در حالی که ایدیوکراسی در زمان اکران، با استقبال چندانی از سوی منتقدان و مخاطبان روبرو نشد، اما با گذشت زمان، به عنوان یک پیش‌بینی طعنه‌آمیز و تلخ از آینده احتمالی بشریت شناخته شده است. بسیاری از بینندگان، شباهت‌های نگران‌کننده‌ای بین دنیای به تصویر کشیده شده در فیلم و روندهای کنونی در جامعه خود مشاهده می‌کنند. یکی از مهم‌ترین انتقاداتی که این اثر به آن می‌پردازد، مسئله ضدروشنفکری است.

علاوه بر ضدروشنفکری، ایدیوکراسی به مسائل دیگری مانند رشد جمعیت، تأثیرات افراد بدون فرزند و نقش سرمایه‌داری در رشد جمعیت نیز می‌پردازد. فیلم نشان می‌دهد که چگونه رشد بی‌رویه جمعیت می‌تواند منجر به کاهش منابع، تخریب محیط زیست و افزایش فقر و نابرابری شود. همچنین، فیلم به این نکته اشاره می‌کند که چگونه سیستم سرمایه‌داری برای حفظ سود خود، به رشد جمعیت وابسته است.

3- The Death of Stalin (محصول سال ۲۰۱۷)

فیلم «مرگ استالین» (The Death of Stalin)، به کارگردانی آرماندو یانوچی، یک کمدی سیاه گزنده و هجویه‌ای تند و تیز است که در پس‌زمینه خفقان‌آور و رعب‌آور مسکو در دوران حکومت استالین به وقوع می‌پیوندد. در این دوران، نفوذ و نظارت همه‌جانبه ژوزف استالین (با بازی آدرین مک‌لافلین) بر همه چیز سایه افکنده است.

هنگامی که استالین ناگهان سکته می‌کند و در نهایت جان خود را از دست می‌دهد، نزدیک‌ترین مشاوران و اعضای کمیته مرکزی حزب کمونیست، در یک سردرگمی و آشفتگی عمیق فرو می‌روند. آن‌ها که سال‌ها تحت سلطه دیکتاتوری مطلق استالین زندگی کرده‌اند، نمی‌دانند چگونه باید این وضعیت بحرانی را مدیریت کنند. مسئله اینجاست که آن‌ها نمی‌توانند پزشک حاذقی برای مداوای رهبر خود پیدا کنند، زیرا اکثر پزشکان ماهر یا «در سیاهچاله‌ها هستند یا مرده‌اند».

فیلم مرگ استالین یک هجو تند و ملموس است که پیامدهای زندگی در یک دنیای پساحقیقت را به شکلی هنرمندانه مورد بررسی قرار می‌دهد. در رژیم‌های دیکتاتوری، حقیقت قربانی مصلحت می‌شود و واقعیت‌ها دستکاری و تحریف می‌شوند تا به نفع حاکمان باشد. وقتی یک دیکتاتور تا بی‌نهایت قدرت داشته باشد و خود را جاودانه و شکست‌ناپذیر جلوه دهد، هر گونه مخالفت و انتقادی سرکوب می‌شود و افراد تحصیل‌کرده و متخصص، به عنوان دشمن تلقی می‌شوند.

یکی از نکات برجسته فیلم، تطابق استادانه رویدادهای تاریخی با لنز هجوآمیز و کمدی است. واقعیت‌های این دوره از تاریخ، به خودی خود آنقدر مسخره و مضحک بوده‌اند که به نظر می‌رسد تصویرسازی هجوآمیز از این ماجرا، بهترین و مناسب‌ترین روش برای کاوش در این بخش تاریک از تاریخ است. بازی‌های درخشان بازیگران، از جمله استیو بوشمی در نقش نیکیتا خروشچف و سیمون راسل بیل در نقش لاورنتی بریا، این اثر را به یکی از بهترین فیلم‌های سیاسی تبدیل کرده است.

4- Inside Job (محصول سال ۲۰۱۰)

چارلز فرگوسن، سرمایه‌گذار سابق و دانش‌آموخته علوم سیاسی و ریاضیات، با توجه به پیشینه و تخصص خود دیدگاه منحصربه‌فردی نسبت به بحران مالی جهانی سال ۲۰۰۸ داشت. او با دغدغه‌مندی عمیق نسبت به این موضوع، زمان و دانش خود را صرف ساخت یک مستند تحقیقی کرد که در نهایت با روایت مت دیمون و با نام «کارِ داخلی» (Inside Job) منتشر شد و توانست جایزه اسکار بهترین فیلم مستند بلند در سال ۲۰۱۱ را از آن خود کند.

بحران مالی جهانی سال ۲۰۰۸ نه تنها اقتصاد جهانی را به لرزه درآورد، بلکه زندگی میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار داد و سرنوشت بسیاری را تغییر داد. منشا این بحران، پیچیده و چندلایه به نظر می‌رسید و متاسفانه توسط گروه‌هایی که از جهل و ناآگاهی عمومی سود می‌بردند، عامدانه مبهم‌تر شده بود.

مستند کارِ داخلی با کنکاشی عمیق و موشکافانه، به بررسی دقیق این رویداد می‌پردازد و به این سوالات اساسی پاسخ می‌دهد که دقیقا چه اتفاقی افتاد؟ چگونه این بحران می‌تواند دوباره تکرار شود؟ و چگونه مردم عادی از این بحران متضرر می‌شوند، در حالی که معماران فاجعه، پاداش‌ها و سودهای کلان را درو می‌کنند؟

«کارِ داخلی» مستندی بسیار صریح، بی‌پرده و سرراست است. این فیلم، از حاشیه‌پردازی و ارائه اطلاعات غیرضروری خودداری می‌کند و به طور مستقیم به اصل موضوع می‌پردازد. همین رویکرد، به موضوع مهم و حساس فیلم، وزن و اهمیت بیشتری می‌بخشد.

فرگوسن در این مستند، با استفاده از مصاحبه با کارشناسان، تحلیلگران و سیاستمداران، به بررسی نقش بانک‌های بزرگ، شرکت‌های بیمه، آژانس‌های رتبه‌بندی اعتباری و نهادهای دولتی در ایجاد و تشدید این بحران می‌پردازد. او نشان می‌دهد که چگونه طمع، فساد و بی‌مسئولیتی این نهادها، منجر به فروپاشی سیستم مالی جهانی و وارد آمدن خسارات جبران‌ناپذیری به اقتصاد و جامعه شد.

یکی از نکات برجسته این اثر افشای روابط پنهان و منافع مشترک بین وال استریت و واشنگتن است. فرگوسن نشان می‌دهد که چگونه بسیاری از مقام‌های دولتی ایالات متحده، پس از ترک مناصب خود، به استخدام شرکت‌های مالی بزرگ در می‌آیند و از دانش و نفوذ خود برای پیشبرد منافع این شرکت‌ها استفاده می‌کنند.

5- The Favourite (محصول سال ۲۰۱۸)

فیلم «سوگلی» (The Favourite)، به کارگردانی یورگوس لانتیموس، یک درام تاریخی با روایتی غیرمتعارف و نگاهی متفاوت به روابط قدرت در دربار سلطنتی بریتانیا در اوایل قرن هجدهم است. در این فیلم، ملکه آن (با بازی اولیویا کولمن) در راس قدرت قرار دارد اما به دلیل مسائل شخصی و عاطفی، تمایلی به اداره امور کشور ندارد.

ملکه آن، زنی آسیب‌پذیر و درگیر با مشکلات روحی و روانی است. او از یک سو، به پرورش خرگوش‌های دست‌آموز مشغول است و از سوی دیگر، برای سقط جنین‌های متعدد خود عزاداری می‌کند. این مسائل، او را از تمرکز بر امور مملکتی باز می‌دارد و باعث می‌شود که به شدت به اطرافیان خود وابسته باشد.

در این میان، دو خواهرزاده ملکه به نام‌های ابیگیل هیل (با بازی اما استون) و لیدی سارا چرچیل (با بازی ریچل وایز)، برای جلب توجه و محبت ملکه با یکدیگر رقابت می‌کنند. هر کدام از آن‌ها که بتواند نظر ملکه را به خود جلب کند عملا کنترل تصمیمات، نفوذ و دارایی‌های ملکه را در دست خواهد گرفت و به قدرت واقعی در دربار تبدیل خواهد شد.

بیشتر بخوانید