بدون شک بارها و بارها هنگام تمرین زبان انگلیسی از تکنیک Shadowing استفاده کردهاید و خودتان هم متوجه آن نبودهاید. «Shadowing» روشی است که به کمک آن شخص لحن و کلمات شخص دیگری را عیناً تکرار میکند و بهنوعی ویژگیهای جملات گوینده را تقلید میکند. به همین دلیل به آن «Imitation Technique» یا «Echoing Technique» نیز میگویند. بسیاری از اساتید زبان انگلیسی این روش را در تقویت مهارت اسپیکینگ مؤثر میدانند و معتقدند باعث بهبود تلفظ، لحن بیان و دامنه واژگان زبانآموزان میشود. همچنین باعث بهبود «ضرباهنگ» (Rhythm)، «تکیه» (Stress)، «دستور زبان» (Grammar) و مواردی از این قبیل میشود.

در این آموزش قصد داریم با تکنیک Shadowing آشنا شویم و نقش آن را در بهبود هر یک از این مهارتها بررسی کنیم. در ابتدای مطلب به روش استفاده از این تکنیک اشاره خواهیم کرد و در ادامه نمونه تمرینی را برای درک بهتر شما همراه با تلفظ صوتی ارائه میکنیم. همچنین نکات مهمی را بررسی میکنیم که هنگام استفاده از این روش باید مدنظر داشته باشیم.
تکنیک Shadowing چیست؟
تکنیک Shadowing یا Echoing که در زبان فارسی به آن «سایه» میگویند، روشی برای تقویت مهارت اسپیکینگ است که به کمک آن میتوانیم به مرور زمان تسلط بیشتری بر این مهارت داشته باشیم. این روش روی تمام ویژگیهای مهم برای تقویت اسپیکینگ اثر دارد. برای مثال میتواند باعث تقویت ساختار جملات انگلیسی و بهبود تلفظ کلمات شود. در این روش به کلیپی گوش میکنید و سپس کلمه به کلمه آن را با صدای بلند و با کمترین تأخیر تکرار میکنید. این روش سه مرحله دارد که عبارتند از:
- گوش دادن به فایل صوتی به طور کامل (با یا بدون نسخه نوشتاری)
- گوش دادن دوباره، توقف در انتهای هر جمله و تکرار کلمه به کلمه
- ادامه دادن تا انتهای فایل ضبطشده و تکرار مراحل
میتوانید مرحله اول را بدون نسخه نوشتاری انجام دهید. در کل، با انجام مراحل فوق، به مرور زمان میتوانید از تکنیک Shadowing برای تقویت اسپیکینگ خود کمک بگیرید. البته بار اول ممکن است نتوانید خوب متوجه شوید یا حتی شاید روش سختی به نظر برسد، اما با تکرار و تمرین میتوانید بر آن مسلط شوید و با مشاهده پیشرفت خود، اشتیاق بیشتری برای ادامه دادن نشان دهید.
هدف از انجام تکنیک Shadowing صرفاً این نیست که هر چیزی که میشنوید را مانند طوطی تقلید و تکرار کنید. هدف این است که تلفظ، ریتم، لحن بیان و نوع استرسی که شخص روی کلمات میگذارد را تکرار کنید. در کنار آن، به نکات خاص و جزئیاتی گوش میدهید که لازم است به آن توجه کنید. مغز شما وقتی به کسی گوش میکند، موارد زیادی را فیلتر میکند. اما وقتی به موارد جزئی توجهی ندارید و فقط سعی میکنید صحبتهای شخص گوینده را عیناً تکرار کنید، از تکنیک Shadowing به درستی استفاده نکردهاید.
منظور از دقت کردن به جزئیات این است که همزمان که به لحن، ریتم، ملودی و تلفظ صدای گوینده گوش میکنید، حواستان به صداهای کلیدی و استثناء هم باشد. برای مثال، لازم است مواقعی که «افت و خیز صدا» (Intonation) تغییر ناگهانی دارد، نباید از آن غافل شویم. فرض کنید به صدای ضبط شدهای گوش میکنید که در آن کلمه «Ship» را میشنوید. به محض شنیدن آن باید این نکته را مدنظر داشته باشید که تلفظ چه کلمهای را میشنوید و چه فرقی با «Sheep» دارد.
کاربرد تکنیک Shadowing
هدف از انجام این روش این است که بتوانید تلفظ و آهنگ کلامی که میشنوید را دقیقاً مانند خودش تلفظ کنید. البته ویژگیهای دیگری هم دارد که مهمترین آنها را در فهرست زیر مشاهده میکنید.
- تقلید کردن در شرایطی واقعی
- تقویت تلفظ
- بهبود روانی کلام
- تقویت مهارت شنیداری
- افزایش اعتمادبهنفس
- فراهم کردن محیطی برای یادگیری فعال
- امکان تمرین کردن حتی هنگام انجام دادن فعالیت دیگر
در نظر داشته باشید که این روش به این شکل نیست که چیزی را گوش کنید و بعد آن را تکرار کنید. درواقع، به این موضوع اشاره دارد که همزمان با چیزی که میشنویم و با کمترین تأخیر آن را تکرار کنیم. به عبارت دیگر، «Repeat after me» نیست، بلکه «Speak along with me» است. پس وقتی چیزی را از زبان گوینده میشنویم، بلافاصله یا تقریباً همزمان باید آن را تکرار کنیم. اکنون ممکن است این سوال برای ما پیش بیاید که دقیقاً چه چیزی را باید تکرار کنیم. آیا صرفاً تکرار کلمات به معنی استفاده از تکنیک Shadowing است؟
یکی از اهداف روش Shadowing تکرار کلمات است، اما به این خلاصه نمیشود. درواقع، وقتی ما در حال تکرار کلمات شخص دیگری هستیم، همزمان داریم لحن بیان، تلفظ و استرس را نیز تقلید میکنیم یا بهتر است بگوییم تکتک ویژگیهای کلام او را تقلید میکنیم. به همین دلیل آن را روش بسیار خوب و کاربردی در تقویت مهارت اسپیکینگ میدانند، بهویژه اگر کسی را ندارید که با او به زبان انگلیسی صحبت کنید.
یکی از نکات مهمی که درباره تکنیک Shadowing باید مدنظر داشته باشیم، این است که تمرکز آن روی گرامر و لغات انگلیسی نیست، بلکه هدف آن این است که تلفظ ما هنگام تکرار کردن کلمات شبیه گوینده باشد. برای اینکه بتوانید این روش را بهتر درک کنید، مثال زیر را با هم بررسی میکنیم. به کلمات جدید جمله زیر توجه نکنید. فقط آن را ببینید و روی تلفظ صوتی کلیک کنید.
The other night, Will and I were sitting down to dinner when we heard a thump above our head.
وقتی به تلفظ صوتی آن گوش میدهیم، باید همزمان نکاتی را مدنظر داشته باشیم که در ادامه به آن اشاره میکنیم.
اولین نکته به تلفظ بخش اول جمله مربوط میشود، برای تلفظ «Will and I» از «schwa» استفاده شده است که شکل آواشناسی آن /ə/ است و باعث میشود کلمات به شکل کوتاهتری تلفظ شوند. در این مثال، «d» از انتهای کلمه «and» افتاده است و به شکل /æn/ تلفظ شده است. پیشتر در مجله فرادرس به اصول تلفظ کلمات انگلیسی را توضیح دادیم. برای آشنایی بیشتر میتوانید به لینک مربوطه مراجعه کنید. همینطور برای تلفظ «were» از شکل کوتاه /wər/ و برای تلفظ «to» از شکل کوتاه /tə/ استفاده شده است. اما در رابطه با کلمه «thump» اگر دقت کنید، محکمتر از سایر کلمات تلفظ میشود. پس استرس روی این کلمه است.
اکنون که متوجه نکات مهم تلفظ در مثال فوق شدیم، میتوانیم آن را همزمان با تلفظ صوتی دقیقاً شبیه لحن گوینده تکرار کنیم. یک بار دیگر جمله را با نشانههای آواشناسی برای کلماتی که توضیح دادیم در تصویر زیر مشاهده میکنید.

اکنون به مثال دیگری توجه کنید و با توضیحاتی که در ادامه میخوانید، تکنیک Shadowing را تمرین کنید.
We live in an old house, so we just shrugged it off and started eating. There was another, louder thud and then what sounded look footsteps!
قبل از اینکه ویژگیهای مثال فوق را از نظر تلفظ و آواشناسی بررسی کنیم، ابتدا با اصطلاحی به نام «Catenation» آشنا میشویم. این حالت زمانی رخ میدهد که یک «حرف بیصدا» (Consonant) در انتهای یک کلمه به «حرف صدادار» (Vowel) در ابتدای کلمه بعدی وصل میشود. در عبارت «live in an old» آن را به وضوح میبینیم که علامت آواشناسی آن به شکل /lɪ vɪ nə noʊld/ در تلفظ انگلیسی آمریکایی نوشته میشود. در این عبارت، «in» به حرف بیصدای «n» ختم شده است و کلمه بعدی با حرف صدادار «a» شروع شده است. به همین دلیل، صدای کلمه قبلی به بعدی وصل میشود.
همینطور در عبارت «shrugged it off» هم از همین روش استفاده شده است و از نظر آواشناسی به شکل /ʃrʌɡ dɪ ‘t ɔfˌ/ نوشته میشود.

اکنون که با تکنیک Shadowing آشنا شدیم، در ادامه مطلب به فواید یادگیری زبان انگلیسی با این روش اشاره خواهیم کرد.
مراحل تمرین تکنیک Shadowing
تا به اینجا یاد گرفتیم که تکنیک Shadowing به این معنی است که متنی را میبینیم و میشنویم، سپس با کمترین تأخیر و تقریباً همزمان آن را کلمه به کلمه تکرار میکنیم. این کار به مرور باعث تقویت اسپیکینگ و تلفظ کلمات میشود. اما باید بدانیم که نحوه استفاده از این تکنیک چیست و از کجا باید شروع کنیم. اگر میخواهید اسپیکینگ خود را با تکنیک Shadowing تقویت کنید، فیلم آموزش مکالمه انگلیسی سطح متوسط از فرادرس را به شما پیشنهاد میکنیم. لینک آن را هم در ادامه مشاهده میکنید.
برای تمرین تکنیک Shadowing به سه مورد زیر نیاز دارید:
- محیطی آرام که بتوانید بدون هیچ مزاحمتی با صدای بلند صحبت کنید.
- کمی وقت آزاد
- صدای ضبطشده
حالا ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که از کجا باید تکنیک Shadowing را تمرین کنیم. پاسخ این است که هر آنچه برای تمرین به عنوان منبع شنیداری در نظر گرفته شود میتواند گزینه مناسبی برای این منظور باشد، مانند منابع زیر:
- برنامههای تلویزیونی
- فیلم و سریال
- رادیو
- پادکست و اپلیکیشن
- کتابهای صوتی
- فیلمهای آموزشی
هر یک از این روشها برای تکنیک Shadowing مناسب است، پس برای انتخاب کردن به این فکر کنید که کدامیک به نوع یادگیری شما نزدیکتر است. سعی کنید سراغ آن دسته از منابعی بروید که «نسخه نوشتار» (Transcript) یا «زیرنویس» (Subtitle) دارند که وقتی به جملهای گوش میدهید، آن را هم زمان ببینید. البته این مورد ضروری نیست ولی به یادگیری شما هنگام استفاده از این روش کمک زیادی میکند.
بعد از اینکه منبع شنیداری خود را انتخاب کردید، برای آگاهی از نحوه استفاده از تکنیک Shadowing سه مرحله زیر را به ترتیب انجام دهید:
- مرحله اول: به فایل صوتی گوش کنید و همزمان نسخه نوشتاری آن را بخوانید. بار اول بدون توقف تا انتهای آن را گوش کنید. زیاد نگران متوجه نشدنِ چیزهایی که میشنوید نباشد. هدف از این روش درک تکتک کلمات و جملات متن نیست، بلکه فقط لازم است فایل صوتی را بشنوید و جملات گوینده را تقلید کنید، حتی اگر نتوانید کلمات را عیناً ادا کنید یا ساختار جمله را درست بیان کنید.
- مرحله دوم: برای بار دوم به فایل صوتی گوش کنید، اما این بار در پایان هر جمله آن را متوقف کنید و سعی کنید صداهایی را که میشنوید عیناً تکرار کنید، حتی اگر به کلمات اصلی نزدیک نباشد.برای هر جمله این کار را ۳ تا ۵ بار تکرار کنید و سپس به سراغ جمله بعدی بروید. دقت زیادی به صداهای کلمات و استرس آنها داشته باشید.
- مرحله سوم: وقتی به انتهای فایل صوتی رسیدید، تنها کاری که باید انجام دهید این است که دفعات بعدی که به سراغ این روش میروید، این مراحل را آنقدر تکرار کنید تا به مرور زمان بتوانید تمام کلمات را به درستی و مانند فایل اصلی تکرار کنید. به این ترتیب شما توانستهاید از تکنیک Shadowing به بهترین شکل برای تقویت اسپیکینگ و سایر مهارتهای زبانی مرتبط با آن استفاده کنید.

یادگیری زبان انگلیسی با فرادرس
زبان انگلیسی شامل چهار مهارت اصلی «گوش دادن»، «صحبت کردن»، «نوشتن» و «خواندن» است. یادگیری این مهارتها در کنار هم میتواند به مرور زمان به تقویت زبان انگلیسی ما کمک کند و میزان تسلط ما را نشان دهد. زبان انگلیسی در بیشتر کشورهای دنیا به عنوان زبان بینالمللی محسوب میشود و افرادی که برا ادامه تحصیل یا پیدا کردن شغل بهتر به کشورهای دیگر سفر میکنند، باید بتوانند با دیگران در تعامل باشند.
برای یادگیری زبان انگلیسی، قدم اول این است که تعیین سطح شوید. برای این کار معمولاً افراد به مؤسسه مراجعه میکنند و پس از تعیین سطح، در کلاسهای زبان انگلیسی ثبتنام میکنند. اما عدهای ترجیح میدهند به صورت خودآموز زبان انگلیسی یاد بگیرند. این افراد به کمک اپلیکیشن و پادکست میتوانند به مرور زمان شاهد پیشرفت خود باشند. البته لازم است در این راه پشتکار لازم به خرج داد و با انگیزه کافی مسیر را ادامه داد.
عدهای هم فیلم آموزش زبان انگلیسی را ترجیح میدهند. برای این افراد، فرادرس فیلمهای آموزش زبان انگلیسی تهیه کرده است که از سطوح مبتدی تا پیشرفته را پوشش میدهد. برای مشاهده این فیلمهای آموزشی که انواع مباحث گرامری، لغات و اصطلاحات انگلیسی و مهارتهای زبانی را یاد میدهد، روی لینک زیر کلیک کنید.

فواید تکنیک Shadowing در تقویت اسپیکینگ
یادگیری زبان انگلیسی به زمان نیاز دارد و در این مسیر زبانآموزان با چالشهای زیادی روبهرو میشوند. اما مهمترین بخشی که از دید بسیاری از اساتید زبان انگلیسی میتواند میزان تسلط زبانآموز را نشان دهد، «اسپیکینگ» (Speaking) است. به منظور تقویت اسپیکینگ روشهای مختلفی وجود دارد که به مرور زمان تأثیر مثبتی خواهد داشت. یکی از این روشها Shadowing است که همانطور که اشاره شد، به بهبود تلفظ نیز کمک خواهد کرد.
در ادامه به مهمترین فواید استفاده از تکنیک Shadowing اشاره میکنیم.

۱. به تقویت لهجه انگلیسی کمک میکند
وقتی صحبتهای یک فرد انگلیسیزبان را با صدای بلند تکرار میکنید، ناخودآگاه سعی میکنید کلمات را شبیه او ادا کنید. این کار باعث بهبود «تلفظ» (Pronunciation) و «آهنگ صدا» (Intonation) میشود. به همین دلیل به مرور زمان میتواند تأثیر مهمی در بهتر شدن لهجه شما داشته باشد. برای این منظور، کافی است متنی را با لهجه مدنظر خود انتخاب کنید و همزمان با گوش دادن به آن کلمه به کلمه تکرار کنید. بدون شک در ابتدای کار نمیتوانید آن را به طور کامل بیان کنید و در تلفظ برخی از کلمات با مشکل مواجه میشوید. اما به مرور زمان به آن تسلط بیشتری پیدا میکنید.
۲. باعث تقویت لیسنینگ میشود
تکنیک Shadowing به زبانآموز این فرصت را میدهد که بر روی صداها (Sounds)، ضرباهنگها (Rhythm) و تُن گفتار (Tone of Speeach) به شکل خاص و ویژه تمرکز کند. بنابراین امکان تشخیص کلمات و عبارتها با لهجههای مختلف و با سرعت بیان متفاوت فراهم میشود و در مجموع مهارت لیسنینگ را تقویت میکند.
۳. باعث روانی کلام میشود
وقتی زبانآموز به طور همزمان کلمات یک فرد انگلیسیزبان را تکرار و تقلید میکند، سرعت و ریتم صحبت کردن او به مرور زمان شبیه افراد انگلیسیزبان میشود. منظور از «روانی کلام» (Fluency) این است که جملات را با سرعتی قابلقبول ادا کنیم و تا حد امکان از ایجاد وقفههای کوتاه و طولانی جلوگیری کنیم. البته روانی کلام همیشه در کنار «درست صحبت کردن» (Accuracy) معنی پیدا میکند، یعنی نباید اینگونه در نظر بگیریم که ساختارهای گرامری نادرستی به کار ببریم درحالیکه روانی کلام را حفظ کردهایم. اما به کمک تکنیک Shadowing به مرور زمان میتوانیم در تقویت این مهارت و سایر مهارتهای مرتبط با اسپیکینگ به تسلط نسبی دست پیدا کنیم.
۴. دامنه واژگان و اصطلاحات انگلیسی را تقویت میکند
شاید به نظر برسد که Shadowing در تقویت مهارت اسپیکینگ تأثیر دارد و در رابطه با سایر مهارتهای زبانی چندان به کار نمیآید. اما در حقیقت، با تکرارهای مداوم، زبانآموز میتواند عبارتها و کلماتی را یاد بگیرد که در متن میشنود و حتی با اصطلاحات و «کالوکیشنهای انگلیسی» (Collocations) – کلماتی که در کنار هم میآیند تا معنی مشابهی را منتقل کنند – آشنا شود. به مرور زمان توانایی زبانآموز را در استفاده از کلمات کاربردی و واژگان محاورهای و روزمره افزایش میدهد.
۵. باعث افزایش اعتمادبهنفس میشود
با تکرار کردنِ همزمان، زبانآموز میتواند در محیطی با فشار و استرس کمتری به تمرین اسپیکینگ بپردازد. تکنیک Shadowing به او کمک میکند تا به مرور زمان بر ترسهای خود غلبه کند و به تدریج باعث افزایش اعتمادبهنفس او هنگام صحبت کردن در محیطهای واقعی و با افرادی با سطح زبان انگلیسی بالا میشود.
۶. امکان یادگیری فعال را فراهم میکند
تکنیک Shadowing نوعی یادگیری تعاملی را تداعی میکند، زیرا دو نفر به طور همزمان در حال صحبت کردن هستند. هرچند گفتوگوی دوطرفه بین آن دو شکل نگرفته است، ولی موقعیتی واقعی را فراهم میکند که به واسطه آن زبانآموز تصور میکند که در حال حرف زدن است و همزمان که کلمه به کلمه یک متن را میشنود و تکرار میکند، لهجه او نیز رو به بهتر شدن است. و این دقیقاً همان شرایطی است که در یک مکالمه روزمره ایجاد میشود.
به بیان سادهتر میتوان گفت که «یادگیری فعال» (Active Learning) رخ داده است، یعنی فرد به شکلی کاملاً فعال در یک پروسه یادگیری زبان حضور دارد و به طور همزمان گوش میدهد، پردازش میکند و حرف میزند.
۷. باعث افزایش دانش الگوهای گفتار میشود
تکنیک Shadowing به ما کمک میکند تا بتوانیم تفاوتهای جزئی را تشخیص دهیم و نکات دقیق و ظریفی مانند «صداهای ترکیبی» (Linking Sounds)، «الگوهای استرس» (Stress Patterns) و «کوتاه کردن کلمات» (Reductions) را یاد بگیریم. این جزئیات اغلب در یادگیری زبان نادیده گرفته میشود اما برای اینکه گفتار طبیعیتر به نظر برسد و شبیه افراد انگلیسیزبان شود، لازم است بیاموزیم.

نکات مهم برای تمرین تلفظ با تکنیک Shadowing
بهترین راه برای تمرین تکنیک Shadowing برای یادگیری زبان انگلیسی این است که آن را مرحله به مرحله و همگام با فردی انگلیسیزبان، از طریق فایلهای ضبطشده یا سایر منابعی که به آن اشاره کردیم ادامه دهید. آموختن زبان از یک فرد باتجربه و بامعلومات، بهویژه اگر آن شخص استاد زبان یا فردی انگلیسیزبان باشد، تأثیر بیشتری خواهد داشت.
برای تمرین تلفظ لازم است نکات مهمی را مدنظر داشته باشید تا بتوانید بهترین نتیجه را بگیرید. در ادامه این مطلب به این موارد اشاره کردهایم.
۱. منابع صوتی مناسبی را انتخاب کنید
سعی کنید برای تمرین و تکرار به سراغ منابعی بروید که با سطح زبان انگلیسی شما مطابقت دارد. بهتر است به آن منابع علاقه داشته باشید تا انگیزه کافی برای ادامه راه در شما ایجاد کند. برای مثال اگر به پادکست علاقه دارید، میتوانید از آنها به عنوان منبعی برای تمرین Shadowing کمک بگیرید. یا اگر دوست دارید کتابهای صوتی گوش بدهید، آنها را به عنوان منبع در نظر بگیرید. از دیگر منابعی که بیشتر زبانآموزان با آن تمرین میکنند، فیلم و سریال انگلیسی با زیرنویس یا بدون زیرنویس است. میتوانید برای نمونه، بخشی از صحبتهای هنرپیشه محبوبتان را انتخاب کنید، به آن گوش کنید و طبق مراحلی که توضیح دادیم از تکنیک Shadowing برای تمرین کردن کمک بگیرید.
بعد از اینکه منبع خود را انتخاب کردید، بهتر است مطمئن شوید که توسط افراد انگلیسیزبان با لهجه مناسب ضبط شده است و تلفظ درست و دقیقی دارد. در نهایت هم اگر احساس میکنید تند صحبت میکنند، میتوانید از نرمافزارهایی کمک بگیرید که سرعت حرف زدن را آهستهتر میکنند. این کار را در مراحل اولیه انجام دهید و به مرور که تسلط بیشتری پیدا کردید، آن را با همان سرعت اولیه گوش کنید.
۲. از هدفون برای تمرکز بهتر استفاده کنید
حتی وقتی که محیط ساکت است و هیچ صدایی نمیتواند تمرکز شما را بر هم بزند، باز هم بهتر است از هدفون استفاده کنید، چون به شما اجازه میدهد که نکات دقیق و مهمی را در تلفظ گوینده بشنوید و تُن صدا و ضرباهنگ کلام او را با دقت تکرار بشنوید و تکرار کنید. هدفون تمرکز شما را بیشتر میکند و باعث میشود حین تمرین کردن نتیجه چیزی که بیان میکنید، شباهت بیشتری به صدای اصلی داشته باشد.
۳. فایل صوتی را به بخشهای مختلف تقسیم کنید
شکستن متن به جملات یا عبارتهای کوتاهتر، روشی است که در زبان انگلیسی آن را به نام «Chorusing» میشناسیم. برای مثال، هر متنی را به جملههای کوتاه یا هر جمله را به عبارتهای کوتاه تقسیم میکنیم که تکرار آن فقط چند ثانیه طول بکشد. سپس آن جمله یا عبارت را بارها و بارها تکرار میکنیم تا وقتی که نزدیکترین تلفظ را به صدای اصلی حس کنیم. بعد برای جمله بعد و جملات بعدی همین کار را تکرار میکنیم.
پس برای شروع، محتوایی را که برای گوش دادن در نظر گرفتهاید، به بخشهای کوچکتر تقسیم کنید (برای مثال به ۵ تا ۱۲۰ ثانیه). در این حالت راحتتر میتوانید آن را تقلید کنید. نکته مهم این است که هر جملهای که میشنوید، ۳ تا ۵ بار تکرار کنید. سپس به سراغ جمله بعدی بروید و همین مرحله را روی آن تکرار کنید تا زمانی که به انتهای فایل صوتی برسید.
۴. جملات را با کمترین تأخیر بعد از گوینده تکرار کنید
به هر بخشی از فایل صوتی که گوش میدهید، بلافاصله بعد از گوینده تکرار کنید. این کار باعث میشود که شما تلفظی شبیهتر به آنها داشته باشید. همچنین اگر فیلم مشاهده میکنید، میتوانید حرکات لب و دهان گوینده را نیز تقلید کنید و با این روش به نحوه بیان آنها نزدیکتر شوید.
۵. حرکات لب و دهان گوینده را تقلید کنید
اگر فیلمی را مشاهده میکنید، میتوانید حرکات لب و دهان گوینده را نیز تقلید کنید و با این روش به نحوه بیان آنها نزدیکتر شوید. با تمرین و تکرار به مرور زمان میتوانید نحوه استفاده از این تکنیک را یاد بگیرید و بر آن مسلط شوید.
۶. به طور منظم تمرین کنید
هر زمان از روز را برای تمرین Shadowing در نظر بگیرید. ابتدا با ۵ تا ۱۰ دقیقه شروع کنید و به مرور زمان مدت زمان آن را افزایش دهید. وقتی حرکتی را چند بار انجام میدهیم، «حافظه عضلانی» (Muscle Memory) برای آن ایجاد میشود و باعث میشود که آن حرکت بدون توجه و تمرکز مستقیم قابلاجرا باشد. برای مثال، حافظه عضلانی را میتوانیم در فعالیتهایی مانند دوچرخهسواری، نواختن موسیقی یا تایپ کردن ببینیم.
اگر برنامه منظمی برای مطالعه داشته باشیم و تکنیک Shadowing را طی فواصل زمانی مشخصی روزانه انجام دهیم، به مرور زمان حافظه عضلانی میتواند آن را مانند تایپ کردن یا سایر فعالیتهای مشابه به یک روتین تبدیل میکند و به مرور عضلات رشد میکنند و میتوانند تکثیر شوند و فیبرهای عضلانی بسازند. به همین دلیل برای مدتی طولانی ماندگار خواهند بود. یکی از راههای رشد حافظه عضلانی تمرین کردن است. اما باید این نکته را مدنظر داشته باشید که بین تمرینهای خود وقفه ایجاد نکنید. چون در روند رشد عضلات اختلال ایجاد میکند.
۷. صدای خود را ضبط و با صدای اصلی مقایسه کنید
وقتی از تکنیک Shadowing استفاده میکنید، هنگام تکرار کردن صدای خود را ضبط کنید و آن را دوباره گوش کنید و با صدای اصلی مقایسه کنید. آن را از نظر لحن، آهنگ و استرس روی کلمات بررسی کنید تا متوجه شوید در چه مواردی با صدای اصلی فرق دارد. سپس سعی کنید برای دفعات بعدی آن مشکلات را رفع کنید.
۸. روی صداهای مشکلساز تمرکز کنید
تشخیص دهید که تلفظ کدامیک از صداها با صدای اصلی تفاوت زیادی دارد. با این کار میتوانید بفهمید که در بیان کدام صداها مشکل دارید و چطور میتوانید آنها را به صدای اصلی نزدیکتر تلفظ کنید. برای مثال، اکثر ایرانیها در تلفظ صدای «th» مشکل دارند، چون شبیه صدای «ث» عربی است و ما شبیه آن را در زبان فارسی نداریم. برای اینکه بتوانیم آن را بهتر تلفظ کنیم، میتوانیم از نمونههایی کمک بگیریم که شامل کلماتی باشد که این صدا را بیشتر دارد.
۹. از منابعی با سرعت اسپیکینگ بیشتر استفاده کنید
بعد از اینکه شروع به یادگیری تکنیک Shadowing کردید، سعی کنید برای تقویت اسپیکینگ خود از منابعی کمک بگیرید که تندتر صحبت میکنند. با این کار سرعت تکرار کردن شما هم به مرور بیشتر خواهد شد و به صحبت کردن افراد انگلیسیزبان نزدیکتر میشود.
۱۰. بازخورد بگیرید
برای هر مهارتی که در حال یادگیری آن هستید، گرفتن بازخورد میتواند در روند آموختن و پیشرفت شما تأثیر دوچندانی داشته باشد. وقتی مباحث گرامری را تمرین میکنید، مهم است که از یک استاد زبان انگلیسی باتجربه کمک بگیرید تا به شما بازخورد بدهد. با این کار متوجه نقاط ضعف خود میشوید و به مرور زمان آنها را تکرار نمیکنید.

روش تمرین تکنیک Shadowing در کلاس
جالب است که از تکنیک Shadowing میتوانیم در کلاسها نیز استفاده کنیم و یکی از روشهای خوب در تقویت اسپیکینگ به شمار میآید. برای این کار استاد زبان انگلیسی میتواند به زبانآموزان کمک کند و مراحل زیر را انجام دهد:
- استاد یک متن انگلیسی را با صدای بلند میخواند و دانشآموزان آن به آن گوش میکنند. همزمان به مواردی چون تلفظ، لحن، ضرباهنگ و استرس کلمات هم دقت میکنند.
- استاد متن را برای بار دوم میخواند و دانشآموزان این بار به «صداهای ترکیبی» (Linking Sounds) توجه میکنند.
- دانشآموزان برای تمرین ویژگیهای تلفظ، قبل از اینکه استاد آن را برای بار دوم با صدای بلند بخواند، برای خودشان میخوانند و سپس به او گوش میدهند.
- دانشآموزان متن را همزمان با استاد خود میخوانند و دقیقاً همزمان با او، خواندن متن را شروع و تمام میکنند.
نکته اول: برای شروع، استاد از متن سادهای استفاده میکند. منظور از متن ساده این نیست که واژگان یا دستور زبان ساده و در سطح مبتدی داشته باشد، چون همانطور که اشاره شد، تمرکز تکنیک Shadowing روی تلفظ و موارد مرتبط با اسپیکینگ است. پس استاد باید متنی را در نظر بگیرد که کلمات آن تلفظ سادهتری داشته باشد و به زبان مادری نزدیکتر باشد.
نکته دوم: وقتی استاد متن را میخواند، برای شروع آن را با سرعتی آهستهتر از افراد انگلیسیزبان میخواند. به مرور که زبانآموزان با تکنیک Shadowing آشنا شدند، میتواند متن را با سرعت عادی بخواند و سپس کمکم آن را سریعتر پیش ببرد. با این کار، وقتی زبانآموزان متن را همزمان با استاد خود تکرار میکنند، به مرور زمان سرعت آنها به سرعت حرف زدن افراد انگلیسیزبان نزدیکتر میشود. البته استاد میتواند متن را خودش نخواند و آن را از منبعی انتخاب کند که توسط یک فرد انگلیسیزبان با لهجه مدنظر خوانده شده است.

نکات مهم در یادگیری تکنیک Shadowing
هدف از این آموزش کمک به یادگیری تکنیک Shadowing و نحوه استفاده از آن برای تقویت اسپیکینگ و تلفظ است. اما برای اینکه بتوانید بر این تکنیک به اندازه کافی تسلط پیدا کنید، لازم نکاتی را مدنظر داشته باشید که با رعایت کردن آنها سریعتر بتوانید به هدف خود دست پیدا کنید و در مسیر درستی آن را پیش ببرید. در این بخش از مطلب به نکات مهمی در خصوص تمرین تکنیک Shadowing اشاره کردهایم.
برای تقویت اسپیکینگ خود توصیه میکنیم فیلم آموزش زبان انگلیسی با داستان کوتاه را از فرادرس مشاهده کنید. در این فیلم، کالوکیشنها و نکات گرامری مهم برای تقویت اسپیکینگ ارائه شده است. لینک آن را هم در ادامه آوردهایم.
۱. با منابع ساده شروع کنید
از منابعی کمک بگیرید که در سطح مبتدی باشد یا سطح زبان سادهای داشته باشد، مانند داستانهای انگلیسی برای کودکان یا پادکستهای انگلیسی برای سطح مبتدی. دقیقاً طوری این روش را شروع کنید که انگار با تکنیک Shadowing کاملاً بیگانه هستید. سپس با تمرین بیشتر و با تسلط بهتر بر تلفظ، افت و خیز صدا و همچنین استرس کلمات، آن را برای خودتان به چالش بزرگتری تبدیل کنید و از منابعی کمک بگیرید که سطح بالاتری دارند و از لغات و دستور زبان سطح پیشرفتهتری استفاده میکنند.
برای مثال، متنها یا صدهای ضبطشدهای که کلماتی با صداهای مشکلساز در تلفظ دارند میتوانند گزینه مناسبی برای تمرین کردن باشند. همچنین به مرور زمان میتوانید فایلهای صوتی را با سرعت بیشتری تکرار کنید.

۲. از منابعی با صداهای افراد انگلیسیزبان استفاده کنید
محتوایی را انتخاب کنید که افراد با لهجه انگلیسی یا آمریکایی صحبت کردهاند. مهم نیست کدام لهجه را انتخاب میکنید، مهم این است که منبعی را در نظر بگیرید که حتماً افراد انگلیسیزبان در آن صحبت کرده باشند. البته استاد زبان انگلیسی با لهجه خوب و مانند افراد نیتیو هم میتواند متن را برای شما بخواند و آن را تکرار کنید. حین گوش دادن به جزئیاتی دقت کنید که روی تلفظ کلمات تأثیر زیادی دارد.
۳. محتوای صوتی را به چند بخش تقسیم کنید
اگر با فایل صوتی، پادکست، فیلم یا هر منبع دیگری برای تمرین تکنیک Shadowing استفاده میکنید، برای یادگیری بهتر آن را به چند بخش تقسیم کنید. برای مثال، آن را به ۵ تا ۱۰ بخش – با توجه به مدت زمان محتوا تقسیم کنید و هر بخش را آنقدر گوش کنید تا بر آن مسلط شوید. سپس به سراغ بخش بعدی بروید.
۴. به Rhythm و Intonation توجه کنید
یکی از اصول مهمی که در صحبتهای افراد انگلیسیزبان زیاد میشنویم، توجه به افت و خیز صدا است که در زبان انگلیسی به آن Intonation میگویند. وقتی یک جمله انگلیسی بیان میشود، لحن بیان و آهنگ صدا طبق اصولی خاصی پیش میرود و به همین دلیل در بخشهایی از جمله صدا بالا و در بخش دیگر پایین میآید. افت و خیز صدا دقیقاً همین معنی را میدهد.
قانون کلی Rising and Falling Intonation که پیشتر در مجله فرادرس هم به آن اشاره کرده بودیم، این است که معمولاً آهنگ صدای گوینده در انتهای جملات خبری پایین میآید و «افتان» (Falling) است، اما برای جملات سوالی به دو شکل «خیزان» (Rising) برای سوالات بله یا خیر و «افتان» (Falling) برای سوال با Wh است.
برای تمرین تکنیک Shadowing باید به افت و خیز صدا هم دقت کنیم تا موقع تکرار کردن شبیه صدای اصلی تلفظ کنیم. علاوه بر این باید به «ضرباهنگ» یا «ریتم صدا» (Rhythm) نیز توجه داشته باشیم، یعنی تکرار پی در پی یک حرکت پایدار و در زمان مشخص. رعایت کردن این نکته هم به اسپیکینگ و هم به لیسنینگ کمک میکند. چیزی که باعث میشود جمله ریتم داشته باشد تأکید بر روی برخی از کلمات، بهویژه اسم، فعل، صفت یا قید است که به عنوان اجزای اصلی کلام در جمله به کار میروند. یعنی استرس گذاشتن روی برخی از کلمات و استرس نگذاشتن روی کلمات دیگر.
ریتم باعث میشود که صدای گوینده مانند ریتم ضربان قلب بالا و پایین برود. به همین دلیل صدا ضرباهنگ مشخصی میگیرد. با دانستن این نکته، موقع گوش دادن به صدای گوینده به ریتم کلمات دقت بیشتری میکنیم و هنگام تکرار کردن هم آن را مدنظر خواهیم داشت.
۵. روزانه تمرین کنید
دو اصل مهم را در تمرین تکنیک Shadowing رعایت کنید. اصل اول این است که پشتکار داشته باشید و به طور مداوم تمرین کنید. اصل دوم هم این است که یک برنامهریزی مشخصی برای خود داشته باشید و روزانه طبق آن پیش بروید. با انجام این کار به مرور زمان تمرین کردن برای شما عادت میشود و میتوانید آن را به یک روتین همیشگی تبدیل کنید.
۶. صدای خودتان را ضبط کنید
پیشتر به این نکته اشاره کردیم که وقتی به صدایی گوش میکنید و آن را تکرار میکنید، صدای خودتان را حین تکرار کردن ضبط کنید. اگر هر چند وقت یک بار این کار را انجام دهید، وقتی آن را با صداهای قبلی خود مقایسه میکنید، بهتر میتوانید متوجه روند پیشرفت خود شوید. همچنین میتوانید صدای خودتان را بعد از اینکه ضبط کردید، با صدای اصلی مقایسه کنید و تفاوتها را تشخیص دهید. به کمک این روش، دفعات بعدی صدای شما فرق کمتری با صدای اصلی خواهد داشت.
۷. با سرعت حرف زدن آهسته شروع کنید
در ابتدا برای اینکه با تکنیک Shadowing بیشتر آشنا شوید، از متنهایی استفاده کنید که در آنها گوینده کندتر صحبت میکند. سپس به سراغ نمونههایی بروید که تندتر صحبت میکنند. سعی کنید به مرور زمان سرعت تکرار کردن خود را هم بالاتر ببرید و همزمان با گوینده شروع و تمام کنید. با این کار لحن بیان شما به مرور طبیعیتر میشود و شباهت بیشتری با لهجه افراد انگلیسیزبان خواهد داشت.

تمرین Shadowing با هوش مصنوعی
هوش مصنوعی یکی از ابزارهای مهم در تقویت مهارتهای اصلی زبان انگلیسی است و از آن میتوانید مانند یک استاد زبان انگلیسی برای یادگیری و رفع اشکال کمک بگیرید. یکی از مهارتهایی که به کمک این ابزار یادگیری هوشمند میتوانید کسب کنید، تمرین تلفظ انگلیسی است. این کار برای تمرین تکنیک Shadowing خیلی مفید است. برای مثال، میتوانید از ChatGPT بخواهید که به شما متنی بدهد تا به کمک آن تلفظ انگلیسی را تمرین کنید.
برای اینکه نتیجه خوبی از ChatGPT بگیرید، لازم است با پرامپتنویسی آشنا شوید. اگر به مشاهده فیلمهای آموزشی برای یادگیری اصول تلفظ کلمات انگلیسی علاقه دارید، فیلم آموزش هوش مصنوعی ChatGPT در تمرین تلفظ زبان انگلیسی از فرادرس را به شما پیشنهاد میکنیم. در این فیلم آموزشی مباحثی مانند مبانی و ساختار تلفظ در زبان انگلیسی آموزش داده شده است. همچنین با نحوه ایجاد حساب کاربری ChatGPT آشنا میشوید و روشهای پرامپتنویسی را برای یادگیری تلفظ و آواشناسی زبان یاد میگیرید. در نهایت هم برخی از سایتها و رباتها برای بهبود تلفظ و اسپیکینگ به شما معرفی خواهد شد. لینک فیلم آموزش تمرین تلفظ با ChatGPT در فرادرس را در ادامه مشاهده میکنید.
همزمان که متن را میخوانید، میتوانید به فایل صوتی آن هم گوش بدهید و مراحل تمرین تکنیک Shadowing را با آن پیش ببرید. تلفظ درست کلمات انگلیسی تأثیر زیادی در برقرار ارتباط با دیگران و انتقال منظور خود به آنها دارد. هوش مصنوعی ChatGPT امکاناتی دارد که به کمک آنها میتوانید یادگیری تلفظ و گفتار انگلیسی را به شیوهای درست و اصولی پیش ببرید. برای تمرین کردن، مراحلی که در ادامه توضیح داده شده است را با ChatGPT انجام دهید.
۱. از ChatGPT متن انگلیسی بخواهید
در مطالب قبلی مجله فرادرس به یادگیری زبان انگلیسی با هوش مصنوعی اشاره کردیم. از ChatGPT بخواهید که متن انگلیسی به شما بدهد تا به کمک آن بتوانید تمرین کنید. در پرامپت حتماً سطح مناسب خود را نیز بنویسید تا متن را متناسب با آن برای شما انتخاب کند. سپس تمرین کردن را شروع کنید. در ادامه نمونه پرامپتی را برای این منظور نوشتهایم که میتوانید از آن کمک بگیرید.
Write a 100-word passage with simple vocabulary for me to practice shadowing.
۲. گوش کنید و در بازه زمانی مشخص تکرار کنید
برای این کار از بخش وویس ChatGPT میتوانید استفاده کنید تا متن را برای شما بخواند و همزمان با در نظر گرفتن مراحلی که توضیح داده شد، تمرین کنید. البته برخی از نرمافزارها هم میتوانند متن شما را به وویس تبدیل کنند. شاید این روش برای تمرین کردن گزینه بهتری باشد، چون میتوانید جمله به جمله آن را متوقف و تکرار کنید.
۳. با ChatGPT مکالمه کنید
از ChatGT بخواهید تا مکالمهای را بین خودش و شما شبیهسازی کند. این گفتوگو بین شما و او انجام میشود و هر جملهای که بگویید، او به شما بلافاصله پاسخ خواهد داد. برای این منظور از پرامپت زیر کمک بگیرید.
“Let’s role-play a conversation at a café. Speak both parts, and I’ll shadow the customer’s responses.
۴. بازخورد بگیرید
وقتی از تکنیک Shadowing استفاده میکنید، صدای خود را ضبط کنید و سپس آن را با صدای ChatGPT مقایسه کنید تا متوجه تفاوتها شوید و آنها را تا حد امکان کاهش دهید. برای این کار از پرامپت زیر استفاده کنید.
I struggle with the ‘th’ sound. Can you suggest exercises to improve it?
همچنین میتوانید مکالمهای با ChatGPT داشته باشید و سپس از او بخواهید که در رابطه با تلفظ شما بازخورد ارائه دهد و جاهایی که اشتباه تلفظ کردهاید را مشخص کند و تلفظ درست آن را پیشنهاد دهد.
تقویت اسپیکینگ با فرادرس
صحبت کردن به زبان انگلیسی همواره یکی از چالشهای بزرک زبانآموزان بوده است. حتی برخی از افراد بر این باورند که اسپیکینگ سختترین مهارت برای یادگیری است. به منظور تقویت اسپیکینگ روشهای مختلفی وجود دارد که به کمک آنها میتوانیم به صورت مرحله به مرحله پیش برویم. استفاده از کتاب، اپلیکیشن و پادکستهایی که به طور ویژه برای تقویت این مهارت در نظر گرفته شدهاند، تا حد زیادی میتواند به شما در پیشبرد اهدافتان کمک کند.
اما برای تقویت اسپیکینگ، فیلمهای آموزشی نیز تأثیر بسیار زیادی دارند. این فیلمهای آموزشی معمولاً با در نظر گرفتن موضوعات مختلف دستهبندی میشود و لغات و اصطلاحات کاربردی را پیشنهاد میکند. در فرادرس نیز فیلمهای آموزش مختلفی برای تقویت اسپیکینگ تهیه شده است که موضوعات متنوعی مانند مکالمات تجاری، سخنرانی، اصطلاحات عامیانه و روزمره و مواردی مانند اینها را پوشش میدهد. برای مشاهده فیلم مجموعه آموزش اسپیکینگ زبان انگلیسی از مقدماتی تا پیشرفته در فرادرس روی لینک زیر کلیک کنید.

تمرین Shadowing در منزل
تا به اینجای مطلب درباره تکنیک Shadowing توضیحاتی دادیم و به برخی از نکات مهم در این رابطه اشاره کردیم. برای تمرین بیشتر نمونههایی را در ادامه در اختیار شما قرار میدهیم تا به کمک آنها بتوانید مواردی را که در این آموزش یاد گرفتید، انجام دهید.
قبل از اینکه تمرین این بخش را انجام دهید، یک پاراگراف کوتاه را به عنوان نمونه انتخاب کردهایم. طبق اصولی که در این آموزش یاد گرفتید، مرحله به مرحله با آن پیش بروید. به این صورت که بار اول کل متن را بخوانید و همزمان گوش کنید. بار دوم جمله به جمله به آن گوش کنید (هر جمله با رنگهای متفاوت Bold شده است) بعد از هر جمله، دکمه «Pause» را بزنید و آن را تکرار کنید. ۳ تا ۵ بار هر جمله را تکرار کنید و سپس جمله بعدی را «Play» کنید. حواستان به تمام نکات مربوط به تلفظ، ریتم، افت و خیز صدا و استرس کلمهها باشد. بعد از آنکه با نمونه زیر تمرین کردید، تمرینهای اول و دوم را شروع کنید.
نمونه متن برای تمرین تکنیک Shadowing
Good morning, everyone! Today, I want to talk about the importance of setting goals and staying motivated. Have you ever wondered why some people achieve so much while others struggle to make progress? The secret often lies in having a clear plan and a strong sense of purpose.
تمرین اول
متن زیر را طبق توضیحات فوق بخوانید و تکنیک Shadowing را با آن تمرین کنید. گوینده این متن لهجه انگلیسی آمریکایی دارد.
Good morning, everyone! Today, I want to talk about the importance of setting goals and staying motivated. Have you ever wondered why some people achieve so much while others struggle to make progress? The secret often lies in having a clear plan and a strong sense of purpose.
First, let’s consider goals. A well-defined goal gives you direction, something to aim for. It’s like having a map when you’re on a journey. Without it, you might wander aimlessly and waste valuable time. Remember, your goals should be specific, measurable, and realistic. Instead of saying, “I want to get better at English,” try saying, “I will practice English for 30 minutes every day.”
Next, let’s talk about motivation. Staying motivated can be challenging, especially when you face obstacles or setbacks. One way to stay motivated is to remind yourself why you started in the first place. Visualize your success and imagine how great it will feel to achieve your goals. Celebrate small wins along the way—they’ll keep you energized and focused.
Finally, don’t be afraid to ask for help. Surround yourself with people who support and encourage you. Whether it’s a teacher, a friend, or a mentor, having someone to guide you can make a big difference.
So, set clear goals, stay motivated, and remember: progress is more important than perfection. Keep moving forward, one step at a time, and you’ll be amazed at what you can achieve!

تمرین دوم
متن زیر را طبق توضیحات فوق بخوانید و تکنیک Shadowing را با آن تمرین کنید. گوینده این متن لهجه انگلیسی بریتانیایی دارد.
Traveling to new places is one of the most exciting and enriching experiences you can have. Whether it’s a bustling city, a quiet countryside, or a tropical beach, every destination offers something unique to discover.
When you travel, you step out of your comfort zone and embrace the unfamiliar. This can be as simple as trying a new type of food, learning a few phrases in another language, or navigating through streets you’ve never walked before. These small challenges make every trip an adventure.
One of the greatest rewards of exploring new places is meeting people from different cultures. Conversations with locals can open your eyes to new perspectives and teach you things you’d never learn from a book. A shared smile or a kind gesture can bridge any cultural gap.
Travel also allows you to create unforgettable memories. Think of the sunsets you’ve watched, the laughter you’ve shared, or the breathtaking views you’ve captured in your mind. These moments stay with you forever and often inspire you long after the trip is over.
Lastly, traveling gives you a chance to reflect. Being away from the routines of daily life can help you see things more clearly. It reminds you of the beauty in the world and the endless opportunities waiting to be explored.
So, pack your bags, embrace curiosity, and let every journey become a chapter in your life’s story. The world is out there, waiting for you to discover it!
جمعبندی
در این آموزش با تکنیک Shadowing آشنا شدیم و یاد گرفتیم که از آن میتوانیم به عنوان روشی مؤثر برای تقویت اسپیکینگ و لیسنینگ استفاده کنیم. در ابتدای آموزش تعریفی از این روش ارائه کردیم و در ادامه به نحوه استفاده از آن برای تقویت زبان انگلیسی پرداختیم. علاوه بر این، به نکات مهمی در خصوص تمرین کردن با تکنیک Shadowing اشاره کردیم و در انتهای مطلب نیز نمونه متنهایی را با تلفظ صوتی در اختیار شما قرار دادیم تا به کمک اصولی که توضیح داده شد، تکنیک Shadowing را تمرین کنید.
در بخش پایانی و در جدول جمعبندی خلاصهای از تکنیک Shadowing را مرور میکنیم.
جدول جمعبندی تکنیک Shadowing | |
ویژگیها | توصیف |
تلفظ | تقویت لهجه انگلیسی، وضوح بیشتر هنگام ادای کلمات و کاهش تلفظ خطاهای تلفظی |
روانی کلام | بهبود سرعت و روند صحبت کردن، کاهش مکثها |
مهارتهای شنیداری | افزایش توانایی برای تشخیص صداها، الگوها و افت و خیز صدا |
حافظه عضلانی | تعلیم و تقویت تارهای صوتی از طریق تکرار |
اعتمادبهنفس | ایجاد حس اطمینان با تمرین کردن در محیطی شبیه محیط واقعی، اما با استرس و فشار کمتر |
گوش دادن فعال | تقویت لیسنینگ و اسپیکینگ برای یادگیری سریعتر |
مطلبی که در بالا مطالعه کردید بخشی از مجموعه مطالب «مباحث متفرقه زبان انگلیسی» است. در ادامه، میتوانید فهرست این مطالب را ببینید:
source