با انواع مهریه و قوانین آن آشنا شوید!

مهریه، یکی از  مباحث چالش‌برانگیز و  پرتکرار  در  حوزه  حقوق  خانواده  و  به  ویژه  در  مسائل  مربوط  به  ازدواج  و  طلاق  است.   این  حق  قانونی  که  در  قانون  مدنی  ایران  به  رسمیت  شناخته  شده  است،  به  عنوان  یکی  از  تعهدات  مالی  مرد  در  قبال  زن  در  نظر  گرفته  می‌شود.   اما  در  سال‌های  اخیر،  مهریه  به  یکی  از  موضوعات  اختلافی  و  حتی  ابزاری  برای  فشار  و  سواستفاده  در  برخی  از  موارد  تبدیل  شده  است.

به  عنوان  وکیل  و  مشاور  طلاق  با  سال‌ها  تجربه  در  این  زمینه،  شاهد  موارد  بسیاری  بوده‌ام  که  مهریه  به  جای  اینکه  به  عنوان  یک  حق  قانونی  برای  حمایت  از  زن  در  نظر  گرفته  شود،  به  ابزاری  برای  فشار  و  تهدید  در  دست  زن  یا  خانواده  او  تبدیل  شده  است.  از  سوی  دیگر،  در  برخی  موارد  نیز  شاهد  بی‌توجهی  مردان  به  تعهدات  مالی  خود  و  عدم  پرداخت  مهریه  به  زن  بوده‌ام  که  باعث  بروز  مشکلات  و  تنش‌های  زیادی  در  زندگی  زناشویی  و  حتی  پس  از  طلاق  شده  است.

در  این  مقاله،  قصد  دارم  با  نگاهی  حقوقی  و  منصفانه  به  موضوع  مهریه  بپردازم  و  ابعاد  مختلف  آن  را  مورد  بررسی  قرار  دهم.  با  من  همراه  باشید  تا  با  هم  به  دنیای  مهریه  و  قوانین  مربوط  به  آن  سفر  کنیم  و  با  حقوق  و  تعهدات  زوجین  در  این  زمینه  آشنا  شویم.

مهریه چیست؟

مهریه،  مالی  است  که  مرد  در  هنگام  عقد  نکاح  به  زن  خود  می‌پردازد  یا  متعهد  به  پرداخت  آن  می‌شود.  این  مال  می‌تواند  به  صورت  وجه  نقد،  طلا،  سکه،  ملک  یا  هر  چیز  دیگری  که  ارزش  مالی  داشته  باشد،  باشد.   مهریه  به  عنوان  یکی  از  حقوق  مالی  زن  در  ازدواج  شناخته  می‌شود  و  زن  در  هر  زمان  که  بخواهد،  می‌تواند  آن  را  مطالبه  کند.

انواع مهریه

مهریه  به  دو  صورت  عندالمطالبه  و  عندالاستطاعه  تعیین  می‌شود:

مهریه عندالمطالبه: در این نوع مهریه، زن هر زمان که بخواهد می‌تواند مهریه خود را از مرد مطالبه کند و مرد موظف به پرداخت آن است، حتی اگر توانایی مالی نداشته باشد.
مهریه عندالاستطاعه: در این نوع مهریه، زن تنها زمانی می‌تواند مهریه خود را مطالبه کند که مرد توانایی مالی پرداخت آن را داشته باشد.

قوانین مربوط به مهریه

قوانین  مربوط  به  مهریه  در  قانون  مدنی  ایران  به  طور  کامل  ذکر  شده  است.  برخی  از  مهم‌ترین  قوانین  در  این  زمینه  عبارتند  از:

تعیین مهریه به توافق زوجین انجام می‌شود و هیچ گونه محدودیت قانونی در مقدار آن وجود ندارد.
زن می‌تواند در هر زمان که بخواهد، مهریه خود را مطالبه کند، حتی اگر در زمان عقد نکاح آن را مطالبه نکرده باشد.
مرد موظف به پرداخت مهریه زن است، حتی اگر توانایی مالی نداشته باشد. در صورت نداشتن توانایی مالی، مرد می‌تواند با توافق زن، مهریه را به صورت اقساط پرداخت کند.

در صورت فوت مرد، مهریه زن جزو دیون او محسوب می‌شود و باید از ترکه او پرداخت شود.
در صورت طلاق، زن مستحق دریافت تمام یا بخشی از مهریه خود است، مگر اینکه زن مقصر طلاق باشد.
زن می‌تواند قبل از دریافت مهریه خود، از خروج مرد از کشور جلوگیری کند.

چالش‌ها و مشکلات مربوط به مهریه

در  سال‌های  اخیر،  مهریه  به  یکی  از  موضوعات  اختلافی  و  حتی  ابزاری  برای  فشار  و  سواستفاده  در  برخی  از  موارد  تبدیل  شده  است.  برخی  از  مهم‌ترین  چالش‌ها  و  مشکلات  مربوط  به  مهریه  عبارتند  از:

تعیین مهریه‌های سنگین و نامتعارف: در برخی موارد، مهریه‌های سنگین و نامتعارف تعیین می‌شود که پرداخت آن برای مرد غیرممکن است و می‌تواند باعث بروز مشکلات و تنش‌های زیادی در زندگی زناشویی شود.
استفاده از مهریه به عنوان ابزار فشار: در برخی موارد، زن یا خانواده او از مهریه به عنوان ابزاری برای فشار و تهدید مرد استفاده می‌کنند و او را مجبور به انجام کارهایی می‌کنند که مایل به انجام آنها نیست.
عدم پرداخت مهریه توسط مرد: در برخی موارد نیز، مرد به دلیل نداشتن توانایی مالی یا به دلایل دیگر، از پرداخت مهریه زن خودداری می‌کند که این موضوع می‌تواند باعث بروز مشکلات و تنش‌های زیادی در زندگی زناشویی شود.

راهکارهای حقوقی و منصفانه برای حل مشکلات مهریه

برای  حل  مشکلات  و  چالش‌های  مربوط  به  مهریه،  می‌توان  از  راهکارهای  حقوقی  و  منصفانه  مختلفی  استفاده  کرد.  برخی  از  این  راهکارها  عبارتند  از:

تعیین مهریه معقول و منصفانه: در زمان عقد نکاح، زوجین باید مهریه‌ای را تعیین کنند که با توجه به شرایط مالی و اجتماعی آنها معقول و منصفانه باشد و پرداخت آن برای مرد مشکل و غیرممکن نباشد.
مشاوره پیش از ازدواج: زوجین قبل از ازدواج باید به یک مشاور خانواده مراجعه کنند و در مورد مسائل مختلف زندگی مشترک، از جمله مهریه، با یکدیگر صحبت کنند و به توافق برسند.
تنظیم قرارداد پیش از ازدواج: زوجین می‌توانند قبل از ازدواج، قراردادی را تنظیم کنند و در آن در مورد مسائل مختلف زندگی مشترک، از جمله مهریه، به توافق برسند.
مراجعه به وکیل در صورت بروز اختلاف: در صورت بروز اختلاف در مورد مهریه، زوجین باید به یک وکیل متخصص در امور خانواده مراجعه کنند و از او کمک بگیرند.

مهریه،  یک  حق  قانونی  برای  زنان  است  که  در  قانون  مدنی  ایران  به  رسمیت  شناخته  شده  است.  اما  در  سال‌های  اخیر،  این  حق  قانونی  در  برخی  موارد  به  ابزاری  برای  فشار  و  سواستفاده  تبدیل  شده  است.  برای  حل  مشکلات  و  چالش‌های  مربوط  به  مهریه،  باید  از  راهکارهای  حقوقی  و  منصفانه  استفاده  کرد  و  با  گفتگو  و  تفاهم،  به  یک  راه  حل  مناسب  رسید.

به  عنوان  یک  وکیل  و  مشاور  طلاق،  همیشه  به  زوجین  توصیه  می‌کنم  که  در  مورد  مهریه  و  سایر  مسائل  مهم  زندگی  مشترک،  قبل  از  ازدواج  با  یکدیگر  صحبت  کنند  و  به  توافق  برسند.  همچنین،  در  صورت  بروز  هرگونه  اختلاف  در  این  زمینه،  به  یک  مشاور  یا  وکیل  متخصص  مراجعه  کنند  تا  با  کمک  آنها  بتوانند  به  بهترین  راه  حل  ممکن  برسند  و  از  بروز  مشکلات  و  تنش‌های  بیشتر  در  زندگی  خود  جلوگیری  کنند.