روزنامه اطلاعات در یادداشتی با عنوان «تحریر الشام به ایران و روسیه فرصت میدهد؟» به بررسی نقش کشورهای مؤثر در اقتصاد سوریه پس از اسد پرداخته است.
این روزنامه در این زمینه نوشت: ارتش آزاد سوریه و هیئت تحریر الشام به نوعی با کمکهای مستشاری و آموزشی و لجستیک ترکیه قدرت گرفته و موفق به سرنگونی بشار اسد شدند.
سهم خواهی ترکیه بیش از دیگر بازیگران خواهد بود؛ بنابراین حکومت جدید سوریه ناگزیر به رعایت منافع ملی ترکیه و رعایت نگرانیهای آن در باره قدرتگیری کردهای سوریه است و این آغاز نا امنی و نابسامانیهای دیگر در سوریه خواهد شد.
سوریه در دیپلماسی شرقی در گام نخست از سوی عربستان سعودی مورد توجه قرار گرفته است و این کشور ثروتمند منطقه آمادگی خود را برای بازسازی سوریه اعلام کرده است. عربستان برای پیش برد مگا پروژه نئوم نیاز به فضایی با ثبات و بدور از تنشهای سیاسی دارد. عربستان خواهان دستیابی به برتری در میان کشورهای عربی خاورمیانه است و در غیاب قدرت نمایی دولتهای تاثیر گذاری، چون مصر، آماده سرمایه گذاری در سوریه است.
پس از ویرانیهای بسیار در دهه گذشته با بمبارانهای شهرهای بزرگ ادلب و حلب و ویرانیهای ناشی از مهاجرتها و درگیریهای منطقهای در سوریه، کشورهای حاضر در صحنه سیاسی توان سرمایه گذاری برای بازسازی سوریه را ندارند. سرمایههای ملی هم همراه سرمایه داران به کشورهای منطقه و مهمتر از همه ترکیه سرازیر شده و در خرید خانه (سرمایه گذاری پر ریسک و زیانده برای فروش و انتقال پول آن بداخل سوریه)، رسوب کرده است.
روسیه خود درگیر جنگ با اوکراین است و روزانه یک میلیارد دلار هزینه جنگی دارد. چین بزرگترین سرمایه گذار خارجی است که آمادگی سرمایه گذاری در سوریه را نخواهد داشت، زیرا خود درگیر سرمایه گذاریهای کلانی است که در «ابتکار کمربند و راه» در آسیا و آفریقا و آمریکای لاتین هزینه کرده است.
همسایگان عرب سوریه همچون عراق و اردن و لبنان خود درگیر مسائل داخلی هستند و توانایی و تمایلی برای ورود به فضای سرمایه گذاری برای کوتاه مدت و میان مدت ندارند تا چه رسد به بلند مدت. برخلاف مصر که کشوری قدرتمند از نظر نظامی و فرهنگی و میتوانست در مساله سوریه نقش داشته باشد، کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و آنهم به سبب ثروت مازاد، در صحنه سیاسی سوریه وارد شدهاند.
کشورهایی که زمانی سوریه را وادار به حمایت از ادعای بی اساس آنها در جزایر سه گانه کرده بودند، موردی که چین و روسیه را هم با ترفندهایی اقتصادی-بازرگانی با خود همراه کرده بودند، حالا علاقهمند به حضور در صحنه سوریه هستند.
source