1

ذرات معلق ریز در هوا عامل مرگ حدود ۲۳۹,۰۰۰ نفر در اروپا بودند، اما این بار سنگین در برخی از مناطق قاره بیشتر احساس شده است.

آلودگی هوا تهدیدی جدی برای سلامت عمومی است، اما برخی مناطق اروپا با خطرات بیشتری مواجه هستند.

آلودگی هوا با بیماری‌هایی مانند سرطان ریه، بیماری‌های قلبی و تنفسی، سکته، پیامدهای نامطلوب هنگام تولد و موارد دیگر مرتبط است.

این موضوع به‌ویژه برای افراد مسن خطرناک است و حدود ۴ درصد از مرگ‌ومیرهای افراد بالای ۶۵ سال را شامل می‌شود.
در سال ۲۰۲۱، سازمان جهانی بهداشت (WHO) دستورالعمل‌های کیفیت هوای خود را به‌روزرسانی کرد و حد مجاز سالانه برای غلظت دی‌اکسید نیتروژن و ذرات معلق ریز (PM2.5) مانند گرد و غبار، دود و دوده حاصل از اگزوز را کاهش داد.
در ماه دسامبر، قوانین سختگیرانه‌تری برای کیفیت هوا به اجرا درآمد که هدف آن نزدیک‌تر کردن اتحادیه اروپا به استانداردهای سازمان جهانی بهداشت تا سال ۲۰۳۰ است و کشورهای عضو را موظف می‌کند آلاینده‌هایی مانند ذرات معلق ریز، کربن سیاه و آمونیاک را پایش کنند.

در گفتگو با یورونیوز هلث گفت: این برنامه «یکی از بزرگ‌ترین مداخلات برای سلامت عمومی در نسل حاضر» است، مارک نیون‌هویزن، مدیر ابتکار برنامه‌ریزی شهری، محیط‌زیست و سلامت مؤسسه سلامت جهانی بارسلونا.

به‌طور کلی، مواجهه با PM2.5 در سال ۲۰۲۱ باعث حدود ۲۳۹,۰۰۰ مرگ زودرس در اروپا شد، در حالی که ۴۸,۰۰۰ نفر دیگر بر اثر مواجهه با دی‌اکسید نیتروژن جان خود را از دست دادند، طبق گزارش آژانس محیط‌زیست اروپا.
در حال حاضر، تمامی کشورهای اتحادیه اروپا گزارش می‌دهند که سطح دی‌اکسید نیتروژن فراتر از مقادیر توصیه‌شده توسط WHO است، اما برخی مناطق بیشتر از دیگران تحت تأثیر آلودگی هوا قرار دارند.

مقدونیه شمالی بیشترین میزان مرگ‌ومیر ناشی از آلودگی را تجربه کرده است و پس از آن صربستان قرار دارد. کشورهای همسایه مانند آلبانی، بلغارستان و مونته‌نگرو نیز امتیازهای بسیار بالایی دارند، طبق گزارش اخیر کمیسیون اروپا و سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD).

آمار مرگ‌ومیر ناشی از آلودگی هوا در سراسر اروپا

مرگ‌های زودرس ناشی از مواجهه با ذرات معلق ریز (به ازای هر ۱۰۰,۰۰۰ نفر)

زورانا یووانویچ اندرسن، استاد اپیدمیولوژی محیط‌زیست در دانشگاه کپنهاگ و عضو کمیته محیط‌زیست و سلامت جامعه تنفسی اروپا، به یورونیوز هلث گفت: بزرگ‌ترین تفاوت در اروپا میان شرق و غرب است که با تولید ناخالص داخلی و زمینه‌های اجتماعی-اقتصادی این دو منطقه بسیار هم‌راستا است.

تحقیقات نیون‌هویزن در سطح شهری به چالش‌های مختلفی که بخش‌های مختلف اروپا با آن روبرو هستند، تأکید می‌کند.

شمال ایتالیا، لهستان و جمهوری چک میزان بالاتری از مرگ‌ومیر ناشی از PM2.5 را مشاهده کرده‌اند که عمدتاً به منابع مسکونی، مانند سوزاندن زغال‌سنگ برای گرمایش خانه و بخش کشاورزی، مرتبط است.

در همین حال، مرگ‌ومیر ناشی از دی‌اکسید نیتروژن – که عمدتاً به ترافیک خودروها و بخش صنعتی مرتبط است – در شهرهای بزرگ و پایتخت‌های غرب و جنوب اروپا بالاتر بود.

«لزوم تنظیم آلودگی هوا»

برخی کشورها گام‌هایی برای کاهش سطح آلودگی خود برداشته‌اند، از جمله دانمارک که ممکن است تا سال ۲۰۳۰ به اولین کشور جهان تبدیل شود که مالیات کربن بر دامداری‌ها وضع می‌کند.

در همین حال، دستورالعمل به‌روزرسانی‌شده اتحادیه اروپا به شهروندانی که مشکلات سلامتی ناشی از آلودگی دارند، این حق را می‌دهد که اگر دولتشان به قوانین کیفیت هوای اتحادیه اروپا پایبند نباشد، علیه آن اقامه دعوی کنند.

با این حال، گزارش OECD و کمیسیون اروپا نشان می‌دهد که اگرچه اتحادیه اروپا در مسیر کاهش مرگ‌های ناشی از PM2.5 به میزان ۵۵ درصد تا سال ۲۰۳۰ قرار دارد، اما عوامل خطر محیطی مانند آلودگی هوا و تغییرات اقلیمی «تهدیدهایی رو به افزایش برای سلامت عمومی» هستند.

نیون‌هویزن و اندرسن گفتند: این به این دلیل است که دانشمندان امروزه اطلاعات بیشتری درباره اثرات آلودگی هوا بر سلامت دارند و به نظر می‌رسد که آلودگی هوا حتی در سطوح پایین‌تر از آنچه قبلاً تصور می‌شد، برای افراد خطرناک است.

نیون‌هویزن گفت: حتی اگر سطح آلودگی هوا به میزان قابل توجهی کاهش یابد، ممکن است همیشه تأثیرات آن بر سلامت به همان اندازه کاهش نیابد.

آلودگی هوا ممکن است بزرگ‌ترین تهدید زیست‌محیطی برای سلامت در اروپا باشد، اما معمولاً با سایر عوامل، مانند کمبود فضای سبز، آلودگی صوتی و گرمای شدید، که همگی بر سلامت انسان تأثیر می‌گذارند، هم‌پوشانی دارد.

با توجه به اینکه برخی از این چالش‌ها – مانند تغییرات اقلیمی – دشوارتر قابل حل هستند، اندرسن گفت که دلایل بیشتری برای محدود کردن آلودگی هوا به نام حفاظت از سلامت وجود دارد.

اندرسن گفت:‌ «ما آلودگی هوا را کاهش داده‌ایم، می‌دانیم چگونه این کار را انجام دهیم و بسیاری از کشورها پیشرو هستند».

«چالش‌های جدیدی در حال ظهور هستند، بنابراین ما باید آلودگی هوا – این مشکل قدیمی – را تنظیم کنیم».