1

ناسا به ثبت تصاویر جذاب از مریخ‌نورد Curiosity عادت دارد، اما در تاریخ ۲۸ فوریه ۲۰۲۵، در روز مریخی ۴۴۶۶ مأموریت، اتفاقی بی‌سابقه رخ داد؛ این مریخ‌نورد در حین حرکت توسط یکی از مدارگردهای ناسا از فضا شکار شد.

تصویری نادر از Curiosity در حال حرکت

این عکس نادر توسط دوربین HiRISE (آزمایش تصویربرداری علمی با وضوح بالا) ثبت شد که بر روی مدارگرد Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) نصب شده است.
این دوربین که توسط دانشمندان دانشگاه آریزونا کنترل می‌شود، نمایی بسیار دقیق از سطح مریخ ارائه می‌دهد. در این تصویر، Curiosity به‌صورت نقطه‌ای تیره در ابتدای ردپایی بلند دیده می‌شود که مسافتی حدود ۳۲۰ متر را روی سطح سیاره سرخ طی کرده است. این ردپاها نتیجه حدود ۱۱ رانندگی هستند که از ۲ فوریه ۲۰۲۵ آغاز شده‌اند.

حرکت به سوی مقصد علمی جدید

در طول این مسیر، Curiosity با حداکثر سرعت ۰٫۱ مایل در ساعت (۰٫۱۶ کیلومتر در ساعت) حرکت کرده و از کانال Gediz Vallis به سوی منطقه‌ای در حرکت است که احتمال دارد دارای ساختارهای جعبه‌ای شکل باشد که توسط آب‌های زیرزمینی باستانی در میلیاردها سال پیش ایجاد شده‌اند.

مدارگرد Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) و نقش حیاتی آن

MRO؛ کارآگاهی فضایی از سال ۲۰۰۶

مدارگرد MRO از سال ۲۰۰۶ در مدار مریخ قرار دارد و مانند کارآگاهی کیهانی، نشانه‌های آب را جست‌وجو می‌کند، وضعیت آب‌وهوای سیاره را بررسی می‌کند و مکان‌های فرود آینده را شناسایی می‌کند.

قابلیت‌های دوربین HiRISE

دوربین HiRISE این مدارگرد، تصاویر فوق‌العاده دقیقی ثبت می‌کند؛ به‌حدی که می‌توان تخته‌سنگ‌ها و رد گرد و غبار روی سطح مریخ را مشاهده کرد. این داده‌ها در طول سال‌ها، یکی از غنی‌ترین آرشیوهای مریخی را شکل داده‌اند.

پل ارتباطی با زمین

علاوه بر ثبت عکس، مدارگرد نقش مهمی در ارتباطات ایفا می‌کند. این سیستم اطلاعات میان زمین و مریخ‌نوردهایی مانند Perseverance و Curiosity را منتقل می‌کند و مانند نقطه اتصال وای‌فای کیهانی عمل می‌کند.

چرا Curiosity هنوز در مریخ فعال است؟

مأموریت علمی فراتر از عکس‌برداری

Curiosity فقط برای ثبت تصاویر زیبا به مریخ نرفته است. این مأموریت که از سال ۲۰۱۲ آغاز شد، به دنبال پاسخ به پرسشی کلیدی است: «آیا مریخ زمانی قابلیت میزبانی از حیات میکروبی را داشته است؟»

فعالیت‌ها و کشفیات

برای یافتن پاسخ، مریخ‌نورد در دهانه Gale به کاوش محیط‌های باستانی پرداخته است؛ از حفاری سنگ‌ها و تجزیه خاک گرفته تا بررسی اقلیم و زمین‌شناسی سیاره. کشفیاتی چون وجود رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و مواد شیمیایی مورد نیاز برای حیات در لیست یافته‌های مهم آن قرار دارند.

ادامه فعالیت پس از یک دهه

حتی پس از بیش از یک دهه، Curiosity همچنان فعال است و به‌سوی لایه‌های بالاتر و قدیمی‌تر تاریخ مریخ حرکت می‌کند تا شواهد بیشتری از گذشته آن بیابد.

نگاهی دقیق‌تر به مسیر اخیر Curiosity

برنامه‌ریزی دقیق برای هر حرکت

مسیر مریخ‌نورد به‌صورت روزانه توسط مهندسان آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا (JPL) در کالیفرنیا طراحی می‌شود. دکتر داگ الیسون، رئیس تیم برنامه‌ریزی Curiosity در JPL می‌گوید: «با مقایسه زمان ثبت تصویر توسط HiRISE با دستورات روزانه مریخ‌نورد، متوجه شدیم که Curiosity در حال اتمام یک مسیر ۲۱ متری بوده است.»

جزئیات تصویربرداری HiRISE

تصاویر HiRISE معمولاً سیاه‌وسفید هستند، اما نواری رنگی در مرکز تصویر برای افزایش وضوح فضایی استفاده می‌شود. اگرچه قبلاً تصاویری رنگی از Curiosity ثبت شده بود، این‌بار مریخ‌نورد در بخش سیاه‌وسفید تصویر قرار داشت.

ردپاهایی که داستانی را بازگو می‌کنند

ردی به‌سوی شیب تند

در تصویر اخیر، ردپای مریخ‌نورد روی سطح مریخ ادامه یافته و به پای یک شیب تند می‌رسد. از زمان ثبت این تصویر، Curiosity موفق به صعود از آن شیب شده است و در صورت پیشرفت بدون مشکل، انتظار می‌رود طی یک ماه آینده به محل علمی جدید خود برسد.

یادگاری‌هایی از یک سفر طولانی

ردپایی که برجای مانده ممکن است ماه‌ها باقی بماند، مگر اینکه بادهای مریخی آن‌ها را پاک کنند. هر اثر از چرخ‌ها، بخشی از داستانی ۱۰ ساله است که هنوز هم ادامه دارد.

آینده اکتشافات مریخی

ادامه مسیر با Perseverance و برنامه‌های آینده

سفر Curiosity تنها بخشی از یک تلاش بزرگ برای کشف سیاره‌ای دیگر است. ناسا و دیگر آژانس‌های فضایی در حال طراحی مراحل بعدی هستند، از جمله جمع‌آوری نمونه‌های سنگ توسط Perseverance که روزی به زمین بازگردانده خواهند شد.

رؤیاهایی که به واقعیت نزدیک می‌شوند

طرح‌هایی برای ارسال هلیکوپترهای بیشتر، مأموریت‌های پیچیده بازگرداندن نمونه‌ها و حتی اعزام فضانوردان در دهه ۲۰۳۰ در دستور کار قرار دارد؛ اهدافی که زمانی تنها در داستان‌های علمی‌تخیلی دیده می‌شدند.

نقش Curiosity در آینده بشر

هر کشف Curiosity الهام‌بخش و پایه‌گذار این مأموریت‌های آینده است. این مریخ‌نورد نشان داده که حتی یک حرکت آرام و دقیق می‌تواند زمینه‌ساز رؤیاهای بزرگ بشری باشد.