17 خرداد 1404 ساعت 15:34
واردات لوازم یدکی بی‌کیفیت چینی و کپی‌سازی از محصولات داخلی، بازار قطعات خودرو ایران را با چالش‌های جدی مواجه کرده است.
با عنایت به آخرین اخبار خودرو، برخی از تولیدکنندگان و فروشندگان در بازار به منظور کاهش هزینه‌ها و افزایش سودآوری، اقدام به واردات لوازم یدکی چینی و همچنین کپی‌سازی از کالاهای داخلی می‌کنند. این افراد با برچسب زدن نام ایرانی به این محصولات، در تلاش هستند تا آنها را با قیمت مشابه کالاهای باکیفیت داخلی به فروش برسانند.
تولیدکنندگان غیرمجاز، که به عنوان تولیدکنندگان زیرپله‌ای شناخته می‌شوند، با تکیه بر این راهکار به دنبال کسب حداکثر سود بدون سرمایه‌گذاری واقعی در کیفیت و نوآوری هستند. آنها با استفاده از برچسب ایرانی بر روی محصولات بی‌کیفیت و حتی تغییر بسته‌بندی کالاها، سعی در فریب مصرف‌کنندگان دارند. این عمل در نهایت به اعتبار برندهای معتبر و تولیدکنندگان واقعی آسیب می‌زند و باعث می‌شود که مصرف‌کنندگان، محصولات باکیفیت را با کالاهای بی‌کیفیت اشتباه گرفته و خریداری کنند.
اگرچه تعداد این تولیدکنندگان در بازار اندک است، اما وجود آنها همچنان موجب نگرانی قابل توجهی درباره کیفیت کالاها و ایمنی مصرف‌کنندگان می‌گردد. کالاهای بی‌کیفیت به دلیل عدم رعایت استانداردها و کیفیت پایین، به سرعت فرسوده و دچار خرابی می‌شوند و این امر می‌تواند مخاطراتی برای خودروها و سایر تجهیزات به همراه داشته باشد.
بازار قطعات خودرو داخلی در سایه کالاهای تقلبی
لوازم یدکی و قطعات خودرو در ایران از سوی چندین تولیدکننده بزرگ تأمین می‌شود که در زمینه کیفیت و مرغوبیت محصول‌های خود به خوبی شناخته شده‌اند. کارشناسان تأکید دارند که در برخی از موارد، کیفیت و مرغوبیت قطعات یدکی تولید داخلی حتی از قطعات چینی برتر است. با این حال واردات قانونی قطعات چینی از طریق گمرکات کشور مشکلاتی را ایجاد کرده است. برخی از این کالاها به هیچ وجه از نظر کیفیت قابل قبول نیستند و این مسئله باعث نگرانی‌های جدی در میان فعالان این حوزه شده است.
علاوه بر این، وجود افراد و کارگاه‌های متقلب که اقدام به کپی‌سازی از طرح‌های چینی و ایرانی می‌کنند، موجب تولید کالاهای نامرغوبی شده که تحت برندهای شناخته‌شده به فروش می‌رسند. این عمل نه تنها به اعتبار برندهای معتبر آسیب می‌زند، بلکه باعث تضعیف اعتماد مصرف‌کنندگان به سایر برندها نیز می‌شود.
نقش شناسه کالا در مقابله با تقلب و کالاهای غیرمجاز
برای حل مشکلات ذکر شده و تشخیص کالای ایرانی از کالای قاچاق و غیر اصل، وزارت صنعت، معدن و تجارت ایران در سال 1401 طرح «شناسه‌دار کردن کالا و خدمات» را با همکاری نهادهای مربوطه اجرا نمود. هدف از این طرح افزایش شفافیت و اعتماد در زمینه کیفیت محصولات است. شناسه کالا و خدمات یک کد 13 رقمی بوده که دارای دو بخش عمومی و اختصاصی است و اطلاعات ضروری را به خریدار در خصوص وارداتی یا تولید داخلی بودن کالا ارائه می‌دهد.
صدور این شناسه، به‌ویژه در شناسایی کالای قاچاق و تمایز آن از کالای غیرقاچاق نقش بسزایی دارد. در صورتی که مصرف‌کننده با محصول تقلبی یا غیر اصل مواجه شود، این شناسه امکان پیگیری و شناسایی اعتبار کالا را فراهم می‌آورد و به خریدار این اجازه می‌دهد که بتواند نسبت به کیفیت و اصالت کالای خریداری‌شده اطمینان حاصل کند.
چالش پیش‌روی طرح شناسه‌دار کردن کالاها
با وجود اینکه طرح شناسه‌دار کردن کالاها از سال ۱۴۰۱ آغاز شده، اما این پروسه هنوز به طور کامل به پایان نرسیده است. علیرضا رشیدیان، رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، در اوایل خردادماه فرصت سه‌ماهه‌ای را به وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت، جهاد کشاورزی و بهداشت و درمان داد تا نسبت به تکمیل اقداماتی که در زمینه شناسه‌دار کردن کالاها مانده است، اقدام کنند.
طبق گفته وی، ۱۴ هزار سرفصل کالایی در این طرح تعریف شده که از این تعداد تنها ۹ هزار و ۳۰۰ سرفصل مشخص شده و برخی کالاها هنوز بدون شناسه باقی مانده‌اند. بنابراین، ضرورت دارد که زیرساخت‌های لازم برای کدگذاری کالاها فراهم شود.
کارشناسان تأکید دارند که با استفاده از شناسه کالا، مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان می‌توانند از اصالت و کیفیت محصولات خود اطمینان حاصل کنند و به این ترتیب، از ورود یا تولید کالاهای تقلبی به بازار جلوگیری کنند. با این وجود، برخی تولیدکنندگان از وضعیت کالاهای قاچاق و چینی سوءاستفاده کرده و با ارائه این کالاها به نام برندهای ایرانی، آنها را به عنوان محصولات با کیفیت در بازار به فروش می‌رسانند.
اتاق اصناف با متخلفان برخورد قاطع خواهد کرد
در خصوص وضعیت کپی‌سازی از کالاها، قاسم نوده فراهانی، رئیس اتاق اصناف ایران هشدار داده است که برخی افراد در بازار قطعات و لوازم یدکی خودرو اقدام به کپی‌سازی محصولات کرده و آنها را با قیمت‌های پایین‌تر به فروش می‌رسانند. او تأکید کرده که با این متخلفان به طور قاطع برخورد خواهد شد و اصناف برای حمایت از حقوق تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان آمادگی کامل دارند.
این اقدامات نه تنها به هدف شناسایی و جلوگیری از ورود کالاهای تقلبی و قاچاق به بازار انجام می‌شود، بلکه تلاش می‌کند تا از تولیدکنندگان داخلی نیز حمایت کند. در نهایت، شناسه کالا می‌تواند به عنوان ابزاری کارآمد برای ارتقای کیفیت محصولات در بازار عمل کند و اعتماد مصرف‌کنندگان را افزایش دهد. این موضوع می‌تواند به بهبود کیفیت کالاها و خدمات در بازار منجر شده و به شکل‌گیری یک بازار منسجم و شفاف کمک کند.
source