حوزه توسعه نرم افزار و محصول دیجیتال را در فهرست زیر آورده‌ایم.

• دوره‌های تخصصی در فریم‌ورک‌ها و تکنولوژی‌های خاص
• دوره‌های پیشرفته معماری نرم‌افزار و الگوهای طراحی
• دوره‌های تخصصی در امنیت نرم‌افزار
• دوره‌های مدیریت محصول پیشرفته
• اخذ مدارک حرفه‌ای از پلتفرم‌های ابری (AWS Certified Developer/Architect)
• اخذ مدارک مرتبط با متدولوژی‌های چابک (مانند Scrum Master Certification)
• مشارکت در پروژه‌های متن‌باز (Open Source)
• مطالعه مقالات و ژورنال‌های تخصصی این حوزه

مسیرهای یادگیری برای سطوح مختلف شغلی در بخش توسعه نرم افزار

در این بخش مسیرهایی که برای پیشرفت در واحد توسعه نرم‌افزار و محصول دیجیتال وجود دارد را معرفی می‌کنیم.

• از برنامه‌نویس جونیور به سینیور
• از برنامه‌نویس سینیور به معمار نرم‌افزار
• برنامه‌نویس یا QA به متخصص DevOps
• تحلیلگر کسب‌وکار به مالک محصول و بعد از آن به مدیر محصول
• نقش‌های فنی به رهبری فنی و مدیریت فنی
• تخصصی شدن در حوزه‌هایی مانند هوش مصنوعی، داده‌های بزرگ، امنیت نرم‌افزار و…

چالش ها و ریسک ها و الزامات واحد توسعه نرم افزار و محصول دیجیتال

در این بخش، به معرفی سختی‌ها و ریسک‌های موجود برای کار در واحد توسعه نرم افزار و محصول دیجیتال و همچنین ویژگی‌های الزامی برای مدیریت آن‌ها می‌پردازیم.

چالش های بخش توسعه نرم افزار و محصول دیجیتال

مهم‌ترین چالش‌های موجود برای کار در این حوزه را در فهرست زیر آورده‌ایم.

• مدیریت بدهی فنی و اثر آن بر سرعت توسعه
• تخمین دقیق زمان و منابع مورد نیاز برای پروژه‌ها
• همگام ماندن با سرعت سرسام‌آور تغییرات تکنولوژی
• ایجاد تعادل بین نیازهای فنی با محدودیت‌های بودجه و زمان
• جذب و حفظ استعدادهای متخصص (مانند برنامه‌نویسان و مدیران محصول)
• مدیریت اسکوپ پروژه و تغییرات مداوم نیازمندی‌ها
• اطمینان از کیفیت نرم‌افزار در کنار سرعت توسعه
• مدیریت انتظارات ذی‌نفعان مختلف

ریسک های موجود در واحد توسعه نرم افزار

در فهرست زیر، جدی‌ترین ریسک‌های موجود برای کار در این واحد را بیان کرده‌ایم.

• ریسک ساخت محصولی که بازار به آن نیاز ندارد.
• ریسک نقض امنیتی نرم‌افزار و از دست رفتن داده‌ها
• ریسک مشکلات مقیاس‌پذیری با رشد کاربران
• ریسک تأخیر در عرضه محصول و از دست دادن فرصت‌های بازار
• ریسک افزایش بیش از حد بدهی فنی که توسعه آینده را مختل می‌کند.
• ریسک فرسودگی شغلی در اثر فشارهای کاری و ضرب‌الاجل‌های متعدد

ویژگی های ضروری برای بخش توسعه نرم افزار

حالا که با چالش‌ها و ریسک‌های این واحد آشنا شدید، در این بخش، ویژگی‌ها و آمادگی‌های الزامی برای کار در این بخش و موفقیت در پشت سر گذاشتن این چالش‌ها و ریسک‌ها را معرفی می‌کنیم. در فهرست زیر، این ویژگی‌ها را آورده‌ایم.

• توانایی حل مسئله پیچیده و تفکر الگوریتمی
• خلاقیت در یافتن راه‌حل‌های فنی و محصولی
• صبر و پشتکار در رفع باگ‌ها و مشکلات
• قابلیت یادگیری سریع و پذیرش تکنولوژی‌های جدید
• توانایی کار تیمی و ارتباط مؤثر
• توانایی دریافت و ارائه فیدبک سازنده
• داشتن نگاه کاربری و درک نیازهای استفاده‌کنندگان نهایی

منابع مطالعاتی واحد توسعه نرم افزار

در این بخش به معرفی کتاب‌ها و دوره‌های آموزشی معتبر در زمینه توسعه نرم‌افزار و واحد دیجیتال می‌پردازیم.

کتاب های منبع برای توسعه نرم افزار

در فهرست زیر برخی از بهترین کتاب‌های منبع برای یادگیری مهارت‌هار لازم برای توسعه نرم‌افزار را آورده‌ایم.

• کد تمیز: رابرت سی. مارتین در این کتاب به قراردادهای نام‌گذاری، قالب‌بندی کد و مدیریت خطا می‌پردازد.
• برنامه‌نویس عملگرا: اندرو هانت و دیوید توماس در این کتاب، توصیه‌هایی کاربردی برای ساخت نرم‌افزار مانند تکنیک‌های کدنویسی و توسعه شغلی را ارائه می‌دهد.
• الگوهای طراحی: اریش گاما و دیگران در این کتاب، مفهوم الگوهای طراحی و راه‌حل‌های مشکلات رایج در طراحی نرم‌افزار را توضیح داده‌اند.
• کد کامل: استیو مک‌کانل با این کتاب، راهنمایی جامع برای کل چرخه عمر توسعه نرم‌افزار ساخته است و از تکنیک‌های کدنویسی تا رفع باگ و… را پوشش می‌دهد.
• مقدمه‌ای بر الگوریتم‌ها: این کتاب نوشته توماس اچ. کورمن و دیگران است و به‌عنوان مرجع استفاده می‌شود زیرا طیف گسترده‌ای از الگوریتم‌ها و ساختارهای داده را پوشش می‌دهد.
• Man-Month: فردریک بروکس در این اثر، چالش‌های مدیریت پروژه‌های نرم‌افزاری بزرگ را بررسی می‌کند.

دوره های آموزشی

در فهرست زیر برخی از دوره‌های آموزشی فرادرس برای یادگیری و تخصص در زمینه توسعه نرم‌افزار را آورده‌ایم.

جمع بندی

در این مطلب از مجله فرادرس با واحد توسعه نرم افزار و محصول دیجیتال و وظایف آن آشنا شدیم. این واحد موتور نوآوری و رشد در سازمان‌های امروزی است و وجود آن برای به‌روز بودن در دنیای تجارت برای کسب‌وکارها حیاتی است. در این واحد باید هم بین افراد در خود واحد و هم کل واحد با واحدهای دیگر مانند واحد بازاریابی و اجرایی، همکاری و ارتباط مداوم وجود داشته باشد. همچنین ماهیت این واحد به دلیل نوع کار آن، نیازمند چابکی است.

از ویژگی‌های لازم برای کار در واحد توسعه نرم افزار باید به داشت مهارت های کامپیوتری و نرم افزاری و توانایی حل مسئله و تفکر الگوریتمی اشاره کنیم. اما شاید مهم‌ترین ویژگی لازم برای کار در این واحد، توانایی کار تیمی و مؤثر باشد زیرا موفقیت واحد توسعه نرم افزار و محصول دیجیتال در گرو همکاری تیمی تیم‌های مختلف این واحد مانند تیم مهندسان نرم‌افزار با تیم طراحان رابط و تجربه کاربری و… است.