به گزارش ایسنا، محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در آیین گشایش سرای نوآوری سلامت سیمرغ با اشاره به تحولات علمی و فناورانه در عرصه پزشکی، بر تغییرات اساسی در این حوزه تأکید کرد.
وی گفت: امروزه در دنیا شاهد انقلابهای فناورانه در پزشکی هستیم و پزشکی در آستانه تغییرات اساسی قرار دارد. این تحولات بهویژه در حوزه دادههای بزرگ و هوش مصنوعی، فضای جدیدی را برای پیشرفتهای پزشکی ایجاد کرده است.
انتقال از پزشکی کمی به پزشکی دادهمحور
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه پزشکی در گذشته بهطور عمده بر مداخلات کمی و اصلاحات جزئی در بدن متمرکز بود، افزود: پزشکی گذشته بهویژه در دورانهای اولیه، عمدتاً بر اساس مداخلات جسمی و تعدیلکننده ویژگیهای بدن انسان شکل میگرفت. در این دوره، کیفیت دادهها نقشی اساسی نداشت.
وی در ادامه توضیح داد: در دورانهای بعدی، پزشکی وارد دورهای شد که بیشتر بر اطلاعات و دادههای فردی متمرکز بود. در این دوران، درمانها بهصورت مداخلات عمیقتری همچون جایگزینی اعضای بدن یا کاهش فعالیت سیستم ایمنی انجام میشد.
ترکیب پزشکی سنتی و مدرن در عصر جدید
طهرانچی به تحول بعدی در عرصه پزشکی اشاره کرد و گفت: امروزه با گسترش دادههای بزرگ، پزشکی از حالت کمی به یک نظام پزشکی کلنگر و دادهمحور تبدیل شده است. این تغییر باعث خواهد شد که پزشکی ترکیبی شکل بگیرد که از ترکیب پزشکی سنتی و مدرن بهرهبرداری کند.
وی به نقش هوش مصنوعی در این تغییرات اشاره کرد و اظهار داشت: در این عصر جدید، ترکیب فناوریهای نوین همچون هوش مصنوعی و دادههای بزرگ، زمینه را برای انقلاب در پزشکی فراهم خواهد کرد. این تحولات نهتنها پزشکی را کارآمدتر میسازد، بلکه موجب بهبود کیفیت درمانها و ارتقای سطح سلامت جهانی خواهد شد.
تفاوتهای پزشکی جدید: از خدمات به دادههای بزرگ
محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، در ادامه سخنان خود به تفاوتهای اساسی بین پزشکی مدرن و پزشکی جدید اشاره کرد و گفت: در پزشکی مدرن که در چند دهه اخیر در کشورها به کار گرفته شده، هدف تأمین خدمات بیمهای و نزدیک شدن به عدالت در سلامت بود. در این دوره، خدمات پزشکی اهمیت داشت، اما در پزشکی جدید، ارزش نه بر اساس خدمت، بلکه بر اساس دادهها است. دادههای بزرگ هستند که میتوانند اطلاعات فردی را استخراج و تبدیل به ارزش کنند.
ارزشگذاری بر دادهها در پزشکی جدید
وی در ادامه توضیح داد: در گذشته، اگر شخصی میخواست آزمایش خون بدهد، باید هزینهای پرداخت میکرد تا نتیجه آزمایش را دریافت کند و مشخص شود که آیا بیماری دارد یا خیر. اما در عصر دادههای بزرگ، هر آزمایش خون بهعنوان یک داده به مجموعه دادهها افزوده میشود و این دادهها در کلاندادهها ارزش پیدا میکنند. بنابراین، نوع جدید بیمه، بر اساس این دادهها شکل میگیرد و در ازای هر آزمایش یا دادهای که تبدیل به اطلاعات میشود، ارزش اقتصادی ایجاد خواهد شد.
تحول در نظام پزشکی و ضرورت شتاب گرفتن در مسیر پیشرفت
طهرانچی به تحولات جدی نظام پزشکی اشاره کرد و گفت: این تحول جدید در نظام پزشکی ملزومات خاص خود را دارد. در حال حاضر، کشورهای مختلف با سرعت بالایی در این مسیر حرکت میکنند و اگر از این تحول عقب بمانیم، بهزودی شکاف دیجیتالی ایجاد خواهد شد که کشورها را به شمال و جنوب جدید تقسیم میکند.
وی افزود: در گذشته، نبوغ فردی پزشکان و دستاوردهای آنها باعث برتری کشورها در پزشکی میشد، اما در نگاه جدید، دادهها نقش اصلی را ایفا میکنند. برای همین، باید شتاب خود را حفظ کنیم و از این فرصت استفاده کنیم. اگر شتاب لازم را در این حوزه حفظ کنیم، میتوانیم بهعنوان یک ملت بزرگ، پیشرفتهای چشمگیری داشته باشیم.
ضرورت همکاری و بینرشتهای بودن در پزشکی جدید
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی همچنین بر لزوم همکاری میان رشتههای مختلف تأکید کرد و گفت: در پزشکی جدید، دیگر دادهها صرفاً پزشکی نیستند. این دادهها باید از علوم پایه، مهندسی، علوم اجتماعی و سلامت نیز تأمین شوند. رشد و پیشرفت در این زمینه تنها در صورتی محقق میشود که دانشگاهها همه این رشتهها را در خود جای دهند و مرزها را کنار بگذارند. نگاه جداگانه به هر یک از این حوزهها، مانع پیشرفت خواهد شد.
وی خاطرنشان کرد: اگر میخواهیم در این تحولات پیشتاز باشیم، باید از تفکر مرزی عبور کنیم و تمامی علوم را بهطور همزمان و یکپارچه در نظر بگیریم.
هوش مصنوعی، داده و سیمرغ؛ پزشکی در مسیر تحولی بیسابقه
محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، در ادامه سخنان خود با تأکید بر نقش حیاتی فناوریهای نوین در آینده پزشکی، بیان کرد: «دستگاههایی که امروز وارد حوزه سلامت میشوند، دیگر مانند گذشته صرفاً ابزار نیستند؛ اینبار جزئی از زندگی ما خواهند شد، در کنار ما رشد خواهند کرد و بخشی از زیستبوم سلامت میشوند.
شبکه دستگاهها، نه ابزارهای منفرد
وی با بیان اینکه دیگر نمیتوان دستگاههایی مانند MRI را صرفاً خریداری و استفاده کرد، گفت: امروز نیازمند شبکهای از دستگاهها هستیم که دادهها را تولید، تحلیل و در یک سامانه یکپارچه به اشتراک بگذارند. این رویکرد، تحولی جدی در نظام سلامت محسوب میشود.
جنگ تحمیلی، نقطه جهش پزشکی ایران
طهرانچی با اشاره به تجربههای تاریخی کشور، افزود: بسیاری از تحلیلگران معتقدند جنگ تحمیلی باعث شتابدهی به پیشرفت پزشکی در ایران شد. پزشکان ایرانی در مواجهه با بحرانها جهش علمی و حرفهای داشتند و خودباوری و نوآوری را تجربه کردند.
الگوی تربیتی؛ محور جذب دانشجویان به علوم پزشکی
این مقام مسئول با رد نگاه سطحی به گرایش جوانان به حوزه پزشکی گفت: برخی میگویند جوانان به خاطر آینده شغلی وارد علوم پزشکی میشوند، اما من معتقدم این موضوع ناشی از یک الگوی تربیتی خاص است؛ الگویی که انسان توانا میسازد، نه صرفاً انسان دانا.
دانشگاه آزاد؛ زیستبوم بینرشتهای تحول در پزشکی
وی با اشاره به ظرفیتهای دانشگاه آزاد اسلامی اظهار داشت: ترکیب چهارگانه علوم پزشکی، پایه، مهندسی و علوم اجتماعی در دانشگاه آزاد، فرصتی بینظیر برای تحول در آموزش پزشکی فراهم کرده است. در این فضا استادان و دانشجویان از رشتههای مختلف میتوانند با هم گفتوگو کنند و به تعبیری ‘سیمرغ’ شوند؛ بدون این همافزایی، تحولی اتفاق نمیافتد.
سیمرغ؛ نماد تحول در علوم پزشکی و فراتر از آن
طهرانچی ادامه داد: نماد سیمرغ که امروز با نگاهی تازه انتخاب شده، فقط یادآور پزشکی نیست، بلکه بهدرستی نمایانگر یک دگردیسی علمی و فناورانه در مسیر علوم بینرشتهای است.
زیرساختهای دانشگاه آزاد برای پزشکی دادهمحور
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ضمن اشاره به اقدامات این دانشگاه، گفت: ما حرکت شتابان در این مسیر را آغاز کردهایم. زیرساختهای لازم را آماده کردهایم و مفاهیم نوین در حوزه سلامت ترکیبی را در حال طراحی و اجرا هستیم تا با اقتدار این مسیر را ادامه دهیم.
داده؛ ثروت و امنیت قرن ۲۱
طهرانچی در ادامه سخنان خود بر اهمیت داده در دنیای امروز تأکید کرد و اظهار داشت: امروز نهتنها امنیت هر کشور، بلکه ثروت آن نیز بر پایه داده است. تصور رایگان بودن استفاده از شبکههای اجتماعی اشتباه است؛ ما با دادههای شخصی خود، هزینه واقعی را پرداخت میکنیم. دادهها ارزشمندند و باید با دقت و آگاهی از آنها حفاظت کرد.
نگاه به داده، نیازمند تحول فرهنگی و نهادی
وی خاطرنشان کرد: اکنون زمان آن فرا رسیده که نهادهای علمی، آموزشی و درمانی کشور، جایگاه داده را بازتعریف کرده و برای آن چارچوبهای قانونی، اخلاقی و فناورانه مناسب طراحی کنند. پزشکی بدون داده، دیگر معنا ندارد.
پزشکی جدید؛ داده بهعنوان ثروت ملی
محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، در سخنانی مهم به تحولات نوین در مفهوم داده و تأثیر آن در پزشکی اشاره کرد و گفت: در دنیای امروز، مفاهیم جدید اقتصادی مانند رمز ارزها، اساساً نوعی تغییر در مفهوم پول و ثروت ایجاد کردهاند. بهجای طلا، اکنون انرژی بهعنوان ارز و سرمایه بهکار گرفته میشود و شما با استخراج انرژی از منابع مختلف، ارزهایی بهدست میآورید. این تغییرات، بهویژه در حوزههای فناوری و هوش مصنوعی، نشاندهنده ظهور مفاهیم جدیدی است که با دادهها و ارزش آنها ارتباط مستقیم دارد.
وی ادامه داد: دادهها امروز بهعنوان ثروت ملی شناخته میشوند. درست مانند معدنهایی که در زیر زمین پنهان هستند، دادهها نیز در زیر پای ما نهفتهاند و باید از آنها بهدرستی بهرهبرداری کرد. وقتی کشوری با جمعیت عظیم و منابع جغرافیایی متنوع دارد، آن کشور بهطور بالقوه یک منبع غنی از داده است که میتواند ارزشآفرین باشد. در حوزه سلامت، بهویژه، این دادهها میتوانند به یک ذخیره ژنتیکی و سرمایهای تبدیل شوند که ارزش آن با هیچچیز قابل مقایسه نیست.
پزشکی دادهمحور و لزوم توجه به دادهها
طهرانچی با اشاره به لزوم توجه به این تحول در پزشکی گفت: ما باید در پزشکی به گونهای عمل کنیم که این دادهها به یک سرمایه ملی تبدیل شوند. تولید داده در یک کشور به معنای ایجاد ثروت است، بهویژه زمانی که مردم به سلامت خود اهمیت دهند و دادههای سلامت خود را بهطور مستمر تولید کنند.
وی در ادامه اظهار داشت: استفاده از خدمات بهظاهر رایگان در شبکههای اجتماعی مانند اینستاگرام و واتساپ، این تصور را ایجاد کرده است که دادهها بدون هزینه هستند، در حالی که واقعیت این است که ما با دادههای خود هزینههای سنگینی را میپردازیم. در واقع، هر کنش و فعالیت ما داده تولید میکند که بهطور غیرمستقیم ارزش اقتصادی ایجاد میکند.
این مقام مسئول با تأکید بر اهمیت دادههای بزرگ در تحول پزشکی گفت: ساختار دادههای بزرگ میتواند به شخصیسازی درمانها و خدمات پزشکی کمک کند. این دادهها وقتی ارزش پیدا میکنند که در یک زیستبوم بزرگ و با هدف خدمت به جامعه تجزیه و تحلیل شوند. پزشکی جدید باید بهطور جدی به این تحولات توجه کند و روندهای جدید را درک کند.
طهرانچی همچنین به گذشته پزشکی ایران و گسترش بیمارستانها اشاره کرد و گفت: امروز که شاهد بیمارستانهای مجهز در ایران هستیم، باید یادآور شویم که آغاز این تحول از نوآوریهایی بود که در گذشته انجام شد. در آینده نیز، نوآوریهای جدید در پزشکی میتوانند تأثیرات زیادی داشته باشند و باید برای آینده کشور با همت و بدون منت برای ملت حرکت کنیم.
وی در پایان افزود: اگر غفلت کنیم، باید پاسخگوی تاریخ باشیم. اما اگر در مسیر پیشرفت و نوآوری حرکت کنیم، میتوانیم به آیندهای روشن و موفق دست یابیم.
طهرانچی تأکید کرد که پزشکی جدید، در حقیقت، مرهون شناخت فضای جدید دادهها و روندهای فناورانه است که میتواند تحولی بزرگ در عرصه سلامت ایجاد کند.
انتهای پیام