دانشمندان یک نظریه جدید ارائه کرده‌اند که امیدها برای کشف حیات هوشمند در سیارات دیگر را افزایش می‌دهد. این نظریه، با آنچه قبلا تصور می‌شد، کاملا متفاوت است.

ظهور حیات انسانی ممکن است به اندازه‌ای که قبلا دانشمندان تصور می‌کردند، غیرمحتمل نباشد و الگویی جدید برای آن ارائه شده است. بر اساس این یافته، محققان معتقدند که احتمال وجود حیات هوشمند در سیارات فراخورشیدی افزایش یافته است.

نظریه کشف حیات هوشمند در سیارات دیگر قوت گرفت

تا پیش از این، دانشمندان بر این باور بودند که برای ظهور حیات انسانی بر روی زمین، باید از یک سری «مراحل دشوار» عبور کرد؛ مراحلی که در فرآیند رخ دادن آن‌ها در طول عمر یک ستاره متوسط، بسیار بعید به نظر می‌رسد. این دیدگاه، موقعیت ما را به عنوان موجودات هوشمند در جهان یک پدیده نادر تلقی می‌کرد و شانس یافتن موجودات بیگانه هوشمند را بسیار کم می‌پنداشت.

اما یک مدل جدید که به‌تازگی ارائه شده، این نظریه را به چالش کشیده و بر این اساس که هوش انسانی نه یک هدف غیرقابل دسترس، بلکه نتیجه‌ای از فرآیندهای زمین‌شناسی قابل پیش‌بینی است، تاکید کرده است. محققان نتایج تحقیقات خود را در مجله Science Advances منتشر کردند.

دن میلز، پژوهشگر و استاد دانشگاه مونیخ، می‌گوید:

ما معتقدیم که حضور حیات هوشمند ممکن است به یک سری اتفاقات تصادفی نیاز نداشته باشد. انسان‌ها نه خیلی زود و نه خیلی دیر در تاریخ زمین به وجود آمده‌اند، بلکه در زمان درست، وقتی شرایط برای این تکامل فراهم شد. شاید تنها مسئله، زمان باشد و شاید سیارات دیگر بتوانند این شرایط را سریع‌تر از زمین به دست آورند، در حالی که برخی سیارات ممکن است زمان بیشتری برای رسیدن به این شرایط نیاز داشته باشند.

مدل «مراحل دشوار» که نخستین بار توسط فیزیکدان براندون کارتر در سال 1983 معرفی شد، تلاش دارد تا توضیح دهد چرا انسان‌ها در اواخر عمر خورشید، تقریباً 4.5 میلیارد سال از 10 میلیارد سال عمر آن، روی زمین ظاهر شدند. کارتر استدلال می‌کرد که حیات هوشمند از طریق یک رشته از رویدادهای تکاملی نادر، از جمله تشکیل مولکول‌های خودتکثیر، ظهور RNA و DNA، تکامل موجودات چندسلولی، و اختراع جنسیت و زبان پدید آمده است.

مدل کارتر به سرعت در اخترزیست‌شناسی گسترش یافت و این باور را تقویت کرد که تکامل انسان یک واقعه فوق‌العاده نادر بوده است. بر این اساس، احتمال برخورد با موجودات انسان‌نما در دیگر نقاط جهان به طرز ناامیدکننده‌ای پایین به نظر می‌رسید.

اما تحقیقات جدید ممکن است این نظر را به چالش بکشد. پژوهشگران با ترکیب دانش خود در زمینه فیزیک و زمین‌زیست‌شناسی، مراحل کلیدی که منجر به ظهور حیات بر روی زمین شدند را بررسی کردند. این پژوهش‌ها مدل جدیدی را ارائه دادند که توضیح می‌دهد منشأ حیات انسان از طریق باز شدن متوالی «پنجره‌های کلیدی امکان سکونت»، همچون دسترسی به اکسیژن و مواد مغذی، شوری اقیانوس‌ها و دمای سطح دریا، امکان‌پذیر شده است. بر اساس این مدل، حیات انسانی در زمین دیر ظهور نکرد، بلکه فقط زمانی که شرایط سیاره‌ای به طور خاص مناسب بود، به وجود آمد.

برای آزمایش این مدل جدید، محققان تعدادی پروژه تحقیقاتی را شناسایی کردند که شامل بررسی موجودات تک‌سلولی و چندسلولی در دماها و سطوح اکسیژن بالا به منظور تعیین محدوده شرایطی بود که در آن‌ها حیات می‌توانست شکل گیرد. آن‌ها همچنین جو سیارات فراخورشیدی دوردست را برای یافتن نشانه‌های زیستی کلیدی، بررسی کردند تا نشان دهند آیا رخدادهای منحصر به فرد در مسیر تکامل حیات انسانی، بیش از یک بار در تاریخ پدید آمده‌اند.

به گفته جنیفر ماکالادی استاد علوم زمین در دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا:

این یک تغییر اساسی در نحوه تفکر ما درباره تاریخ حیات است. این یافته‌ها نشان می‌دهد که تکامل حیات پیچیده ممکن است بیشتر به تعاملات میان حیات و محیطش وابسته باشد تا شانس. این یافته، مسیرهای تحقیقاتی جدید و هیجان‌انگیزی را برای درک بهتر منشأ و جایگاه ما در جهان باز می‌کند.

نظر شما درباره امکان کشف حیات هوشمند در سیارات دیگر چیست؟ آیا چنین چیزی ممکن است؟

در گجت نيوز بخوانيد: تیم جستجو‌ی حیات فرازمینی SETI: تا کشف موجودات هوشمند فضایی 20 سال فاصله داریم! سیر تکاملی بشر نشان می‌دهد که تنها حیات هوشمند در جهان متعلق به ما است تلاش تازه‌ی ناسا برای کشف حیات بیگانه هوشمند در سیارات دوردست