1

بر اساس نظر متخصصان، با انجام برخی تغییرات در سبک زندگی خود می‌توانیم خطر ابتلا به دمانس را کاهش دهیم. واشنگتن پست ۱۵ روش علمی برای کاهش خطر دمانس از ورزش گرفته تا روابط اجتماعی را معرفی کرده است.

بیماری دمانس یک بیماری است که حافظه را از بین می‌برد و باعث می‌شود افراد قادر به انجام فعالیت‌های روزمره مانند خوردن غذا، رانندگی یا پرداخت صورتحساب‌ها نشوند. تحقیقات جدید منتشر شده در مجله Nature Medicine نشان داده است که تا سال ۲۰۶۰، تعداد مبتلایان به دمانس در ایالات متحده به یک میلیون نفر خواهد رسید. دمانس درمانی ندارد و نمی‌توان از آن جلوگیری کرد، اما می‌توان خطر ابتلا به آن را کاهش داد.

عوامل زیادی از جمله تاریخچه خانوادگی و ژنتیک در ابتلا به دمانس تأثیر دارند. این دو عامل را نمی‌توان تغییر داد، اما با برخی تغییرات در سبک زندگی می‌توان خطر ابتلا به دمانس را کاهش داد. این تغییرات شامل ورزش‌های جسمی و ذهنی، عدم سیگار کشیدن و مدیریت شرایط مزمن که می‌توانند منجر به بیماری‌های قلبی شوند، می‌باشند.

کریستین ای. کیستلر، استادیار بخش پزشکی سالمندان دانشگاه پیتسبورگ، در مصاحبه‌ای با واشنگتن پست گفت: “تمام کارهایی که برای سلامتی عمومی مفید هستند، برای پیشگیری از دمانس نیز مفید هستند. مهم نیست در چه سنی هستید، ترک سیگار برای شما مفید است. شروع ورزش در هر سنی برای شما مفید است. ما باید مغز خود را فعال نگه داریم، و این به سلامت مغز کمک خواهد کرد.” در ادامه ۱۵ پیشنهاد علمی برای کاهش خطر دمانس آورده شده است:

۱- تغذیه بر پایه گیاهان

بیشتر از غذاهای گیاهی استفاده کنید. تحقیقات نشان داده است که مصرف زیاد سبزیجات می‌تواند روند کاهش شناختی مرتبط با سن را کندتر کند. یک تحقیق دیگر نشان داد که همراه با ورزش منظم، کاهش استرس و اجتماعی شدن، مصرف غذاهای گیاهی می‌تواند علائم اختلالات شناختی خفیف و آلزایمر اولیه را بهبود بخشد.

اندرو بادسون، رئیس نورولوژی شناختی و رفتاری در سیستم بهداشت و درمان VA بوستون، گفت: “رژیم غذایی مدیترانه‌ای و انجام حداقل ۳۰ دقیقه ورزش هوازی پنج روز در هفته بسیار مهم است. رژیم غذایی و ورزش به افراد کمک می‌کنند تا وزن بدن سالم خود را حفظ کنند.” تحقیقات نشان داده‌اند که اضافه وزن یک عامل خطر برای دمانس است. پاول شولز، استاد نورولوژی در UTHealth هیوستون، گفت: “به بیمارانم توصیه می‌کنم دسرهایی مثل بستنی، سیب‌زمینی سرخ‌شده و بیکن را کنار بگذارند.”

۲- ورزش منظم انجام دهید

ورزش نه تنها به کنترل وزن بلکه به کاهش خطر دمانس و دیگر مشکلات سلامتی مانند بیماری‌های قلبی کمک می‌کند. شولز گفت: “بیماران مسن‌تر معمولاً نمی‌توانند فعالیت‌های شدید انجام دهند، اما حتی پیاده‌روی هم می‌تواند در کاهش خطر آلزایمر مؤثر باشد.”

۳- واکسن بزنید

مطالعات نشان داده‌اند که واکسیناسیون منظم می‌تواند به پیشگیری از آلزایمر و دیگر انواع دمانس کمک کند. تحقیقات روی واکسن زونا و آنفلوآنزا نشان داده است که افراد واکسینه‌شده در معرض خطر کمتری قرار دارند. متخصصان معتقدند که هرچند این مسئله قطعی نیست، ممکن است عوامل عفونی مانند ویروس هرپس که باعث زونا می‌شود، نقشی در ابتلا به بیماری داشته باشند و محافظت در برابر آنها مفید باشد. نظریه دیگری هم وجود دارد که می‌گوید واکسن‌ها پاسخ سیستم ایمنی را در برابر پلاک‌های آمیلوئید که در آلزایمر شایع هستند، کاهش می‌دهند. این ممکن است منطقی به نظر نرسد، اما زمانی که سیستم ایمنی به پلاک‌های آمیلوئید حمله می‌کند، خطر التهاب مزمن مغز و مرگ سلولی افزایش می‌یابد.

۴- ویتامین روزانه مصرف کنید

مطالعاتی که فواید شناختی مولتی‌ویتامین‌ها را بررسی کرده‌اند نشان داده‌اند که مصرف یک مولتی‌ویتامین روزانه می‌تواند افت حافظه را در افراد بالای ۶۰ سال حدود دو سال کند کند.

۵- از آلودگی هوا دوری کنید

تحقیقات نشان داده است که قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا می‌تواند خطر دمانس را افزایش دهد و کیفیت هوای پاک می‌تواند این خطر را کاهش دهد.

۶- از آسیب‌های مغزی جلوگیری کنید

افراد مسن‌تر معمولاً هنگام سقوط به سر خود ضربه می‌زنند. تحقیقات نشان داده‌اند که حتی آسیب‌های متوسط (اگرچه ممکن است در سنین جوانی اتفاق بیفتند) می‌توانند خطر ابتلا به دمانس را در دوران پیری افزایش دهند. شولز گفت: “به همه بیمارانم توصیه می‌کنم هنگام دوچرخه‌سواری یا اسکی کلاه ایمنی بزنند. این توصیه برای فوتبال و بسکتبال هم صادق است.”

۷- شنوایی خود را حفظ کنید

گوش‌های خود را از آسیب‌های شنوایی محافظت کنید. برای محافظت در برابر صداهای بلند از گوشی‌های محافظ گوش یا هدفون‌های صداگیر استفاده کنید. اگر به سمعک نیاز دارید، حتماً از آن استفاده کنید. افرادی که دچار از دست دادن شنوایی هستند ممکن است از اجتماعی شدن دوری کنند که این می‌تواند خطر دمانس را افزایش دهد.

۸- ارتباطات اجتماعی خود را حفظ کنید

تحقیقات نشان می‌دهند که افرادی که ارتباطات اجتماعی خود را حفظ می‌کنند، احتمال کمتری برای ابتلا به زوال عقل نسبت به کسانی دارند که به تنهایی زندگی می‌کنند. کارشناسان بر این باورند که ایزولاسیون اجباری در دوران پاندمی ممکن است به افزایش خطر ابتلا به زوال عقل کمک کرده باشد.

۹- تلاش برای کاهش احساس تنهایی

یک مطالعه نشان داد که افراد مسن که تنها نیستند اما احساس تنهایی می‌کنند، ممکن است خطر بیشتری برای ابتلا به زوال عقل داشته باشند. شما می‌توانید با تقویت ارتباطات اجتماعی خود، یافتن افرادی با افکار مشابه و امتحان درمان‌های رفتاری-شناختی، با احساس تنهایی مقابله کنید.

۱۰- فشار خون، قند خون و کلسترول خود را کنترل کنید

فشار خون بالا می‌تواند به قلب، رگ‌های خونی و مغز آسیب برساند و خطر سکته را افزایش دهد. سکته با مختل کردن جریان خون به مغز، خطر ابتلا به زوال عقل عروقی را افزایش می‌دهد. قند خون بالا می‌تواند منجر به دیابت شود که خطر ابتلا به بیماری قلبی، سکته و اختلالات شناختی را افزایش می‌دهد. Schulz بیان کرد که کاهش کلسترول می‌تواند خطر ابتلا به زوال عقل را کاهش دهد.

۱۱- خواب شبانه خوبی داشته باشید

تحقیقات نشان می‌دهند که بی‌خوابی با افزایش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر مرتبط است.

۱۲- مصرف الکل را کاهش دهید

الکل می‌تواند مشکلات سلامتی مانند دیابت، فشار خون بالا، سکته و ضعف حافظه را تشدید کند که همگی خطر ابتلا به زوال عقل را افزایش می‌دهند. همچنین مصرف بیش از حد الکل می‌تواند خطر حوادثی چون افتادن، تصادف رانندگی، آسیب‌های مغزی تروماتیک و بیماری‌های کبدی را افزایش دهد.

۱۳- سیگار کشیدن را ترک کنید

سیگار کشیدن با مشکلات جدی سلامتی مانند بیماری قلبی و سکته، که همگی خطر ابتلا به زوال عقل را افزایش می‌دهند، ارتباط دارد. Schulz گفت: “سیگار کشیدن می‌تواند تأثیراتی مانند کاهش جریان خون داشته باشد.” کارشناسان معتقدند که شواهد قابل توجهی وجود دارد که نشان می‌دهد سیگار کشیدن با افزایش خطر ابتلا به زوال عقل مرتبط است.

۱۴- از داروهای خواب‌آور دوری کنید

Kistler گفت که برخی شواهد وجود دارد که داروهای خواب‌آور با افزایش خطر زوال عقل مرتبط هستند، اما هیچ تحقیق قطعی در این زمینه وجود ندارد. او اضافه کرد: “با این حال، دلایل بیولوژیکی زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد این داروها می‌توانند خطر ابتلا به زوال عقل را افزایش دهند.”

۱۵- پازل حل کنید

فعالیت‌هایی که مغز شما را درگیر می‌کنند، می‌توانند مفید باشند. کتاب بخوانید، بنویسید و بازی‌های رومیزی انجام دهید. تحقیقات نشان می‌دهند که این نوع فعالیت‌ها تفاوت زیادی ایجاد می‌کنند. Schulz بیان کرد: “من دیگر مغز را مانند یک ماهیچه می‌بینم، یعنی اگر آن را تمرین ندهیم، کمتر عملکرد خواهد داشت.”