از بهترین انواع روش مطالعه عربی برای امتحان می‌توان به «یادداشت لغات»، «خلاصهنویسی قواعد»، «یادگیری همزمان قواعد و ترجمه»، «تمرین قواعد»، «تمرین لغات» و «به‌کارگیری منابع جانبی» اشاره کرد. داوطلبان کنکور نیز می‌توانند از روش‌هایی مانند «گردآوری لغات»، «دسته‌بندی قواعد»، «تست زدن» و «بررسی تست‌ها» کمک بگیرند. اگر با بخش‌های بعدی این مطلب از مجله فرادرس همراه باشید، تمامی این روش‌ها را به‌علاوه چند تکنیک کاربردی در مورد یادگیری لغات و قواعد عربی می‌آموزید.
بهترین روش مطالعه عربی
درس عربی و یادگیری آن یکی از دغدغه‌های اصلی دانش‌آموزان دوره متوسطه و داوطلبان کنکور سراسری است. اگر در حال خواندن این مطلب هستید، حتماً یا قصد دارید برای امتحانات مدرسه آماده شوید یا می‌خواهید در آزمون سراسری کنکور شرکت کنید. در این مطلب، روش‌ها و تکنیک‌هایی را آموزش می‌دهیم که به کمک آن‌ها می‌توانید درس عربی را به‌طور مؤثر یاد بگیرید و نکته‌ها و لغات آن را در حافظه خود ثبت کنید. عناوین این روش‌ها را به‌طور خلاصه در جدول زیر مشاهده می‌کنید.
| روش مطالعه عربی برای امتحانات ↓ | روش مطالعه عربی برای کنکور ↓ |
| یادداشت لغات عربی | گردآوری لغات عربی |
| خلاصه کردن قواعد | دسته‌بندی قواعد |
| یادگیری همزمان قواعد و ترجمه | تست زدن |
| تمرین قواعد | بررسی تست‌ها |
| تمرین لغات | |
| به‌کارگیری منابع جانبی |
در بخش‌های بعدی، روش‌های مربوط به این دو دسته را با مثال‌هایی از کتابهای درسی بررسی می‌کنیم.
روش مطالعه عربی برای امتحانات
اگر در حال آمده شدن برای امتحانات مدرسه هستید و می‌خواهید امتحان درس عربی را با موفقیت پشت سر بگذارید، حتماً به روش‌های کاربردی زیر توجه داشته باشید:
- یادداشت کردن لغات عربی
- خلاصه کردن و دسته‌بندی قواعد
- یادگیری همزمان قواعد و ترجمه
- تمرین قواعد
- تمرین لغات
- استفاده از منابع جانبی
در بخش‌های بعدی، هرکدام از این روش‌ها را با مثال‌هایی از کتابهای عربی دوره متوسطه توضیح می‌دهیم.
۱. یادداشت کردن لغات عربی
کتابهای عربی تمام مقاطع دوره متوسطه، از هفتم تا دوازدهم، شامل تعدادی از لغات مهم عربی هستند. اتفاقاً بخش مهمی از سؤالات امتحانات عربی نیز به همین لغات مربوط مربوط می‌شود. بنابراین، لازم است این لغات را به‌طور کامل و بادقت بیاموزید. ازآنجایی‌که لغات عربی بهصورت پراکنده آموزش داده می‌شوند و ممکن است برخی از آن‌ها نیز در درس‌های متوالی تکرار شوند، در قدم اول باید لغات را بهصورت یک‌جا در دفترچه‌ای یادداشت کنید. با این کار، مجموعه‌ای از لغات مهم عربی را برای خود گردآوری می‌کنید که به‌راحتی و در کمترین زمان می‌توانید آن‌ها را بخوانید و مرور کنید.
هنگام یادداشت کردن لغات عربی، به نکتههای زیر دقت کنید:
- هر لغت و معنای آن را در دو صفحه جداگانه بنویسید: به عبارت دیگر، در یک صفحه، لغت عربی را بنویسید و سپس در صفحه مقابل و در همان سطر، معنای آن را بنویسید. این کار باعث می‌شود با خواندن هر لغت عربی، کمی فکر کنید و قبل از دیدن ترجمه آن، معنای کلمه مورد نظر را حدس بزنید.
- سعی کنید در کنار هر لغت عربی، نوع آن کلمه را هم بنویسید. مثلاً: «مَسرور» ← اسم مفعول
- اگر کلمه‌ای جمع مکسر دارد، حتماً آن را هم در دفترچه خود یادداشت کنید: این کار باعث می‌شود لغات مفرد و صورت جمع آن‌ها را همزمان یاد بگیرید. مثلاً: «حَدیقَة» ← جمع: حَدائِق
- سعی کنید کلمه‌های هم‌خانواده را در یک صفحه و کنار هم بنویسید. مثلاً: جالِس، مُجالَسَة، جَلیس.
- هر بار به کلمه‌های مترادف یا متضاد مشاهده کردید، آن‌ها را در یک صفحه و در کنار هم بنویسید: حتی می‌توانید برای نشان دادن رابطه آن‌ها از علامت‌های «=» و «≠» استفاده کنید. مثلاً: خَطیئَة = ذَنب / أَفاضِل ≠ أَراذِل
در ادامه، این روش‌ها را بهصورت تصویری نشان داده‌ایم.
۲. خلاصه کردن و دسته‌بندی قواعد
در هرکدام از درس‌های کتابهای عربی، بخشی از قواعد این زبان آموزش داده شده است. قواعد برخی از درس‌ها به هم ارتباط دارند اما برخی از آن‌ها ممکن است مربوط به موضوعات کاملاً متفاوتی باشند. گاهی نیز قواعد مربوط به یک مبحث در چند درس متوالی آموزش داده می‌شود. به همین علت، توصیه می‌کنیم خلاصهای از قواعد کتاب عربی خود را در دفتری یادداشت کنید. با این کار، به خلاصهای از تمام نکته‌ها دسترسی خواهید داشت و خواندن و مرور آن‌ها برایتان راحت‌تر می‌شود. برای خلاصه کردن و دسته‌بندی قواعد عربی، به نکتههای زیر دقت داشته باشید:
- قواعد هر مبحث را در کنار هم بنویسید: حتی اگر در چند درس جداگانه تدریس شده باشند. مثلاً در کتاب عربی هفتم، قواعد صرف فعل‌های ماضی در درس‌های پنجم، ششم و هفتم آموزش داده شده‌اند. شما می‌توانید خلاصه این مبحث را بهصورت یک‌جا و در کنار هم بنویسید.
- هنگام خلاصهنویسی قواعد نیازی نیست برای آن‌ها مثالی بنویسید: اگر این کار به یادگیری مباحث کمک می‌کند، می‌توانید برای هر نکته، یک یا دو مثال بیاورید.
- به‌جای اینکه خلاصه قواعد را پشت سر هم و در قالب متن طولانی بنویسید، می‌توانید آن‌ها را به شکل نمودار دربیاورید: این کار باعث می‌شود ارتباط بین نکته‌ها را بهتر درک کنید و آن‌ها را بهتر نیز به یاد بیاورید. مثلاً مبحث «فعل نهی» از عربی نهم را می‌توانید با نمودار زیر نشان بدهید. برای یادگیری بهتر قواعد عربی نهم و ساخت نمودارهای کاربردی می‌توانید از مطلب «قواعد عربی پایه نهم» کمک بگیرید.
- برخی از قواعد در درس‌ها و حتی مقاطع مختلف تکرار می‌شوند. همچنین طی درس‌های بعدی، نکتههای بیشتری در مورد آن‌ها بیان می‌شود. بنابراین، پیشنهاد می‌کنیم دفتر خلاصه قواعد خود را نگه دارید و در مقاطع بعدی، با اضافه کردن نکتههای بعدی، آن را کامل کنید.
۳. یادگیری همزمان قواعد و ترجمه
دو مبحث «قواعد» و «ترجمه» در عربی ارتباط تنگاتنگی با هم دارند. به عبارت دیگر، برای ترجمه هر ساختار دستوری از روش یکسانی استفاده می‌شود. با توجه به این نکته، سعی کنید قواعد عربی و روش ترجمه آن را همزمان و در کنار هم یاد بگیرید. در هر درس، نحوه ترجمه ساختارهای دستوری آموزش داده شده است. فقط کافی است آن‌ها را خلاصه کرده و در دفتر خود یادداشت کنید. البته در این مورد به نکتههای زیر هم دقت داشته باشید:
- هنگام خلاصهنویسی قواعد، اگر در کتاب درسی به روش ترجمه آن‌ها نیز اشاره شده است، حتماً خلاصهای از آن را یادداشت کنید: مثلاً در درس چهارم از کتاب عربی هشتم، علاوهبر آموزش ساختار فعل‌های مضارع، روش ترجمه آن‌ها هم بررسی شده است.
- هنگام یادداشت کردن لغات عربی، ممکن است با ساختارهایی روبه‌رو شوید که روش خاصی برای ترجمه آن‌ها وجود دارد. می‌توانید ساختار این کلمه‌ها را در دفترچه لغات خود بنویسید: مثلاً در کتاب عربی نهم از «تَعرِفونَني» (مرا می‌شناسید) استفاده شده است. اگر بدانید که ساختار آن بهصورت «فعل + نون وقایة + مفعول» است، روش ترجمه کردن آن را بهتر یاد می‌گیرید.
در تصویر زیر، برخی از ساختارهای پرتکرار عربی دوره متوسطه را نشان داده‌ایم و روش ترجمه آن‌ها را نیز مشخص کرده‌ایم. در فیلم آموزش ترجمه از عربی به فارسی فرادرس، نکتههای بیشتری در مورد ساختارهای دستوری و روش ترجمه آن‌ها بیان شده است.
۴. تمرین قواعد
برای اینکه قواعد عربی را به‌خوبی یاد بگیرید، خواندن یا خلاصهنویسی آن‌ها کافی نیست! باید آن‌ها را بارها و بارها مرور کنید. خوشبختانه برای هرکدام از درس‌ها، تمرین‌های نیز در کتابهای عربی آمده است که با حل کردن آن‌ها می‌توانید سطح یادگیری خود را بسنجید. با این حال، اگر فرصت زیادی تا امتحان‌های پایانی دارید و می‌خواهید قواعد عربی را با جدیت تمرین کنید، پیشنهاد می‌کنیم از روش‌های زیر استفاده کنید:
- جمله به جمله متن درس‌ها را در برگه‌ای جداگانه بنویسید و سعی کنید نقش و نوع کلمه‌های آن را مشخص کنید. مثلاً درس سوم از کتاب عربی هشتم با جمله «دَخَلَ الْمُدَرِّسُ فِي الصَّفِّ» شروع می‌شود. نقش و نوع کلمه‌های این جمله را می‌توانیم بهصورت زیر مشخص کنیم. برای آشنایی بیشتر با قواعد عربی هشتم می‌توانید به فیلم آموزش عربی پایه هشتم فرادرس مراجعه کنید.
دَخَلَ الْمُدَرِّسُ فِي الصَّفِّ.
دَخَلَ: فعل ماضی
الْمُدَرِّسُ: فاعل
فِي الصَّفِّ: جارّ و مجرور
- در مرحله بعد، اعراب کلمه‌های همان جمله را مشخص کنید. قاعدتاً در این حالت، فقط باید اعراب اسم‌ها و صفت‌ها را نشان بدهید. همان‌طور که در مثال زیر نشان داده شده است.
دَخَلَ الْمُدَرِّسُ فِي الصَّفِّ.
دَخَلَ: فعل ماضی
الْمُدَرِّسُ: فاعل و مرفوع
فِي الصَّفِّ: جارّ و مجرور
- اکنون می‌توانید هر نکته دیگری را که در مورد اسم‌ها، فعل‌ها، صفت‌ها و… یاد گرفته‌اید، روبه‌روی کلمه‌ها بنویسید. مانند آنچه در مثال زیر آمده است.
دَخَلَ الْمُدَرِّسُ فِي الصَّفِّ.
دَخَلَ: فعل ماضی، ثلاثی مجرد، لازم، فعل صحیح و سالم
الْمُدَرِّسُ: فاعل و مرفوع، معرب، مشتق (اسم مفعول)، معرفه به أَل
فِي: حرف جرّ و مبنی
الصَّفِّ: مجرور به حرف جرّ، معرب، جامد، معرفه به أَل
روشی که توضیح دادیم حالت ساده شده «تجزیه و ترکیب» عربی است. با این روش می‌توانید همه قواعدی را که یاد گرفته‌اید یک‌جا مرور کنید. همچنین دقت داشته باشید که بسیاری از سؤالات امتحانی از متن درس‌ها انتخاب می‌شوند. بنابراین، شاید جمله‌ای که در حال بررسی آن هستید، همان سؤال امتحانی باشد!
۵. تمرین لغات
یادگیری لغات عربی هم مانند قواعد این زبان نیازمند تمرین و تکرار است. برای مرور کردن لغات عربی، به‌جای اینکه آن‌ها را پشت سر هم بخوانید و حفظ کنید، توصیه می‌کنیم روش‌های زیر را به کار ببرید:
- لغات عربی را با توجه به ارتباط معنایی آن‌ها یاد بگیرید: مثلاً همه لغات مربوط به «حیوانات» یا کلمه‌های مربوط به موضوع «رنگ‌ها» را با هم بخوانید. حتی می‌توانید آن‌ها را بهصورت نمودار‌هایی مشابه تصویر زیر درآورید.
- برای یادگیری بهتر اسم‌ها و صفت‌ها، بهترین و مؤثرین روش این است که با آن‌ها جمله بسازید: نیازی نیست از جمله‌های سخت و پیچیده استفاده کنید. با ساخت جمله‌های ساده هم می‌توانید معنای آن‌ها را در ذهن خود ثبت کنید. مثلاً در درس اول عربی هفتم از لغت «اللَّوْحَة» به معنی «تابلو» استفاده شده است. می‌توانید با این کلمه، جمله ساده «اللَّوْحَة جَمیلَةٌ» را بسازید و معنای آن را بهتر یاد بگیرید.
- برای مرور کردن معنای فعل‌ها، ساده‌ترین راه این است که آن‌ها را صرف کرده و سپس معنی کنید: با این روش هم معنای آن‌ها را مرور می‌کنید و هم صرف فعل‌ها را بهتر یاد می‌گیرید. مثلاً فعل «فَرِحَ» در کتاب عربی هفتم آمده است. با صرف کردن آن بهصورت «فَرِحَ» (خوشحال شد)، «فَرِحا» (خوشحال شدند)، «فَرِحوا» (خوشحال شدند) و… معنی و ساختار این فعل را مرور می‌کنید.
۶. استفاده از منابع جانبی
قواعدی که در کتابهای درسی آموزش داده می‌شوند، معمولاً بهصورت خلاصه نوشته شده‌اند. هرکدام از آن‌ها نکته‌ها و جزئیات دیگری نیز دارند که در کتابهای درسی به آن‌ها پرداخته نمی‌شود. برای رفع این مشکل می‌توانید علاوهبر کتابهای درسی، از منابع جانبی، مانند کتابهای کمک‌آموزشی، ویدئوها و… کمک بگیرید. البته در مورد یادگیری لغات عربی چنین مشکلی وجود ندارد. لغاتی که باید یاد بگیرید، همان کلمه‌هایی هستند که در متن درس‌ها آمده‌اند.
نحوه مطالعه عربی با فیلم های آموزشی فرادرس
در بخش قبل به این نکته اشاره کردیم که برای یادگیری قواعد عربی، بهتر است در کنار کتاب درسی از منابع جانبی هم کمک بگیریم. یکی از بهترین انواع منابع کمک‌آموزشی، فیلم‌های آموزشی هستند. این نوع از فیلم‌ها، به‌نوعی فضای کلاس و تدریس معلم را برای دانش‌آموزان تداعی می‌کنند. دانش‌آموزان با مشاهده این فیلم‌های آموزشی می‌توانند در کنار یادگیری قواعد، با تلفظ لغات نیز آشنا شوند. در فرادرس، مجموعه متنوعی از فیلم‌های آموزشی برای درس عربی تهیه شده است. عنوان برخی از این آموزش‌ها را در فهرست زیر مشاهده می‌کنید:
برای دسترسی به سایر آموزش‌های حوزه عربی فرادرس، می‌توانید از مجموعه فیلم‌های آموزشی زیر نیز کمک بگیرید. مشاهده این مجموعه‌ها، نه‌تنها برای دانش‌آموزان، بلکه برای دانشجویان و علاقه‌مندان زبان عربی نیز مفید خواهد بود.
روش مطالعه عربی کنکور
اگر در حال آماده شدن برای کنکور سراسری هستید و می‌خواهید در درس عربی بالاترین درصد را بزنید، بخش‌های بعدی این مطلب را با دقت بخوانید. در ادامه، قصد داریم روش‌های زیر را با هم بررسی کنیم:
- گردآوری لغات عربی
- دسته‌بندی قواعد
- تست زدن
- بررسی تست‌ها و خودارزیابی
در بخش‌های بعدی، این روش‌ها را با مثال‌هایی از کتابهای درسی آموزش می‌دهیم.
۱. گردآوری لغات عربی
هرکدام از کتابهای عربی هفتم تا دوازدهم، تعدادی از لغات مهم عربی را آموزش می‌دهند. برخی از این لغت‌ها بهصورت فهرست در ابتدای درس آمده‌اند اما برخی دیگر در متن درس‌ها و تمرین‌ها به کار رفته‌اند. اگر می‌خواهید این لغات را به‌خوبی یاد بگیرید، باید همه آن‌ها را در دفتری برای خود یادداشت کنید تا هم برای مرور کردن لغات، به همه آن‌ها دسترسی داشته باشید و هم ارتباط آن‌ها را با یکدیگر تشخیص بدهید. هنگام گردآوری این لغات به نکتههای زیر دقت داشته باشید:
- برخی از لغات تکراری هستند. یعنی لغتی که در کتاب عربی هفتم آمده است، شاید در عربی یازدهم نیز تکرار شده باشد. بنابراین، یادداشت کردن لغات را از عربی هفتم شروع کنید و به‌تدریج به سراغ کتابهای بعدی بروید: با این کار، لغات تکراری را به‌راحتی تشخیص می‌دهید.
- برخی از لغات عربی مقاطع مختلف ممکن است هم‌ریشه باشند. مثلاً ممکن است لغتی را در عربی هشتم بخوانید که هم‌خانواده آن در عربی یازدهم آمده است. سعی کنید هر بار هم‌خانواده لغتی را دیدید، آن را در کنار همان لغت یادداشت کنید: با این کار، معنای آن‌ها را بهتر یاد می‌گیرید.
- تعدای از لغات مقاطع مختلف با هم ارتباط معنایی دارند. مثلاً ممکن است در عربی دهم نام عربی یکی از رنگ‌ها را بخوانید. سپس در عربی دوازدهم نام عربی رنگ دیگری را یاد بگیرید. سعی کنید به مرور لغات مرتبط را شناسایی کنید و آن‌ها را در کنار هم، در دفتر خود یادداشت کنید.
- لغات مترادف و متضاد را هم فراموش نکنید: اگر بین لغات مقاطع مختلف، رابطه تضاد یا ترادف را مشاهده کردید، آن لغت‌ها را کنار هم در دفتر خود بنویسید.
- حالت های مختلف کلمه‌ها را به خاطر بسپارید: مثلاً در کتاب عربی یازدهم انسانی از لغت «فَنّ» به معنی «هنر» استفاده شده است. «فُنون» جمع مکسر این کلمه است. به‌عنوان مثالی دیگر، «غالیَة» یکی از صفت‌های این کتاب و به معنی «گران» است. اگر آن را جمع ببندیم بهصورت «غالیات» درمی‌آید. در مطلب «لغات عربی پایه یازدهم انسانی» از مجله فرادرس، صورت‌های مختلف لغات این کتاب را آموزش داده‌ایم.
۲. دسته‌بندی قواعد
در کتابهای عربی دوره متوسطه، قواعد عربی با ترتیب خاصی بیان شده‌اند. برخی از درس‌ها نیز در واقع برای تکمیل قواعد درس‌های قبلی آمده‌اند و برخی نیز تا حدودی با قواعد درس‌های قبل و بعد از خود وجه اشتراک دارند. با این حال، پیشنهاد می‌کنیم خودتان خلاصهای از قواعد عربی تمامی مقاطع را تهیه کنید و آن‌ها را بر اساس معیارهای مشخصی دسته‌بندی کنید.
مثلاً می‌توانید خلاصهای از قواعد فعل‌های «ثلاثی مزید» را بهصورت یک‌جا بنویسید و آن‌ها را در کنار هم بیاموزید. ساختار فعل‌های ثلاثی مزید و قواعد آن‌ها در فیلم آموزش عربی زبان قرآن ۱ رشته ادبیات و علوم انسانی فرادرس به‌خوبی تدریس شده است. دسته‌بندی قواعد و مباحث دستور زبان عربی به داوطلبان کنکور این امکان را می‌دهد که نقاط مشترک مباحث دستوری را پیدا کنند و از این طریق، بین مباحث گسترده قواعد عربی سردرگم نشوند.
۳. تست زدن
در تمام طول تحصیل، امتحانات مدرسه بهصورت تشریحی طراحی می‌شوند. در‌حالی‌که آزمون کنکور بهصورت تستی و چهارگزینه‌ای طراحی می‌شود. به همین علت، برای رفع این تناقض و آشنایی داوطلبان با نوع سؤالات کنکور پیشنهاد می‌کنیم به تست‌های کنکور سال‌های اخیر مراجعه کنند و از این طریق، با ساختار سؤالات کنکور آشنا شوند.
۴. بررسی تست ها و خودارزیابی
برای یادگیری قواعد و ترجمه عربی، تست زدن لازم است اما کافی نیست! همان‌قدر که تست زدن مهم است، تحلیل تست‌ها هم مهم است. توصیه می‌کنیم بعد از زدن تست‌های عربی، به پاسخنامه کلیدی آن‌ها اکتفا نکنید. بلکه به پاسخنامه تشریحی مراجعه کرده و پاسخ‌های درست را به‌دقت مطالعه کنید. گاهی ممکن است لازم باشد نکتههای پاسخنامه تشریحی را یادداشت کنید. با دقت به پاسخ‌های درست می‌توانید نقاط ضعف خود را شناسایی کنید، میزان پیشرفت خود را بسنجید و در نهایت، قدم‌به‌قدم به هدف خود نزدیک‌تر شوید.
تکنیک های مطالعه عربی
در بخش‌های قبلی گرفتید که روش مطالعه عربی برای امتحانات مدرسه و همچنین کنکور سراسری چگونه است. اکنون که نکتههای اصلی را یاد گرفتید، در ادامه، با تکنیک‌های کلی یادگیری لغات و قواعد بیشتر آشنا می‌شوید. کافی است بخش‌های بعدی را با دقت بخوانید.
تکنیک های یادگیری لغات عربی
برای اینکه لغت عربی را در کوتاه‌ترین زمان ممکن یاد بگیرید و آن‌ها را به‌راحتی به یاد بیاورید، می‌توانید روش‌های زیر را به کار ببرید:
- لیستی از لغات بنویسید.
- لغات را دسته‌بندی کنید.
- از فلش‌کارت استفاده کنید.
این روش‌ها را در بخش‌های بعدی با مثال یاد می‌گیرید.
نوشتن لیست لغات
در کتابهای عربی دوره متوسطه، هم در ابتدای درس‌ها و هم در انتهای کتاب، فهرستی از لغات آن کتاب ارائه می‌شود. با این حال، توصیه می‌کنیم به این فهرست‌ها کفایت نکنید. در عوض، دست به قلم شوید و فهرست خودتان را بنویسید. طی نوشتن فهرست، آن‌ها را به ترتیب دلخواه خود بنویسید. لغاتی که از نظر خودتان با هم ارتباط دارند را می‌توانید پشت سر هم بنویسید. همچنین می‌توانید به‌طور مثال، همه اسم‌ها را در کنار هم بنویسید یا تمامی فعل‌ها را پشت سر هم بیاورید.
دسته بندی لغات
بعد از اینکه لیستی از لغات عربی نوشتید، آن‌ها را طبق معیارهای مختلف دسته‌بندی کنید. مثلاً می‌توانید کلمه‌های هم‌خانواده را کنار هم بگذارید، لغات متضاد را در کنار یکدیگر بیاورید یا مترادف‌ها را پشت سر هم قرار بدهید. اینکه به دنبال ارتباط معنایی و ظاهری کلمه‌ها باشید، باعث می‌شود ذهنتان به تکاپو بیفتد. در نهایت، همین تکاپو موجب می‌شود معنای لغات بهتر در ذهنتان ثبت بشود.
استفاده از فلش کارت
شاید فکر کنید فلش‌کارت‌ها فقط برای یادگیری لغات انگلیسی کاربرد دارند. باید بگوییم برای یادگیری لغات هر زبانی، به‌ویژه زبان عربی نیز می‌توانید از فلش‌کارت‌ها استفاده کنید. برای ساخت فلش‌کارت‌های عربی، مراحل زیر را دنبال کنید:
- یک طرف کارت، صورت مفرد کلمه عربی را بنویسید.
- طرف دیگر آن، هم معنای آن کلمه و هم اطلاعات مربوط به آن را بنویسید. مثلاً مشخص کنید که نوع آن چیست و صورت جمع آن چگونه است.
- موقع مرور کردن فلش‌کارت‌ها، ابتدا سعی کنید معنای کلمه را به یاد بیاورید، سپس کم‌کم سایر اطلاعات مربوط به آن را حدس بزنید. البته اولویت با معنای کلمه است اما مرور کردن سایر اطلاعات مربوط به آن باعث می‌شود، در کنار لغات، قواعد عربی را نیز تکرار کنید.
مثالی از این روش را در تصویر زیر نشان داده‌ایم. «مَخْزَن» یکی از لغات عربی نهم است. چنانچه بخواهید لغات این کتاب و همچنین قواعد آن را بهتر یاد بگیرید، مشاهده فیلم آموزش عربی پایه نهم فرادرس را فراموش نکنید.
تکنیک های یادگیری قواعد عربی
با استفاده از تکنیک‌های زیر می‌توانید قواعد گسترده عربی را با صرف زمانی کوتاه یاد بگیرید و آن را در حافظه خود ثبت کنید:
- خلاصه نویسی قواعد عربی
- به کارگیری قواعد عربی
در ادامه هرکدام از این تکنیک‌ها را با جزئیات بیشتری توضیح می‌دهیم.
خلاصه نویسی قواعد عربی
هم در کتابهای درسی و هم در کتابهای کمک‌آموزشی، قواعد عربی به‌خوبی آموزش داده شده‌اند. با این حال، برای اینکه آن‌ها را بهتر یاد بگیرید، بهتر است یک بار این قواعد را به زبان خود بیان کرده و آن‌ها را خلاصه کنید. خلاصهنویسی قواعد عربی کمک می‌کند تا هم نکتههای آن را بهتر یاد بگیرید و هم موجب می‌شود به منبعی کوتاه و کاربردی برای مرور قواعد عربی دسترسی داشته باشید. هنگام خلاصهنویسی به نکتههای زیر دقت داشته باشید:
- قواعدی را که دارای وجه اشتراک هستند، در کنار هم بنویسید. مثلاً روش صرف فعل‌ها را در کنار هم بیاورید و خلاصه کنید.
- در خلاصهنویسی، نکتههای اصلی را بنویسید و نکتههای جزئی را فقط در صورت لزوم بیان کنید.
- فقط قواعد را بنویسید و از آوردن مثال صرف نظر کنید، مگر اینکه قرار دادن مثال ضرورتی داشته باشد.
به کارگیری قواعد عربی
اصولاً برای یادگیری قواعد هر زبانی باید آن را به‌طور عملی به کار ببرید. ازآنجایی‌که مخاطبان اصلی این مطلب، دانش‌آموزان و داوطلبان کنکور هستند، برای تمرین عملی قواعد عربی، روش‌های زیر را پیشنهاد می‌کنیم:
- از متن درس‌ها و تمرین‌های کتاب، حتی تست‌های کنکور، جمله‌هایی را جدا کرده و یادداشت کنید.
- کلمه‌های آن جمله را تک‌به‌تک بررسی کنید. نوع هر کلمه و ویژگی‌های آن را بررسی کنید، بدون اینکه به نقش نحوی آن در جمله توجهی داشته باشید.
- بعد از بررسی ویژگی‌های هر کلمه، نقش نحوی آن را مشخص کرده و اعراب آن را نیز بیان کنید.
روشی که در بالا به آن اشاره کردیم، همان «تجزیه و ترکیب» عربی است. این روش ممکن است در ابتدا وقت‌گیر و کسل‌کننده به نظر برسد اما شک نکنید بعد از مدت کوتاهی موجب پیشرفتتان خواهد شد. در این روش، ملزم می‌شوید که تمام قواعد صرفی و نحوی کتابهای درسی را یک‌جا به خاطر بیاورید و نقش نحوی و اعراب کلمه‌ها را تشخیص بدهید. همچنین هنگام تجزیه و ترکیب جمله‌های مختلف، متوجه نکتههای ریزودرشتی می‌شوید که شاید با خواندن قواعد به آن‌ها پی نبرید.
چکیده ای از روش مطالعه عربی
عربی یکی از سخت‌ترین و چالشی‌ترین درس‌هایی است که پیش روی دانش‌آموزان و داوطلبان کنکور قرار دارد. در این مطلب از مجله فرادرس، روش مطالعه عربی و تکنیک‌های آن را با مثال آموزش دادیم. در تصویر زیر، خلاصهای از مهم‌ترین نکتههای این مبحث را مشاهده می‌کنید.
source