طراحی آناتومی بدن انسان یکی از چالش‌برانگیز‌ترین بخشهای طراحی فیگور است که اغلب طراحان مبتدی در انجام آن دچار مشکل می‌شوند. با این حال، یادگیری آناتومی بدن آنقدر که به نظر می‌رسد دشوار نیست و اگر با اصول پایه طراحی آناتومی یعنی تناسبات، فرم بدن و … آشنا شوید، می‌توانید فیگور‌های طبیعی و متناسبی رسم کنید. در این نوشته از مجله فرادرس با اصول و مراحل طراحی آناتومی بدن انسان به‌صورت تصویری و به زبان ساده آشنا میشویم. در ادامه، تفاوت‌های اندام زن و مرد را در طراحی می‌آموزیم و یاد می‌گیریم چطور طرح کلی بدن، صورت، دست‌ها و پاها را طراحی کنیم. این مطلب یک راهنمای عملی و کاربردی برای طراحان مبتدی است.
آموزش طراحی آناتومی بدن انسان از روبه‌رو
طراحی فیگور انسان از نمای روبه‌رو و در حالت ایستاده یکی از ساده‌ترین روش‌‌ها برای شروع یادگیری آناتومی بدن است. به همین دلیل، طراحی آناتومی را معمولا از همین حالت شروع می‌کنند تا هنرمند با تناسبات درست، فرم کلی بدن و نحوه قرارگیری اندام‌ها نسبت به یکدیگر آشنا شود و بتواند شخصیت‌هایی واقعی‌تر خلق کند.
مهم‌ترین اصل برای طراحی درست آناتومی بدن انسان این است که آن را به‌صورت بخش‌بخش و گروهی از مفاصل ببینیم و هر بخش را به‌صورت جداگانه طراحی کنیم. این اصول برای طراحی، نقاشی، مجسمه‌سازی و طراحی لباس و مانکن کاربرد دارند. پیش از شروع، پیشنهاد می‌کنیم برای یادگیری اصولی طراحی انسان، فیلم آموزش تکنیک‌های طراحی بههمراه نکات کاربردی از فرادرس را مشاهده کنید. لینک این فیلم آموزشی را برای دسترسی بهتر شما در زیر آورده‌ایم:
اصل اول: رسم خط مرکزی بدن با قانون هشت بخش
بر اساس یک قانون کلی از دوران رنسانس، طول ایده‌آل بدن انسان به اندازه هشت سر است که به‌صورت عمودی روی یکدیگر قرار گرفته باشند. بنابراین در اولین مرحله از طراحی آناتومی بدن باید یک خط راهنمای عمودی برای نشان دادن حالت و موقعیت بدن ترسیم کنیم که مانند ستون فقرات طراحی عمل میکند. در ادامه، باید این خط را به ۸ قسمت مساوی تقسیم کنیم. دقیقا مانند آنچه در تصویر زیر می‌بینید:
هریک از این ۸ بخش را می‌توان نماینده یکی از بخشهای اصلی بدن انسان در نظر گرفت:
- سر
- شانه‌ها و قسمت بالایی قفسه سینه
- قسمت پایینی قفسه سینه و شکم
- استخوان‌های لگن
- ران‌ها
- زانو‌ها
- ساق‌ها
- پاها
به کمک این قانون می‌توانید شکل کلی بدن را ترسیم کنید. با این حال، ممکن است طراحی نهایی حالت خشک و ایستایی داشته باشد. از طرف دیگر، هر بدن منحصربه‌فرد است و این مراحل ممکن است بسته به سوژه طراحی متفاوت باشند. توجه داشته باشید که تناسبات بدن مرد و زن نیز متفاوت است و به‌همین دلیل در هر بخش نکات را جداگانه توضیح داده‌ایم.
اصل دوم: طراحی آناتومی سر به شکل بیضی بالای خط عمودی
در گام دوم، باید سر را در بالاترین بخش خط عمودی رسم کنید. سر معمولا به شکل بیضی رسم می‌شود ولی می‌توانید اندازه آن را بسته به اندازه طراحی تغییر دهید. با اینکه ممکن است شروع طراحی از سر کمی عجیب به نظر برسد، این کار در حقیقت پیچیدگی طراحی آناتومی را کم و به شما کمک میکند جریان بدن را بهتر درک کنید.
در طراحی بدن مردانه، سر را به شکل یک بیضی با انتهای مربعی رسم کنید. این بخش ساختار استخوانی فک مربعی مردان را نشان می‌دهد. در ادامه، دو خط صاف رسم کنید که نشان‌دهنده گردن نسبتا پهن مردان است:
در طراحی آناتومی بدن زن، سر با شکل گردتر و گردن باریک‌تر طراحی می‌شود. فک زنان به‌دلیل استخوان‌بندی ظریف‌تر زاویه و تیزی کمتری دارد. دقیقا مانند آنچه در تصویر زیر می‌بینید:
اصل سوم: طراحی آناتومی قفسه سینه و شانه‌ها با چهارضلعی و بیضی
در مرحله بعدی، می‌توانید قفسه سینه را با رسم یک شکل چهارضلعی نشان دهید. این شکل فضای دوم و سوم بدن را روی خط ۸ بخشی پر میکند و نماینده قفسه سینه و شکم خواهد بود.
شکل زیر، رسم این ناحیه را در یک فیگور مردانه نشان می‌دهد. توجه داشته باشید که عرض شانه‌ها را نسبتا پهن نگه دارید و چون انحنای کمر مردان کمتر است، نباید قسمت پایینی آن را زیادی باریک کنید.
قفسه سینه و کمر زنان معمولا در بالای شکل کم‌عرض‌تر است و در نیمه پایینی بیشتر به سمت داخل منحرف می‌شود تا انحنای کمر زن طبیعی‌تر طراحی شود. توجه داشته باشید که چهارضلعی قفسه سینه زنان را باید کوچک‌تر رسم کنید به‌طوری‌که کمی بالاتر از خط چهارم قرار بگیرد:
نکته مهم: دو گوشه بالای چهارضلعی محل قرارگیری مفصل شانه است که می‌توانید در همین مرحله آن‌ها را به‌صورت دایره‌ای رسم کنید. علاوه بر این، با رسم بیضی در داخل فضای چهارضلعی، می‌توانید محل قرارگیری قفسه سینه را بهطور کامل مشخص کنید.
اصل چهارم: طراحی ناحیه لگن با رسم ذوزنقه
در گام بعدی، باید یک ذوزنقه کوچک‌تر در ناحیه شماره ۴ بدن رسم کنید که جایگاه ناحیه استخوان لگن را در بدن مشخص میکند. در گام بعدی، یک مثلث وارونه داخل ذوزنقه رسم کنید تا شکل واقعی استخوان لگن بیشتر مشخص شود. شکل استخوان لگن در مردان به‌صورت زیر طراحی می‌شود:
در طراحی استخوان لگن زن، قضیه کمی متفاوت است و باید ذوزنقه را کمی پایین‌تر رسم کنید تا انحنای کمر زن که شکلی شبیه به ساعت شنی دارد، بهتر مشخص شود. مثلث را نیز به شکل زیر و کمی نرم‌تر رسم کنید تا شکل استخوان لگن بهتر مشخص شود:
اصل پنجم: رسم پاها با خطوط ساده منحنی
نکته کلیدی در طراحی پاها این است که باید ران‌ها را در بخشهای پنجم و ششم طراحی کنید و ساق و مچ پاها را در بخشهای هفتم و هشتم بکشید. همچنین، لازم است مفصل زانو را در نزدیکی خط ششم علامت‌گذاری کنید. توجه داشته باشید که پاها باید به‌شکل طبیعی و پیوسته به استخوان لگن وصل شوند.
در آناتومی بدن مردانه، پاها عرضی تقریبا برابر با استخوان لگن دارند. به بیان بهتر، لازم نیست هیچ انحنایی از کمر ایجاد کنید و همین‌که دو خط نسبتا موازی به سمت پایین بکشید، شکل آن‌ها طبیعی و نزدیک به واقعیت خواهد بود. در واقع، اندازه لگن، ران‌ها و ساق پاها تقریبا مشابه با هم هست و فقط در ناحیه زانو‌ها و مچ پاها بخشهای باریک‌تری داریم.
به شکل زیر توجه کنید:
در آناتومی بدن زنانه، ران‌های پاها در قسمت بالای ران کمی از لگن عرض بیشتری دارند و باید پهنای بیشتری در مقایسه با ساق پاها داشته باشند. سعی کنید الگوی تمرینی زیر را روی کاغذ امتحان کنید:
اصل ششم: طراحی بازوها در آناتومی بدن تا اواسط ران
برای رسم بازوها باید از دایره‌هایی که در مرحله دوم رسم کرده‌اید، استفاده کنید. این دایره‌ها شروع ناحیه بازوها خواهند بود. با یک انحنای ملایم و با خطوط منحنی، بازو‌های بالایی را به‌اندازه یک بخش و نیم ادامه دهید. ساعد دست فقط یک بخش را اشغال میکند و دست‌ها تقریبا به اندازه نیمی از یک بخش طول دارند.
با این حساب، دست‌های فردی که کاملا صاف و رو به جلو ایستاده است، کمی بالاتر از زانو‌ها قرار می‌گیرند تا تناسب آناتومی بدن انسان رعایت شود.
در بدن مردان، بازوها پهنای بیشتری دارند چون اغلب عضلات بزرگ‌تری دارند. از طرفی، پهن بودن سرشانه‌ها باعث می‌شود بازوها در فاصله دورتری نسبت به بدن قرار بگیرند. ساق‌های دست در قسمت آرنج و مچ باریک‌تر رسم می‌شوند و میانه ساق دست کمی پهن‌تر است.
در طراحی آناتومی بدن زن عرض سرشانه‌ها کمتر است، بازوها پهنای کوچک‌تری دارند و بازوها به بالاتنه نزدیک‌تر هستند. ساق‌های دست را کمی باریک‌تر از بازوها رسم کنید و با چند خط کلی، شکل انگشتان دست را مشخص کنید. این جزییات را می‌توانید به‌خوبی در تصویر زیر مشاهده کنید:
اصل هفتم: اضافه کردن جزییات و تکمیل طراحی بدن
بعد از دنبال کردن دستور‌العمل‌های بالا، یک طرح کلی از بدن انسان خواهید داشت که اعضای آن در تناسب درستی نسبت به یکدیگر قرار گرفته‌اند. در گام آخر، می‌توانید با اضافه کردن چند جزییات ساده به طراحی، شکل نهایی آن را تکمیل کنید.
در تصویر زیر، طراحی آناتومی بدن مرد را می‌بینید که با اضافه کردن چند ویژگی جزئی کامل شده است.
تصویر زیر نیز، طراحی آناتومی بدن زن را نشان می‌دهد که همه بخشهای اصلی را در خود دارد.
طراحی فیگور و شخصیت ارتباط زیادی با طراحی کاراکتر دارد که یکی از حوزه‌های جذاب طراحی گرافیک است. در مطلب زیر از مجله فرادرس بهطور کامل در مورد آن توضیح داده‌ایم.
اصول طراحی آناتومی بدن انسان از نیم‌رخ
تا این بخش یاد گرفتیم چگونه یک انسان را از روبه‌رو طراحی کنیم. در این بخش قرار است به سراغ طراحی آناتومی انسان از نیم‌رخ برویم. در این حالت نیز، برای طراحی از قاعده هشت بخشی استفاده می‌کنیم و اصول طراحی را یک به یک بیان می‌کنیم.
اصل اول: رسم استخوان سر و لگن از کنار
در اولین مرحله، باید یک خط عمودی بکشیم و آن را به هشت بخش مساوی تقسیم کنیم. پس از رسم خطوط راهنمای آناتومی، نوبت به طراحی سر، لگن، شانه و زانو از کنار می‌رسد. توجه داشته باشید که استخوان سر و لگن از کنار شکل تخم‌مرغی دارند و استخوان‌های شانه و زانو از کنار باید به‌صورت دایره‌های کوچک طراحی شوند.
همان‌طور که در تصویر مشاهده می‌کنید هر ۴ بخش دقیقا روی همان سطحی از خطوط هشت‌گانه قرار گرفته‌اند که در حالت روبه‌رو طراحی می‌کردیم.
اصل دوم: رسم ستون فقرات از کنار
ستون فقط را باید به شکل حرف S تخت رسم کنید. این خط از قاعده سر آغاز می‌شود و چون مفصل شانه جلوتر از آن قرار دارد، از پشت آن کمی قوس پیدا میکند. کمی پایین‌تر از مفصل شانه، خط ستون فقرات دوباره به جلو برمی‌گردد و کمی بالاتر از لگن کاملا به خطوط هشت‌گانه می‌چسبد. در مرحله آخر باید آن را کمی به سمت بیرون ادامه دهید تا ضمن نشان دادن گوی کمر، به استخوان لگن متصل شود.
اصل سوم: رسم قفسه سینه و پاها از نیم‌رخ
در مرحله بعدی، با نیمه بخشهای اول و دوم کار داریم. ابتدا باید قفسه سینه را به شکل یک بیضی رسم کنید که پشت آن کاملا به ستون فقرات چسبیده باشد. پس از رسم محفظه تنفس، باید پاها را رسم کنیم. پاها از نیم‌رخ دو خط با انحنای بسیار ملایم هستند. استخوان ران از جلوی لگن آغاز می‌شود و به جلوی زانو می‌رسد.
استخوان ساق پا نیز از پشت زانو آغاز می‌شود و به وسط مچ پا می‌رسد. مانند شکل نمای کلی پا را رسم کنید.
اصل چهارم: رسم بازوها و پاها از نیم‌رخ
مرحله آخر در طراحی آناتومی بدن مربوط به رسم بازوها است. استخوان بازو از استخوان دایره‌ای بالای شانه شروع می‌شود و مستقیم به پایین می‌آید تا به آرنج برسد. برعکس، استخوان ساق دست را باید با کمی انحنا و رو به جلوی بدن رسم کنید. رسم انگشتان را نیز می‌توانید بر اساس تصویر به‌خوبی انجام دهید.
به این ترتیب طراحی آناتومی بدن کامل می‌شود و می‌توانید در طراحی حرفه‌ای‌تر، عناصر بعدی را به شکل اضافه کنید.
چگونه با فرادرس طراحی آناتومی بدن را بهتر یاد بگیریم؟
مسیر طراحی آناتومی بدن انسان، به رسم یک انسان ایستاده که رو به جلو ایستاده است محدود نیست و یک طراح حرفه‌ای باید بتواند این تناسبات را در فیگور‌های مختلف نشسته، خوابیده، در حال دویدن، پریدن و … در طراحی بدن زن و مرد رعایت کند.
برای آشنایی کامل با طراحی آناتومی بدن انسان، ابتدا باید با ساختار استخوان‌ها، مفاصل و عضلات اصلی بدن آشنا شوید و تفاوت‌های اندازه بدن در مردان، زنان و بچه‌ها را یاد بگیرید. در مرحله بعد، لازم است آناتومی را با استفاده از شکل‌های هندسی مانند مکعب و مخروط فرا بگیرید و اصول رسم خطوط حرکتی در بدن را بیاموزید. استفاده از مدل‌های زنده یا تصاویر مرجع و همچنین اسکچ زدن روزانه، به درک بهتر این مفاهیم کمک میکند. علاوه بر این، مشاهده فیلم‌های آموزشی می‌تواند روند یادگیری را سریع‌تر کند.
در این راستا، فرادرس چند فیلم و مجموعه فیلم آموزشی ارزشمند تولید و منتشر کرده که می‌توانید از آن‌ها به‌عنوان منابع یادگیری خود استفاده کنید. به این نکته هم اشاره کنیم که مشاهده بسیاری از این دوره‌ها با دریافت گواهینامه فرادرس همراه است که اعتبار آموزشی دوره را افزایش می‌دهد. در فهرست زیر به نام چند عنوان آموزشی مهم اشاره شده است:
برای دسترسی به فیلم‌های آموزشی بیشتر در زمینه طراحی و نقاشی، پیشنهاد می‌کنیم به صفحات زیر مراجعه کنید:
آموزش گام به گام طراحی آناتومی سر و صورت
چهره هر انسانی پر از احساسات و جزییات منحصربه‌فرد و اولین بخشی از طراحی است که مخاطب به آن نگاه میکند. یادگیری اصول طراحی آناتومی صورت به شما کمک میکند چهره‌هایی طبیعی و باورپذیر خلق کنید.
در ادامه در مورد چند اصل اساسی در طراحی آناتومی صورت انسان توضیح می‌دهیم. پیش از آن، پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی کامل با اصول طراحی چهره و اجزای آن، فیلم آموزش طراحی اجزای چهره با مداد بههمراه ۹ طرح مختلف در فرادرس را مشاهده کنید. لینک این آموزش را برای دسترسی بهتر شما در زیر آورده‌ایم.
اصل اول: آشنایی با تناسبات طراحی آناتومی صورت
در طراحی آناتومی صورت انسان، دو نمای اصلی روبه‌رو و نیم‌رخ وجود دارد که باید اصول طراحی و تناسبات اجزای صورت را در هر کدام یاد بگیرید. در ادامه در مورد هرکدام توضیح می‌دهیم.
طراحی آناتومی صورت انسان از نمای روبه‌رو
برای شروع طراحی، باید شکلی شبیه تخم‌مرغ رسم کنید که انتهای آن باریک‌تر است. این شکل که نماینده جمجمه شماست مانند یک چارچوب کلی برای طراحی چهره عمل میکند. حالا باید با رسم دو خط عمود بر هم، فضای تخم‌مرغ را به ۴ بخش مساوی تقسیم کنید. مانند خطوط راهنمای ۸ سر که در طراحی آناتومی کلی بدن رسم کردیم، در طراحی صورت، این چهار ناحیه هستند که به‌عنوان خطوط راهنمای ما عمل می‌کنند.
با کمی دقت به شکل بالا، محل رسم اجزای چهره را بهتر درک می‌کنید. با این حال، در ادامه توضیحات مربوط به این شکل را نیز آورده‌ایم تا برای طراحی دقیق‌تر از آن‌ها استفاده کنید.
- چشم‌ها دقیقا وسط خط افقی و دو طرف خط عمودی جمجمه قرار می‌گیرند تا تقارن چهره را نشان دهند.
- نیمه پایینی تخم‌مرغ را به ۵ قسمت مساوی تقسیم کنید و روی بخش دوم، بینی را به شکل یک نیم‌دایره بکشید.
- دهان را روی بخش سوم و زیر بینی رسم کنید.
- نیمه بالایی چهره را به چهار قسمت مساوی تقسیم کنید. خط موی چهره در حالت معمول، باید جایی بین بخش دوم و سوم قرار بگیرد.
- گوشها در دو طرف جمجمه و قرینه با هم قرار می‌گیرند و محل رسم آن‌ها در امتداد خط بالایی چشم‌ها و انتهای بینی است.
نکته: برای تناسب بیشتر چهره، به این نکته توجه داشته باشید که عرض صورت حدود ۵ برابر عرض یک چشم است و فاصله بین چشم‌ها برابر با یک چشم است. بین لب پایین و چانه نیز تقریبا به اندازه عرض یک چشم فاصله وجود دارد. این نکته کمک میکند آناتومی چهره را متناسب‌تر رسم کنید.
طراحی آناتومی صورت انسان از نیم‌رخ
حالا فرض کنید قرار است چهره کسی را از نیم‌رخ طراحی کنید. در این حالت، جمجمه تخم‌مرغی به گوشه چرخیده است. واضح است که این تغییر زاویه، نحوه قرارگیری اجزای صورت را در طراحی تغییر می‌دهد. در این حالت نیز سعی می‌کنیم با رسم دو خط عمود بر هم، فضای سر و صورت را به چهار ناحیه تقسیم کنیم. سعی کنید با اندازه‌های شکل زیر پیش بروید و شکل را کامل کنید:
- نیمه بالایی سر را از سمت پیشانی به ۴ ناحیه و نیمه پایینی صورت را از سمت چانه به ۵ قسمت مساوی با هم تقسیم کنید.
- گوش درست پشت خط مرکزی قرار دارد و تا پشت خط بینی ادامه پیدا میکند. آن را به شکل یک منحنی رسم کنید.
- قسمت پشتی جمجمه را با رسم یک خط منحنی در پشت سر عمیق‌تر کنید.
- بینی و دهان را بر اساس همان قوانینی که در نمای روبه‌رو گفته شد رسم می‌کنیم ولی به‌دلیل تغییر زاویه، شکل آن‌ها نیز متفاوت خواهد بود.
- گودی بینی کمی بالاتر از خط وسط صورت قرار می‌گیرد و توجه داشته باشید که ابرو، چشم و دهان را مطابق با تصویر رسم کنید. توجه داشته باشید که برجسته‌ترین قسمت ابرو، یک بخش بالاتر از خط وسط قرار می‌گیرد.
اصل دوم: طراحی چشم و ابرو و رسم جزییات چشم‌ها
برای طراحی چشم و ابرو در نمای روبه‌رو به این نکته توجه داشته باشید که چشم‌ها اغلب به شکل بادام و ترکیبی از دو قوس هستند. توجه داشته باشید که گوشه بیرونی چشم می‌تواند کمی بالاتر از گوشه داخلی قرار بگیرد ولی برعکس این قضیه درست نیست. عنبیه معمولا زیر پلک بالایی پنهان می‌شود و مژه‌ها رو به بیرون هستند. ابرو‌ها نیز روی منحنی پلک بالا قرار دارند و قوس آن‌ها به سمت داخل صورت است.
در نمای نیم‌رخ، چشم‌ها شکلی شبیه به پیکان می‌گیرند و ابرو شبیه به علامت کاما رسم می‌شود. با دقت به شکل زیر تمام این نکات را به‌خوبی یاد می‌گیرید.
اصل سوم: طراحی بینی، لب‌ها و گوشها
به همین ترتیب، بقیه اجزای چهره نیز در طراحی آناتومی صورت انسان با توجه به نکاتی که در فهرست زیر آورده‌ایم، رسم می‌شوند. در هر مورد تصویر مربوط به رسم طرح را در زوایای مختلف آورده‌ایم:
- طراحی بینی: بینی را به شکل یک «گُوِه» تصور کنید که سه بعد دارد. پل و کناره‌های بینی تخت رسم می‌شوند و باله‌های بینی نیز به داخل خم می‌شوند و سوراخ‌ها را تشکیل می‌دهند. در نمای روبه‌روی چهره، بهتر است فقط بخش پایینی بینی را رسم کنید.
- طراحی لب‌ها: برای رسم لب‌ها ابتدا شکاف دهان را رسم کنید و بعد به سراغ لب بالا بروید که نازک‌تر و صاف است. لپ پایین با خطوط گردتر و برجسته‌تر طراحی می‌شود. در نمای نیم‌رخ نیز دهان شبیه پیکان است و شکاف آن کمی به سمت پایین متمایل می‌شود.
- طراحی گوشها: در طراحی گوشها به این نکته توجه کنید که به یک شکل C در بیرون و یک U وارونه در داخل نیاز دارید. در نمای روبه‌رو گوشها به‌صورت نیم‌رخ به نظر می‌رسند و بخش داخلی آن‌ها مشخص‌تر است. در نمای پشت، گوش با شکلی قیف‌مانند به سر متصل می‌شود. مانند آنچه در تصویر زیر می‌بینید:
تا این بخش اصول طراحی آناتومی صورت را به زبان ساده بیان کرده‌ایم. در گام بعدی، با اصول طراحی آناتومی دست‌ها آشنا میشویم.
آموزش تصویری طراحی آناتومی دست
طراحی آناتومی دست انسان یکی از دشوارترین بخشهای آناتومی بدن است و بسیاری از هنرمندان از رسم آن اجتناب می‌کنند. در این بخش، چند اصل ساده را که لازم است در طراحی دست‌ها به آن‌ها توجه کنید، بیان کرده‌ایم. رعایت این نکات باعث می‌شود طراحی دست طبیعی‌تر به نظر برسد.
برای آشنایی با ترفند‌‌های رسم و طراحی بدن، پیشنهاد می‌کنیم فیلم آموزش تکنیک‌های طراحی بههمراه نکات کاربردی از فرادرس را مشاهده کنید که لینک آن در زیر آورده شده است:
اصل اول: استفاده از یک ساختار ساده برای دستان
ساختار دست پیچیده است و برای ساده کردن طراحی آن، از یک فرم ساده استفاده می‌شود. در اولین قدم، کف دست را به‌صورت یک شکل تخت مانند مربع، دایره یا ذوزنقه در نظر بگیرید.
مطابق با شکل، انگشتان را می‌توانید به‌صورت استوانه‌های متصل به هم رسم کنید. به این ترتیب، رسم انگشتان و فرم کلی دست در زوایای مختلف برای شما آسان‌تر خواهد شد.
اصل دوم: توجه به موقعیت واقعی مفاصل دست
یکی از اشتباهات متداول در طراحی آناتومی دست، توجه نکردن به محل دقیق مفاصل است. به این نکته توجه داشته باشید که محل قرارگیری مفصل پایه انگشتان روی دست پایین‌تر از جایی است که به نظر می‌رسد. علاوه بر این، مفاصل انگشتان روی یک خط صاف قرار ندارند بلکه روی خطوط انحنادار چیده شده‌اند. در تصویر زیر به نحوه رسم این خطوط راهنما اشاره شده است:
اصل سوم: توجه به انحنا و فرم دست
دست ساختار کاملا انعطاف‌پذیری دارد و نباید آن را خشک و بی‌حرکت ترسیم کنید. برای اضافه کردن حس حرکت به دست، می‌توانید انگشتان را با کمی انحنا رسم کنید به سمت داخل رسم کنید تا فرم کلی دست طبیعی‌تر به نظر برسد. علاوه بر این، باید در زمان طراحی به نحوه قرارگیری انگشتان دست نسبت به هم توجه داشته باشید.
اصل چهارم: رعایت تناسبات اصلی دست
دست هم مانند بقیه اعضای بدن تناسبات صحیح خود را برای طراحی دارد. شکل زیر این تناسبات را به‌خوبی نشان می‌دهد و می‌توانید به‌راحتی از آن الگو بگیرید.
با این حال، پس از تصویر به نکات مهم این اندازه‌ها اشاره کرده‌ایم تا مفهوم تصویر را به‌صورت کامل درک کنید:
- حداکثر زاویه باز شدن بین انگشت شست و انگشت کوچک حدود ۹۰ درجه است.
- فاصله بین انگشتان تقریبا با هم برابر است ولی بسته به افراد مختلف ممکن است با هم متفاوت باشد.
- در دست اغلب افراد، انگشت میانی بلند‌تر از انگشت‌های دیگر است و می‌توانید از آن به‌عنوان یک واحد اندازه‌گیری برای سنجش درستی طول بقیه انگشتان استفاده کنید.
آموزش تصویری اصول طراحی آناتومی پا
پا حرکت کمتری در مقایسه با دست دارد و رسم آسان‌تر است ولی در اغلب طراحی‌ها، خارج از کادر قرار می‌گیرد یا در کفش‌ها پنهان می‌شود. در ادامه، در مورد اصول پایه طراحی پا توضیح می‌دهیم. همچنین، می‌توانید برای شروع از نمونه‌هایی که در تصویر زیر آمده الگو بگیرید.
پیش از شروع، پیشنهاد می‌کنیم با مشاهده فیلم آموزش رایگان طراحی آناتومی و فیگور بدن انسان از فرادرس، دانش خود را در این زمینه تکمیل کنید. لینک این فیلم را در ادامه آورده‌ایم.
اصل اول: درک حجم و فرم کلی پا
بهترین راه برای شروع طراحی پا، رسم کف پا است که پایه بخشهای بعدی قرار می‌گیرد. برای رسم کف پا، می‌توانید یک تخم‌مرغ کشیده و تخت را در نظر بگیرید که یک طرف آن بهطور کامل صاف شده باشد. این شکل را می‌توانید از جهات مختلفی بسط بدهید و به آن جزییات و انگشتان را اضافه کنید.
اصل دوم: توجه به ساختار و قوس‌های پا
آنچه باعث می‌شود طراحی آناتومی پا شکل طبیعی‌تری پیدا کند، قوس‌های آن است. هنگام طراحی به این موضوع توجه کنید که سه قوس داخلی، خارجی و عرضی در ساختار پا وجود دارند که توجه به آن‌ها در زمان طراحی، عمق بیشتری به طرح می‌دهد.
اصل سوم: توجه به زاویه و جهت حرکت انگشتان
انگشتان پا برخلاف انگشتان دست آزادی حرکت زیادی ندارند. هنگام طراحی پا به این نکته توجه داشته باشید که شست پا معمولا مستقیم و موازی زمین است و بقیه انگشتان را باید کمی خمیده و رو به پایین رسم کنید. نکته مهم دیگر اینکه انگشتان پا به هم چسبیده رسم می‌شوند و به‌صورت جدا از هم دیده نمی‌شوند.
اصل چهارم: توجه به اندازه‌ها و تناسبات پا
در مورد نسبت‌های اندازه پا چند نکته کلی وجود دارد. طول پا معمولا ۴ برابر عرض آن است و انگشتان پا از انگشت شست به سمت انگشت کوچک به‌ترتیب کاهش طول دارند که البته این موضوع ممکن است در افراد مختلف کمی متفاوت باشد. علاوه بر این، انگشت کوچک بین ۱٫۳ تا ۱٫۴ طول پا طول دارد.
سخن پایانی و معرفی چند کتاب در مورد طراحی آناتومی بدن
در این مطلب از مجله فرادرس با اصول پایه طراحی آناتومی بدن انسان آشنا شدیم و نکات مربوط به رسم فرم کلی بدن زن و مرد را به زبان ساده یاد گرفتیم و پس از آن به سراغ طراحی آناتومی و شکل صورت، دست و پاها رفتیم و چند اصل اساسی را در هر مورد به‌صورت تصویری توضیح دهیم. در پایان لازم است به این نکته اشاره کنیم که اگر می‌خواهید روی طراحی آناتومی بدن انسان تسلط پیدا کنید به تمرین مستمر و مطالعه ساختار بدن نیاز دارید.
برای آشنایی با نکات طراحی فیگور، پیشنهاد می‌کنیم از مجموعه فیلم آموزش نقاشی انسان از مقدماتی تا پیشرفته از فرادرس را مشاهده کنید که لینک آن را برای دسترسی بهتر شما در زیر قرار داده‌ایم.
در جدول زیر به چند عنوان کتاب در حوزه طراحی آناتومی بدن انسان اشاره کرده‌ایم که می‌توانید به‌عنوان منبع یادگیری از آن‌ها استفاده کنید:
| کتاب طراحی آناتومی و فیگور بدن انسان | ||
| نام کتاب | نام نویسنده | ترجمه فارسی |
| کتاب «Anatomy for Sculptors» | Uldis Zarins | به نام «آناتومی برای مجسمه‌سازان» |
| کتاب «Figure Drawing» | Michael Hampton | به نام «طراحی بدن انسان» |
| کتاب «Figure Drawing for Artists» | Steve Huston | ندارد. |
| کتاب «Atlas of Human Anatomy for the Artist» | Stephen Rogers Peck | ندارد. |
| کتاب «Drawing Human Anatomy» | Giovanni Civardi | به نام «درک فرم و ساختار انسان» |
از بین این کتاب‌ها، مورد دوم و پنجم برای طراحان مبتدی که می‌خواهند با اصول طراحی آناتومی بدن انسان در سطح پایه آشنا شوند، مناسب‌تر هستند. استفاده از تصاویر کتاب‌ها و منابع مرجع طراحی آناتومی، قانون هشت سر برای طراحی‌های روزمره و آشنایی با اصول طراحی ژست به شما کمک میکند فرم، حرکت و تناسبات بدن را بهتر درک کنید. در طراحی ژست تلاش می‌کنید افراد را در ژست‌های مختلف نشسته، خوابیده، در حال حرکت و رقص و … طراحی کنید. علاوه بر این، آشنایی با نکات حرفه‌ای طراحی آناتومی بدن زن، مرد و کودک با مداد و تفاوت بین این سه، به شما کمک میکند تسلط بیشتری بر فرم و ساختار بدن انسان پیدا کنید.
source