مواد PFA در بسیاری از محصولات، از ظروف نچسب پختوپز و لباسهای ضد آب تا فرش، تشک و روکشهای غذایی مورد استفاده قرار میگیرند. اما مسأله اینجاست که این مواد در محیط زیست تجزیه نمیشوند و میتوانند در طول زمان در بدن جمع گردند و به برخی مشکلات بسیار جدی سلامتی مانند سرطان، مشکلات سیستم ایمنی، اختلالات هورمونی و حتی مشکلات رشدی در کودکان بینجامند. از این رو احتمال نفوذ این مواد به آب، خاک و غذا، کاربرد آنها را به نگرانی فزاینده بهداشت عمومی در سراسر جهان تبدیل کرده است.
حال بررسیهای جدید نشان میدهد که آن دسته از بندهای ساعت هوشمند که از فلوئوروالاستومر (fluoroelastomer) ساخته شدهاند، حاوی سطح بسیار بالایی از یک ماده شیمیایی سمّی و پایدار به نام اسید پرفلوئوروهگزانوئیک (PFHxA) هستند که این سطوح بالا پژوهشگران را شگفتزده کرده است.
در این مقاله نمونههای آزمایشی از ساعتهای هوشمندی همچون گوگل، سامسونگ، اپل، CASETiFY، فیتبیت و چند برند دیگر مورد بررسی قرار گرفته است. البته اطلاعات مقایسهای میزان این ماده شیمیایی در برندهای مختلف ارائه نشده است، چرا که محققان میکوشند با حذف ارتباطات دقیق ارقام و شرکتها، از سوگیری و فرضیات نادرست جلوگیری کنند. با این حال میتوان با نگاهی به یافتههای منتشرشده به نتیجهگیریهایی دست یافت. به طور مثال، هیچ یک از بندهای زیر 15 دلار حاوی مقدار قابل تشخیصی از این ماده نبودهاند، حال آن که برخی بندهای 15 تا 30 دلاری و همه بندهای با قیمت بیش از 30 دلار میزانی از این ماده سمّی را در خود داشتهاند.
در پژوهش مورد اشاره، محققان به راحتی این ماده شیمیایی را از سطح 22 بند ساعت هوشمند در برندها و قیمتهای گوناگون استخراج کردند. به گفته آنها، این ماده از طریق بندهای ساعت هوشمند جذب پوست و سپس وارد بدن میشود. نکته جالب آن که بند ساعتهای حاوی این ماده سمّی، اغلب برای «ورزش و تناسب اندام» تبلیغ میشوند. امری که با افزایش احتمال کاربرد آنها در حین ورزش، به معنای تماس بیشتر پوست با عرق بدن، باز شدن منافذ پوست و جذب میزان بیشتری از ماده سمی است. به علاوه، نتایج این پژوهش از این جهت نگرانکننده بوده که «چنین غلظت بالا بسیار بیشتر از آن چیزی است که معمولاً در محصولات مصرفی یافت میشود.»
چندین سازنده بزرگ ساعت هوشمند و بندهای تناسب اندام، از جمله اپل، هواوی، سامسونگ و گوگل بندهای فلوئوروالاستومری را به سبب دوام بالا و مقاومت در برابر آب در محصولات خود به کار میگیرند. حال آن که گستره کامل مخاطرات بالقوه ناشی از مواد شیمیایی پایدار در این بندها هنوز به طور قطعی مشخص نشده است و محققان از جامعه علمی خواستهاند تا آثار این گونه مواد را بیش از پیش مورد بررسی قرار دهند.
در همین حال، کارشناسان به کاربران توصیه میکنند تا از بندهای ساعت ساختهشده با مواد جایگزین و بدون فلوئورالاستومر استفاده کنند. در واقع اکثر برندهایی که بندهای ساعت دارای فلوئورالاستومر را به فروش میرسانند، در وبسایتهای خود به این موضوع اشاره کردهاند و کاربران میتوانند به راحتی قبل از خرید بند ساعت و با توجه کردن به عباراتی مانند Viton یا FKM که معادل فلوئورالاستومر هستند، مواد مورد استفاده در ساخت آن را بررسی کنند. البته نوارهای فلوئورالاستومری به طور خاص برای مقاومت در برابر آب و عرق طراحی شدهاند و برای کاربرانِ نیازمند به این ویژگیها ضروری به شمار میروند. از این رو اجتناب از کاربرد این گونه بندها احتمالاً به چالشی جدی برای برخی مشتریان تبدیل خواهد شد.
همان طور که اشاره شد، با توجه به نامشخص بودن میزان خطرات این ماده بهترین راه برای جلوگیری از زیانهای سلامتی ناشی از PFHxA، دوری کردن از بندهای فلوئورالاستومری است که معمولاً و نه همیشه، مواد اولیه نسبتاً گران قیمتی به شمار میآیند. برخی سازندگان همچون گوگل، بند ساعتهای پیشرفتهای از چرم یا فولاد ضد زنگ را نیز در کنار بندهای فلوئورالاستومری ارائه میکنند و دیگر تولیدکنندگان نیز گزینههای مشابهی را در اختیار کاربران قرار میدهند. به علاوه، سیلیکون نیز میتواند جایگزین خوبی باشد، چرا که در عین انعطافپذیری و دوام بالا، نیازی به استفاده از مواد PFA در فرایند تولید آن وجود ندارد.
source