1

دیکشنری آکسفورد کلمه «پوسیدگی مغز یا فساد ذهنی» (brain rot) را به‌عنوان کلمه سال انتخاب کرده است. این عبارت به معنای استفاده تفننی و بیهوده از شبکه‌های اجتماعی و تماشای بی‌پایان محتواهای بی‌ارزش و کسل‌کننده‌ای است که ذهن را به حالت رخوت و خمودگی می‌کشاند.

دیکشنری آکسفورد، پس از بررسی ۶ واژه نامزد شده و مشارکت بیش از ۳۷ هزار نفر در رای‌گیری، «پوسیدگی مغز» را به‌عنوان کلمه سال معرفی کرد.

این کلمه که به انگلیسی «brain rot» نامیده می‌شود، در لغت به معنای «تخریب وضعیت ذهنی و سطح فکری فرد به‌دلیل مصرف بیش از حد محتواهای بی‌اهمیت و ساده‌لوحانه» تعریف شده است.

در این انتخاب اشاره شده که استفاده افراطی از محتواهای بی‌کیفیت در شبکه‌های اجتماعی و نگرانی‌های مرتبط با آن در سال ۲۰۲۴ اهمیت بیشتری یافته است.

اهمیت جدید در عصر دیجیتال

این اصطلاح در دوران دیجیتال، به‌ویژه در ۱۲ ماه گذشته، معنای تازه‌ای یافته است. ابتدا در پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی، به‌ویژه در تیک‌تاک و در میان نسل‌های Z و آلفا رواج یافت و اکنون به استفاده گسترده‌تری، از جمله در روزنامه‌نگاری جریان اصلی، دست یافته است. این امر در میان نگرانی‌های اجتماعی درباره تأثیر منفی مصرف بیش‌ازحد محتوای آنلاین به وقوع پیوسته است.

در سال 2024، «brain rot» هم علت و هم پیامد این پدیده را توصیف می‌کند؛ یعنی محتوای کم‌کیفیت و کم‌ارزش در رسانه‌های اجتماعی و اینترنت و تأثیر منفی مصرف این نوع محتوا بر فرد یا جامعه.

این اصطلاح همچنین به‌طور خاص‌تر و مداوم‌تر در رابطه با فرهنگ آنلاین استفاده شده است. اغلب به شکلی طنزآمیز یا خودانتقادی توسط جوامع آنلاین به کار می‌رود و به شدت با انواع خاصی از محتوا مرتبط است، از جمله مجموعه ویدیوهای ویروسی Skibidi Toilet اثر الکسی گراسیموف و میم‌های «فقط در اوهایو» که به وقایع عجیب در این ایالت اشاره دارند. این محتوا باعث ظهور زبان جدیدی به نام «زبان پوسیدگی مغز» شده است که شامل اصطلاحاتی مانند «skibidi» به معنای چیزی بی‌معنی و «Ohio» به معنای چیزی شرم‌آور یا عجیب است. این روند نشان‌دهنده تأثیر فرهنگ ویروسی آنلاین بر زبان و انتقال آن به دنیای واقعی است.

نگرانی درباره سلامت روان

همچنین اکنون گفت‌وگوهای جدی‌تری درباره تأثیر منفی احتمالی مصرف بیش‌ازحد این محتوا بر سلامت روان، به‌ویژه در کودکان و نوجوانان، در حال شکل‌گیری است. اوایل امسال، یک مرکز سلامت روان در ایالات متحده حتی مشاوره‌هایی درباره نحوه تشخیص و اجتناب از «پوسیدگی مغز» منتشر کرد.

نظر رئیس آکسفورد لانگویجز

کاسپر گراتوول، رئیس آکسفورد لانگویجز، در مورد فرآیند انتخاب امسال و برنده سال 2024 گفت:
«دیدن مشارکت علاقه‌مندان به زبان در سراسر جهان و کمک آن‌ها به انتخاب کلمه سال 2024 بسیار آموزنده و دلگرم‌کننده بوده است.

«با نگاهی به کلمه سال آکسفورد در دو دهه گذشته، می‌توان رشد نگرانی جامعه درباره تکامل زندگی‌های مجازی ما و تأثیر فرهنگ اینترنت بر هویت و مکالمات ما را مشاهده کرد. کلمه سال گذشته، «rizz»، نمونه جالبی از شکل‌گیری و گسترش زبان در جوامع آنلاین بود. «brain rot» به یکی از خطرات زندگی مجازی و نحوه استفاده ما از زمان آزادمان اشاره دارد. این کلمه به‌درستی به‌عنوان فصل بعدی در گفت‌وگوهای فرهنگی درباره انسانیت و فناوری مطرح شده است. تعجب‌آور نیست که بسیاری از رأی‌دهندگان این اصطلاح را پذیرفته و از آن به‌عنوان انتخاب امسال حمایت کرده‌اند.

«برای من جالب است که اصطلاح «brain rot» توسط نسل‌های Z و آلفا که عمدتاً مسئول استفاده و تولید محتوای دیجیتالی موردنظر این اصطلاح هستند، به کار گرفته شده است. این نسل‌ها با استفاده از کانال‌های رسانه‌های اجتماعی، یعنی همان جایی که گفته می‌شود باعث پوسیدگی مغز می‌شود، این اصطلاح را تقویت کرده‌اند. این امر نشان‌دهنده نوعی خودآگاهی طنزآمیز در نسل‌های جوان درباره تأثیرات مضر رسانه‌های اجتماعی است که به آن‌ها به ارث رسیده است.»

سایر کلمات نامزد برای کلمه سال:

• «آرامش» (beige flag): به معنای رفتار مسئولانه در شبکه‌های اجتماعی.
• «قیمت‌گذاری پویا» (dynamic pricing): اشاره به تغییر قیمت یک محصول بر اساس تقاضا.
• «لُر» (lore): دانشی که در مورد یک موضوع خاص وجود دارد و به‌صورت روایت جمعی منتقل می‌شود.
• «رمانتزی» (romantasy): ترکیبی از رمانتیک و فانتزی که به نوعی ژانر ادبی اشاره دارد.
• «آشغال» (slop): برای محتواهای بی‌کیفیت تولید شده توسط هوش مصنوعی استفاده می‌شود.