1

بخش هوانوردی جهانی در سال ۲۰۲۵ در میانه‌ی مسیری پر از دست‌انداز قرار گرفته و با سه مشکل اصلی دست‌وپنجه نرم می‌کند: تأخیر در تحویل هواپیماها، مناقشات تجاری مداوم و وضعیت ژئوپلیتیک ناپایدار در سطح جهان.

انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی (IATA) که نماینده‌ی بیش از ۳۰۰ شرکت هواپیمایی در جهان است، اکنون پیش‌بینی می‌کند که سود خالص این صنعت به ۳۶ میلیارد دلار (معادل ۳۱.۵ میلیارد یورو) کاهش یابد که اندکی کمتر از پیش‌بینی اولیه‌ی ۳۶.۶ میلیارد دلاری است. اگرچه تقاضای مسافران همچنان بالا باقی مانده و سفرهای تفریحی نیز در حال شکوفایی است، اما مشکلات زنجیره تأمین و فشارهای اقتصادی در حال مانع‌تراشی بر سر راه رشد این بخش هستند. از این رو، IATA از سازندگان هواپیما و تصمیم‌گیران سیاسی خواسته است که فوراً اقدامات لازم را انجام دهند.

تأخیر در تحویل هواپیماها: بحرانی در حال رشد

یکی از چالش‌های کلیدی پیش روی شرکت‌های هواپیمایی، تأخیرهای چشمگیر در تحویل هواپیماهای جدید است. این وضعیت باعث شده شرکت‌های هواپیمایی نتوانند پاسخگوی افزایش کنونی تقاضای سفر باشند. مدیرکل IATA، ویلی والش، با صراحت اعلام کرد: «تأخیرهایی که از سوی تولیدکنندگان ایجاد شده، واقعاً غیرقابل‌قبول است.» او افزود: «ما با حدود ۲۶ درصد کاهش در تحویل‌ها نسبت به آنچه فقط یک سال پیش پیش‌بینی شده بود، روبه‌رو هستیم.» با وجود بیش از ۱۷ هزار سفارش فعال، شرکت‌های هواپیمایی ممکن است با زمان انتظارهایی تا ۱۴ سال مواجه شوند. در حال حاضر، میانگین سالانه‌ی تحویل هواپیما به حدود ۱۶۹۲ فروند رسیده که کاهش محسوسی نسبت به بیش از ۲۰۰۰ فروند پیش از همه‌گیری کرونا دارد. این اختلاف عمدتاً به عملکرد شرکت‌های بوئینگ و ایرباس بازمی‌گردد و حتی گمانه‌زنی‌هایی درباره‌ی اقدام حقوقی احتمالی از سوی IATA را به وجود آورده، اگرچه تا این لحظه هیچ اعلام رسمی در این باره صورت نگرفته است.

چنین تأخیرهایی مانع از آن می‌شود که شرکت‌های هواپیمایی بتوانند ناوگان خود را گسترش داده و واقعاً از رشد تعداد مسافران استفاده کنند. پیش‌بینی می‌شود تعداد مسافران هوایی تا پایان سال ۲۰۲۵ به حدود ۵ میلیارد نفر برسد که حدود ۴ درصد افزایش نسبت به سال ۲۰۲۴ محسوب می‌شود. سفرهای تفریحی، به‌ویژه، همچنان نقطه‌ی قوت باقی مانده‌اند و سفر به یکی از اولویت‌های مهم مصرف‌کنندگان تبدیل شده است.

جنگ‌های تجاری و فشارهای اقتصادی

چشم‌انداز مالی بخش هوانوردی جهانی همچنین تحت تأثیر جنگ تجاری آغازشده از سوی دولت ایالات متحده قرار گرفته است. این عامل باعث شده سود عملیاتی این صنعت به حدود ۶۶ میلیارد دلار (معادل ۵۸ میلیارد یورو) کاهش یابد که کمتر از پیش‌بینی قبلی ۶۷.۷ میلیارد دلاری در اوایل سال جاری است. این تعرفه‌ها، همراه با بی‌ثباتی‌های ژئوپلیتیک، باعث شده‌اند حاشیه سود شرکت‌های هواپیمایی کاهش یابد و چشم‌انداز عملیاتی آن‌ها در سطح جهانی پیچیده‌تر شود. با این حال، این صنعت همچنان نقشی کلیدی در اقتصاد جهانی ایفا می‌کند؛ به‌طوری‌که از ۸۶.۵ میلیون شغل پشتیبانی می‌کند و حدود ۳.۹ درصد از تولید ناخالص داخلی جهان را به خود اختصاص داده است.

ایمنی و تاب‌آوری در آسمان

با وجود تمام این دشواری‌ها، بخش هوانوردی جهانی در حوزه‌ی ایمنی دستاورد قابل‌توجهی دارد. در سال ۲۰۲۴، از میان بیش از ۴۰.۶ میلیون پرواز در سراسر جهان، تنها ۷ سانحه‌ی مرگبار رخ داد که حدود ۲۴۴ نفر در آن‌ها جان باختند. رهبری IATA متعهد به دستیابی به نرخ صفر سانحه است که این موضوع نشان‌دهنده‌ی تعهد پایدار این صنعت به ایمنی است. این دستاورد نشان می‌دهد که صنعت هوانوردی تجاری، حتی در بحبوحه‌ی مشکلات عملیاتی و اقتصادی، همچنان مقاوم و پایدار باقی مانده است.