21 اردیبهشت 1404 ساعت 16:48
دانشمندان هشدار داده‌اند که نرخ پایین تولد در سراسر جهان، همراه با عوامل دیگر می‌تواند به طور بالقوه منجر به انقراض بشریت شود.
طبق آخرین اخبار علم و دانش، مطالعه‌ی تازه‌ای که جوامع باستانی و امروزی را مورد بررسی قرار داده، نشان می‌دهد که جمعیت‌های انسانی برای اینکه بتوانند به طور مطمئن از نابودی طولانی‌مدت جلوگیری کنند، حداقل به 2.7 فرزند به ازای هر زن نیاز دارند.
هشدار دانشمندان نسبت به احتمال انقراض بشریت
در حالی که اغلب تصور می‌شد نرخ باروری 2.1 فرزند به ازای هر زن، سطح جایگزینی لازم برای حفظ جمعیت است، این عدد تغییرات تصادفی در تعداد فرزندان، همچنین میزان مرگ و میر، نسبت جنسیتی و احتمال بچه‌دار نشدن برخی از بزرگسالان را در نظر نمی‌گیرد. در جمعیت‌های کوچک، این نوسانات احتمالی می‌توانند منجر به از بین رفتن کامل نسل‌های خانوادگی شوند.
در پژوهش جدیدی که در PLOS One به چاپ رسیده، تاکویا اوکابه از دانشگاه شیزوئوکا در ژاپن و همکارانش، مدل‌های ریاضیاتی را ارائه کردند که برای بررسی نحوه‌ی تأثیرپذیری بقای جمعیت‌ها از تغییرات جمعیتی مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج پژوهش آن‌ها حاکی از آن بود که به دلیل نوسانات اتفاقی در تعداد زاد و ولد، نرخ باروری حداقل 2.7 فرزند به ازای هر زن برای اجتناب قطعی از انقراض نهایی، به ویژه در جمعیت‌های کوچک، ضروری است.
همچنین، گرایش نسبت تولد به سمت جنس مؤنث، به این معنا که تعداد نوزادان دختر بیشتر از پسر باشد، می‌تواند خطر انقراض را کاهش داده و به بقای طولانی‌تر نسل‌ها کمک کند. این یافته ممکن است به توضیح یک پدیده‌ی تکاملی دیرینه کمک کند: در شرایط دشوار مانند جنگ، قحطی یا اختلالات محیطی، تمایل به تولد نوزادان دختر نسبت به پسر بیشتر است. همچنین این پژوهش نشان می‌دهد که اگرچه انقراض در جمعیت‌های بزرگ قریب‌الوقوع نیست، اما اکثر دودمان‌های خانوادگی در نهایت از بین رفته و جای خود را به دودمان‌هایی می‌دهند که فرزندان دختر بیشتری به دنیا می‌آورند.
نویسندگان این پژوهش به این نتیجه رسیده‌اند که برای حفظ واقعی جمعیت و همچنین پایداری زبان‌ها، آداب و رسوم فرهنگی و تداوم نسل‌های گوناگون خانوادگی، لازم است تا در اهداف معمول فرزندآوری تجدید نظر شود. در چند سال اخیر، هشدارهای فراوانی در مورد کاهش نرخ تولد در کشورهای پیشرفته داده شده است. این موضوع می‌تواند در بلندمدت منجر به کاهش چشمگیر جمعیت و احتمالاً نابودی کامل جمعیت برخی از کشورها در آینده شود. حتی در کوتاه مدت نیز این تغییر نگران‌کننده است، زیرا سبب سالخوردگی جمعیت می‌‌شود و تأمین منابع لازم برای مراقبت از افراد مسن را برای نسل‌های جوان دشوارتر می‌کند.
اگرچه مهاجرت در عصر کنونی موضوعی مورد بحث است، اما تردیدی نیست که کشورهای توسعه‌یافته اگر می‌خواهند از فروپاشی جمعیتی خود جلوگیری کنند، باید پذیرای مهاجران بیشتری باشند. اما محققان معتقدند که پذیرش مهاجر در بلندمدت راه حل نهایی این مسئله نخواهد بود. نرخ باروری کنونی برای کل جهان 2.3 فرزند به ازای هر زن است که از تخمین قدیمی 2.1 بیشتر است اما به طور قابل توجهی از تخمین جدید پایین‌تر است. این امر نشان می‌دهد که در زمانی نه چندان دور، یک سقوط جمعیتی جهانی رخ خواهد داد که محدود به کشورهای در حال توسعه نخواهد بود.
در پنج دهه‌ی گذشته، جمعیت کره‌ی زمین رشدی دو برابر را تجربه کرده و از مرز چهار میلیارد نفر فراتر رفته و به رقمی بالغ بر هشت میلیارد نفر رسیده است. تا به امروز، مقابله با پیامدهای ناشی از این افزایش ناگهانی جمعیت، اولویت بیشتری نسبت به نگرانی درباره‌ی روندهای آتی کاهش جمعیت داشته است. با این حال، با نزول نرخ باروری به زیر عدد 2.0 در 125 کشور از مجموع 237 کشور دنیا، آنچه زمانی یک دل‌نگرانی برای آینده به شمار می‌رفت، اکنون می‌تواند به یک بحران جهانی تبدیل شود.
چنانچه اهمیت این هشدار دست‌کم گرفته شود، پدیده‌ی انقراض بشریت می‌تواند به ترسناک‌ترین چالش جهان بدل گردد. این اتفاق ابتدا در مناطقی نظیر چین، ژاپن، کره‌ی جنوبی، استرالیا، اروپای غربی و آمریکای شمالی رخ خواهد داد و پس از آن، تقریباً در تمامی نقاط دیگر جهان نیز گسترش خواهد یافت.
source