برای طراحی اجسام ساده باید نکاتی چون چگونگی انتخاب ابزار مناسب، اصولی چون پرسپکتیو و تکنیک‌ها و بافت‌های مختلف طراحی را یاد بگیریم. در این مطلب از مجله فرادرس، طراحی اجسام ساده را توضیح می‌دهیم و تکنیک ها و اصول آن را معرفی می‌کنیم. همچنین ابزارهای این هنر و مهارت‌هایی که برای شروع یادگیری آن نیاز داریم را توضیح می‌دهیم.

نکات پیش از شروع طراحی اجسام ساده

پیش از شروع هرگونه طراحی باید نکاتی را یاد بگیریم که در طراحی اجسام ساده و حتی طراحی‌های حرفه‌ای و سخت کاربرد دارند و باید آن‌ها را رعایت کنیم. این نکات را در فهرست زیر آورده‌ایم و در ادامه، آن‌ها را به‌طور کوتاه معرفی می‌کنیم.

• نحوه نشستن
• انتخاب ابزار درست
• نحوه در دست گرفتن مداد
• خوب دیدن
• انتخاب طرح
• تمرین خطوط صاف و منحنی
• اتود زدن
• کشیدن طرح در ابعاد بزرگ
• تعیین نقطه شروع و انتهای طراحی
• تعیین شکل هندسی هر طرح
• اولویت کلیات طرح بر جزئیات آن

با مطالعه ادامه مطلب، همه این موارد را به‌خوبی درک می‌کنید. پیشنهاد می‌کنیم برای یادگیری طراحی اجسام ساده، فیلم آموزش طراحی ساده اشیا به‌صورت عملی و به زبان ساده در فرادرس را تماشا کنید. لینک این آموزش را در کادر پایین آورده‌ایم.

نحوه نشستن

نشستن ما روی میز باید طوری باشد که بدون جابه‌جایی بتوانیم به همه جای کاغذ طراحی خود تسلط داشته باشیم و موقعیت دست نیز برای چند ساعت طراحی مناسب باشد.

انتخاب ابزار درست

برای تمرین طراحی باید از ابزراهای مناسبی استفاده کنیم. در این بخش، با ابزارهای طراحی که در فهرست زیر نام‌ برده‌ایم، آشنا می‌شویم.

• انواع مدادهای طراحی
• کاغذ و مقوای طراحی
• پاک‌کن
• محوکن
• مدادتراش

در ادامه، انواع مناسب هرکدام از این ابزار برای طراحی اجسام را معرفی می‌کنیم.

مدادهای طراحی

مدادهای طراحی، مدادهایی از جنس گرافیت هستند که در انواع سخت (کم‌رنگ) و نرم (پررنگ) وجود دارند و هرکدام از آن‌ها کاربرد خاص خود را در طراحی دارند. بنابراین باید ویژگی‌های آن‌ها را بشناسیم تا از هرکدام از آن‌ها در موقعیت مناسب استفاده کنیم. بهتر است از هر دسته از مدادها، چند نوع داشته باشید.

مداد B

میزان گرافیت در این مدادها نسبت به میزان خاک رس بیشتر است و به همین دلیل، آن‌ها نرم‌تر و پررنگ‌تر هستند. هرچه عدد همراه B، عدد بزرگ‌تری باشد، یعنی آن مدادد پررنگ‌تر و نرم‌تر است. کاربرد اصلی این نوع مداد در میانه طراحی است و برای شروع یادگیری طراحی یا رسم طرح اولیه در طراحی، مناسب نیست.

مداد H

مغزی این مدادها سفت‌تر از مدادهای سری B است و بنابراین کمرنگ‌تر نیز هستند. هرچه‌قدر عدد کنار H، بزرگتر باشد، آن مداد طراحی، سفت‌تر و کمرنگ‌تر است. این مدادها،، هم برای شروع یادگیری طراحی مناسب هستند و هم در ابتدای هر نوع طراحی، باید طرح اولیه را با این مدادها رسم کنیم.

مداد HB

این نوع مدادها، از نظر سختی و نرمی و همچنین پررنگ‌ بودن و کمرنگ‌ بودن، در وسط مدادهای سری «H» و «B» قرار دارند و به همین دلیل برای طراحی‌های اولیه بسیار انتخاب مناسبی هستند.

مداد F

این مداد نیز در میانه سری‌های H و B قرار می‌گیرد و به‌طور دقیق‌تر، بین مداد HB و H قرار دارد. بنابراین این مداد نیز برای شروع طراحی، مناسب است.

کاغذ یا مقوای طراحی

کاغذ مناسب برای طراحی، مقواهای با گرم متوسط هستند زیرا باید برای اجرای تکنیک‌های طراحی و پاک کردن، مقاوم باشند و پاره نشوند. اما برای شروع یادگیری و تمرین طراحی اجسام ساده می‌توانید حتی از کاغذهای ساده بدون خط نیز استفاده کنید.

پاک کن

در طراحی به دو نوع پاک‌کن نیاز داریم. اولین نوع، پاک‌کن‌های وینیل یا معمولی است که از آن‌ها برای پاک کردن اشتباهات طراحی و ایجاد روشنی‌های درخشان استفاده می‌کنیم. نوع دیگر نیز پاک‌کن‌های خمیری هستند که می‌توانیم آن‌ها را به هر شکلی که می‌خواهیم ، تغییر دهیم و پسماند یا فتیله نیز ندارند. کاربرد این نوع پاک کن در ایجاد روشنی‌های متوسط است و بعد از مدتی نیز آنقدر گرافیت را به خود جذب می‌کنند که قابل استفاده نیستند.

محو کن

این ابزار از کاغذهای متراکم درهم‌پیچیده ساخته شده است و از آن برای محو کردن خطوط تیره در طراحی استفاده می‌کنیم. البته در ابتدای یادگیری نیازی نیست حتماً این وسیله را تهیه کنیم و می‌توانیم با پیچیدن چندین کاغذ به دور یک گوش‌پاک‌کن و محکم کردن آن‌ها با استفاده از چسب، محوکن خود را بسازیم. البته با استفاده از نوک انگشت‌ها و دستمال و پنبه نیز می‌توانیم کار محو کن را انجام دهیم اما استفاده از انگشت، برای همه ابعاد و نواحی مناسب نیست.

مدادتراش

تراش، کاتر و سمباده از ابزارهای لازم برای تیز کردن نوک مداد هستند. استفاده از تراش، راحت‌تر است اما اگر با تمرین یاد بگیرید که از سمباده و کاتر برای این کار استفاده کنید، طراحی حرفه‌ای‌تری خواهید داشت. مخصوصاً که نوک مداد در طراحی نباید خیلی تیز یا خیلی کوتاه باشد و با سمباده کشیدن به آن می‌توانیم تیزی بیش از حد آن را ملایم کنیم.

در دست گرفتن مداد

شیوه های مختلفی برای دست گرفتن مداد در طراحی وجود دارد اما مهم ترین نکته در این مورد این است که باید میانه‌روی را در آن رعایت کنیم. یعنی باید مداد را از میانه آن در دست بگیریم و انگشت‌های خود را خیلی پایین یا خیلی بالای آن نگذاریم. میزان فشار دست به مداد نیز باید متوسط باشد یعنی نباید مداد را خیلی سفت یا خیلی شل در دست بگیریم. رایج‌ترین شیوه در دست گرفتن مداد نیز، شیوه سنتی و معمولی است یعنی همان شکلی که مداد را برای نوشتن در دست می‌گیریم.

خوب دیدن

مشاهده کردن درست، یکی از مهارت‌هایی است که برای یادگیری طراحی بسیار مفید است. شما با تماشای درست اطراف و اجسام، هم با فرم‌های مختلف آشنا می‌شوید و هم نورپردازی و سایه‌روشن را بیشتر درک می‌کنید. همچنین ترکیب‌بندی و نحوه چینش عناصر مختلف در طرح را بیشتر می‌شناسید. یک تمرین مهم برای یادگیری اجسام، چینش چند جسم ساده در راستای یکدیگر و نگاه مداوم به آن‌ها و طراحی از آن‌ها است. یکی از راهکارهای مناسب در این مرحله، عکاسی از محیط اطراف است.

انتخاب طرح

در ابتدای یادگیری طراحی نمی‌توانید از طرح‌های پیچیده شروع کنید. برای مثال طراحی چهره به‌هیچ‌وجه در آغاز یادگیری، مناسب و ممکن نیست. زیرا هرچه‌قدر طرح پیچیده‌تر باشد نیازمند تمرین و مهارت‌های بیشتری است و اگر از طرح‌های سخت شروع کنید، ممکن است ناکامی شما باعث شود که برای همیشه از طراحی دور شوید. اما اگر تکنیک‌ها و اصول طراحی را به‌درستی یاد بگیرید و از کشیدن طرح‌های ساده شروع کنید، ناخودآگاه مهارت‌هایی کسب می‌کنید که انجام انواع طراحی‌ها را برایتان ساده‌تر می‌کند. برای مثال یادگیری اجسام هندسی در ابتدای مسیر یادگیری، بسیار مناسب است چون هم ساده‌ هستند و هم در همه طراحی‌های دیگر کاربرد دارند.

تمرین خطوط صاف و منحنی

قبل از شروع طراحی هر نوع طرحی باید کشیدن چند نوع خط را تمرین کنیم. اولین تمرین، کشیدن خطوط افقی و عمودی است. برای این کار باید سعی کنیم که تاجایی‌که می‌توانیم خطوط را صاف و بدون لرزش دست رسم کنیم.

برای رسم خطوط منحنی نیز باید بدون برداشتن مداد از روی کاغذ سعی کنیم پستی‌ها و بلندی‌هایی را با طول یکسان رسم کنیم. کشیدن منحنی حلزونی نیز یکی دیگر از تمرین‌های مفید پیش از شروع طراحی است که در آن تمرین می‌کنیم که از یک دایره کوچک به یک دایره بزرگ برسیم.

نباید فکر کنیم که این تمرین‌ها بیهوده هستند زیرا همه این خطوط در اجسامی که می‌خواهیم آن‌ها را طراحی کنیم وجود دارند. پس هرچه‌قدر ترسیم آن‌ها را بیشتر تمرین کنیم در زمان طراحی، راحت‌تر خواهیم بود چون حافظه دست ما به کمک ما می‌‌آید و خطوط را دقیق‌تر طراحی می‌کنیم.

اتود زدن یا اسکیس

باید یاد بگیریم که شکل اولیه طرح را با خط های صاف یا منحنی رسم کنیم. نکته مهم در اینجا این است که خطوطی که می‌کشیم، بریده بریده نباشند. باید مداد را شل‌تر در دست بگیریم و به هیچ‌وجه نیاز نیست که خطوط ترسیمی، حتماً تمیز و محدود باشند. گویی با اتود زدن می‌خواهیم دست خود را در طراحی و اشتباه باز بگذاریم.

کشیدن طرح ها در اندازه بزرگ

در ابتدا یادگیری طراحی اجسام، آن‌ها را در سایزهای کوچک نکشید. البته لازم نیست که ابعاد خیلی بزرگی را رسم کنید اما کشیدن اجسام کوچک نیز در این مرحله، مناسب نیست.

مشخص کردن نقطه شروع و انتها

اولین قدم برای شروع هر طراحی، تعیین نقطه شروع و پایان برای هر طرح است یعنی بدانیم که می‌خواهیم کشیدن آن طرح را از چه نقطه‌ای شروع کنیم و در چه نقطه‌ای آن را به پایان برسانیم. برای مثال برای طراحی یک قندان می‌توانیم بالایی‌ترین نقطه‌ی درِ قندان را نقطه شروع و پایینی‌ترین قسمت از بدنه خود قندان را نقطه پایان در نظر بگیریم.

در نظر گرفتن و کشیدن شکل هندسی اجزای هر طرح

برای کشیدن هر بخش از یک طرح و حتی کلیت یک طرح، می‌توانیم ابتدا شکل هندسی آن را رسم کنیم و سپس با اضافه کردن خطوط طرح در داخل یا خارج آن شکل‌های هندسی، شکل اصلی طرح را ترسیم کنیم.

اول کشیدن کلیات و سپس اضافه کردن جزئیات

یکی از اصول طراحی اجسام این است که ابتدا باید کلیات یک طرح را ترسیم کنیم و سپس جزئیات آن را به طرح اضافه کنیم. اگر در هنگام طراحی کلیات مشکلی پیش آمد بدون استرس و نگرانی با استفاده از پاک‌کن، خط‌های اشتباه را پاک می‌کنیم و آن‌ها دوباره رسم می‌کنیم. وقتی از درست بودن طراحی اولیه خود مطمئن شدیم، خطوط اصلی را پررنگ می‌کنیم و سپس جزئیات را رسم می‌کنیم. این مراحل را درباره این جزئیات نیز رعایت می‌کنیم.

اصول طراحی اجسام ساده

در این بخش با سه مورد از مهم‌ترین اصول موردنیاز برای هر نوع طراحی از اشیا آشنا می‌شویم. این اصول طراحی را در فهرست زیر آورده‌ایم.

• تناسبات
• پرسپکتیو
• سایه روشن

هرکدام از این اصول را در ادامه مطلب، به‌طور کامل معرفی می‌کنیم. پیش از آن می‌توانید با تماشای مجموعه فیلم‌های آموزش نقاشی و طراحی در فرادرس، با همه اصول و تکنیک‌های طراحی آشنا شوید. لینک این مجموعه آموزش را در کادر پایین آورده‌ایم.

تناسبات در طراحی اجسام ساده

یکی از تکنیک های لازم برای طراحی، درک تناسبات موجود در هر طرح است. یعنی طول و عرض هر طرح و همچنین طول و عرض اجزای هر طرح را در نظر بگیریم. هدف این است که بعد از تمرین‌های زیاد، بتوانیم این نسبت‌ها را با چشم تشخیص بدهیم و پیاده کنیم اما در ابتدا می‌توانید مانند تصویر زیر، با کمک مداد و دست خود یا هر ابزار دیگری که در دسترس دارید، ابعاد مختلف طرح را روی کاغذ خود نشانه گذاری کنید و سپس آن‌ها را رسم کنید.

پرسپکتیو در طراحی اجسام ساده

منظور از پرسپکتیو، ایجاد عمق و حجم در طراحی با استفاده از خطوط است. در واقع در این تکنیک، با کشیدن خطوط، یک طرح تک بعدی یا دو بعدی را به‌صورت یک طرح سه بعدی به بیننده القا می‌کنیم. از این تکنیک برای عمق دادن به طراحی و واقعی‌تر کردن آن استفاده می‌کنیم. این تکنیک از مهم‌ترین موارد در طراحی است و ممکن است در ابتدا بسیار سخت به نظر برسد اما خبر خوب این است که با یکبار یادگیری درست و اصولی این تکنیک و تمرین آن، دیگر به صورت ناخودآگاه آن را اجرا می‌کنیم.

پیشنهاد می‌کنیم برای یادگیری اصولی و کاربردی پرسپکتیو، فیلم آموزش پرسپکتیو یا ژرف‌نمایی در گرافیک و معرفی انوع و اجزای آن در فرادرس را تماشا کنید. لینک این آموزش را در کادر پایین آورده‌ایم.

نقطه دید در پرسپکتیو

منظور از نقطه دید این است که از چه زاویه‌ای به سوژه مورد نظر برای طراحی نگاه می‌کنیم. هیچ نقطه دیدی درست یا اشتباهی در طراحی وجود ندارد فقط مهم است بدانیم که می‌خواهیم طرح ما از چه زاویه‌ای دیده‌ شود. زاویه‌های دیدهای معمولی (کمی پایین‌تر از روبه‌رو)، بالا و پایین، انواع نقطه دید هستند. در تصویر زیر نیز این سه نقطه دید را مشاهده می‌کنید.

خط افق

منظور از خط افق، خطی است که بالا و پایین طرح را مشخص می‌کند. در واقع خط افق، یک خط افقی است که قسمت بالا و پایین در یک طراحی را با توجه به آن تقسیم‌بندی می‌کنیم. اهمیت خط افق در این است که شروع طراحی بر اساس خط افق است. به‌این‌صورت که اگر جسمی که می‌خواهیم آن را طراحی کنیم را بالای خط افق در نظر بگیریم، بیشتر زیر آن دیده می‌شود ولی اگر آن جسم را در پایین خط افق تصور کنیم، بیشتر روی آن را مشاهده می‌کنیم و باید طراحی آن جسم را نیز به همین ترتیب انجام دهیم.

نقطه گریز

این نقطه، محل تلاقی همه خطوطی است که برای ایجاد پرسپکتیو رسم می‌کنیم.

خطوط گریز

این خط‌ها، خطوط عمودی و افقی‌ای هستند که محدوده هر جسم یا هر عنصر در طراحی را با آن‌ها مشخص می‌کنیم.

انواع پرسپکتیو

پرسپکتیوها متناسب با تعداد نقطه گریز، به سه نوع تک نقطه‌ای، دو نقطه‌ای و سه نقطه‌ای تقسیم می‌شوند که در ادامه، هرکدام از آ‌ن‌ها را با تصویر توضیح داده‌ایم.

تک  نقطه ای

در پرسپکتیو تک نقطه‌ای، یک نقطه روی خط افق وجود دارد که همه خطوط گریز در طراحی که موازی با خط افق هستند، در نهایت به آن یک نقطه گریز می‌رسند. در تصویر زیر نمونه‌ای از پرسپکتیو یک نقطه ای را مشاهده می‌کنید.

دو نقطه ای

در این نوع پرسپکتیو، دو نقطه گریز روی خط افق داریم و خطوط گریز را در تلاقی خطوط رسم شده از این دو نقطه، ترسیم می‌کنیم. این نوع پرسپکتیو را در تصویر زیر مشاهده می‌کنید.

سه نقطه ای

این نوع پرسپکتیو، ترکیبی از دو نوع قبلی است یعنی دو نقطه گریز روی دو طرف خط افق وجود دارند و یک نقطه گریز دیگر نیز متناسب با انتخاب طراح در بالا، پایین یا جایی دیگر وجود خواهد داشت و خطوط گریز طراحی در محل تلاقی خطوط ناشی از این سه نقطه ایجاد می‌شوند. در تصویر زیر، دو نقطه گریز روی سمت چپ و راست خط افق وجود دارند و یک نقطه گریز دیگر نیز در پایین و وسط دو نقطه گریز دیگر وجود دارد.

سایه روشن در طراحی اجسام ساده

شناخت سایه روشن در طراحی از مهم‌ترین اصول است زیرا با استفاده از آن، طرح را به یک طرح دارای عمق و بعد و طرحی واقعی نزدیک می‌کنیم. با اجرای درست و رعایت قواعد سایه و روشن در طراحی، جزئیات طرح را طوری رسم می‌کنیم که بیننده با تماشای آن، احساس نزدیک زیادی به اصل آن سوژه در محیط خارج بکند. مهم‌ترین نکته در سایه روشن، مشخص کردن منبع نور است زیرا روشنی‌ها و تیرگی‌های خود یک جسم و سایه‌ آن، با توجه به محل قرارگیری منبع نور مشخص می‌شود. تصویر زیر را مشاهده کنید و توضیحات پس از آن را مطالعه کنید.

آن سطح از جسم که رو به منبع نور است، روشن‌تر است یعنی باید رنگ کمتری داشته باشد. آن سطح از جسم که پشت به نور است، تیره است و باید رنگ زیادی داشته باشد. سایه هر جسم نیز هم از نظر شکل و هم از نظر اندازه به نوع تابش نور بستگی دارد و بیشترین میزان تیرگی در هر طراحی نیز مربوط به سایه‌ها است.

آموزش طراحی اجسام ساده با فرادرس

تا اینجا با مهم‌ترنی اصول طراحی اجسام ساده آشنا شدیم و نکات پیش از شروع را نیز بررسی کردیم. طراحی اشیا ساده، اولین قدم برای یادگیری هر نوع نقاشی یا طراحی حرفه‌ای است و مهارتی بسیار مهم محسوب می‌شود. به‌طوری‌که شما برای یادگیری طراحی چهره نیز باید با تکنیک‌های طراحی اجسام ساده آشنا باشید. به همین دلیل در این بخش، برخی از فیلم‌های آموزشی فرادرس را آورده‌ایم که برای یادگیری انواع طراحی مناسب و کاربردی هستند.

همچنین برای دسترسی به آموزش‌های جامع‌تر طراحی می‌توانید از مجموعه آموزش‌های زیر استفاده کنید.

انواع بافت ها در طراحی اجسام ساده

یکی از نکات مهم در طراحی، یادگیری بافت‌های مختلف است زیرا هدف ما در طراحی، نزدیک کردن طرح خود به واقعیت است و برای واقعی ترسیم کردن هر جسم، باید بتوانیم بافت آن را نیز به‌درستی به تصویر بکشیم. با یادگیری این بافت‌ها می‌توانیم به‌راحتی بافت هر جسم را با هاشور یا اشکال دیگر، رسم کنیم. بافت های اجسام در طراحی را در فهرست زیر آورده‌ایم و در ادامه، هرکدام را با تصویر توضیح می‌دهیم.

• هاشور عمودی، افقی و مورب
• هاشور متقاطع
• هاشور شعاعی
• هاشور تصادفی
• خطوط کانتور
• پر کردن
• کشیدن حلقه
• نقطه گذاری
• نقطه چین
• زیگزاگ
• بافت در هم تنیده
• بافت سبدی
• خطوط مواج
• بافت خط خطی

در ادامه همین بخش، روش ترسیم هرکدام از این بافت‌ها را با تصویر آورده‌ایم. پیش از آن پیشنهاد می‌کنیم با تماشای فیلم آموزش جنسیت سازی در طراحی در فرادرس، نحوه ترسیم انواع بافت‌ها را یاد بگیرید. لینک این آموزش را در کادر پایین آورده‌ایم.

هاشور عمودی

این بافت شامل کشیدن خطوط عمودی روی کاغذ در دو حالت است. در حالت اول دست را روی کاغذ می‌گذاریم و خطوط را رسم می‌کنیم که در این حالت، کنترل خطوط و فاصله بین آن‌ها آسان است. در حالت دیگر، دست را با فاصله از کاغذ قرار می‌دهیم و در این موقعیت، کنترل خطوط، مشکل‌تر است.

هاشور افقی

این بافت را با همان شرایط هاشور عمودی ترسیم می‌کنیم فقط به‌جای کشیدن خط‌های عمودی، آن‌ها را به‌صورت افقی می‌کشیم.

هاشور مورب

برای اجرای این بافت، خطوط هاشور را به صورت کج از یک گوشه کاغذ به گوشه مقابل آن رسم می‌کنیم.

هاشور متقاطع

برای ایجاد این بافت، هنگامی که خطوطی را با یکی از تکنیک‌های هاشور افقی، عموی یا مورب ایجاد کردیم، با کشیدن خطوط مخالف جهت قبلی، بافتی تیره‌تر ایجاد می‌کنیم که همه خطوط آن، یکدیگر را قطع می‌کنند.

هاشور شعاعی

در این بافت، خطوطی کوتاه را از مرکز تصویر و به‌صورت دایره رسم می‌کنیم و کم‌کم از مرکز دایره دور می‌شویم تا ناحیه مورد نظر پر شود.

هاشور تصادفی

برای ایجاد این بافت، باید با حرکت سریع مداد، خطوطی را به‌صورت تصادفی روی کاغد رسم کنیم.

خطوط کانتور

در این بافت، خطوطی با فاصله‌های مختلف را روی کاغذ می‌کشیم.

پر کردن

برای ایجاد این بافت، با استفاده از مدادهای طراحی نرم، فشاری زیاد به سطح کاغذ وارد می‌کنیم تا سطحی تیره روی کاغذ ایجاد شود. سپس با استفاده از محو کن یا انگشت و دستمال، آن را به‌طور یکنواخت روی سطح مورد نظر پخش می‌کنیم.

کشیدن حلقه

در این نوع طراحی باید حلقه‌هایی را به‌صورت تصادفی و در اندازه‌ها و اشکال مختلف، کنار هم رسم کنیم.

نقطه گذاری

در این روش، ناحیه تیره را با گذاشتن نقطه‌های کوچک در کنار هم ترسیم می‌کنیم.

نقطه چین

در این تکنیک، خط‌هایی کوتاه را در امتداد هم و بافاصله کم از یکدیگر رسم می‌کنیم. می‌توانیم طول و عرض این خطوط را تغییر دهیم.

خطوط زیگزاگ

برای ایجاد این بافت، بدون برداشتن مداد از روی کاغذ، از یک نقطه شروع به کشیدن می‌کنیم و خطوط را به‌صورت مورب از کوتاه تا بلند می‌کشیم و بعد از رسم بلندترین خط، دوباره آن را کوتاه می‌کنیم تا کل آن شبیه یک مربع شود. از این تکنیک می‌توانیم برای ایجاد شبح خیلی از اشکال استفاده کنیم.

بافت در هم تنیده

با کشیدن خطوط هاشور به‌صورت تصادفی در سراسر صفحه یا ناحیه مورد نظر، بافتی شبیه به بافت تار و پود پارچه را ایجاد می‌کنیم.

بافت سبدی

برای ایجاد این بافت، چند هاشور عمودی را در کنار هم رسم می‌کنیم و سپس در بالا، پایین و دو سمت چپ و راست آن، مجموعه‌ای از هاشورهای افقی را می‌کشیم و در کنار هاشورهای افقی نیز باز هاشورهای عمودی رسم می‌کنیم. با انجام این کار، بافتی شبیه به حصیرهای بافته‌شده در بافت سبد را خواهیم داشت.

خطوط مواج

در این بافت، یک ناحیه تیره را رسم می‌کنیم و سپس در اطراف آن و در موازات آن، خطوطی را با فاصله رسم می‌کنیم و کم‌کم از آن نواحی تیره دور می‌شویم.

بافت خط خطی

برای ایجاد این بافت، مداد خود را از روی کاغذ بلند نمی‌کنیم و اشکال هندسی مانند مربع، بیضی و چندضلعی‌ها را در اندازه کوچک و در کنار هم رسم می‌کنیم.

تکنیک ها در طراحی اشیا ساده

در این بخش، انواع تکنیک‌های طراحی اجسام را یاد می‌گیریم تا بدانیم برای هر طرح باید از کدام تکنیک استفاده کنیم. البته یادگیری همه این تکنیک‌ها برای طراحان لازم است و نباید به یادگیری یا شناخت چند عدد از آن‌ها بسنده کنیم.

• هاشور زنی و هاشورزنی متقاطع
• نقطه گذاری
• دایره کشیدن
• خط خطی کردن
• عقب و جلو بردن مداد
• محو کردن
• ایجاد فرورفتگی در کاغذ
• پاک کردن

پیش از بررسی جداگانه هرکدام از این تکنیک‌ها، پیشنهاد می‌کنیم برای یادگیری تکنیک‌های طراحی، فیلم آموزش تکنیک‌های طراحی در فرادرس را تماشا کنید. لینک این آموزش را در کادر زیر آورده‌ایم.

تکنیک هاشور زدن یا سایه زنی

هاشور زدن یا سایه زدن از مهم‌ترین تکنیک‌ها در طراحی است و منظور از آن، کشیدن خطوطی به‌صورت موازی به یکی از حالت‌های افقی، عمودی یا منحنی است.

تکنیک هاشور زنی متقاطع

در هاشورزنی متقاطع، خطوطی که رسم می‌کنیم، همدیگر را قطع می‌کنند. این تکنیک نسبت به سایه‌زنی معمولی، ناحیه پررنگ‌تری را ایجاد می‌کند.

تکنیک دایره کشیدن

در تکنیک دایره کشیدن، خطوط تیره را با کشیدن دایره‌های کوچک و در هم ایجاد می‌کنیم.

تکنیک خط خطی کردن

در این تکنیک، خطوطی را به‌صورت تصادفی روی طرح ایجاد می‌کنیم. یعنی مداد را به‌صورت شل در دست نگه می‌داریم و اجازه می‌دهیم مداد با سطح کاغذ تماس پیدا کند و خطوطی روی آن بکشد.

تکنیک عقب و جلو بردن مداد

در این تکنیک لازم نیست مانند هاشورزنی، مداد را از روی کاغذ برداریم و مجدد خط بعدی را بکشیم بلکه با عقب و جلو بردن مداد، خطوطی نزدیک به هم می‌کشیم و به این وسیله رنگ را روی کاغذ پخش می‌کنیم.

تکنیک محو کردن

برای انجام این تکنیک به محوکن یا پنبه یا دستمال کاغذی نیاز داریم و باید رنگ‌ها را از خطوط تیره به سمت قسمت‌های بدون رنگ ببریم و با این کار، خط‌های تیره را ملایم می‌کنیم. این تکنیک بعد از اجرای تکنیک‌های دیگری مانند سایه زدن، قابل انجام است.

تکنیک ایجاد فرورفتگی

برای اجرای این تکنیک، قبل از هر تکنیک دیگری، با قلم داتینگ یا وسیله‌ای دیگر، فرورفتگی‌هایی را به‌صورت نقطه‌ای یا خطی روی مقوا ایجاد می‌کنیم و سپس با سایه زنی یا تکنیکی دیگر، تیرگی‌ها را ایجاد می‌کنیم. این تکنیک فقط برای اجرای جزئیات ریز مناسب است و نمی‌توانیم از آن برای نواحی بزرگ استفاده کنیم. همچنین اجرای این تکنیک فقط روی مقواهای طراحی با گرم بالا یا متوسط امکان‌پذیر است و نباید آن را روی کاغذ معمولی انجام دهیم.

تکنیک پاک کردن

در این تکنیک، ابتدا رنگ را با تکنیک‌هایی مانند سایه زنی روی کاغذ پخش می‌کنیم و سپس با استفاده از پاک کن، جزئیات طرح و روشنی‌های آن را ایجاد می‌کنیم. یعنی برخلاف همه تکنیک‌های قبلی، طرح را با استفاده از پاک‌کن و ایجاد نور رسم می‌کنیم.

سؤالات پرتکرار در طراحی اجسام ساده

حالا که یاد گرفتیم اصول طراحی اجسام ساده و تکنیک‌ها و نکات آن چیست، در این بخش به برخی از پرسش‌های پرتکرار در طراحی اجسام پاسخ می‌دهیم. پیش از آن می‌توانید با تماشای فیلم آموزش طراحی ساده اشیا در فرادرس، پاسخ سؤالات خود را بگیرید. لینک این آموزش را در کادر زیر آورده‌ایم.

چرا طراحی ساده اجسام بی جان؟

طراحی اجسام بی جان نسبت به طراحی از مدل زنده آسانتر است و به همین دلیل برای شروع یادگیری طراحی از اجسام بی جان استفاده می‌کنیم. در این نوع طراحی تسلط شما بر سوژه مورد نظر بسیار بیشتر است و معمولاً جزئیات آن‌ها نیز از جزئیات و پیچیدگی‌های مدل‌های زنده، کمتر هستند. همه این دلایل، اجسام بی‌جان را به مدل‌های مناسبی برای طراحی تبدیل می‌کند.

طراحی اجسام ساده با مداد سیاه چیست؟

همه آنچه در این مطلب توضیح دادیم، طراحی اجسام ساده با مداد سیاه بود. البته این درصورتی است که منظور شما از مداد سیاه، مدادهای طراحی باشند. زیرا نوعی دیگر از طراحی با مداد سیاه نیز وجود دارد که آن را با مدادهای زغالی یا خود زغال فشرده انجام می‌دهند. نام این نوع طراحی، تکنیک سیاه قلم است و در آن فقط از زغال، پودر زغال یا مداد زغالی استفاده می‌کنیم. مسئله مهم در سیاه قلم، رسم جزئیات طرح با استفاده از ایجاد کنتراست بین رنگ سیاه و سفید است و حتی می‌توانیم طرح اولیه را در این نوع نقاشی، کپی کنیم. اما ما در طراحی اجسام، بر رسم طرح اولیه بدون کپی کردن تأکید داریم.

در مطلب زیر از مجله فرادرس، نقاشی سیاه قلم را به‌طور کامل توضیح داده‌‌ایم.

منظور از سایه طراحی اجسام ساده چیست؟

منظور از سایه در طراحی اجسام، همان ایجاد سایه روشن با تکنیک‌های هاشورزنی یا تکنیکی دیگر است. یعنی در هر طرح، باتوجه به زاویه تابش نور، تیرگی‌ها و روشنی‌های طراحی خود را به‌گونه‌ای رسم کنیم که طرح نهایی دارای حجم و بعد شود.

طراحی خطی اشیا بی جان چیست؟

طراحی خطی هم می‌تواند به معنای طراحی اولیه از اجسام باشد و هم می‌تواند، نوعی طراحی باشد که در آن باید که با استفاده از کشیدن خطوط، مدل نقاشی را رسم کنیم. در طراحی خطی، اساس یک طرح مهم‌تر از جزئیات آن است. برای مثال کشیدن فرم درست یک شیء بی‌جان نسبت به ترسیم جزئیات و پیچیدگی‌های آن، اهمیت بیشتری دارد و به همین دلیل طراحی خطی برای ترسیم اشیا بی جان و اجسام ساده، انتخاب مناسبی است. در ادامه دو نوع از طراحی خطی را توضیح داده‌ایم.

طراحی خطی بدون نگاه کردن

در این نوع طراحی، باید بدون دیدن کاغذ یا مقوای طراحی، سعی کنیم که آنچه می‌بینیم را روی کاغذ بکشیم. این نوع طراحی خطی، دارای سه مزیت است. اول آنکه ارتباط بین چشم و دست را تقویت می‌کند. دومین فایده این طراحی این است که طراح، خوب دیدن را در این روش کاملاً تمرین می‌کند زیرا تمرکز اصلی در این نوع طراحی بر روی مشاهده درست است. آخرین فایده این طراحی نیز کاهش نگرانی طراح برای خراب شدن طرح است زیرا در این نوع طراحی امکان خطای زیادی وجود دارد و باعث عادت کردن به امکان خطا و پذیرش آن می‌شود.

طراحی خطی ممتد

در این نوع طراحی باید کل طرح مورد نظر را بدون برداشتن مداد از روی کاغذ رسم کنیم. در واقع کل این طراحی از خطوط متقاطع باریک یا پهن تشکیل می‌شود.

اهمیت طراحی اجسام هندسی چیست؟

طراحی اجسام هندسی مانند مربع، مثلث، دایره و همه چندضلعی‌ها برای یادگیری طراحی بسیار مهم است زیرا ما می‌توانیم هر جسم ساده‌ای را به چندین شکل هندسی تبدیل کنیم و در هنگام طراحی، ابتدا شکل هندسی آن‌ها را رسم کنیم و سپس با اضافه کردن جزئیات، آن‌ها را به شکل واقعی نزدیک‌تر کنیم.

طراحی اجسام مکعبی چگونه است؟

بخش از طراحی اجسام ساده، طراحی اجسام مکعبی مختلف مانند مکعب مربع و مستطیل است. اگر طراحی این نوع اجسام را یاد بگیریم کار ما برای ادامه یادگیری و طراحی اجسام پیچیده‌تر، راحت‌تر خواهد شد. مهم‌ترین نکته در این نوع طراحی نیز، رعایت پرسپکتیو است زیرا با اجرای درست آن، می‌توانیم به‌راحتی انواع اجسام مکعبی را رسم کنیم.

طراحی اجسام با سایه چیست؟

این مبحث به دو بخش تقسیم می‌شود. اولین بخش مربوط به تکنیک سایه زنی و رعایت سایه روشن در طراحی است که با استفاده از این تکنیک، به طراحی خود بعد و عمق می‌دهیم. اما بخش دوم این مبحث به نوعی از نقاشی مربوط است که در آن با قرار دادن یک شیء روی کاغذ و در جلوی یک منبع نور، سایه ایجاد شده روی کاغذ را با مداد رسم می‌کنیم تا سوژه خود را به روی کاغذ منتقل کنیم. پس این بخش در واقع مربوط به انتقال طرح به روی کاغذ است. البته نوعی نقاشی‌های فانتزی نیز وجود دارند که در آن‌ها از سایه اجسام استفاده می‌کنیم تا طرح‌های کاملاً متفاوتی را رسم کنیم. یعنی هدف ما در این نوع نقاشی، ترسیم سوژه‌ سایه نیست.

طراحی اجسام سه بعدی را چگونه انجام دهیم؟

با رعایت پرسپکتیو و اجرای سایه روشن در طراحی می‌توانیم طرح های روی کاغذ که یک‌بعدی یا دوبعدی هستند را به طرح‌هایی سه‌بعدی تبدیل کنیم. در واقع در طراحی اجسام، همیشه آن‌ها را به‌حالت سه بعدی رسم می‌کنیم چون کشیدن طرح‌های سه‌بعدی باعث واقعی‌تر شدن طراحی می‌شود و آنچه در طراحی و نقاشی اهمیت دارد نیز نزدیک بودن آن‌ها به واقعیت است.

جمع بندی طراحی اجسام ساده

در این مطلب از مجله فرادرس، طراحی اجسام ساده با مداد ساده را معرفی کردیم. یعنی تکنیک های این طراحی و وسایل مورد نیاز آن را شناختیم. همچنین انواع بافت‌ها در طراحی اشیا و اجسام را با تصویر و چگونگی ایجاد آن‌ها را توضیح دادیم. در انتها نیز به رایج‌ترنی سؤالات این مبحث، پاسخ دادیم.