آیا میدانستید سبک زندگیتان میتواند تعیین کند مغزتان در ۷۰ سالگی چقدر جوان بماند؟ محققان عوامل موثر بر جوانی مغز را کشف کردهاند.
ما هر سال تولدمان را جشن میگیریم، اما حقیقت این است که بخشهای مختلف بدنمان با سرعتهای متفاوتی پیر میشوند. تحقیقات جدید نشان میدهند که انتخابها و سبک زندگی ما تا چه حد بر جوانی مغز تأثیر میگذارند.
گروهی بینالمللی از محققان، به سرپرستی پژوهشگرانی از مؤسسه کارولینسکا و دانشگاه گوتنبرگ در سوئد با بررسی نشانگرهای زیستی گوناگون، سن مغز افراد ۷۰ سالهای را که هیچ اختلال شناختی نداشتند، تخمین زدند.
راز جوانی مغز انسان
نکته برجسته در تحلیل دادههای ۷۳۹ شرکتکننده، اهمیت سلامت عروق خونی در جوان ماندن مغز بود. عاداتی مانند فعالیت بدنی منظم، پیروی از یک رژیم غذایی سالم، ترک سیگار و کنترل سطح گلوکز خون همگی میتوانند به بهبود سلامت عروق کمک کنند.
محققان برای ارزیابی سن مغز از اسکنهای MRI استفاده کردند. بنا به گفته دکتر آنا مارسلیا متخصص عصبشناسی از مؤسسه کارولینسکا، عواملی که به عروق خونی آسیب میرسانند میتوانند با پیری زودرس مغز نیز مرتبط باشند. این موضوع نشان میدهد که حفظ سلامت عروق خونی تا چه حد برای محافظت از مغز حیاتی است.
مغزهایی که «پیرتر» به نظر میرسیدند، با عواملی مانند کمتحرکی، ابتلا به دیابت، سابقه سکته مغزی، سطوح بالای التهاب و افزایش گلوکز خون مرتبط بودند. این یافتهها نشان میدهند که ترکیبی از عوامل مرتبط، بر سلامت مغز تأثیر میگذارند.
نکته جالب دیگر، وجود تفاوتهایی بین زنان و مردان بود؛ به عنوان مثال، سطح گلوکز خون تأثیر بیشتری بر جوانی مغز مردان داشت. محققان قصد دارند این تفاوتها را در مطالعات آینده بیشتر بررسی کنند.
جلوگیری از زوال عقل با شناخت سن مغز
این تیم تحقیقاتی برای ارزیابی سن مغز از اسکنهای تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) و یک مدل هوش مصنوعی با یادگیری عمیق استفاده کردند. این مدل پیشتر با بیش از ۱۸۰۰۰ اسکن از افراد بدون مشکلات شناختی آموزش دیده بود.
اطلاعات حاصل از نمونههای خون با سن مغز تخمین زده شده و دادههای جمعآوری شده توسط محققان در مورد عوامل مختلف سبک زندگی، شرایط پزشکی و تستهای شناختی، تطبیق داده شد. طبق گفته دکتر اریک وستمن متخصص سالمندان بالینی از مؤسسه کارولینسکا، این الگوریتم دقیق، قوی و در عین حال آسان برای استفاده است. این ابزاری تحقیقاتی است که هنوز به ارزیابی بیشتری نیاز دارد، اما هدف ما این است که در آینده در موارد بالینی مانند بررسیهای مربوط به زوال عقل نیز مورد استفاده قرار گیرد.
ارتباط بین پیری مغز و زوال عقل بسیار مهم است: مغزهای پیرتر بیشتر در معرض ابتلا به بیماریهای زوال عقل مانند آلزایمر قرار دارند. پس این یافتهها راههایی برای محافظت در برابر این کاهش شناختی ارائه میدهند.
بیشتر بخوانید:
با این رژیم غذایی ، از ابتلا به زوال عقل و آلزایمر جلوگیری کنید
تحقیقات دیگر نیز سن مغز را با عوامل متعددی از جمله سطح قند خون (همانطور که در این مطالعه نیز مشاهده شد) و زندگی در فقر مرتبط دانسته است. خوشبختانه، بسیاری از این عوامل قابل کنترل هستند. هدف نهایی محققان یافتن راههایی برای جلوگیری از شروع زوال عقل است.
به گفته دکتر مارسلیا، داروهای جدید آلزایمر راه حلی جامع برای همه افراد مبتلا به زوال عقل نیستند. از این رو پژوهشگران به دنبال یافتن راههایی برای تقویت مقاومت طبیعی مغز در برابر پیری هستند.
از آنجا که به نظر میرسد عوامل مرتبط با جوانی مغز در زنان و مردان متفاوت است، این تیم اکنون قصد دارد چگونگی ایجاد مقاومت در برابر پیری مغز را با بررسی دقیقتر عوامل بیولوژیکی (مانند هورمونها) و عوامل اجتماعی-فرهنگی بررسی کند. دکتر مارسلیا در ادامه افزود که سال آینده مطالعهای را برای درک چگونگی تأثیر سلامت اجتماعی (شامل تعامل اجتماعی، ارتباط و حمایت) خواب و استرس بر مقاومت مغز با تمرکز بر عوامل مرتبط با سلامت زنان آغاز خواهیم کرد.
source